Najwyższa Izba Kontroli, NIK, naczelny organ kontroli państwowej podległy Sejmowi RP, działający na zasadach kolegialności. Istniała już w latach 1921-1939. W okresie powojennym powołana w 1949 jako organ niezależny od rządu, w latach 1952-1957 zastąpiona przez Ministerstwo Kontroli Państwowej.
Zasadniczym zadaniem NIK jest kontrola działalności organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych. NIK może także kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych. Kontrola NIK polega w szczególności na badaniu wykonania budżetu państwa oraz realizacji ustaw i innych aktów prawnych w zakresie działalności finansowej, działalności gospodarczej i organizacyjno-administracyjnej tych jednostek pod względem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.
NIK kontroluje także wykonanie budżetu, gospodarkę finansową i majątkową Kancelarii Prezydenta RP, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Krajowego Biura Wyborczego, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Państwowej Inspekcji Pracy.NIK przedstawia Sejmowi RP sprawozdanie ze swojej działalności za każdy kolejny rok ubiegły. Pracami NIK kieruje prezes powoływany przez Sejm bezwzględną większością głosów, za zgodą Senatu RP.
Naczelny Sąd Administracyjny, NSA, organ sądowniczy, który sprawuje wymiar sprawiedliwości przez sądową kontrolę administracji publicznej. NSA działa w Warszawie i w ośrodkach zamiejscowych tworzonych dla jednego lub kilku województw. W skład NSA wchodzą: prezes i wiceprezesi Sądu, prezesi izb, prezesi ośrodków zamiejscowych oraz sędziowie. Prezesa i wiceprezesów NSA powołuje i odwołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej spośród sędziów tego Sądu, za zgodą Zgromadzenia Ogólnego Sędziów NSA.
Rada Ministrów, drugi obok prezydenta RP organ państwa w zakresie władzy wykonawczej, wyodrębniony organizacyjnie, funkcjonalnie i kompetencyjnie. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną, kieruje całością administracji rządowej, a także decyduje we wszystkich sprawach, których konstytucja i ustawy nie zastrzegają dla Prezydenta RP, samorządu lub innego organu administracji państwowej.
W skład Rady Ministrów wchodzą: Prezes Rady Ministrów (premier), wiceprezesi (wicepremierzy), ministrowie, ministrowie "bez teki” oraz przewodniczący komitetów (np. Komitetu Badań Naukowych, Komitetu Integracji Europejskiej). Zgodnie z Konstytucją RP rząd ma prawo inicjatywy ustawodawczej, zapewnia wykonanie ustaw i na podstawie udzielonych upoważnień wydaje rozporządzenia, sporządza projekt budżetu w państwie oraz zapewnia jego wykonanie, sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie polityki zagranicznej, a także zawiera i wypowiada umowy międzynarodowe, zapewnia wewnętrzne i zewnętrzne bezpieczeństwo państwa, kieruje, koordynuje i kontroluje pracę wszystkich innych organów administracji rządowej. Skład Rady Ministrów proponuje premier przy współdziałaniu prezydenta i sejmu. Za swoją działalność Rada Ministrów ponosi odpowiedzialność przed Sejmem, a poszczególni ministrowie i premier przed Trybunałem Stanu