Charakterystyczne procesy glebotwórcze

Na terenie naszego kraju występują gleby wykształcone w wyniku następujących procesów: przemywania, bielicowania, oglejenia, brunatnienia, procesu bagiennego i murszenia.

• Proces przemywania (płowienia) polega na przemieszczaniu w głąb profilu glebowego wymytych z wyżej leżących warstw cząsteczek koloidalnych, będących w stanie rozproszenia bez ich uprzedniego rozkładu. Odbywa się to przy kwaśnym odczynie.

• Proces bielicowania przebiega przy kwaśnym odczynie gleby, przede wszystkim
  w lasach iglastych. Polega on na rozkładzie glinokrzemianów i koloidów glebowych, na wmywaniu w głąb profilu gleby składników w wyniku działania kwasów próchnicznych oraz związków żelaza i glinu.

• Proces oglejenia polega na odtlenieniu (redukcji) mineralnych części utworu glebowego w warunkach dużej wilgotności i przy obecności substancji organicznej.

• Proces brunatnienia polega na stopniowym rozkładzie glinokrzemianów
  i powstawaniu materiałów ilastych oraz uwalniania się żelaza i glinu, które następnie otaczają ziarna gleby, nadając im brunatną barwę.

• Proces bagienny polega na gromadzeniu się i humifikacji szczątków roślinnych
  w warunkach nadmiernego uwilgotnienia. Utwory całkowicie zmumifikowane nazywane są mułami, a częściowo zmumifikowane torfami.

• Proces murszenia przebiega w odnawialnych warstwach gleb organicznych i polega na kurczeniu się i pękaniu masy organicznej oraz jej rozdrobieniu na agregaty.

Kwasowość gleb

Kwasowością gleb nazywamy stan, kiedy występuje przewaga jonów wodorowych

w roztworze i w kompleksie sorpcyjnym nad jonami wodorotlenowymi
.

Kwasowość czynna: pochodzi od czynnych jonów
z roztworu glebowego.

Kwasowość potencjalna: pochodzi z wymiennych jonów wodoru H i glinu Al zabsorbowanych przez kompleks sorpcyjny i ujawnia się m. in. po potraktowaniu gleby roztworem soli obojętnej.

Odczyn gleb

OCENA ODCZYNU	ZAKRES pH
BARDZO KWAŚNY	DO 4,5
KWAŚNY	4,6 - 5,5
LEKKO KWAŚNY	5,6 - 6,5
OBOJĘTNY	6,6 - 7,2
ZASADOWY	OD 7,3

Według badań stacji chemiczno - rolniczej na terenie kraju :

• 60% gleby bardzo kwaśne i kwaśne,

• 25% gleby lekko kwaśne,

• 15% bleby zasadowe.

Wynika to z takich czynników jak:

• Brak składników zasadowych w skałach macierzystych naszych gleb (wyjątek rędziny).

• Przewaga opadów nad parowaniem.

• Odprowadzanie składników zasadowych z plonami.

• Wnoszenie do gleby nawozów fizjologicznie kwaśnych (siarczan amonu, nawozy potasowe).

Polowa metoda oznaczania kwasowości

Jest to metoda kalorymetryczna. Stosuje się tu indykator (odczynnik Helliga), którym zalewamy próbę gleby umieszczoną w zagłębieniu płytki porcelanowej. Dokładność pomiaru - 0,5 jednostki pH.

pH gleby	Zabarwienie gleby zmieszanej z płynem wskaźnikowym	Odczyn gleby
Poniżej 4,5	Krwistoczerwone	Bardzo kwaśne
4,6 - 5,5	Czerwono - pomarańczowe	Kwaśne
5,6 - 6,5	Czerwono - żółte	Słabo kwaśne
6,6 - 7,2	Jasnozielone	Obojętne
Powyżej 7,2	Zielononiebieskie	Zasadowe

---