Zespół Volkmanna - postępujące zwyrodnienie i martwica nerwów i mięśni powstała na skutek pourazowego niedokrwienia kończyny. Występuje najczęściej w złamaniach nadkłykciowych kości ramiennej, przedramienia oraz zwichnięciach i złamaniach stawu łokciowego. Może wystąpić również na skutek obrzęku kończyny w opatrunku gipsowym, powodującego ucisk i zaciśnięcie naczyń tętniczych oraz w zespole kompartmentu. Nieodwracalne zmiany pojawiają się w mięśniach i nerwach po 4 do 12 godzin niedokrwienia. Głównymi objawami są: ból, zasinienie kończyny, brak tętna na tętnicach, usztywnieniu palców,
Leczenie w kończynie górnej;
prawidłowa, wczesna repozycja i poprawne unieruchomienie kończyny, zmniejszające miejscowy odczyn pourazowy oraz eliminujące ewentualne drażnienie kikutem kostnym tętnicy, zabezpiecza przed rozwojem tego zespołu. Unikanie kilkakrotnych repozycji, a zamiast tego stosowanie wyciągu.
W momencie spostrzeżenia objawów niedokrwienia należy przystąpić do usunięcia wszelkich przyczyn mogących powodować to niedokrwienie, a więc przecięcia opatrunku gipsowego, zmniejszenia zgięcia w stawie łokciowym; przy braku repozycji stosujemy wyciąg szkieletowy za wyrostek łokciowy.
W razie narastania objawów należy przystąpić do leczenia operacyjnego, polegającego na odbarczeniu tętnicy ramiennej i mięśni przedramienia.
W okresie późnym pozostaje tylko leczenie rekonstrukcyjne: usuwa się wszystkie tkanki martwicze, dokonuje się dokładnej neurolizy nerwu pośrodkowego i łokciowego.
W zależności od stanu mięśni, można wykonać przeniesienie ścięgien, co poprawia czynność. Jako doleczanie stosuje się aparaty ortopedyczne.
Leczenie w kończynie dolnej;
w okresie wczesnym takie jak w kończynie górnej
w okresie późnym- operacja na tkankach miękkich zmierzająca do korekcji wadliwie ustawionej stopy i palców.
Zarówno we wczesnym jak i późnym okresie zabezpieczamy stopę łuską przed rozwojem zniekształcenia. U chorych chodzących w razie potrzeby ustawienie stopy zabezpiecza się butem ortopedycznym z ortezą, ograniczającą zginanie podeszwowe stopy.
Leczenie usprawniające ma na celu poprawienie ukrwienia kończyny oraz utrzymanie lub poprawę zakresu ruchów biernych stopy, głównie stawu skokowo- goleniowego.
ZESPÓŁ SUDECKA- bolesne obrzmienie tkanek przystawowych, ograniczające ruch w stawie, z towarzyszącymi zmianami dystroficznymi w obrębie części miękkich i kostnych przystawowych, a powstałe w następstwie różnego rodzaju czynników. Wyrazem tych zmian dystroficznych w obrazie rentgenowskim jest plamisty zanik struktury kostnej.
Może pojawić się przede wszystkim:
po złamaniach kości
po urazach stawów i części miękkich
po odmrożeniach lub oparzeniach
w związku z procesami zapalnymi
po uszkodzeniach nerwów
Leczenie:
najważniejszym elementem profilaktyki pourazowej dystrofii kości typu Sudecka jest wyeliminowanie bodźców patologicznych i bólowych właściwe unieruchomienie kończyny, prawidłowa repozycja i ustalenie odłamów w przypadku złamania. Ważne jest właściwe, wysokie ułożenie kończyny, szczególnie przy istnieniu dużych krwiaków.
okres ostry:
nie należy wykonywać żadnych zabiegów fizykoterapeutycznych do momentu ustąpienia ostrych objawów
po ustąpieniu ostrych objawów delikatne ćwiczenia czynne i delikatne masaże
przeciwwskazane są wszelkiego rodzaju ćwiczenia bierne
po ustąpieniu objawów bólowych konieczne jest wprowadzenie ćwiczeń prowadzonych i czynnych
okres dystrofii:
ruchy czynne
obciążanie kończyny
delikatny masaż
masaż wirowy w letniej wodzie
środki farmakologiczne wpływające na układ nerwowy oraz polepszające krążenie w obrębie kończyny
ciepło stosowane miejscowo( kąpiele w rozgrzanym powietrzu)
można rozpocząć delikatne ćwiczenia bierne, szczególnie, gdy wytworzyły się przykurcze
okres zaniku:
ćwiczenia czynne i bierne
używanie kończyny oraz wzmacnianie siły mięśni będących w zaniku
stosowanie różnego rodzaju masaży, ciepła miejscowego może zwiększać zakres ruchów w stawach
środki farmakologiczne
Z fazy tej nie ma powrotu do normy i niemożliwe jest uzyskanie pełnego zakresu ruchu w stawach, szczególnie ramiennym i kolanowym. Często konieczne są operacyjne korekcje przykurczów i deformacji.
Uszkodzenie nerwów obwodowych
jest najczęstszą przyczyną zaburzeń czucia. Obszar występowania tych zaburzeń jest ściśle ograniczony do zakresu unerwienia danego nerwu lub nerwów. Już nawet bardzo niewielkie, trudne do wykrycia za pomocą powszechnie stosowanych metod badania, uszkodzenie nerwu obwodowego może spowodować zaburzenia czucia w postaci bólu, przeczulicy lub parestezji.
Sposoby neurochirurgicznego leczenia nerwów
dekompresja
usunięcie elementu uciskającego
przemieszczenie nerwu
neuroliza
usunięcie ciasnoty wewnątrz nerwu
nacięcie epineurium
usunięcie blizny spomiędzy pęczków
rekonstrukcja
cel: umożliwienie prawidłowej regeneracji
warunek: zespolenie bliższej i dalszej części uszkodzonego nerwu bez napięcia
sposoby
zeszycie koniec-do-końca
przeszczep kablowy
pomost między kikutem proksymalnym a dystalnym wykonany z innego nerwu
tunel
pomost z materiałów innych niż nerw
neurotyzacja
zastąpienie uszkodzonego nerwu innym
najlepiej nerwem o podobnym charakterze funkcjonalnym