Julian Auletyner ,,polityka społeczna teoria a praktyka” 1997r.
Katarzyna Głębicka i Auletyren ,,Pomiędzy opiekuńczością a pomocniczością polit.społecz. Warszawa 2000”
1)Stanisława Golinowska Polit-Społ. 1994-96
,,Procesy reglacyjne i ich potencjalne skutki” 96 r.
2) Golinowska ,,Dekada polskiej polityki społecznej od przełomu do końca wieku Warszawa 2000 r”
3)Mieczysław Kabaj Strategia i programy przeciwdziałania bezrobocia-studium porównawcze W-wa 98”
4)Golinowska Polit-społ. Państwa w gosp.rynkowej.Studium ekonom. W-wa 94r”
5)Kurzynowski Adam -redakcja Polit-społ.Globalna i lokalna W-wa 99”
6)Zofia Wysokińska i Janina Witkowska ,,Integracja Europejska - rozwój rynku W-wa Łódź 2000 (243-248 str.)- polit.socjalna.
patologie społeczne-
7)Stanisław Zakrzewski-wybrane problemy patologii społecznej W-wa 94”
8)Głombicka -rynek pracy Unii Europejskiej , 99.
9)Kabaj ,,Efektywność programu przeciwdziałania bezrobociu i skuteczność polityki rynku pracy” Tom pt.,,Rynek pracy w wybranych krajach -metody przeciwdziałania bezrobociu „ W-wa 99.
10)Golinowska ,,Polska bieda.Kryteria ocena przeciwdziałanie” W-wa 96.
11)Rajkiewicz ,,Dochody i wyczątki ludności-minimum socjalne” Książka Społecz. Polskie 89-95/96r W-wa 97.
12)Kurzynowski - Rodzina w okresie transformacji systemowej W-wa 95r.
13)raport o sytuacji polskich rodzin -pełnomocnik rządu ds. rodziny W-wa 98r.
TEMATY EGZAMINACYJNE:
1)Kwestie socjalne w polityce społecznej:
a/ cechy charakterystyczne kwestii socjalnych,
b/ wymiar globalny, narodowy,regionalny,
c/ pojęcie kwestii socjalnych- miejsce w polity. Społecz.
2) Kwestia społeczna w pojęciu doktryny:
a/ liberalnej
b/ konserwatywnej
c/ agrarnej
d/ narodowej
3)Doktryny socjalist. I społecz. Kościoła katolickiego i ich rozumienie funkcji polit.społecz. współczes. świata.
4)Ekokwestia- związek ekologii z polt. Społeczną w Polsce i na świecie( Zieloni w Niemczech)
5)Problem państwa opiekuńczego w świetle dotychczasowych doświadczeń państw zachodnich- uwarunkowania polskie.
6)Państwo i problem biedy w Polsce- proces paperyzacji - ubożenia, przyczyny, następstwa remedia.Rola państwa instyt. poza rządowych
W rozw. Biedy w Polsce.
7)Obecność polityki społecznej w modelach gospodarczych współczesnego świata.
Amerykański , zach-Europa, Japonia.
8)Polityka globalna - opisz zjawiska społeczne i ekonomiczne,charakteryzujace przemianę w dzisiejszym świecie:
a/ omówienie problemów pracy, bezrobocia, strukturalne zatrudnienia , nowymi pomysłami na infrastrukturę.
9)Praca- rynki pracy - problemy płacy i zatrudnienia
zjawisko bezrobocia i jego miejsce w strukturze ekonom. społecz. Polski.
Scharakteryzuj polski rynek(lokalny, czarny, centryczny)
Zachodnie rynki pracy.
10)Polityka wobec rodziny- położenie polskiej rodziny w dobie transformacji.
refleksje na temat funkcji i miejsca rodziny w wmiarze ogólnoświatowym i polskim.
11)Rola samorządów lokalnych w rozw. problemów socjalnych
-zasada pomocniczności czyli substydialności w samorządach.
12)Problematyka patologii społecznych.
13)Kwestie migracji i ich rola w polityce globalnej:
-emigracje polityczne
-reemigracje
-azylanci
-uchodźcy
14)Polityka społ.wspólcz. państw a zagadnienie edukacji społeczeństw,
-brytyjski, niemiecki , polski, amerykański i szwedzki
15)Wspólnoty europejskie i ich znaczenie w rozw. probl. Socjalnych- regulacje prawne i ich przesłanie (Rada Europy, Unia Europejska) - kontekst polski.
