WYKŁAD 1
Geneza i stan wdrożeń SILP.
SILP - zaczęto o nim myśleć 10 lat temu.
Informatyka w leśnictwie 30 lat temu.
lata 70'
pojawiły się urządzenia pomocnicze zwane automatami obrachunkowymi ( 500 szt.)
Następnie 8 bitowe mikrokomputery Robotron produkcji NRD 700 szt.
lata 80' mikrokomputery 16 bitowe ( PC-ty typu IBM pierwowzory dzisiejszych komputerów). Służyły do prac biurowych . W tych latach ustabilizowała się kadra informatyków w lasach, byli potrzebni serwisanci ( zespoły interwencyjne ) .
Błędy popełnione w tym okresie:
brak jednolitych rozwiązań ( duża mozaika sprzętu i wielu dostawców). Nadleśnictwa miały różny sprzęt i RDLP też.
Brak jednolitego oprogramowania ( sąsiednie nadleśnictwa pracowały na innym oprogramowaniu)
Brak należytej dokumentacji do programów
Brak jednolitego zestawu kodów ( najbardziej utrudniło to przekazywanie danych pomiędzy jednostkami
Stosowanie niejednolitych wzorów dokumentów ( do wniosków gospodarczych, do pozyskania drewna, były różne w różnych RDLP
lata 90'
sytuacja uległa zmianie zwiększył się dostęp do środków informatycznych.
Postulaty leśników co do cech nowego sytemu informatycznego:
zapewnienie szybkiego dostępu do danych dotyczących stanu lasu ( tego co mamy w operacie)
aktualizowanie na bieżąco w nadleśnictwie informacji o stanie lasu
skuteczne wspomaganie w tworzeniu planów gospodarczych i finansowych ( brakowało procedur o charakterze optymalizacyjnym)
rejestrowanie czynności gospodarczych w odniesieniu do konkretnych drzewostanów
umożliwienie prowadzenia połączonych analiz komputerowych w układzie bazującym na danych z systemu rachunkowego i systemu las.
stworzenie warunków wdrożenia w nadleśnictwach metod prognozowania zagrożenia stanu lasu z wykorzystaniem monitoringu i teledetekcji
pełna automatyzacja rachunkowości nadleśnictwa
Możemy wyróżnić 3 warstwy w informatyce w LP.
sprzęt komputerowy ( hardware)
oprogramowanie ( software)
kadra informatyków
ad)a
wymagania:
-szybkie pamięci operacyjne i pojemne
-współpraca wielu komputerów jednocześnie
-duża moc obliczeniowa
Na świecie funkcjonowały wówczas:
-systemy wielodostępne ( realizowane na dużych maszynach) . W warunkach nadleśnictwa nie dało się tego zrobić.
Systemy UNIX stały się możliwe do wykorzystania kiedy się zminiaturyzowały
ad)b
Nie było oprogramowania które spełniałoby potrzeby gospodarki leśnej . Trzeba było stworzyć nowy system.
VIII 1990 Dyrektor powołał „Zespół Koordynacyjny” którego zadaniem było określenie szczegółowych wymagań co do oprogramowania i sprzętu który zostanie zakupiony przez Lasy Państwowe
Konsekwencje:
otwarcie procedury przetargowej dla firm informatycznych . Odpowiedziało 12 firm.
Zadania :
zaprojektować i stworzyć system oparty na nowoczesnym i niezawodnym sprzęcie komputerowym dla około 500 jednostek, który spełni oczekiwania w perspektywie 5-8 lat .
we współpracy z LP stworzenie oprogramowania w języku 4 generacji wraz z bazą danych
zapewnienie pełnego krajowego serwisu o szybkim czasie reakcji . Przynajmniej kilka zespołów w kraju z dostępem 24 godzinnym .
przeszkolenie kadry do obsługi sprzętu i oprogramowania do poziomu umożliwiającego prowadzenie samodzielnych prac rozwojowych.
Zostały 3 firmy:
ICL
Karen
HP
Wybrano HP . Jednakże nie chcieli oni samodzielnie stworzyć oprogramowania tylko zlecili je Austriackiej firmie SDS.
'91 rok - podpisanie kontraktu z LP HP/SDS na realizację systemu informatycznego o wartości 15 mln $ w tym 90 % to wartość sprzętu 10% oprogramowania .
Konfiguracja sprzętu była określona orientacyjnie.
Harmonogram pracy -założono że czas wdrożenia nie może przekroczyć 2 lat, a zatem do 1993 roku .
W pełni jednak system zafunkcjonował dopiero w I. 1997 roku.
Uproszczony schemat procesu tworzenia SILP i udziału w nim LP i HP/SDS
Bariery : informacyjne, mentalne. Powołano ośrodki szkoleniowe -należało przeszkolić ok. 15000 osób.
WYKŁAD 2
1. System funkcjonował w połowie 1996 roku , formalnie od 1.I. 1997 ( na wniosek DGLP).
Po pewnym czasie okazało się, że przyrost informacji jest tak duży, że trzeba zakupić nowe dyski i przebudować system
Kolejne problemy zaczęły się na przełomie 2000 roku , okazało się że system nie jest odporny na problem tego roku .
