Monter elektronik

Kod klasyfikacji: 7251

Rozdział klasyfikacji: Przemysł wydobywczy, ciężki, elektryka i elektronika

Klasa klasyfikacji: Elektronika

Zadania i czynności

Monter elektronik bierze udział w wytwarzaniu różnego rodzaju urządzeń elektronicznych, np.: sprzętu audiowizualnego, aparatury pomiarowej, medycznej, elektronicznych instrumentów muzycznych , telefonów itp., a także dokonuje naprawy tych urządzeń.

Monter może pracować w zakładzie produkcyjnym lub usługowym. W zakładzie przemysłowym najbardziej typowym stanowiskiem pracy jest montaż układów elektronicznych. Montaż miniaturowych elementów elektronicznych jest zajęciem żmudnym i pracochłonnym. Dlatego odpowiedzialne układy wykonywane są na specjalizowanych automatach sterowanych komputerem. Automat wykonuje precyzyjne lutowania elementów na specjalnej płytce, a zadanie pracownika ogranicza się do nałożenia ręcznie pasty lutowniczej. W zakładach usługowych praca montera nie ogranicza się tylko do lutowania. Musi on nawiązać odpowiedni kontakt z klientem. Często wyjeżdża do klienta i pracę wykonuje samodzielnie. Polega ona na wykryciu uszkodzenia, wymontowaniu zużytego elementu i wmontowaniu nowego. W razie niemożności likwidacji uszkodzenia na miejscu, przewozi urządzenie do warsztatu. Ze względu na dużą różnorodność wyrobów elektronicznych w usługach istnieje specjalizacja. Osoby w nich zatrudnione szkolą się na kursach i przygotowują odpowiednio do napraw np.: telewizorów, urządzeń medycznych, elektronicznych instrumentów muzycznych lub urządzeń biurowych.

Monterzy elektronicy pracują w telekomunikacji - instalują centrale telefoniczne w różnych obiektach i przyłączają do nich aparaty telefoniczne. Specjalną dziedziną łączności jest radiolokacja. Jest to wyrób i montaż radarów. Wykorzystywane są one przede wszystkim w lotnictwie. Na kolei pracują urządzenia sygnalizacyjne. Kontrolują one stan wagonów, sterują ruchem kolejowym. Monter urządzeń sygnalizacyjnych usuwa usterki, likwiduje awarie i na bieżąco informuje o stanie taboru kolejowego. Współpracuje z dyspozytorem i dyżurnym ruchu. Informacje przekazuje za pomocą faxu lub komputera.

Monter ponosi odpowiedzialność za prawidłowe działanie wykonanych przez siebie urządzeń i bezpieczną ich obsługę.

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Monter zatrudniony w zakładzie usługowym pracuje w pomieszczeniu biurowym lub w laboratorium. ¦rodowisko pracy nie zagraża jego zdrowiu, jeżeli przestrzega przepisy bezpieczeństwa pracy.

Montaż układów elektronicznych w fabryce odbywa się często w klimatyzowanym pomieszczeniu. Brak zanieczyszczeń powietrza zapewnia precyzyjny montaż i lutowanie. Stanowiska szczególnie uciążliwe posiadają specjalne zabezpieczenia, np. wyciągi. Likwidują one szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka oparów ołowiu i innych substancji, stosowanych w procesach technologicznych.

¦rodowisko pracy zależy od przydzielonego zadania. Przy montażu central monter pracuje na wolnym powietrzu, a w przypadku linii podziemnych w dusznych i zanieczyszczonych kanałach. Może też pracować na słupach. Na kolei wykonuje prace w wagonach obok przejeżdżających pociągów. Bardzo często przemieszcza się na duże odległości.

warunki społeczne

Monter elektronik ma duży wybór rodzaju pracy. Może pracować w zespole przy produkcji dużych serii wyrobów i codziennie wykonywać te same czynności dokładnie według instrukcji. W obecnych warunkach jest więcej firm małych, pracujących na zlecenie osób prywatnych. Monter często wykonuje pracę dla jednego zleceniodawcy, nieraz na jego terenie. Wtedy sam musi nawiązać kontakt z klientem i zorganizować sobie pracę i sam ponosi odpowiedzialność za jej wykonanie, nadzór kierownika jest symboliczny. Monter może pracować w brygadzie. Kontakty służbowe ograniczają się wtedy do przyjmowania poleceń brygadzisty. Zlecenie zadania do wykonania najczęściej otrzymuje ustnie.

warunki organizacyjne

Czas pracy montera zależy od rodzaju zakładu. W zakładach produkcyjnych

pracuje od 6 do 9 godzin w tym samym okresie dnia i tylko w dni robocze. Jest to praca rutynowa i okresowo nadzorowana.

Firmy usługowe pracują w zależności od otrzymanego zlecenia. Monter ma wtedy dużą swobodę w działaniu, powinien jednak być gotowy do pracy w dni wolne. Często jeździ samochodem służbowym i chodzi w ubraniu roboczym z emblematami firmowymi. Poruszając się po mieście jednocześnie reklamuje swoją firmę. Wtedy, gdy pracuje w terenie i przemieszcza się na duże odległości, czas pracy bywa nienormowany i dłużej przebywa z dala od domu. Nadzór kierownika jest jedynie symboliczny. Na intensywność prac ma wpływ też pora roku, np. na kolei większa awaryjność urządzeń sygnalizacyjnych jest w zimie i na jesieni.