16)Org.Nar.Zjedn.- wizja polityki globalnej i sposoby roz3wiązywania konfliktów społecznych doby współczesnej.
17)Instrumenty polityki społecznej w Polsce.
a/ instr.finansowe- fundusze,
b/instr.prawne (konstytucja , kodeks pracy, ustawod.socjal.
18)Bezrobocie programy przeciwdziałania.
Strategie rządowe i org. poza rządowych.
19)Wyjaśnij pojęcia związane z polit.społecz:
-konserwatyzm,
-liberalizm,
-marginalizacja,
-aksjologia społecz. Wartości,
-etos kulturalny,
-egalitaryzm- równości
-elitaryzm- elity
-pateunaryzm-stosunek państwa jak w socjaliźmie,
-świadomość społeczna,korporacjonizm,
-anarchaizm(nienawiść do państwa)
-rudymentarny (rodz.państ.)
-rezytuarny (rodz. państ.
-welifere stote
-substydialność
20)Etos pracy w Polsce w dobie transformacji ustrojowej(wzorzec)
21)Reformy w Polsce oświatowa, zdrowotna,ubezp.społ., administracyjna,fakt rozw., kwestie społeczne.
22)Zaprezentuj poza państwowe org. podmioty polityki społecznej czyli org. nonprofit.
Polityka społeczna:
I.Polityka - odnosi się do państwa i org.poza rządowych oraz org. charytatywne i inicjatywy społeczne.
Społeczeństwa tyle ile możliwe, państwa tyle ile konieczne -substytua.
Państwo typu minimum - org. polit. Chroni podst.prawa wolności obywateli ale nie pomaga obywatelom- rynek i ludzie dobrej woli powinni rozw.problemy społeczne:
-rezydualny oddaje spr. socjalne w ręce org. pozarząd.( W.Brytania)
-radymentalne panstwo wąskie pojecie obowiązków socjalnych( Portugalia, Irlandia, Grecja, Hiszpania).
Państwo opiekuńcze-(welfare state) otacza opieką socjalną poprzez szereg instytucji :
model korporacyjny - układ , porozumienie między pracownikami i pracodawcami - ubezp. od straty pracy(Niemcy)
skandynawski: dużo pieniędzy na cele socjalne- społeczne z podatków
Społeczeńswto- struktura która dzieli się na grupy i klasy , warstwy.
Świadomość społeczna- czlowiek , który działa racjonalnie
1)wytyczenie racjonalnego celu działania,
2)praktyczna wiedza o warunkach działania,
3)preferencje wartości kulturowych
Stereotyp- uproszczenie i powielenie czegoś co było wcześniej(model).
MIT-część stereotypu na zasadzie jakiegoś sfałszowanego modelu.
Marginalizowanie- wyrzucenie na margines grup patalogicznych.
Polityka społecz:(państwo-społeczeństwo) jest to działalność państwa i organizacji poza rządowych których celem jest polepszanie i wyrównanie szans ekonomicznych grupom najsłabszym ekonomicznie.Nośniki poli-społ. - animatorzy działań.
Przedmiotem polit. społ. Są kwestie socjalne.Cechy charakteryzujące:kwestii socjal.
1)Asymetria - w gosp.rynki są różne grupy interesów gdzie zderzają się interesy tych grup .Grupy słabsze są poszkodowane (nierównomierność nacisku na rząd i realizacji rządań socjalnych)
2)Nierównośc -odchylenia ozn. w relacji pracodawca i pracownik ozn.również publicznie bogatym a prywatnie biednym lub odwrotnie.
Grupy zorganizowane (np.organizacje)mają lepszą siłę przebicia niż jednostka.Głos zbiorczy jest bardziej dostrzegalny
Grupy patalogiczne nie mają organizacji.
3)Sprzeczność - między wzrostem-dobrobytem państwa a zabezpieczeniami socjalnymi dla społeczeństwa. Oraz porzucenie kwestii socjalnych starych i dążenie do innych nowych celów związanych z rozwojem.
-Rozdźwięk między strumieniem pieniądza na opiekę społeczną a zadowoleniem z tej opieki.
4)Enducjonizm-(zw. z postępem cywilizacyjnym) jest to cecha- etapy w rozwoju obrazujące dokonania socjalne(ubezpieczenia, zasiłki pogrzebowe,itp.)
