Zdrowie publiczne sem I
medycyna społeczna:
- epidemiologia
- higiena
- zdrowie publiczne:
- promocja zdrowia
- profilaktyka
- polityka społeczna
- organizacja ochrony zdrowia
- socjologia medycyny
Cele promocji zdrowia;
1. dodać lat do życia - przedłużyć średnią przeżycia (77 lat Europa, 58 Afryka)
2. dodać życie do lat - jakość życia
3. dodać zdrowia do życia
Organizacja zdrowia:
- ekonomika świadczeń medycznych
- administracja
- prawo medyczne
Związek zdrowia publicznego z dyscyplinami mającymi udział w rozwiązywaniu problemów:
- demografia, epidemiologia, polityka społeczna, pedagogika, socjologia, administracja, ekonomia, informatyka medyczna
Definicja zdrowia publicznego:
wiedza i sztuka służenia zapobiegania chorobom poprawie i przedłużenie życia, zdrowia i witalności fizyczna i psychicznej jednostek poprzez działania ukierunkowane na:
- poprawę stanu środowiska
- edukacja jednostek w higienie
- walko z podstawowymi chhorobi
- organizacja usług do wczesnej diagnostyki chorób
System ochrony zdrowia
Koncepcja pól zdrowia (pola Lalonda)
W systemie ochrony zdrowa obowiązują:
- dostępność (ekonomiczna, geograficzna, czasowa)
- kompleksowość (też psychosocjalne)
- ciągłość (od urodzenia do zgonu)
- powszechność (otacza wszystkich)
Aspekt funkcjonalny ochrony zdrowia
- polityka zdrowotna
- model organizacyjny
Polityka zdrowotna
- integralna część polityki państwa
- zakłada, że rozwój socjoekonomiczne koncentruje się na służbie zdrowia i jej środkach
- zwraca uwagę na brak polityki zdrowotnej w programach partii politycznych
- promuje zdrowie i szeroko pojęte zapobieganie patologii, chorobom
Modej organizacyjny (wykonawczy) zależy od trzech aspektów:
- fizyczne (kto płaci)
- zarządzanie (komu płaci)
- zasoby (najważniejsze w medycynie są zasoby ludzkie)
WHO - przez 61 lat działalności nie było żadnej afery!!!
1948 - realna data rozpoczęcia działalności WHO od tego czasu bazowa struktura pozostaje niezmieniona
1946 - konstytucja WHO - Polska ma status państwa założyciela
Genewa - główna siedziba WHO
Konstytucja WHO
…zmierza do podejmowania wszystkich społeczeństw do najwyższego osiągalnego poziomu zdrowia… …prawo do zdrowia - jedno z fundamentalnych praw człowieka…
Struktura
Regionalna siedziba dla Europy - Kopenhaga
AFRO - Harare
WFRO - Manila - rejon Pacyfiku
EMRO - Kair - strefa wschodnio-śródziemnomorska
AMRO - Waszyngton - wszystkie trzy Ameryki…
SEARO - N. Delhi - Azja wschodnia
Główny sponsor - Bank Światowy + składki państw członkowskich (co roku inny ułamek 1% PKB)
2-letnie plany szczegółowe
Cele i założenia WHO:
- definicja zdrowia
- określanie wspólnych zagrożeń (epidemie)
- zdrowy rozwój dziecka
- równe prawo wszystkich ludzi do osiągnięcia pełnego zdrowia
- równe dla wszystkich dostępność do informacji
Funkcje na które zwrócono uwagę:
- autorytet koordynacyjny
- efektywna współpraca z ONZ i jej agendami
- ustalenie międzynarodowych standardów żywności, leków, metod diagnostycznych, informacji o zagrożeniach
Definicja zdrowia:
- to nie tylko brak choroby czy niedomaganie, ale jednoczesny dobrostan czyli na płaszczyźnie społecznej, psychicznej i społecznej (jest warunkiem dobrej jakości życia - polany wprowadzenia stwierdzenia do definicji zdrowia)