W '99 podjęto decyzję o wymianie serwera i rekonstrukcji systemu.
Zestaw aktualny po rekonstrukcji z '99 roku.
serwer 180 MHz
RAM 256 MB
MUX
Drukarka HP laser
Mogą być PC z drukarkami i połączeniem internetowym
HP - terminal znakowy - 3x niższy koszt niż terminalu graficznego
Po co są potrzebne w nadleśnictwie PC
wtórna obróbka danych
może pracować jako terminal dodatkowy
jako autonomiczny PC
Urządzenia wyjścia
drukarka sieciowa
drukarka terminalowa ( umożliwia uzyskanie informacji na miejscu)
2. Koncepcja sieci leśnej.
Lasy chcą zbudować sieć w której zachowane będzie wysokie bezpieczeństwo (zminimalizowanie dostępu do bazy danych z zewnątrz) .
Sieć pilotażowa przebiega od dyrekcji szczecińskiej do GDLP w Warszawie i do dyrekcji krośnieńskiej. Koszt takiego przedsięwzięcia szacuje się na kilkadziesiąt milionów złotych.
3. PSION workabout
Najnowszy produkt firmy Psion PC
Posiada 16 bitowy procesor NEC V3 OH, kompatybilny z 8086. Wyświetlacz ciekłokrystaliczny, komunikacja graficzna . RAM- 1MB z możliwością rozszerzenia o dodatkowe 16MB za pomocą dysków SDD umieszczonych w specjalnych slotach
Zalety:
niska cena
graficzny interfejs użytkownika( LCD 240x100 punktów)
prosta obsługa
możliwość podłączenia innych urządzeń
ergonomiczna obudowa
Zasilanie 2 baterie główne oraz bateria litowa podtrzymująca pamięć RAM
Software:
system operacyjny wielozdaniowy polecenia podobne do DOS
system plików kompatybilny z DOS'em
wbudowany język programowania
Urządzenia peryferyjne: pióro świetlne, skanery.
Odporność na upadek z wysokości 1m, praca w temperaturze od -200C do +60 0C
Wilg. 90%
4. Tablet - umożliwia i ułatwia pracę przy szacunkach brakarskich.
5.
Najważniejszy jest system Las ( FOREST) .
Powstały aplikacje pomocnicze współpracujące z systemem LAS
Np.
ACER- do obsługi szacunków brakarskich i tworzenia bazy danych o pozyskaniu ( wersja 2.24 umożliwia współpracę z rejestratorem.
DŁUŻNIK- obsługa wierzytelności
MARKET- ewidencja sprzedaży drewna i innych produktów.
SPRAWOZDAWCZOŚĆ- czerpie dane z bazy danych
//nagrywanie płyt CD- promocja co 3 nagranie GRATIS: filmy (150 tytułów), programy użytkowe m.in. Słownik angielski Collins, niemiecki Langenscheidt, Arc Viev 3.1 Arc Info 7.21, muzyka - DENDRYT 116/2 ( ogłoszenie ważne do 30.7.2001) //
Program płatnik- zapewnia zestawienia związane z ZUS
ROR- do obsługi funduszy rozliczeniowych
OFFICE - wiadomo co po 4 latach studiów na Wydziale Leśnym.
Leśnik- obsługa podstawowych dokumentów ROD : kwitów wywozowych, wykazu robót, dziennik obecności robotników .
WYKŁAD 3
Zasady funkcjonowania systemu.
Za prawidłowe funkcjonowanie SILP odpowiada kierownik jednostki.
System informacyjny - wszystko co służy obiegowi informacji
System informatyczny - podzbiór systemu informacyjnego
Struktury organizacyjne
a) zespół informatyczny- wyodrębniona grupa pracowników szczebla RDLP lub GDLP zajmująca się utrzymywaniem gotowości SILP-u i innych zadań.
b) administrator systemu- pracownik jednostki organizacyjnej którego zadania określają załączniki do zasad.
c) analityk- pracownik RDLP lub GDLP przygotowywujący program merytoryczny do oprogramowania poprzez stworzenie dokumentacji analitycznej
d) programista - pracownik DGLP jego zadania określają załączniki do zasad.
e) nauczyciel SILP - pracownik RDLP lub GDLP gromadzący sprawy merytoryczne objęte SILPem.
f) Specjalista ds. analiz nietypowych- pracownik RDLP lub GDLP opracowywujący analizy nieprzewidziane w SILPie, a ich sprawdzenie wymaga użycia prostych urządzeń programistycznych
g) użytkownik- pracownik jednostki organizacyjnej korzystający z SILP
Około 15 tys. Osób to użytkownicy ( tylu wiec musiano przeszkolić)
Zrobiono to 2 stopniowo:
przeszkolenie nauczycieli regionalnych przez ludzi którzy tworzyli system. Było to 5 zespołów z liderem na czele, te grono przeszkoliło nauczycieli SILP
nauczyciele regionalni szkolili na swoim terenie pracowników nadleśnictw
Z grona nauczycieli wybrano grupę osób do „szybkiego reagowania-hotline”
W nadleśnictwach jest spis telefonów do hotline i specjalistów do rozwiązywania określonych problemów
Korzystamy z ich usług w przypadkach wyjątkowych, nie dających się wytłumaczyć instrukcją. Hotline wydaje biuletyny w których informuje jakie problemy rozwiązano, jakie są w trakcie rozwiązywania i czego nie dało się poprawić.