5)wymiary-szacowanie sytuacji społecznej
-wymiar lokalny -regionalny analiza potrzeb z pkt widzenia samorządu(rozp. bezrobocia)gminy,powiatu
-wymiar narodowy polit-społ. i kwestie socjalne rozstrzygane na stopniu rządowym (pewne kwestie należą do rządu)
-wym. globalny -światowy np. ONZ -org. globalna o zasięgu światowym zajmująca się sprawami dotyczącymi całego świata. Charakteryzuje je jednak asymetria czyli lepsze państwa i gorsze np. .Afryka i USA lub Ameryka Łacińska.
6)Doktryny - teorie budujące wizerunek polityki społecznej:
-ujęcie humanistyczne - oparte na ideologiach :
różne systemy wartości i normy czyli wzorce obowiązujące w społeczeństwie.
-ujęcie techniczne - koncentruje się na poszukiwaniu środków finansowych organizacji aby te wartości wprowadzać w życie.
Doktryny dominujące.
1)Liberalizm - państwa skandynawskie.
2)Konserwatyzm - trzymanie się bardzo mocno tradycji
3)Społecz.doktryna Kościoła: encykliki papieskie
4)Społecz.doktryna socjalistyczna: marksistowska,socjal.utopia, anarchiści, komunizm ZSRR
5)Doktryna narodowa - Leppert i Liga Rodzin .Promowanie wszystkiego co nasze.nasza produkcja,nasze towary.
6)Doktryna agrarna - problemy wsi i jej mieszkańców.
Doktryna to ideologia w wysokim stopniu uporządkowana którą podajemy w postaci teorii lub uogólnienia teoretycznego. W skład doktryny wchodzą- sądy wartościujące , które wynikają z analizy zagrożeń socjalnych,
-elementy światopoglądu: wiedza o świecie i prawach rządzących nim.
-pewne przekonania i wnioski służące programom naprawy.
-konkretne i szczegółowe programy partii:
Doktryna polit.społecz. to zespół teorii i norm-wzorców zawierających określone koncepcje rozw.społecznego w oparciu o przyjęte systemy wartości.
Funkcje doktryny:
1)Analityczna- diagnostyczna - badanie przyczynowe ,analiza zagrożeń, kwestii socjalnych np. stopień bezrobocia.
2)korygowanie błędów i ostrzeganie przed zagrożeniami społecznymi.
3)Formatowanie programów naprawczych dla partii, rządzących
4),,promieniotwórczą”- sprawiedliwość, wolność , równośc-nadajniki
5)mistyfikacja - zafałszowanie wprowadzenie elementów irracjonalnych-preferowanie jakiegoś odcinka rzeczywistości.lepszej jako siła promocyjna.
6)Utopia - marzenie nierealne jako program na przyszlość,dążenie, pragnienie szczęśliwości i równości , sprawiedliwości społecznej -cele dalekosiężne w doktrynie.
7)Kierowanie pewnego modelu życia jednostki - stymulator zachowania danej jednostki np.katolik powinien..........
8)Doktryna jako funkcja łącząca-integracyjna:
wspólne wartości i założenia
Doktryny empiryczne- analizują doświadczenia a potem formułują wnioski (empiria-doświadczenie). Np. doktryna agrarna-narodowa,
Doktryny amprioryczne-(a prion- z gory założone)socjalist. I kościoła katolickiego.
Coś zakładamy a potem patrzymy co się dzieje.
Liberalizm -(liber-wolność) zrodził się w kapitaliźmie (Adam Smith) wolność gospodarcza
Feudalizm Liberalizm
FEUDAŁOWIE KAPITALIZM
agrarizm WARSTWY ŚREDNIE BURŻUAZJA
CHŁOPI INTELIGENCJA
PROLETARIAT-KLASA ROBOTNICZA
1776 r ,,Bogactwo narodów” Adam Smith
-wolność jednostki
leseferyzm- ręce precz dot. Ingerencji państwa. Państwo ma spełniać podstawowe funkcje i nie wtrącać się do gospodarki. Należało zmienić mentalność ludzi.
-święta własność prywatna-respektowanie własności prywatnej
-człowiek działa zawsze egoistycznie-
maksymalizować zyski, minimalizować straty - hasło te indywidualistycznej doktryny
-utylitaryzm - zaspokojenie wszystkich potrzeb
-elastyczność ról życiowych - dostosowanie się do rynku
-MALTHUS - nazwisko zw. z teorią demografii uważał ,że wraz z dobrobytem będzie rosła demografia i nie miał racji.
