ANIOŁ -(gr. angelos -zwiastun) oznacza ponadludzką stworzoną istotę, "czystego ducha". Pismo Św. zakłada, jako rzecz znaną, istnienie istot, które stosownie do ich zadań, wyglądu czy stosunku do Boga nazywa się Aniołami- zwiastunami, "mężami", "wojskiem Jahwe", "wojskiem niebieskim". W czasach po niewoli babilońskiej uważano je prawie za "synów Bożych", "istoty Boże", "księstwa", "moce", "duchy", które albo pozbawione są ciała, albo mają ciała tylko pozorne. Zjawiają się jako pomocni lub karzący wysłannicy Boga; są przydzielani poszczególnym ludziom lub też poszczególnym narodom i noszą w wielu przypadkach swoje własne imiona. W religiach Bliskiego Wschodu istota duchowa zajmująca w hierarchii bytów miejsce pomiędzy Bogiem a człowiekiem; występuje zwł. w judaiźmie, islamie i chrześcijaństwie. W Biblii-wysłannik Boga do człowieka.
W angelologii chrześc. hierarchię chórów anielskich stanowią: Serafini, Cherubini, Trony, Anielskie Zwierzchności, Archaniołowie (Michał, Gabriel, Rafał) i Aniołowie. W tradycji żydowskiej Anioły to olbrzymi wojownicy uzbrojeni w miecze i tarcze, stworzeni z ognia, jadący na koniach z ognia. Z ich oczu biją błyskawice.
Najwyższe miejsce w hierarchii zajmują:
SERAFINY-(hebr. seraphim -dosł. płomienni, ogniści) istoty sześcioskrzydłe (Wg Izajasza: Iz 6, 2-3 mają po trzy pary skrzydeł-dwoma zakrywają twarz, dwoma okrywają swe nogi, za pomocą dwóch latają), które, według chrześcijańskich komentatorów Biblii, były ognistymi Aniołami z najwyższego na tej drabinie chóru anielskiego, zwanymi także Aniołami miłości. Otaczają Tron Chwały nieprzerwanie śpiewając Trisagion (Święty, Święty, Święty).Odznaczają się stałym i wiecznym pociągiem do rzeczy boskich. Według słowiańskiej księgi Henocha mają po cztery oblicza. Są Aniołami miłości, światłości i ognia. Tuż za nimi plasują się
CHERUBINY-(hebr. kerub, l. mn.-kerubim)lub Cheruby- wg Pseudo Dionizego nazwa Chrubinów oznacza dar poznania i uwielbiania Boga. Symbolizują dobroć i potęgę Boga. W S.T. (Rdz. 3, 24) strzegą one z ognistymi mieczami drogi do Drzewa Życia i Edenu.W Księdze Ezechiela (1, 4-35; 10, 1-22) mają po cztery twarze i cztery skrzydła. Anioły pozbawione formy. Duchy ognia, światła i wody. Są strażnikami stałych gwiazd, niebiańskimi kronikarzami, dawcami wiedzy. Główni rządzący to Ofaniel, Rikbiel, Zofiel i (przed swym upadkiem) Szatan. Otaczają Trony; duchy opiekuńcze, istoty biblijne przedstawiane zazwyczaj z wielkimi skrzydłami, ludzką głową i zwierzęcym ciałem (w sztuce przedstawiane są także Cher. uosabiane z pucołowatym dzieckiem ze skrzydełkami), oraz
TRONY będące Rydwanem Boga. Przynoszą sprawiedliwość Boga. Czasami znane są Kołami, a w żydowskie kabale to Rydwany lub Merkawa. Okultystyczna księga Zohar umieszcza Koła ponad Serafinami, ale inne źródła traktują je jako Cherubiny. Rządzącym księciem jest Orifiel lub Zabkiel, lub Zafiel Niżej znajdują się PANOWANIA ( ZWIERZCHNOŚCI- kyriotetes) regulują obowiązki. Przez nie manifestuje się Majestat Boga. Dzierżą globus lub berło jako oznakę autorytetu, w nauce hebrajskiej ich wódz nazywa się Haszmal lub Zadkiel.
CNOTY (exousiai) czynią cuda na ziemi. Obdarzają wdziękiem i męstwem.
POTĘGI lub WŁADZE(Potestates, Potentates) powstrzymują wysiłki Demonów, które chcą zniszczyć świat, albo też stoją na ich czele. Wedle św. Pawła same są złem. Ertos, Sammael, Kamael (zależnie od źródła) jest wodzem Władz. Dalej są KSIĘSTWA. Potem dopiero
ARCHANIOŁOWIE-(gr. archangelos) Aniołowie wyższego stopnia. I na końcu
ANIOŁOWIE, którzy opiekują się narodami, miastami, ludźmi i przedmiotami.
Poniżej przedstawiam krótką charakterystykę wybranych Aniołów (niestety, tylko tyle wiadomości udało mi się o nich zdobyć):
ABDIEL- sługa boży, najwcześniej występuje: w Księdze Razjela- dziele kabalistycznym z okresu Średniowiecza; w Raju Utraconym (V, 973, 1085; VI, 469-472) jest Serafinem, pokonuje Ariela, Arioka i Ramiela; także u Anatola France'a w powieści Bunt Aniołów; w Biblii jest imieniem człowieka (1 Krn 5,15).
GABRIEL- z hebrajskiego "mąż, wojownik boży", anioł według S.T.; w "Księdze Henocha" (apokryf) zaliczany wraz z Michałem, Rafaelem i Urielem do Archaniołów. Anioł zwiastowania. Zwiastował Zachariaszowi narodziny syna, Jana Chrzciciela, a Marii- narodziny Jezusa (N.T.); czczony również w islamie (pod imieniem Gibril lub Dżibril), gdyż miał objawić Mahometowi wolę Allaha- podyktował mu Koran. Księżyc.
MICHAŁ-święty, wg Biblii i żydowskich apokryfów oraz tradycji chrześcijańskiej Archanioł, przywódca dobrych duchów walczących z duchami złymi przed stworzeniem świata; symbol zwycięstwa dobra nad złem. Jeden z patronów zwycięstwa. Wyobrażenia Michała występują często w mozaikach bizantyjskich, sztuce średniowiecznej i nowożytnej (szczególnie w scenach Sądu ostatecznego).Uznany za najważniejszego ze wszystkich 7 planetarnych Aniołów. Książę światła, wojownik, waży dusze ludzkie. Słońce.
RAFAEL-Rafał, święty, Archanioł, wymieniany w S.T.("Księga Tobiasza") jako towarzysz Tobiasza i uzdrowiciel jego ociemniałego ojca; patron podróżnych i chorych. Jego kult rozwinął się szczególnie podczas pontyfikatu Benedykta XV (1914-1922).Uzdrowiciel.
URIEL-Anioł skruchy. VERCHIEL-lub Ol, lub Voel.