Poziom Nadleśnictwa
Administrator systemu w 2 osobach: administrator wiodący i administrator zapasowy
Realizuje zadania równolegle do swoich podstawowych czynności - wiec administrator to tylko funkcja- nie cały etat.
Administratorzy działają przemiennie - ustala to nadleśnictwo. Za dodatkową pracę może uzyskiwać dodatkowe wynagrodzenie ustalane przez kierownika jednostki.
Kwalifikacje- wykształcenie przynajmniej średnie techniczne, może być również leśne i podstawowe szkolenie administratora systemów komputerowych w zakresie obsługi urządzeniami programistycznymi.
Poziom RDLP
Jest tu zespół informatyczny. Są to wydziały informatyki ( Białystok, Krosno, Łódź, Olsztyn, Warszawa, Zielona Góra, Katowice) lub zespół ds. informatyki ( Gdańsk, Kraków, Lublin, Poznań, Szczecin) , lub wydział wdrożeń rozwoju informatyki ( Piła, Toruń). Liczba osób w zespole jest uzależniona od ilości nadleśnictw. Przeciętnie
1 osoba/ 8-10 jednostek organizacyjnych wliczając w skład zespołu kierownika.
Poziom GDLP
Są 2 komórki.
podstawowy wydział zarządzania bazą danych ( około 20 osób)
zespół informacji przestrzennej
Zadania administratora w nadleśnictwie:
uruchamianie i włączanie systemu
obsługa użytkownika i grup użytkowników
udostępnienie zasobów komputera użytkownikom systemu
zarządzanie wydrukami
zabezpieczenie zasobów przez wykonywanie kopii bezpieczeństwa i kopii archiwalnych
instalacja programów
wykonywanie niektórych podstawowych konfiguracji systemu
porządkowanie zasobów systemu
usuwanie zbędnych plików
wykonywanie odblokowania i procedur optymalizujących pracę
dbałość o funkcjonowanie urządzeń ( zabezpieczenie materiałów eksploatacyjnych : toner, kasety, papier)
Włączanie - sprawdzenie sieci zasilająco logicznej
sprawdzenie urządzeń do zasilania sieci elektrycznej
włączenie UPS, hubów, konsoli
włączenie serwera
Wyłączanie w nadleśnictwie nie wyłącza się systemu w czasie eksploatacji . Czasem jedynie ze względu np. na modernizację sieci , remont pomieszczeń. Należy użyć oprogramowanie do zamykania systemu.
5. Program administracyjny MINI SAM
SAM -system administrator manager
Prawo uruchamiania SAM'a ma administrator , który wykorzystuje do tego polecenia UNIXa, jego login to „root”.
Nie można korzystać z SAM'a na poziomie nadleśnictwa. Administrator w nadleśnictwie ma login `service' - dzięki czemu może uruchamiać zastępczy program MINI Sam
a) SAM- root
MINI SAM- service
Uprawnienia do root'a ma administrator szczebla RDLP, ten zna hasło root'a dla wszystkich swoich jednostek . Czasem administrator nadleśnictwa zna hasło root'a przekazane przez administratora RDLP.
Przykładowe okno MINI SAM'a
PROC - do zamykania systemu
MINI Sam -
Za jego pomocą można tworzyć grupy dodatkowe, a do grup dodatkowych dodać użytkowników, którzy mogą mieć dostęp do programów które określi administrator.
Zapis do grupy INFORMIX - użytkownik będzie mógł korzystać z baz danych. Kiedy ktoś zmienia charakter pracy wtedy można go usunąć z danej grupy.
Wprowadzanie użytkownika do systemu
FAZA 1 - wprowadzić użytkownika do systemu ; nadanie loginu
FAZA 2- wprowadzić użytkownika do np. systemu las, do bazy danych Acer, wymaga to interwencji administratora
Robimy to za pomocą MINI Sama
DODAWANIE UŻYTKOWNIKA SYSTEMU
Użytkownik jest wprowadzany na listę użytkowników baz danych „poleceniem” aby był identyfikowany w bazie danych jako autor zapisów.
Dezautoryzacja globalna- ( np. użytkownik ma zawężone prawa w menu globalnym do gospodarki towarowej i tylko do tej) . Jest to zabezpieczenie na poziomie baz danych.
Dezautoryzacja lokalna- można odciąć, dodać, uzytkownika
WYCOFYWANIE UŻYTKOWNIKA
Gdy pracownik zostaje zwolniony, to administrator musi go „wycofać” z bazy.