- warunki dobrostanu
utrzymanie kondycji psychofizycznej stosownej do wieku i płci
możliwość pełnego korzystania z praw i swobód obywatelskich
uzyskanie odpowiedniego wykształcenia
możliwość zatrudnienia
odpowiednia warunki pracy
dobre warunki mieszkaniowe
odpowiednie odżywienie i zaopatrzenie w żywność
dostępność do odpowiedniej odzieży
poczucie bezpieczeństwa
możliwość oszczędzania
możliwość komunikacji i łączności z innymi ludzmi
możliwość regeneracji sił i wypoczynku
Raport o zdrowiu śwata wydawany co roku
10 najważniejszych czynników ryzyka choroby (zgodnie z malejąca śmiertelnością)
niedowaga
niebezpieczny sex
nadciśnienie tętnicze
nikotynizm
alkohol
nieodpowiednia higiena i jakość wody
niedobór żelaza
zanieczyszczenie środowiska
wysoki cholesterol
otyłość
Franingham Heart Study (FSH)
Triada franinham
- nadciśnienie tętnicze
- hipercholesterolemia
- palenie tytoniu
NATPOL badanie populacji polskiej
- 8,4 mln Polaków (29%) ma NT
- 8,7 mln jest nim zagrożona (wysokie prawidłowe)
- co trzecia osoba nie wie o własnym NT
- 10% nie leczy się wcale, mimo że wie o swojej chorobie
- skutecznie leczonych jest tylko 12% (30% USA, 25% Kanada, 8% Wlk. Brytania, Niemcy, ok.15% kraje basenu Morza Śródziemnomorskiego
- 47,5% polaków ma prawidłowy poziom cholesterolu całkowitego
- na ChNS choruje 1,5mln Polaków
PRAWA PACJENTA
1795 - Narodowa Konwencja Rewolucji Francuskiej
…w jednym łóżku jeden pacjent a łózko >3stóp długości…
Prawa pacjenta - WHO z inicjatywy Międzynarodowego Towarzystwa Lekarskiego i Międzynarodowego Towarzystwa Medycznego
1981 - Konferencja w Lizbonie Lizbońska Karta Praw Pacjenta
prawo do autonomii, samostanowienia świadomej zgody
prawo do informacji (wyniki leczenie, rezultaty, informacje właściwie adresowane - trzeba zawsze sprawdzać komu się podaje)
swobodny wybór leczenia i miejsca leczenia
prawo do godnej śmierci
przywilej terapeutyczny - w czasie długiej znajomości lekarz-pacjent lekarz poznaje psychikę pacjenta i jeżeli mając tę wiedzę uważa, że powiedzenie całej prawdy zachwieje psychiką pacjenta lub przerwanie leczenie może jej nie ujawniać (more or less)
1994 - Konferencja w Amsterdamie Amsterdamska Modelowa Deklaracja Praw Pacjenta - opiera się na:
prywatności
poszanowaniu godności
samostanowieniu
nietykalności fizycznej i psychicznej
uszanowaniu światopoglądu
dążeniu do osiągnięcia najlepszego stanu zdrowia osoby i społeczeństwa
badaniach prewencyjno-leczniczych
prawach do ochrony zdrowia
co definiuje pacjent jako podstawowe wartości:
informatyka
zgoda
tajemnica
usługi zdrowotne
skarga (prawo do niej)
realizacja praw pacjenta
Środowisko
Styl życia
również stosunek do własnej profilakryki
Genetyka
Medycyna
Opieka medyczna
kontakt z lekarzem/pielęgniarką
Opeiaka zdrowotna
placówki świadczące opiekę medyczną
Opieka zdrowia
baza: prawnicy, etycy, pedagodzy itp.
Komitety regionalne
Sekretariat z dyrektorem regionalnym - do tej pory zawsze lekarz (obecnie Margaret Chan
Eksperci krajowi
Koordynatorzy w krajach
Biura Regionalne
Kwatera Główna
Komitet Wykonawczy
Światowa zgromadzenie zdrowia (WHA) - polityka, plany, kieruje WHO