1. Podstawa prawna.

Regulację prawną w Polsce w zakresie gospodarowania majątkiem publicznym zapewnia ustawa z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.) („Ustawa”). Przez pojęcie zamówienia publicznego należy rozumieć zamówienia na roboty budowlane, dostawy lub wykonanie usług, które są opłacane w całości lub części ze środków publicznych. Ustawa w sposób szczegółowy określa zakres regulacji i wskazuje podmioty, które są zobowiązane do jej stosowania oraz sytuacje, w których przepisy omawianej ustawy nie będą miały zastosowania.

2. Progi kwotowe.

Należy podkreślić, że ustawa jest stosowana w przypadku, gdy szacunkowa wartość  zamówienia będzie przekraczała równowartość wyrażonej w złotych kwoty 6.000 Euro. W ustawie przewiduje się także tzw. procedurę uproszczoną, którą stosuje się, jeżeli szacunkowa wartość zamówienia nie przekracza równowartości wyrażonej w złotych kwoty 60.000 Euro. W ramach tej procedury istnieje obowiązek zamieszczania na stronach internetowych oraz w siedzibie zamawiającego ogłoszenia o zamówieniu. Fakultatywnie można zamieścić ogłoszenie w prasie. Obowiązkowe staje się także publikowanie ogłoszeń o udzieleniu zamówienia. Jeżeli szacunkowa wartość zamówienia przekroczy równowartość wyrażonej w złotych kwoty 60.000 Euro, zastosowanie będzie miała procedura podstawowa. Przy zastosowaniu procedury podstawowej zamawiający, niezależnie od publikowania ogłoszenia w swojej siedzibie i stronie internetowej, będą zobowiązani przekazywać ogłoszenia do publikacji w Biuletynie Zamówień Publicznych i Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. W procedurze podstawowej nie będą możliwe do stosowania tryby udzielania zamówień publicznych nie przewidziane w dyrektywach Unii Europejskiej, tzn. zapytanie o cenę oraz aukcja elektroniczna.

W przypadku procedur o największej wartości, udzielanych w tzw. procedurze zaostrzonej, tzn. powyżej 5.000.000 Euro dla dostaw lub usług oraz 10.000.000 Euro w przypadku robót budowlanych, przewiduje się nałożenie na zamawiających dodatkowych rygorów związanych z postępowaniem.
W tych postępowaniach stosować się będzie wszystkie instytucje przewidziane w procedurze podstawowej, oraz w odniesieniu do każdego indywidualnego zamówienia, instytucję niezależnego obserwatora, obowiązek publikowania w prasie ogłoszeń oraz większy rygoryzm formalny w postępowaniu ze skargi o uchylenie wyroku arbitrów, polegające na zakazie zawarcia umowy w sprawie zamówienia aż do czasu wydania orzeczenia przez właściwy sąd okręgowy.
Postępowania te będą też objęte obligatoryjną kontrolą Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych przed podpisaniem umowy a po wyborze oferty najkorzystniejszej.

Ustawa określa, że zamówieniami publicznymi są umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane.

3. Zamawiający i wykonawcy.

Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego może przygotować i przeprowadzić zamawiający lub inny podmiot działający na zlecenie zamawiającego.

Natomiast o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy:

• posiadają uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień;

• posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz potencjał techniczny, a także dysponują osobami zdolnymi do wykonania zamówienia;

• znajdują się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia;

• nie podlegają wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia.

4. Tryby postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Ustawa wymienia zamknięty katalog trybów udzielania zamówień publicznych, oznacza to, iż inny tryb niż wymieniony poniżej nie może być zastosowany do postępowania o udzielanie zamówienia publicznego.

Przewidziano prymat przetargu ograniczonego i nieograniczonego. Oznacza to, że te dwa tryby zamawiający może stosować zawsze i bez ograniczeń. Co więcej przepisy dotyczące przetargu nieograniczonego są podstawowe dla pozostałych trybów.
Ustawa wymienia następujące rodzaje trybów przeprowadzania postępowania o zamówienia publiczne:

• przetarg nieograniczony - w tym trybie w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu oferty mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy;

• przetarg ograniczony - w tym trybie w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie o zamówieniu, wykonawcy składają wnioski o dopuszczenie do udziału w przetargu, a oferty mogą składać wykonawcy zaproszeni do składania ofert;