6.Zakładanie/ zmiana hasła
Użytkownik odpowiada za hasło
Administrator odpowiada za login
Changing password for jacek
New password:
Re-enter new password:
Hasło- 8 znaków ; znaki z 1 części kodu ASCII, 2 znaki literowe 1 znak numeryczny;
Małe i duże czcionki są rozpoznawane. Root jest zwolniony z hasła. Hasło musi się różnić od loginu ( nie może to być zatem login ), trzeba je zdefiniować 2 razy.
Przy podaniu nowego hasła system wymaga również starego:
Changing password for jacek
Old password
New password
Re-enter new password
Jeżeli hasło 3xpodamy źle terminal się zablokuje. Jeżeli zapomnimy hasła idziemy z flachą do administratora, a ten usuwa hasło za pomocą MINI Sama.
Nowe hasło musi się różnić od starego minimum 3 znakami.
Wykład 4
Polecenia Mini Sam'a
Backup- do tworzenia kopii bezpieczeństwa ( zwłaszcza jeżeli chodzi o bazy danych) . Administrator robi kopie bezpieczeństwa w trybie codziennym, co tydzień, co miesiąc na streamerze. Część tych kopii idzie do RDLP.
Kopie wykonuje się na wypadek: kradzieży komputerów, klęsk żywiołowych. Dzięki nim można odtworzyć stan sprzed zdarzenia i kontynuować pracę.
Install- do instalowania oprogramowania , kontrolowania zawartości na kasecie. Instalujemy jedynie oprogramowanie autoryzowane
Exit- zamknięcie systemu
Obsługa zadań do drukowania - kolejka wydruku, istnieje możliwość usunięcia z kolejki
Unix- wielozadaniowy, wielodostępny
Proces- jest to program który aktualnie wykonujemy ( każdy z użytkowników może realizować swój proces.
Wieloprocesowy system- system dopuszczający do realizowania wielu procesów jednocześnie
Jeżeli mamy jeden procesor jest to możliwe jeżeli realizuje on tzw. podział czasu, zatem jest kolejka procesów do obsługi.
Systemy operacyjne
HP-UX
W laboratorium Bella opracowano system z podziałem czasu:
Zalety: mały, elastyczny, tani.
Wady: niedostateczna ilość dokumentacji, brak pomocy użytkownika, błedy.
HP-UN - połączenie systemu Unix i elementów dodanych przez HP.
Co umożliwia nam UX?
interpretatory poleceń - możliwość wyboru shella
bogaty zestaw poleceń- przy założeniu, że interfejs jest znakowy. Poleceń tych jest kilka tysięcy.
Hierarchiczny system plików
Język programowania C
Co potrzeba do pracy?
terminal z kodem ASCII
linia transmisji danych
identyfikator użytkownika
hasło
W jaki sposób tworzy się proces?
proces potomny- ( kopiowany proces macierzysty)
proces macierzysty ( usypiany i budzony po zakończeniu procesu potomnego)
Na proces potomny przechodzą przywileje procesów macierzystych. Po zakończeniu procesu potomnego wysyłany jest sygnał budzący proces macierzysty.
Nietypowe sytuacje:
proces potomny umiera, a proces macierzysty nie został o tym powiadomiony - ten proces nazywamy duchem
umiera proces macierzysty, a proces potomny nie został zakończony ( potomny nie ma komu zwrócić sygnału zakończenia ) ten proces nazywamy sierotą
Na skutek tych procesów w systemie tworzą się śmieci i trzeba je czasem czyścić . Jest polecenie pozwalające na sprawdzenie poleceń jakie są w danej chwili prowadzone i można wywnioskować, który jest macierzysty, a który potomny ( wyższy numer ma zawsze proces potomny) . Jest możliwość zabicia i wtedy zabijamy od ostatniego potomka ( czyli począwszy od numeru najwyższego).
Wyróżniamy 3 kategorie użytkowników w stosunku do pliku czy katalogu:
użytkownik - właściciel pliku
grupa- grupa do której plik należy
inni- pozostałe osoby
r- prawo do czytania
w- prawo do pisania
x-prawo do wykonywania
Prawo dostępu do pliku:
rwxr-xr |
rwx |
r-x |
r- - |
|
właściciel |
grupa |
inni |
754 |
7 |
5 |
4 |
111 101 100
7 5 4
Wszystko dla wszystkich: 777
Tylko czytanie dla wszystkich: 444
rwxr-x-r- -
olrwxr-x-r - -
“-“typ pliku lub „ ol”- katalog
w opisie pliku: typ, atrybuty, kto jest właścicielem, grupa , rozmiary, data tworzenia, nazwa
|
r |
w |
X |
plik |
Zawartość może być sprawdzana (move,lp, cat) |
Zawartość może być zmieniana ( vi) |
Używany jako polecenie |
katalog |
Zawartość może być sprawdzana (ls) |
Zawartość może być zmieniana ( ep, nu) |
Może zostać katalogiem bieżącym (Cd) |
Gdy 400- tylko właściciel może czytać, a inni nie mogą go nawet zobaczyć
Katalogi HP-UX:
Users- katalogi osobiste użytkowników - są tu też programy użytkowe
Dev- do komunikowania z terminalem, drukarki, pamięci taśmowe.
