C
1. dziesięciościan edukacyjny (patologie nadmiaru)

• globalizacja - kosmopolityzm, globalizm, marginalizacja procesów społeczności lokalnych

• etatyzacja - kult państwa, zamiana wychowania w tresurę, etatyzm - zamknięcie życia społecznego w granicach administracji, indoktrynacja, nadkontrola,

• nacjonalizacja - nacjonalizm, nazizm, rasowość, zamknięcie w światopoglądach narodu

• kolektywizacja - kolektywizm, panowanie mniejszości nad większością, wyrzekanie się państwa na rzecz partii

• polityzacja, biurokratyzacja i profesjonalizacja - uległość, rozłamywanie osobowości

• socjalizacja - nadmierna wiara w socjalizację pierwotną, zamknięcie, ograniczenie horyzontów

• inkulturacja i personalizacja - oderwanie od realiów, koncentracja na sobie

• wychowanie i jurydyfikacja - jednostka zewnątrzsterowna, ciasny styl funkcjonowania

• kształcenie i humanizacja - akademizm, ozdobność, konserwatyzm

• hominizacja - kwietyzm, narcyzm, k'sobność, naturyzm

2. sposoby tworzenia pedagogiki

• budowanie pedagogiki jako dyscypliny aplikującej konstrukty filozoficzne, światopoglądowe, religijne; by zniwelować ahistoryczność;

• ujmowanie pedagogiki jako dyscypliny przetwarzającej na użytek praktyki wychowawczej konstrukty stworzone przez inne nauki o rozwoju: psychologię, socjologię;

• uprawianie pedagogiki jako technologii pedagogicznej, dyscypliny prakseologicznej budującej teorie praktycznego działania; poszukuje najlepszych, najbardziej skutecznych sposobów realizowania celów wychowania; zdobyta wiedza służy budowie teorii pedagogicznej i tworzeniu programów dydaktyczno - wychowawczych;

• rozwijanie pedagogiki jako dyscypliny empiryczno - analitycznej formowanej w odniesieniu do nauk przyrodniczych; uzyskanie wiedzy przez badania empiryczne oparte na drodze indukcji;

• formowanie pedagogiki jako dyscypliny humanistycznej odnajdującej się w hermeneutyce i fenomenologii; podstawowymi kategoriami badawczymi są zrozumienie i interpretacja, a dominującym sposobem - badania jakościowe;

• kreowanie pedagogiki jako dyscypliny teoretycznej - pedagogiki teoretycznej;

3. dlaczego badania pedagogika są miedzy zwątpieniem a pewnością - Palka
4. kto jak postrzegał pedagogikę nowoczesną, podać autora

• forma świadomości społecznej - Schulz

• nauki o rozwoju człowieka poszukującej odpowiedzi na trzy zasadnicze pytania dotyczące jego rozwoju: kim on jest? kim ma być? kim się staje? - Gnitecki

• subdyscypliny, której istotą jest badanie pedagogiki jako pedagogiki, jako myślenia o niej samej i o sposobie poznawania wychowania - Tchórzewski

• myślenie o wychowaniu w kategorii bytu społecznego - Tchórzewski

• pytanie o pedagogikę, jako namysł nad nią; w miejscu namysłu nad tym co być powinno, ma ona zajmować się tym co jest - Folkierska

5. dlaczego warto rozwijać hermeneutykę dziś

• unieważnia podział na podmiot i przedmiot

• zwraca uwagę na pomiędzy

• wypełnia próżnię po scjentyzmie

• odsłania tożsamość

• jest praktyczna i użyteczna

• samorozumienie

• humanistyczna

6. jak rozumiesz badania „w obrębie” pedagogiki - oparte na analizach problemów teoretycznych, teoretyczno - praktycznych i problemów ściśle praktycznych;

• badania podstawowe (teoretyczne) - służą rozszerzeniu obszaru poznania naukowego, wiedzy o świecie; skupione na rozwijaniu teorii naukowej;

• badania teoretyczne sensu stricto - rozwiązywanie teoretycznych problemów „w obrębie pedagogiki”; realizowane przez pedagogikę teoretyczną

• badania teoretyczno - praktyczne - rozwiązywanie problemów teoretyczno - praktycznych; badacz rozwiązując problem uogólnia wyniki w postaci konstruktu teoretycznego oraz wykorzystuje je do praktycznych zaleceń; prowadzone w obrębie dydaktyki ogólnej i teorii wychowania;

• badania stosowane (praktyczne) - których wyniki mogą mieć bezpośrednie zastosowanie praktyczne; służą rozwiązywaniu problemów praktycznych; prowadzone w obrębie podstawowych dyscyplin pedagogicznych i metodyk;

B
1. dziesięciościan (patologie niedoboru)

• globalizacja - partykularyzm, poczucie wyizolowania, analfabetyzm kulturowy

• etatyzacja - anarchia, prywata, przestępczość, przedmiotowość, upadek świadomości prawnej, delegitymizacja

