DEFINICJA PRAW CZŁOWIEKA to, Prawa człowieka to te wolności, środki ochrony, oraz świadczenia, których respektowania właśnie jako praw, zgodnie ze współcześnie akceptowanymi wolnościami wszyscy ludzie powinni móc się domagać od społeczeństwa państwa, w których żyją.
GŁÓWNE ELEMENTY PRAWNICZE KONCEPCJI PRAWA CZŁOWIEKA to,
powszechność uniwersalność, przysługują każdemu człowiekowi,
niezbywalność i nienaruszalność nikt nie może z nich zrezygnować lub też pozbawić kogoś tych praw, jak również ich naruszać, ponieważ ich źródłem jest godność osobowa,
dotyczą realizacji jednostka władza państwa,
zawsze działają na korzyść jednostki,
PODZIAŁ PRAW CZŁOWIEKA,
PRAWA MATERIALNE prawa i wolności, to konkretne wolności i prawa przysługujące człowiekowi,
Pierwsza generacja prawa osobiste i polityczne.
Druga generacja prawa socjalne
PRAWA PROCEDURALNE to dostępne, zapisane w prawie sposoby egzekwowania praw materialnych,
WOLNOŚCI to obszary życia jednostki, w które władza państwo, nie powinno ingerować,
PRAWA to konkretne świadczenia i środki ochrony, które władza państwo, powinno zapewnić jednostce,
WARUNKI OGRANICZENIA PRAW CZŁOWIEKA
muszą być wprowadzone jedynie drogą ustawy,
ze względu na konkretnie wskazane cele,
zakres ograniczenia musi być minimalny,
ograniczenie musi być dopuszczalne w demokratycznym społeczeństwie,
OKOLICZNOŚCI DOPUSZCZAJĄCE INGERENCJĘ WŁADZY W PRAWA I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA
bezpieczeństwo państwa Artykuł, 6, 8, 10, 11 EKPC,
bezpieczeństwo publiczne Artykuł, 8, 9, 10, 11 EKPC,
ochrona zdrowia i moralności Artykuł, 8, 9, 10, 100 EKPC,
ochrona praw i wolności innych osób Artykuł, 8, 9, 10, 11, EKPC,
interesy wymiaru sprawiedliwości Artykuł, 6, 10 EKPC,
dobro małoletnich Artykuł, 6 EKPC,
ochrona życia prywatnego stron Artykuł, 6 EKCP,
dobrobyt gospodarczy kraju Artykuł, 8 EKCP,
zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych Artykuł, 10 EKCP,
porządek publiczny i zapobieganie przestępstwom Artykuł, 6, 8, 9, 10, 11 EKCP,
NAJWAŻNIEJSZE DOKUMENTY MIĘDZYNARODOWE W ZAKRESIE OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA
Karta Narodów Zjednoczonych 26 czerwiec 1945r.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka 10 grudnia 1948r.
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych,
Międzynarodowy Pakr Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych 16 grudnia 1966r.
Europejska Konwencja o Ochronie człowieka i Podstawowych Wolności Rada Europy 4 listopad 1950r.
Europejska Karta Społeczna Rada Europy 18 październik 1961r.
ZAGADNIENIA OGÓLNE DOTYCZĄCE PRAW CZŁOWIEKA
Rada Europy Londyn 1949r. Pałac Europy w Strasburgu we Francji, statut oparty na prawach człowieka.
Państwa ubiegające się o członkostwo muszą,
znać zasady państwa prawa,
zagwarantować każdej osobie prawa człowieka i podstawowe wolności
GŁÓWNE CELE RADY EUROPY : ochrona prawa człowieka
STRUKTURA ORGANIZACYJNA RADY EUROPY to,
Komitet Ministrów,
Zgromadzenie Parlamentu,
Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych,
Sekretariat z Sekretarzem Generalnym.
POLSKA JEST CZŁONKIEM RADY EUROPY OD 26 listopada 1991r.
KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI
POLSKA OD 19 stycznia 1993R. JEST STRONĄ KONWENCJI
OD 1 maja 1993R. UZNAŁA KOMPETANCJE EUROPEJSKIEJ KOMISJI PRAW CZŁOWIEKA EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU PRAWA CZŁOWIEKA także w zakresie skarg indywidualnych.
PRAWA I WOLNOŚCI Człowieka to,
prawa moralne o charakterze podstawowym i powszechnym, przynależne każdej jednostce w jej kontaktach z państwem,
przesłanki każda władza jest ograniczona,
każda jednostka posiada sferę autonomii, do której nie ma dostępu żadna władza,
każda jednostka może się domagać od państwa ochrony jej praw,
źródłem i podstawą praw i wolności człowieka jest przyrodzona, niezbywalna godność osobowa człowieka,
PRAWA A WOLNOŚĆ
Prawo przysługujące jednostce po stronie państwa oznacza obowiązek działania na rzecz tej jednostki,
Wolność jednostki rozumiane jest jako obowiązek państwa do powstrzymywania się od działania
Jeżeli mam prawo to obowiązkiem władzy jest coś dla mnie zrobić,
Jeśli mam wolność to państwo ma się wstrzymać,
GRUPY PRAW CZŁOWIEKA
Prawa materialne to konkretne prawa i wolności przysługujące człowiekowi np. prawo do życia, do wolności
Prawa proceduralne to dostępne człowiekowi mechanizmy, procedury i instytucje pozwalające egzekwować od państwa przestrzeganie przysługujących nam praw i obowiązków, np. prawo do petycji, do sądu.