Wykład 5
Zintegrowana baza danych nadleśnictwa
Pojęcia podstawowe:
Baza danych to:
Zbiór lub zbiory danych posiadające określoną strukturę wewnętrzną przechowywanych na stałych nośnikach pamięci. Nie każdy zbiór danych można nazwać bazą danych. Struktura wewnętrzna wyznacza wartość tych danych.
Dostęp do danych zapewnia zbiór programów opracowanych do tego celu. Należy mieć możliwość wprowadzania, korygowania i edytowania danych za pomocą narzędzi-programów. W systemie zarządzania bazą danych są programy umożliwiające wykonywanie w/w operacji.
Baza danych to : system zarządzania bazą danych + baza danych. Ważniejszym elementem jest baza danych, bo system zarządzania bazą danych jest powielany , a baza danych jest specyficzna dla każdej jednostki.
Nie ma 2 takich samych b.danych w nadleśnictwie „x”- dlatego ważne są elementy ochrony b.danych.
Jaki jest elementarny zbiór w b.danych?
w bazie danych las elementarną strukturą jest tabela, zawierająca klasę obiektu ( a ta ma atrybuty wyrażające się polami) np. tabela wydzielenia:
wiersz- rekord
pole - w nim są charakterystyki
|
Pole 1 |
Pole 2 |
Pole3 |
Rekord1 |
drzewostan |
I p |
0,9 |
Rekord 2 |
|
|
|
Rekord 3 |
|
|
|
Typ danych:
znakowy ( eng. Character) W Informix oznaczenie: char (n)
liczbowy ( eng. Number)
Podtypy w informix:
liczba całkowita ( integer)
krótka liczba całkowita ( smallint)
liczba ułamkowa ( decimal ( m,n))
data ( date) - dana może przyjmować postać daty i czasu n.p rok.mc, dzień, godz, min, sek.
Logiczny ( logical) dana może przybierać tylko dwie wartości: prawda, fałsz ( tak,nie). W Informix ozna : char(1)
Walutowy ( currency) dana może przyjmować wartości liczbowe razem z symbolem waluty
Inne - nie mają oznaczenia ( np. notatnikowe)
Reguły i zależności = model danych
model danych - najważniejszy element w fazie projektowania baz. Tabela to podstawowy element strukturalny, ale trzeba również zwrócić uwagę na związki między nimi.
Krok normalizacyjny - powstanie lepszej konstrukcji pozbawionej mankamentów
6. Druga postać normalna ( 2NF)
Warunki 2 NF:
-INF
każdy z niewykluczonych atrybutów jest funkcjonalnie zależny od całego klucza głównego, a nie jego część
Tabela: lokalizacja
Tabela: gatunki w warstwach
Połączenie to relacja
Klucz główny tabeli LOK służy do połączenia z tabelką gatunków , a tu może być relacja:
1 do wielu
nr. adresu powierzchni kod gatunku gleby tok żywicowania
Podział danych w bazie LAS ze względu na pochodzenie i tryb aktualizacji:
BAZA DANYCH NADLEŚNICTWA
Wykład 6
Przejęcie danych z ROLKOM-u i BUL
2. Wyróżniamy 3 klasy adresów:
adres leśny
XX-XX-X-XX-XXXXXX-XXXX-XX
np. 06-21-1-01-122A-bx-00
adres administracyjny
XX-XXX-XX
np. 73-509-15
73- województwo
509- gmina
14- wieś
adres przyrodniczy
XXXX
np. 1016
Kraina Bałtycka
Dzielnica Pasa Nadmorskiego
Mezoregion Helski
3. Opis taksacyjny
tradycyjny
zalety:
pełny skondensowany opis wydzielenia na jednej stronie
wady
pogorszenie czytelności po latach użytkowania
pracochłonność wszelkich zestawień
błędy w opisie
dane aktualne na dzień sporządzania ( najwyżej 1 rok)
opis taksacyjny w SILP
zalety
-czytelność po latach użytkowania
-mała pracochłonność wszelkich zestawień
-możliwość korekty błędów w opisie
aktualne dane
Aktualizacja opisu taksacyjnego w SILP
automatyczna aktualizacja o zdarzenia gospodarcze i zmiany stanu lasu z upływem czasu
korekty opisu wynikające ze zdarzeń losowych
ewidencja przyjęcia i przekazania gruntów
ocena upraw
Wykład 7,8
1. GOSPODARKA TOWAROWA
OBRÓT DREWNEM
OBRÓT UŻYTKAMI UBOCZNYMI
GOSPODARKA MAGAZYNOWA
FAKTUROWANIE
OBRÓT DREWNEM
wykaz odbiorczy drewna
zrywka drewna
przemieszczenie
sprzedaż drewna
Wykaz odbiorczy drewna-
sporządzany automatycznie na podstawie danych przyjętych z rejestratora