• nacjonalizacja - tomizm, kosmopolityzm, wykorzenienie, upadek dumy

• kolektywizacja - indywidualizm, egocentryzm

• polityzacja, biurokratyzacja i profesjonalizacja - indywidualizm, aspołecznośc, alienacja

• socjalizacja - rozchwianie systemu wartości, ubogi repertuar ról, wykraczanie przeciw normom

• inkulturacja i personalizacja - analfabetyzm kulturowy, analfabetyzm funkcjonalny, po powierzchni, zachwianie systemu wartości

• wychowanie i jurydyfikacja - utrata tożsamości, człowiek jako zjadacz chleba, zahamowanie procesów demokracji, zahamowanie rozwoju państwa prawa

• kształcenie i humanizacja - praktycyzm, deprecjacja, wyalienowanie, upraktycznenie, paradygmat technokratyczny, użytkowość

• hominizacja - upadek kultury ciała, skarlenie człowieczeństwa

2. przedstawiciele i poglądy pedagogiki ponowoczesnej

• myślenie o pedagogice - Folkierska (radykalne formułowanie problematyki przez pedagogikę krytyczną służy nie tylko podważeniu dobrze znanych odpowiedzi ale też zakwestionowaniu dotychczasowych podstaw pedagogiki w wydaniu fundamentalnym, co zmusza do ponownego postawienia podstawowych pytań o istotę, sens sposób istnienia;)

• dział filozofii edukacji - Schulz (spełnia zadania dydaktyczne, upowszechniające, poznawcze, rozwojowe)

• refleksja nad edukacją - Leppert (pedagogika przechodząca przez różne fazy rozwoju; obecnie - kumulacja faz;)

• składnik rekonstruowany, wartościowany i projektowany podstaw pedagogiki - Pluta

• metapedagogika i płaszczyzna wiedzy - Tchórzewski

3. reguły hermeneutyki

• Zrozumieć część, szczegół można tylko przez całość (kontekst, horyzont świata ludzkiego) i odwrotnie - rozumienie całości przychodzi po zrozumieniu szczegółu

• Aby zrozumieć medium językowe, jakim jest świat ludzki, trzeba się mu oddać, zanurzyć w nim, w nim żyć, współtworzyć go; aby oddać się światu ludzkiemu, zawierzyć mu, współtworzyć go, trzeba go rozumieć;

• Odsłaniamy rzeczywistość wspólnoty ludzkiej, rzeczywistość dzieł tworzonych przez innych, a rzeczywistość ta odsłania prawdę o nas samych; odkrywamy prawdę o nas samych, a prawda ta odsłania pełnię świata ludzkiego, którego cząstką jesteśmy; lub inaczej: nasze istnienie jest współistnieniem z innymi i wpływa na rozumienie tych innych; i na odwrót: rozumienie innych wpływa na rozumienie przez nas samych naszego istnienia

4. co zyskała twoja świadomość
5. pedagogika teoretyczna - wytłumacz

• powinna być metateorią wychowania, kształcenia i samokształcenia człowieka

• powinna być związana z budową teorii o najwyższym stopniu ogólności, odnoszącej się do wszystkich elementów dziedziny pedagogiki

• powinna być dyscypliną, która odkrywa i systematyzuje niezmienniki i prawidłowości procesów pedagogicznych wychowania, kształcenia i samokształcenia człowieka - względnie nie ograniczone czasowo i przestrzennie;

• powinna być dyscypliną naukową, która jest względnie niezależna od doraźnych sytuacji kulturowych, społecznych, religijnych i politycznych; od doraźnych sytuacji zależne są pedagogiki praktycznie zorientowane;

• powinna być dyscypliną naukową, która analizuje: pedagogiki praktycznie zorientowane, stosowane oraz różne rodzaje wychowania;

• powinna być dyscypliną, która spełnia funkcje nie tylko naukowe, lecz także społeczne;

• powinna nawiązywać do innych działów pedagogiki, pedagogik szczegółowych, innych teoretycznych dyscyplin;

6. dlaczego pedagogika ma odnowić więzy z pedagogią

A
1. Dziesięciościan edukacyjny (pojęcia) - kto o tym pisał - Kwieciński

• globalizacja - sprawy światowe, zagrożenia

• etatyzacja - edukacja dla problemów państwa

• nacjonalizacja - problemy narodu, edukacja dla narodu - wielość w jedności, wielokulturowość

• kolektywizacja - sprawy klas społecznych, socjalizacja wtórna - solidarność, przekonania, więź

• polityzacja, biurokratyzacja i profesjonalizacja - sprawy organizacji i administracji

• socjalizacja - uspołecznienie pierwotne - rozwój edukacyjny - wychowanie - rozwój osobowości, wychowanie wchodzi w świat socjalizacji

• inkulturacja - wchodzenie w problemy kultury, racjonalny współtwórca, odbiorca i twórca i personalizacja - jednostka zamieniana w osobę

• wychowanie i jurydyfikacja - połączenie dwu ścian, bo: w naszym kraju z wychowaniem prawnym jest źle, nie ma edukacji w sensie prawnym, edukacja w duchu prawa ma na celu wychowanie obywatela