• negocjacje z ogłoszeniem - w tym trybie po publicznym ogłoszeniu o zamówieniu, zamawiający negocjuje warunki umowy w sprawie zamówienia publicznego z wybranymi przez siebie wykonawcami, a następnie zaprasza ich do składania ofert;

• negocjacje bez ogłoszenia -  w tym trybie zamawiający negocjuje warunki umowy w sprawie zamówienia publicznego z wybranymi przez siebie wykonawcami, a następnie zaprasza ich do składania ofert;

• zamówienia z wolnej ręki, którym zamawiający udziela zamówienia po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą;

• zapytanie o cenę - w tym trybie zamawiający kieruje pytanie o cenę do wybranych przez siebie wykonawców i zaprasza ich do składania ofert;

• aukcja elektroniczna - w tym trybie za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej, umożliwiającego wprowadzenie niezbędnych danych w trybie bezpośredniego połączenia z tą stroną, wykonawcy składają kolejne korzystniejsze oferty (postąpienia), podlegające automatycznej klasyfikacji. Zamawiający może udzielić zamówienia w trybie aukcji elektronicznej, jeżeli przedmiotem zamówienia są dostawy powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 60.000 Euro.

Dzięki wprowadzonym do poprzedniej ustawy o zamówieniach publicznych zmianom w zakresie swobody wyboru trybu przez zamawiającego, zostały zrównane procedury przetargu nieograniczonego i przetargu ograniczonego, a w przypadku zamówień o wartości nie przekraczającej 60.000 euro i zamówień sektorowych, niezależnie od wartości przedmiotu zamówienia, także negocjacji z ogłoszeniem. Dla przetargu nieograniczonego oraz przetargu ograniczonego, z racji podstawowego charakteru tych trybów, nie przewidziano żadnych przesłanek zastosowania. Wybór negocjacji z ogłoszeniem, negocjacji bez ogłoszenia oraz zapytania o cenę, a także zamówienia z wolnej ręki i aukcji elektronicznej jest możliwy wyłącznie w oparciu o przesłanki określone w ustawie.

5. Specyfikacja.

Zamawiający zobowiązany jest do wskazania w specyfikacji wszelkich istotnych elementów niezbędnych do właściwego określenia żądanej usługi czy wykonania roboty budowlanej czy wreszcie dostawy. Ustawa, w art. 36 szczegółowo wymienia elementy które powinny się znaleźć w specyfikacji jednak nie jest to katalog zamknięty. Jednocześnie przedmiot zamówienia nie może zostać opisany w sposób utrudniający uczciwą konkurencję oznacza to, między innymi, iż zamawiający nie może tak określać przedmiotu zamówienia by było z góry wiadome, iż wykonawcą danej usługi może być tylko i wyłącznie określone przedsiębiorstwo. Chodzi tu w szczególności o takie zestawienie cech danego produktu czy usługi, które w efekcie dadzą taki sam lub bardzo zbliżony rezultat do produktu czy usługi zaoferowanej przez innego przedsiębiorcę jednak uzyskanego dzięki zestawieniu innych parametrów.

6. Wybór najkorzystniejszej oferty.

Zamawiający dokonuje wyboru najkorzystniejszej oferty na podstawie wskazanych przez siebie w specyfikacji kryteriów, nie zawsze głównym kryterium musi być cena. 
W sytuacji, w której zaproponowana przez oferenta cena jest rażąco niska zamawiający ma prawo do zażądania od niego szczegółowych wyjaśnień, co do czynników wpływających na tak niską cenę. Jeżeli oferent nie odpowie na wezwanie zamawiającego wówczas zamawiający ma obowiązek odrzucić taką ofertę.

7. Umowa.

Umowa w sprawach zamówień publicznych winna zostać sporządzona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Jednak gdyby odrębne przepisy dla dokonania danej czynności prawnej wymagały zachowania formy szczególnej np. aktu notarialnego wówczas umowa taka winna zostać zawarta w tej szczególnej formie. Umowy zawarte w dany postępowaniu są jawne i podlegają udostępnieniu.
Umowa winna zostać sporządzona w ten sposób by swoim zakresem nie wykraczała poza zobowiązania wynikające z oferty. W sytuacji, w której umowa swym zakresem przekraczałaby określenie przedmiotu zamówienia zawartego w specyfikacji, wówczas w tej części jest nieważna.

Umowa powinna zostać zawarta na czas oznaczony, jednak zawarcie umowy, której przedmiotem są świadczenia okresowe lub ciągłe, na okres dłuższy niż 3 lata, wymaga zgody Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Zgoda, wydana w formie decyzji administracyjnej, winna być udzielona jeszcze przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia.