stan drewna na WOD aktualizowany automatycznie i na bieżąco
automatycznie aktualizowane są informacje o pozyskaniu w systemie planów
możliwość automatycznego wyliczenia należności za pozyskanie drewna
Zrywka drewna -
dane o zrywce drewna automatycznie przejmowane z rejestratora
możliwość automatycznego wyliczenia należności za zrywkę drewna
zrywka odnotowywana posztucznie przy każdym numerze drzewa
automatyczne przekazywanie informacji o wykonanej zrywce przez sprzęt własny do ewidencji inwentarza
Sprzedaż drewna
sprzedaż detaliczna
sprzedaż na umowy
Sprzedaż drewna na umowy
konieczność wprowadzenia informacji o umowie przed datą sprzedaży drewna
dane o sprzedaży drewna automatycznie przejmowane do rejestratora
automatyczne fakturowanie sprzedaży
na bieżąco podlegają aktualizacji stany drewna oraz zapisy na kontach księgowych
Zalety ewidencji:
uszczelnienie rozliczania kontroli wielokrotności zrywki drewna, kontrola wykorzystania plakietek do oznakowania drewna
automatyczne przejmowanie danych do rejestratora
bieżące aktualizowanie zapasu drewna
aktualizacja pozyskania w systemie planów
możliwość kontroli obrotu drewnem
Okresowe sprawozdania ze sprzedaży i obrotu drewna LPIO - 8 i LPIO - 9
sporządzane są automatycznie
sprzedaż drewna wg odbiorców
stan należności na koniec miesiąca
zapas drewna na początek roku i koniec okresu sprawozdawczego
obrót drewna w okresie sprawozdawczym
OBRÓT UŻYTKAMI UBOCZNYMI
Przyjęcie na stan
Przesunięcie między magazynami
Pobranie na pozycję planów ( rozchód)
Gospodarka łowiecka
plan odstrzałów i zezwolenia na odstrzał
ewidencja szkód od zwierzyny
ewidencja kosztów ochrony lasu wg obwodów łowieckich
analiza sprzedaży wg OHZ LP
2) KADRY I PŁACE
DANE O PRACOWNIKU
EWIDENCJA CZASU PRACY
WYKAZ ROBÓT
OBLICZENIE PŁAC
DANE O PRACOWNIKU
Kategoria zaszeregowania
Dane do wyliczenia zasiłków rodzinnych i opiekuńczych
Dane do ustalenia podatku dochodowego
Pozycja planu kosztów
Automatycznie aktualizowana informacja o przysługującym urlopie wypoczynkowym
Dane dodatkowe umożliwiające automatyczne sporządzenie deklaracji podatkowych i ZUS
d)OBLICZENIE PŁAC
Automatyczne wyliczenie wynagrodzenia
Przesłanie danych do innych podsystemów
Możliwość uzyskiwania dowolnych zestawień
Przesłanie danych do programu płatnik ZUS
3. MAJĄTEK TRWAŁY I WYPOSAŻENIE
EWIDENCJA INWENTARZA
BIEŻĄCA EKSPLOATACJA
EWIDENCJA REMONTÓW
OBLICZANIE AMORTYZACJI
d) OBLICZANIE AMORTYZACJI
Automatyczne naliczanie amortyzacji z podziałem na miejsce powstawania kosztów z jednoczesnym przekazaniem wyników na konta księgowe
4.FINANSE I KSIĘGOWOŚĆ
Informacje otrzymywane automatycznie:
faktury własne
amortyzacja
wynagrodzenia i narzuty
zużycie materiałów magazynowych
Dokumenty wprowadzane ręcznie :
dowody bankowe
dowody kasowe
faktury obce
Arkusz rozliczenia kosztów
Zamknięcie okresów obrachunkowych- wycena wartości wyrobów gotowych.
5. GOSPODARKA LEŚNA
OPIS TAKSACYJNY
AKTUALIZACJA OPISU
PLANY 10 LETNIE ( PLAN POZ I HOD)
SYSTEM PLANÓW ROCZNYCH
OPIS SZKÓŁEK LEŚNYCH
DANE POMOCNICZE
WNIOSKI
wniosek hodowli lasu HOD
wniosek ochrony przyrody
wniosek gospodarki rolnej
wniosek ochrony lasu OCHRL
wniosek cięć POZ
wniosek ochrony p.poż OCHRP
D) SYSTEM PLANÓW ROCZNYCH
Przygotowanie danych na podstawie:
-raportu o pracach przewidywanych planem UL jeszcze niewykonanych
-raportu o pracach przewidywanych planem UL rozpoczętych , a nie zakończonych
-projektu wniosku wykonanego przez leśniczego
NOTATKI WŁASNE:
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. Aplikacja Acer
Składa się z 3 modułów:
pilności
obsługi szacunków brakarskich
moduł planowania
Program pozwala na zapamiętanie ok. 20 wariantów planów. Trzeba zdefiniować
na którym wariancie chcemy pracować.
