UKŁAD ODDECHOWY

pO2 we krwi tętniczej	95mmHg
pCO2 we krwi tętniczej	40mmHg
strefa przewodząca	drzewo oskrzelowe z oskrzelikami końcowymi generacje 1-16 (do 14. generacji - 70ml powietrza)
strefa przejściowa	generacje 17-19 (850ml powietrza)
strefa oddechowa	przewody pęcherzykowe - generacje 20-22 pęcherzyki płucne - generacja 23 (3000ml powietrza)
gronko płucne/płacik górny	od 17-23 generacji (strefa przejściowa+oddechowa) - obszar zaopatrywany przez oskrzelik oddechowy I rzędu
powierzchnia wymiany gazowej	70m2
błona Reisessena	gra oskrzelowa oskrzele i oskrzeliki
unerwienie oskrzeli	*nerwy błędne acetylocholina receptory M3 --> skurcz *unerwienie współczulne noradrenalina, adrenalina receptory adrenergiczne beta2 --> rozkurcz *skurcz oskrzeli - histamina (receptory H1) - prostaglandyna F - leukotrieny C4, D4 - tromboksany A2 - PAF *rozkurcz oskrzeli - A, NA - NO
surfaktant	pneumocyty II dipalmitynolecytyna/dipalmitynofosfatydylocholina, apoproteina mielina tubularna warstwa 5-6μm zmniejsza 20-30 razy napięcie powierzchniowe
pory Kohna	w przegrodach pęcherzykowych łączą pęcherzyki tego samego zrazika boczna wentylacja pęcherzyków płucnych
pory Lamberta	łączą małe oskrzeliki z sąsiednimi pęcherzykami
płyn opłucnowy	1-2ml surowiczy
rytm oddychania	- 10-16/min - 500ml powietrza przy wdechu - objętość oddechowa - 5-8l/min - pobór tlenu 250ml/min - wydalenie CO2 200ml/min
tor brzuszny oddychania	przepona (mężczyźni, pływacy, śpiewacy)
tor górnożebrowy	mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne (kobiety)
nerw przeponowy	C3-C5
ruchy przepony	1,5-10cm, 70% zmiany objętości oddechowej
ruchy żeber	I-II - wymiar przednio-tylny III-VI - przednio-tylny i poprzeczny VII-X - wymiar poprzeczny
dodatkowe mięśnie oddechowe	m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy, piersiowy mniejszy, najszerszy grzbietu, pochyła (gdy objętość wdechu > 500ml) - do -100mmHg
wdech	Fa > Fe + Ffr + Fi Fa - siła skurczu mięśni Fe - siła retrakcji (elastancji) Ffr - opory tarcia Fi - siła bezwładności tkanek i powietrza
wydech	faza I - bierna faza II - czynna - mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne i skośne
dodatkowe mięśnie wydechowe	m. czworoboczny lędźwi, biodrowo-żebrowy, zębaty dolny, m. tłoczni brzusznej, zewnętrzny skośny, prosty brzucha, wewnętrzny skośny, poprzeczny brzucha - do 100mmHg
ciśnienie transpulmonalne Ptp=Pa-Ppl	- różnica między cisnieniem w pęcherzykach płucnych a ujemnym ciśnieniem w jamie opłucnowej - równoważy sił retrakcji płuc - 5cmH20 pod koniec wydechu
ciśnienie transtorakalne Ptc=Ppl-Pat	- różnica między ciśnieniem jamy opłucnowej a ciśnieniem atmosferycznym - 5cmH20 pod koniec wydechu
ciśnienie transtrachealne Pta=Pat=Ppl	- różnica między ciśnieniem atmosferycznym a ciśnieniem jamy opłucnowej
podatność tkanki płucnej	C=ΔV/ΔP przyrost objętości do wzrostu ciśnienia rozciągającego 0,24l/cmH2O
elastancja tkanki płucnej	E=ΔP/ΔV odwrotność podatności im większa elastancja tym mniejsza podatność na rozciąganie
ośrodek kaszlu	rdzeń przedłużony
zakres częstotliwości mowy	100-150 cykli/s u mężczyzn 230-320 cykli/s u kobiet
objętość oddechowa (TV)	objętość powietrza wdychanego/wydychanego w czasie pojedynczego, spokojnego wdechu/wydechu
wdechowa objętość zapasowa (IRV)	największa objętość powietrza, która może być wciągnięta do płuc po zakończeniu spokojnego wdechu
wydechowa objętość zapasowa (ERV)	największa objętość powietrza, która może być wydmuchana z płuc po zakończeniu spokojnego wydechu
pojemność wdechowa (IC)	spokojny wdech + zapas wdechowy
pojemność życiowa (VC)	objętośćoddechowa + zapasowa objętość wdechowa i wydechowa 2,0-6,7 l u mężczyzn 1,2-4,6 l u kobiet
wentylacja minutowa płuc (MV)	objętość powietrza wdychana lub wydychana podczas 1 minuty - objętość oddechowa razy liczba oddechów na minutę
maksymalna wentylacja dowolna (MVV)	oddechy maksymalnie często i maksymalnie głęboko 180-200 l/min
nasilona pojemność życiowe (FVC)	pojemność najszybszego i najgłębszego wydechu poprzedzona maksymalnym wdechem
maksymalna wentylacja płuc (MBC)	podczas wysiłku fizycznego - wzrost wentylacji minutowej 125-170 l/min
współczynnik Tiffeneau	jaka część pojemności życiowej zostaje usunięta z płuc w ciągu 1. sekundy maksymalnie szybkiego i natężonego wydechu norma = 70%
objętośćzalegająca (RV)	objętość zapadowa (opuszcza płuca po otwarciu klatki piersiowej) i objętość minimalna resztkowa (pozostaje nawet po zapadnięciu)
przestrzeń martwa anatomiczna	objętość przewodzących dró oddechowych - 150ml
przestrzeń martwa fizjologiczna	część powietrza wdychanego, które nie bierze udziału w wymianie gazowej prawidłowo - prawie identyczna z anatomiczną - dodatkowo zawiera przestrzeń martwą pęcherzykową (zanik naczyń pęcherzyków)

---