OGRANICZENIE PRAW CZŁOWIEKA w większości praw materialnych to prawa rzeczowe, jedynie wolności do tortur i wolności od niewolnictwa nie może być ograniczona w żadnych okolicznościach.
SYSTEM MIĘDZYNARODOWEJ OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA
System uniwersalny, związany w ONZ Karta Narodów Zjednoczonych, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, dokumenty wyspecjalizowane.
System Europejski, związany z Radą Europy Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Europejska Karta Specjalna, dokumenty wyspecjalizowane,
Systemy regionalne Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów, Amerykańska karta Praw człowieka, Arabska karta Praw Człowieka.
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA
Mechanizm Kontrolny EKPC obejmuje
skargi indywidualne,
skargi państwowe,
Przesłanki dopuszczalności skargi
należy wyczerpać wszystkie środki odwoławcze przewidywane w prawie wewnętrznym danego państwa,
skarga musi być złożona w terminie 6 miesięcy od wydania ostatecznej decyzji krajowej,
skarga nie może być anonimowa,
skarga nie jest rozpatrywana przez inną instytucję międzynarodową,
skarga nie może stanowić tzw. nadużycia prawa do skargi, nie jest wykorzystywana w celach politycznych,
skarga nie może być bezzasadna, jej podstawa nie są prawa i wolności ustanowione w EKPC,
Schemat postępowania przed trybunałem
Kancelaria rejestracja,
Izba wyznacza trzyosobowy komitet,
Komitet bada przesłanki dopuszczalności
Izba WIELKA IZBA próby podstawowego załatwienia sprawy, dalej faza pisemna, ustna i wyrok,
Komitet Ministrów nadzoruje wykonania wyroku.
WYBRANE ARTYKUŁY Z KONWENCJI PRAW CZŁOWIEKA
Prawo do życia ARTYKUŁ, 2 Europejskiej Konwencji Praw człowieka.
prawo każdego człowieka do życia jest chronione przez ustawę. Nie może być umyślnie pozbawiony życia, poza przypadkami wykonywania wyroku sądowego skazującego za przestępstwo, za które ustawa przewiduje taką karę,
pozbawienie życia nie będzie uznane sprzeczne z tym artykułem, jeśli nastąpiło w wyniku bezwzględnie koniecznego użycia broni,
w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą,
w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozbawionej wolności zgodnie z prawem,
w działaniach podjętych zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstrzymania
Art. 3 EKPC Zakazuje tortur i nieludzkiego bądź poniżającego traktowania albo karania
nikt nie może być poddawany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu,
zakaz tortur ma rangę zakazu absolutnego nie podlega zdjęciu w żadnych okolicznościach, czyli w przypadku aktu wojny lub innego niebezpieczeństwa publicznego zagrażającego życiu narodu ARTYKUŁ, 15 EKPC,
Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu Rada Europy 1987r., przewidziała utworzenie specjalnego organu tzw. Europejskiego Komitetu dla Zapobiegania Torturom i nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu, który dokonuje inspekcji różnych miejsc odosobnienia np. więzień lub aresztów policyjnych pod kątem, jak traktowane są osoby pozbawione wolności,
Do innych ważnych instrumentów w przedmiocie zakazu tortur należą
Konwencja w Sprawach zakazu Stanowienia Tortur Oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lun Poniżającego Traktowania albo Karania ONZ 1984r.,,
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ONZ 1966r.,,
Europejskie Reguły Więzienne Rada Europy 1987r.
Art. 5 EKPC Konwencja o Ochronie praw człowieka i Podstawowych Wolności.
określa prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, który ma chronić jednostkę przed bezprawnym zatrzymaniem lub aresztowaniem,
ART 5 UST. 1 określa przypadki, w których pozbawienie wolności przez policję będzie zgodne z prawem:
w wyniku skazania przez właściwy sąd,
w celu zatrzymania lub aresztowania albo w celu zapewnienia wykonania obowiązku przewidzianego w ustawie,
w celu postawienia przed właściwym organem,
pozbawienie nieletniego wolności lub zgodnego z prawem postawienia go przed właściwym organem,
w celu zapobieżenia szerzenia przez osobę choroby zakaźnej, można także pozbawić wolności osobę umysłowo chorą, alkoholika, narkomana, włóczęgę,
w celu zapobieżenia nielegalnemu wkroczenia przez osobę na terytorium państwa lub osobę, przeciwko której toczy się postępowanie o wydalenie lub ekstradycję,
Art. 6 EKPC Dotyczy prawa każdego do rzetelnego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd.
każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bez stronny sąd ustanowiony ustawą,
Policja musi respektować zasadę domniemania niewinności w toku prowadzonych postępowań, jak też w trakcie publicznych oświadczeń na temat podejrzanego składanych przez rozpoczęciem procesu,
Gwarancje przysługujące oskarżonemu
otrzymanie szczegółowej informacji w języku dla niego zrozumiałym o istocie i przyczynie skierowanego przeciwko niemu oskarżenia,
posiadanie odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony,
bronienie się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę, a jeśli nie ma wystarczających środków na pokrycie kosztów obrony korzystanie z bezpłatnej pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędy, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości,
przesłuchanie lub spowodowanie przesłuchania świadków oskarżenia oraz obecność i przesłuchanie świadków obrony na takich samych zasadach, jak świadków oskarżenia,
korzystanie z bezpłatnej pomocy, jeżeli nie rozumie się języka używanego w sądzie lub nie mówi się tym językiem,
PRAWO DO POSZANOWANIA ŻYCIA PRYWATNEGO I RODZINNEGO ARTYKUŁ, 8, Europejskiej Konwencji Praw człowieka.
Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, mieszkania i korespondencji,
Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa
bezpieczeństwo państwowe,
bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt kraju,
ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom,
ochronę zdrowia i moralności,
ochronę praw i wolności innych osób,
Policja musi mieć świadomość, że zastosowanie każdego środka, który dotyka życia rodzinnego i prywatnego musi być oparte na ustawie,
WOLNOŚĆ ZGROMADZEŃ I STOWARZYSZANIA SIĘ ARTYKUŁ, 11, Europejskiej Konwencji Praw człowieka. Każdy ma prawo do:
swobodnego, pokojowego zgromadzania się,
swobodnego stowarzyszania się, a w tym do prawa, do tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów,
Dozwolone ograniczenia tego prawa z uwagi na:
interesy bezpieczeństwa państwa i publiczne,
ochronę porządku i zapobieganie przestępstw,
ochronę zdrowia i moralności,
ochronę praw i wolności innych osób,
Na członków sił zbrojnych, policji lub administracji państwowych można nakładać zgodnie z prawem ograniczone korzystanie z tego prawa.
DEKLARACJA O POLICJI RADA EUROPY 8 maja 1979R.
A, etyka zawodowa
B, Status Policji,
C, wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez siłę obcą,
Części A i B odnoszą się do wszystkich osób i służb sprawujących funkcje policyjne. Poza Policją zalicza się do nich:
cywilne służby specjalne,
policję wojskową żandarmeria wojskowa,,
siły zbrojne pełniące funkcje policyjne.
Część C ma zastosowanie jedynie do policji cywilnej z wyłączeniem policji wojskowej,
DEKLARACJE O POLICJI
Wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez inną opcję.
Funkcji Policji w czasie wojny i nie przyjacielskiej okupacji nadaje pełni swe zadanie ochrony osób i mienia w interesie ludności cywilnej,
KODEKS POSTĘPOWANIA FUNKCJONARIUSZY PORZĄDKU PRAWNEGO REZOLUCJA 34/169 ZGROMADZENIA OGÓLNEGO NARODÓW ZJEDNOCZONYCH 1979R.
Artykuł, 1 Funkcjonariusze porządku prawnego wykonują swoje obowiązki wynikające z ustaw, służąc społeczeństwu i chroniąc wszystkich ludzi przed czynami bezprawnymi, zgodnie z wymaganym w tym zawodzie wysokim poczuciem odpowiedzialności.
Artykuł, 2 Funkcjonariusze porządku prawnego w toku wykonywania swych obowiązków szanują i chronią godność wszystkich ludzi oraz przestrzegają ich praw i dbają o nie.
Artykuł, 3 Funkcjonariusze porządku prawnego mogą użyć siły wyłącznie w wypadku absolutnej konieczności i tylko w granicach niezbędnych do wypełniania swego obowiązku.
Protokół 6 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności 1983r.,
ARTYKUŁ, 1 Znosi się prawo do śmierci. Nie może być skazany na taką karę ani nie może nastąpić jej wykonanie,
Artykuł, 2 Państwo może przewidzieć, w swoich ustawach karę śmierci za czyny popełnione podczas wojny lub w okresie bezpośredniego zagrożenia wojną. Kara ta będzie stosowana jedynie w przypadkach przewidzianych przez te ustawy i zgodnie z ich postanowieniami. Państwo zawiadomi sekretarza Generalnego Rady Europy o odpowiednich postanowieniach tych ustaw,
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ARTYKUŁ, 6 Drugi Protokół fakultatywny do paktu 1989r. Artykuł, 1 dotyczy niewykonywania i zniesienia kary śmierci,.