Import danych z FOREST
Dodatkowy import Przekazanie planu do FOREST
z FOREST
2. System HP-UNIX na serwerze HP 9000
Ekran PC Pliki danych Drukarka
przekazywanie danych w trybie graficznym
przekazywanie danych w trybie tekstowym
3. Cechy programu LEŚNIK
czynnikiem priorytetowym funkcjonującego oprogramowania są potrzeby leśniczego
oprogramowanie odpowiada wielu założeniom programu las
prostota obsługi
Użytkownicy programu
Administrator:
założenie użytkowników
ustawienie numeracji początkowej
ustawienie daty i czasu
przekazanie rejestratora leśniczemu
Leśniczy:
zmiana hasła
uzupełnienie słowników
ustawienia domyślne
sporządzanie dokumentów
Ogólne zasady pracy
Właściwe działanie rejestratora zależy od współpracy leśniczego i administratora. Obsługi podsystemu gospodarka towarowa, kadry, płace oraz las. Przesłaniu podlegają tylko dokumenty zatwierdzone przez leśniczego .
Operacje na dokumentach
zaznaczenie dokumentów do przesłania do systemu LAS
Usuwanie dokumentów ( które nie są dokumentami ścisłego zarachowania )
jest możliwe jeśli : dokument nie jest zaznaczony do transferu, inny dokument nie odwołuje się do niego, na dokumencie nie zaznaczone są żadne pozycje
anulowanie dokumentu ścisłego zarachowania jest możliwe pod warunkiem jego wcześniejszego wydrukowania . Drewno z takiego dokumentu trafia z powrotem do magazynu
wydruk dokumentu
Eksport danych z systemu LAS do rejestratora:
aktualne stany w magazynie drewna
zaktualizowane listy pozycji planów dla leśnictwa
aktualna lista gatunków
aktualne listy z przyporządkowanymi grupami sortymentów
zweryfikowane słowniki używane w rejestratorze
nowe wersje oprogramowania
Zakres funkcjonalny programu Leśnik:
warunkiem rozpoczęcia pracy jest przejęcie z systemu LAS listy planów oraz listy magazynowej drewna
w rejestratorze sporządzane są dokument: ROD, KZ, DOR, WR
dokumenty przygotowane na rejestratorze przesyłane są do systemu LAS gdzie trafiają do podsystemów np. Gospodarka towarowa, Kadry, Płace. Wymiana danych pomiędzy rejestratorem , a systemem las odbywa się kilka razy w miesiącu zależnie od obiegu dokumentów w Nadleśnictwie.
4. SIEC ROZLEGŁA- warunki budowy sieci
rozproszona struktura jednostek organizacyjnych
jednolity system informatyczny
potrzeba wymiany informacji z jednostkami wewnętrznymi
potrzeba wymiany informacji z podmiotami zewnętrznymi
wymiana informacji ma się odbywać szybko i bezpiecznie
Przesyłanie danych w sieci WAN LP
rejestratory pełnią taką samą funkcję
zmiana sposobu komunikacji z serwerem HP w nadleśnictwie ( łącza analogowe lub GSM)
Zakres zagadnień objętych testem sieci WAN.
transfer danych z rejestratora leśniczego
przesyłanie informacji z zakresu sprawozdawczości i programów
usługi internetowe
poczta wewnętrzna
raporty SILP, raporty własne
praca w trybie on-line
Wnioski ogólne:
celowe jest prowadzenie prac nad WAN na wszystkich poziomach zarządzania równocześnie zachowując jednolitość rozwiązań technicznych
niezbędne jest stworzenie struktur supportu ( podpora, wsparcie) technicznego z udziałem wyszkolonych pracowników Lasów Państwowych jak również wyspecjalizowanych firm zewnętrznych
wdrożenie przedsięwzięcia wymaga szkoleń
dzierżawa łączy ( w przypadku przyjęcia takiego rozwiązania, będzie stałym znaczącym składnikiem kosztów)
2001
Strona 1 z 28
2001
Strona 25 z 28
2001
Strona 28 z 28
Użytkownik wykonawca systemu
Systemu HP/SDS
LP
Szkolenia analityków LP
Szkolenia projektantów i
Programistów LP
Analiza wstępna systemu
Projekt wstępny rozszerzone założenia
Analiza szczegółowa
Podsystemów
Projekt wstępny podsystemów
Projekt techniczny systemu
Programowanie
Testowanie ( jednostki pilotarzowe)
Szkolenia użytkowników
Wdrożenia masowe
Instalacja sprzętu
ZESTAW KOMPUTEROWY NADLEŚNICTWA
SERWER HP 9000/A180C
WAN
Drukarka
sieciowa
PC
PC
Drukarka
PC
MUX
Terminal
1
Terminal
2
Terminal
3
Terminal
n
Drukarka
terminalowa
Drukarka
terminalowa
PC
PC
PC
PC
Drukarka
PC
INTERNET
Środowisko sprzętowo programowe ważniejszych aplikacji SILP szczebla Nadleśnictwa
RDLP/ GDLP
Nadleśnictwo
Leśnictwo
Pakiet
Acer
System LAS ( Forest)
Program
Dłużnik
Program
Sprawoz.