• kształcenie i humanizacja - połączenie dwu ścian ponieważ humanizacja jest wciąż niedostateczna, a paradygmat pozytywistyczny przeważa nad humanistycznym

• hominizacja - sfera ciała ludzkiego, zdrowie, strona fizyczna, higiena, wychowanie zdrowotne

2. przedstawiciele i poglądy pedagogiki tradycyjnej

• wprowadzenie do pozostałych subdyscyplin - Nowak (nauka ta otwiera możliwość, że inne zakresy i obszary nauk pedagogicznych mogą w niej wystąpić i wnosić swój wkład oraz z niej wyprowadzać swoje podstawy i znaczenie)

• filozofia wychowania - Wołoszyn

• Dział nauk o wychowaniu - Bogdan Suchodolski

• subdyscyplina pedagogiczna - Sergiusz Hessen

• dyscyplina wiedzy - Mysłakowski

3. koło hermeneutyczne - wyjaśnić

Koło hermeneutyczne - polega na tym, że punkt wyjścia refleksji jest jednocześnie punktem dojścia; myśl poruszająca się w kole hermeneutycznym na początku swej drogi nie jest do końca świadoma swych własnych założeń, ich ujawnienie dokonuje się dopiero na końcu tej drogi, ale dlatego też jej koniec jest zarazem początkiem drogi następnej

4. poziomy konstruktów teoretycznych wg Palki

• poziom I - teoria pedagogiczna sensu stricto obejmująca całą dziedzinę: wychowanie i kształcenie (A), samo- (B) - działania intencjonalne (1), działania incydentalne (2);

• poziom II - teoria średniego szczebla obejmująca kombinacje elementów: [A - 1 i (lub) 2], [B - 1 i (lub) 2], [A,B - 1], [A,B - 2]; przybliżonymi odpowiednikami tych teorii są: teoria wychowania, teoria kształcenia

• poziom III - teorie najniższego szczebla obejmujące składowe poszczególnych elementów lub relacje między składowymi np. A₁, A₂, A₂ - 1₃; przybliżonymi odpowiednikami są: teoria wychowania estetycznego, teoria kształcenia ludzi dorosłych;

• poziom IV - uogólnienia, prawidłowości, wyjaśnienia dotyczące wąskich zagadnień lub o niskim stopniu ogólności;

5. po co kandydatom na nauczyciela-pedagoga potrzebna teoria pedagogiki

• cel główny - zmiana świadomości praktyków

• wsparcie teoretyczne - by umieć i potrafić zobaczyć istotę procesów, fenomenów i zjawisk pedagogicznych, tak wieloznacznych i niezdeterminowanych

• teoria jako towarzysz praktyki dostarczający narzędzi analizy rzeczywistości oraz niezbędnych do refleksji nad własnym działaniem

• teoria jako inspiracja intelektualna, pozwalająca wnikać w istotę, sens zjawisk i procesów

• skutkiem studiowania teorii jest „stawanie się” - proces autorefleksji

• teoria w działaniu praktycznym przejawia się w rozumieniu faktu pedagogicznego a nie dyrektywy działania

• teoria pomaga uchwycić warstwę istotową a nie „powierzchnię” zjawisk

• teoria daje wiedzą wieloparadygmatyczną

• teoria nadaje kompetencje teoretyczne

• teoria wspiera w niepewnych sytuacjach, czasach; wskazuje inność: dróg, metod eksploracji, języka;

• przyczynia się do promowania spontaniczności, autentyzmu, naturalności

• sprawia że pedagog umie wydawać sądy wartościujące i wzmacnia kompetencje interpretacyjne

• pomaga uświadomić relację między byciem a stawaniem się

• teoria pedagogiczna pełni funkcje epistemologiczna i metodologiczne a nie instruktażowe

• pomaga tworzyć elitę badaczy, którzy czynią z pedagogiki żywą dyscypliną nauki

• służy do stawania się refleksyjnym i świadomym swych zadań, bycia twórcą indywidualnej osobistej wiedzy

• wzbudza myślenie prospektywne - obiektem poznania nie tylko świat zewnętrzny ale także sam pedagog

• pomaga zrozumieć potencjalność wychowanka, by go inspirować, stymulować jego szanse, procesy stawania się

• pomaga uświadomić istotę i przygotować do krytyczności myślenia

6. po co badania „nad” pedagogiką - oparte na analizach problemów metateoretycznych i metametodologicznych

• badania podstawowe (teoretyczne) - służą rozszerzeniu obszaru poznania naukowego, wiedzy o świecie; skupione na rozwijaniu teorii naukowej;

• badania teoretyczne o charakterze metodologicznym - rozwiązywanie problemów metateoretycznych, metametodologicznych, „badania nad pedagogiką”; decydują o postępie naukowym w pedagogice oraz o postępie pozostałych trzech rodzajów badań; realizowane przez pedagogikę ogólną, metodologię pedagogiki, pedagogikę teoretyczną;

1

---