Zamawiający ma obowiązek żądania wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy, w przypadku gdy:

• wody za pomocą sieci wodnokanalizacyjnej lub odprowadzanie ścieków do takiej sieci;

• energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznej;

• gazu z sieci gazowej;

• ciepła z sieci ciepłowniczej.

Ustawa przewiduje również zakaz zmian postanowień  zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy.

W celu należytego wykonania umowy, zamawiający może żądać od wykonawcy stosownego zabezpieczenia. Owo zabezpieczenie służyć ma pokryciu roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.
O ile w pierwszym przypadku zamawiający mogł żądać stosownego zabezpieczenia o tyle w podanych poniżej przypadkach zamawiający ma taki obowiązek:

• wartość zamówienia na roboty budowlane przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 60.000 euro;

• wartość zamówienia na dostawy lub usługi przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 5.000.000 euro;

• umowa ma zostać zawarta na okres dłuższy niż 3 lata, z pewnymi wyjątkami.

Zamawiający zwróci zabezpieczenie w terminie 30 dni od dnia wykonania zamówienia i uznania przez zamawiającego, że zamówienie zostało wykonane należycie.

Należy pamiętać, że wykonawcy na podstawie ustawy z dnia 9 lipca 2003 roku (Dz. U. Nr 180, poz. 1758) służy również prawo do żądania od zamawiającego w każdym czasie gwarancji zapłaty do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia, wynikającego z umowy o roboty budowlane. Taka gwarancja służy zabezpieczeniu terminowej zapłaty za wykonanie robót budowlanych.

Nie można przez czynność prawną wyłączyć ani ograniczyć prawa do żądania gwarancji zapłaty.
Jeśli wykonawca nie otrzyma gwarancji zapłaty w określonym terminie, ma prawo wstrzymać się od wykonywania robót budowlanych, a nawet w przypadkach określonych w ustawie odstąpić od umowy.

8. Protest, odwołanie, skarga.

W sytuacji, w której zamawiający, niedopełniałby któregoś z obowiązków ciążących na nim z mocy ustawy oferent ma prawo do złożenia odpowiedniego środka odwoławczego. Oferent może złożyć protest na każdą czynność zamawiającego podjętą w toku postępowania.
Przez pojęcie czynności należy tutaj rozumieć czynność niezgodną z ustawą lub przez nie przedsięwzięcie odpowiedniej czynności w sytuacji, w której ustawa nakłada obowiązek na zamawiającego do określonego działania.
Protest wnosi się w terminie 7 dni od dnia, w którym wykonawca powziął lub mógł powziąć wiadomość o okolicznościach stanowiących podstawę jego wniesienia, z tym zastrzeżeniem że protest dotyczący zapisów Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia wnosi się w terminie nie później niż 3 dni przed upływem terminu składania ofert. O wniesionym proteście zamawiający zawiadamia pozostałych uczestników postępowania. Następnie zamawiający winien rozpatrzyć protest w terminie nie dłuższym niż 5 dni po dacie jego wniesienia. O wyniku swojego rozstrzygnięcia zawiadamiający winien powiadomić pozostałych uczestników, którzy przyłączyli się do protestu. Jednak w sytuacji, w której zamawiający nie rozparzyłby w przypisanym terminie protestu przyjmuje się iż zamawiający protest oddalił.

W czasie trwania postępowania dotyczącego protestu zamawiający nie może zawrzeć umowy do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia. Przez ostateczne rozstrzygnięcie należy rozumieć postanowienie kończące postępowanie odwoławcze lub orzeczenie zespołu arbitrów lub orzeczenie sądu
Na nie zadawalające rozstrzygnięcie protestu oferentowi przysługuje odwołanie do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Prezes przekazuje sprawę do rozpoznania zespołowi trzech arbitrów, którzy wydadzą stosowne orzeczenie w terminie 15 dni. Na wyrok zespołu arbitrów oraz postanowienia zespołu arbitrów kończące postępowanie odwoławcze przysługuje skarga do sądu. Sąd może uchylić zakaz zawarcia umowy przed ostatecznym rozstrzygnięciem protestu, jeżeli zamawiający uprawdopodobni, że zaskarżone orzeczenie zespołu arbitrów w sposób rażący narusza przepisy o postępowaniu odwoławczym a stan postępowania o udzielenie zamówienia na to pozwala

---