Program
Market
Rejestrator
Program
Leśnik
Program
Brakarz
Pakiet
Office
Program
Raporty
Program
Infomaker
Program Płatnik
Program
ROR
Zamykanie serwera
MINI Sam
Menu: Użytkownik Backup Install PROC Exit
Admin/ Użytk: Wyśw Dod Exit
Grupa:
Login:
HP-UX
AT&T
SVID
BSD
Gospodarka
towarowa
Płace i kadry
Infrastruktura
Gospodarka
leśna
Finanse i księgowość
Dane
wspólne
System bazy danych ( Bank danych)
System zarządzania bazą danych
Baza danych
Wydzielenie
Dane stałe globalne
Dane stałe lokalne
Dane zmienne
DGLP
BUL i GL
N-ctwo
N-ctwo
aktualizowane przeciętnie co 0,5 roku przy zmianie wersji systemu
aktualizowane co 10 lat przy uwzględnieniu rewizji UL
aktualizowane sporadycznie po zajściu zmian
aktualizowane na bieżąco
Zmiana adresów
Kontrola formalna
Poprawa błędów
BUL
ob_les1 X ob_les2
nieleśna
ob_les 2
leśna
ROLKOM
Leśna
Nieleśna
leśna ( Plik ASCII)
Nieleśna ( Plik ASCII)
Baza danych Rewizja III
ob_les1 X ob_les2
nieleśna
ob_les 2
leśna
Baza danych Rewizja III
leśna
leśna
Zmiana adresów
Kontrola formalna
Poprawa błędów
Kontrola logiczna
BAZA DANYCH FOREST
leśna ( Plik 1 ASCII)
leśna ( Plik 2 ASCII)
Nieleśna ( Plik ASCII
Poprawa błędów
SCHEMAT AKTUALIZACJI O CZYNNOŚCI GOSPODARCZE
Wykaz
niezgodności
Płace i kadry
Gospodarka towarowa
Finanse i księgowość
Plan HOD, POZ
Pozycja: typ lasu, grupa czynności, pilności, inf.dod.
Czynności
Wykonanie dla planu HOD
Materiały
Wykonanie dla planu HOD
Produkty
Wykonanie dla planu POZ
Procedury aktualizacji
Warunki:
1. Typ planu= HOD lub POZ
2.Metoda aktualizacyjna
nr od 1-12
3. Obiektem planowania
jest wydzielenie
4. Wyróżnik wykonania
planu =T
5. Wyróżnik wykonania
aktualizacji =N
6.Pozycja planu jest udostępniona
Moduł adresowy
Opis taksacyjny
dane
zaktualizowane
dane
operacyjne
SCHEMAT AKTUALIZACJI O UPŁYW CZASU
Dane stałe
Współczynniki
Opis
taksacyjny
Aktualizacja:
1.Wieku
2. Zapasu
3.Udziału
4. Zadrzewienia
5.Wysokości
Wyznaczenie drzewostanów najpilniejszych do cięć rębnych i przedrębnych
Na podstawie zestawu cech i kryteriów m.in.: pilności zabiegu, liczba nawrotów, występowanie szkód, żywicowanie, wiek, zwarcie, zadrzewienie
Gospodarstwo komputer
Zaktualizowany opis taksacyjny
10 letni i roczny plan wykonania cięć
Ewidencja szkód
Nabór drzewostanów do szacunków brakarskich na rok.... przy uwzględnieniu m.in. czynników takich jak: nawrót cięć, roczny etat cięć +20% rezerwy, prognozy zbytu drewna, koncentracja prac pozyskaniowych, propozycje leśniczych
planista
Sporządzenie szacunków brakarskich w terenie na rok... z rejestracją m.in.danych:
Charakter terenu, pomiar pierśnic i wysokości drzew, klasyfikacji jakościowej drzew, procentowego udziału niektórych grup surowców
planista
Wykaz drzewostanów wg.pilności cięć
Wykaz drzewostanów do szacunków
Brakarskich
Plik rapularzy terenowych wzór nr 11
Rejestrator leśniczego
Zapamiętanie i przetwarzanie danych:
-obliczanie miąższości drzew bez kory
-podział miąższości na klasy jakościowo wymiarowe
-obliczenie spodziewanej wartości drewna
-obliczenie kosztów pozyskania i zrywki komputer
Nabór drzewostanów do planu pozyskania na rok ... z uwzględnieniem m.in. następujących czynników:
-pilność cięcia ( obligatoryjne, fakultatywne)
-roczny etat cięć rębnych, przedrębnych
-możliwość zbytu drewna wg. gatunków i KJW (max/min) planista +komputer
Baza danych szacunków brakarskich
Szacunki włączone do planu
Zestawienie miąższości wg KJW, gatunków, drzewostanów, leśnictw dla szacunków
Metoda ręczna Metoda optymalizacyjna
Zestawienie miąższości wg. KJW, gatunków , jednostek, grup czynności
dla szacunków włączonych do planu
Baza danych LAS/ Forest
Baza danych ACER
Ekran terminalu
znakowego
Drukarka laserowa
4+
System Forest
ODBC
System DOS +Windows na PC
Programy narzędziowe korzystające z ODBC
Power View
Info Maker
Raporty wersja 2.2
Inne programy bazodanowe