Na przykład w zakładach telekomunikacyjnych monter może pracować w brygadzie. Polecenie pracy otrzymuje od brygadzisty i pracuje pod jego kierunkiem. Ponieważ miejscem pracy montera może być teren innej firmy, nosi on charakterystyczne ubranie robocze.

Wymagania psychologiczne

Ze względu na to, że podstawową czynnością wykonywaną przez montera elektronika jest lutowanie miniaturowych elementów układów elektronicznych, niezbędną cechą w tym zawodzie jest dokładność. W jednym urządzeniu elektronicznym pracuje wiele podzespołów, wszystkie powinny działać bezawaryjnie, to oznacza że wszystkie połączenia muszą być wykonane bardzo starannie. Taka praca wymaga dużej cierpliwości i wytrwałości. Inną ważną cechą w tym zawodzie jest umiejętność pracy w warunkach monotonnych, ponieważ bardzo często monter musi wykonywać te same czynności. Pożądana jest też dobra pamięć i spostrzegawczość, cechy te wykluczają omyłki łączeniowe. Wszystkie czynności monter wykonuje według instrukcji technologicznej, w związku z tym ważna jest umiejętność podporządkowania się i współdziałania.

Monter pracujący w firmie usługowej nie może zaplanować sobie zadań, zależą one od zleceń klientów. Przy dużej konkurencyjności ważną cechą jest umiejętność nawiązywania kontaktu z ludźmi. Od umiejętności przeprowadzenia pierwszej rozmowy ze zleceniodawcą zależy, czy zdobędzie jego zaufanie i będzie mógł tę pracę przyjąć. Ma to oczywiście wpływ na rentowność firmy. Osoby pracujące indywidualnie powinny łatwo przechodzić od jednej czynności do drugiej, pracować sprawnie i szybko.

W dziedzinie elektroniki trwa ciągły rozwój technologii, w związku z tym także monterzy elektronicy powinni posiadać zamiłowanie do podnoszenia swoich kwalifikacji, powinni być gotowi do uczestniczenia w kursach doszkalających, a także na bieżąco śledzić literaturę fachową.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Praca montera elektronika zaliczana jest do pracy lekkiej. Najważniejszy w tym zawodzie jest dobry wzrok oraz prawidłowe rozróżnianie podstawowych barw, ponieważ połączenia elektroniczne oznaczane są kolorami. Wyklucza to zatrudnianie osób z wadami wzroku nie podlegającymi korekcji za pomocą szkieł optycznych. Operowanie precyzyjnymi narzędziami ręcznymi, pęsetą i lutownicą, wymaga sprawnych rąk i palców. W tym zawodzie przeszkadza nadmierna pobudliwość nerwowa, monter nie może wykonywać chaotycznych ruchów.

W związku z tym, że monter ma stały kontakt z urządzeniami pod napięciem elektrycznym pożądane jest, aby miał zdrowe układy krążenia i krwiotwórczy. Uszkodzenia w układach elektronicznych związane są z przegrzaniem izolacji. Niezawodny węch jest w tym przypadku bardzo potrzebny.

Monterem elektronikiem może być osoba niedosłyszącą, a po przystosowaniu stanowiska osoba niepełnosprawna z dysfunkcją kończyn dolnych.

Ciągła styczność z lutem i z pastami lutowniczymi wyklucza podejmowanie pracy przez osoby podatne na alergie.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie montera elektronika wystarczy wykształcenie zawodowe po praktyce. Osoba z takim przygotowaniem może być zatrudniona w firmie produkcyjnej na specjalizowanym stanowisku; wykonuje ciągle takie same lub podobne zadania.

Monterzy pracujący przy montażu urządzeń powinni mieć co najmniej wykształcenie średnie specjalistyczne, np. w dziedzinie łączności, aparatury pomiarowej lub elektroniki trakcyjnej. Takich specjalistów przygotowują odpowiednie technika. Umiejętności naprawy elektronicznych urządzeń biurowych, np. kserokopiarek lub składania komputerów monterzy nabywają na specjalistycznych kursach , organizowanych przez firmy produkujące te urządzenia.

W zakładach produkcyjnych pracują automaty produkcji zachodniej, wiele innych urządzeń jest także pochodzenia zagranicznego. Instrukcje do tych urządzeń napisane są w obcych językach. W związku z tym mile widziana jest znajomość języków - angielskiego lub niemieckiego. Warunkiem podjęcia pracy w firmie świadczącej usługi dla osób prywatnych często jest posiadanie prawa jazdy.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

W zawodzie montera elektronika istnieją ograniczone możliwości awansu, tj. osiągania coraz wyższych stopni w hierarchii organizacyjnej. Nabywanie doświadczenia w zawodzie i doszkalanie się na kursach daje możliwość uzyskania tytułu mistrza w zawodzie. Formą awansu może być usamodzielnienie się i założenie własnej firmy.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

W zawodzie montera elektronika mogą podjąć pracę osoby starsze, pod warunkiem, że posiadają doświadczenie w tego rodzaju pracy. Prostej operacji lutowania można nauczyć się w każdym wieku. Osoby starsze można przyjąć do wykonywania prac rutynowych.

W związku z tym, że obecnie zakłady elektroniczne przeżywają kryzys, realne szanse zatrudnienia osób starszych są znikome.

Polecana literatura

Elektronika Praktyczna - czasopismo

Elektronika - czasopismo

Elektronizacja - czasopismo

Radioelektronik - czasopismo

Informator o zawodzie monter elektronik - Mobilne Centrum Informacji Zawodowej

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---