-kontynuator Smitha-Ricardo napisał zasady ekonomii politycznej i opodatkowania 1817r: analiza praw podziału dochodów w gosp. kapitalistycznej:
a/płace dla robotników
b/zyski dla kapitalistów PN
c/renta dla właścicieli ziemskich
Kapitaliści uważali ,że związki zawodowe nie wiele mogą zrobić dla rynku pracy.
Socjaliści - uważali, że dodatkowa praca jest uciemiężeniem dla robotnika.
Liberałowie uważają, że państwo nie powinno zbyt szczodrze zabezpieczać socjalnie, bo okrada tych którzy dobrze zarabiają
Warunki powstania gospodarki liberalnej od 1945 r.
zniszczenia wojenne
inflacja, braki warunków do życia,
brak ludzi
wszyscy alianci chcieli aby Niemcy się podniosły
plan Marshala 1948r 13 mld dod. Z tego 10% dla Niemcow
Afred Muller Armack -pomysł socjalnej gospodarki rynkowej
a/strategia celów gospodarki społecznej,
b/rozbudowa ubezpieczeń społecznych,
c/stymulacja wzrostu zatrudnienia przez państwo
d/ustalenie płacy minimalnej
e/uznanie współdecydowania pracobiorców i pracodawców
f/uznanie pozytywnej roli związków zawodowych
Zasady socjalnej gospodarki rynkowej:
zasada państwa demokratycznego
Konrad Adenałer - I konstytucji państwa niemieckiego-naród o wszystkim decyduje.
państwa Federalnego - 16 landów - główny parcomem dla tych 16 jednostek samorządowych.
Państwa prawnego- konstytucja ,samorządy
Państwa socjalne- szeroka oferta świadczeń socjalnych,
Substydialności - państwo pomocnicze, opiekuńcze ,społeczeństwa tyle ile możliwe, państwa tyle ile konieczne” - idea.
Zasada solidaryzmu społecznego.
07.10.01 Niedziela.
Brytyjski model polityki społecznej( segment edukacyjny)
1802 -wydanie ustawy fabrycznie chroni kobiety i dzieci skracając czas pracy,
-reformy socjalne zabezpieczenie ludzi chorych ,starych,robotników
1908r - renty - zabezpieczenie ludzi starych
1940-1948 r - pakiet działań
-zasiłki dla biednych,
-zabezpieczenie przy wypadkach przy pracy
lata 60,70,80 przynależność W. Brytanii do Unii Europejskiej podpisuje dokumenty mówiące o opiece społecznej tylko wybiórczo.
IDEA EDUKACJI : szkolnictwo socjalne - bezpłatne utrzymywane przez budżet i sponsorów.
College dla obcokrajowców- przysposabia do rynku pracy.
,,Idea Uniwersytetu Otwartego” - idea permanentnego (bez granic wieku) kształcenia:
otwartość dla ludzi (różne narodowości)
otwartość na idee (pluralizm - tolerancja system wartości)
otwartość na miejsca (w wielu miejscach Europy)
otwartość na metody( współpraca z TV ,BBC)-niekonwencjonalne metody nadawania.
Edukacja jest pkt wyjścia w Unii Europejskiej .
Hay - teoria umowy społecznej złączoną z liberalizmem , istotą tej teorii jest legitymizacja istnienia i działania państwa w wyniku zgody indywidualnych członków społeczeństwa, uświadomiona w procesie historycznym i doświadczeniu społecznym.
HASŁO LIBERALNE:
Szczęśliwe jednostki dają szczęśliwe państwo (społeczeństwo).
Indywidualną wolność każdego człowieka jest najważniejsza.
Hayek wyprowadza instytucje społeczne państwa z ewolucji kulturowej.
Ograniczenie wolności jeżeli następuje w procesie ewolucji to jest pożądaną. Gospodarka rynkowa jako najdoskonalszy model jako bezosobowy model- najlepsze rozwiązanie. Liberałowie przeciwnicy państwa totalitarnego natomiast są za konsusem społecznym i są za pakietem opiekuńczym państwa i tak są za przymusem ubezp. społecznych ale przeciw zdrowotnym.
Zabezpieczenia emerytalne - kontrakt generacyjny - pokoleniowy .
W POLSCE :(liberalizm)
-reformy ( w duchu liberalnym) niedoskonale wprowadz.
-dobre zmiany w gosp. Rynkowej,
-wprowadzenie kapitału obcego.
Doktryna konserwatyzmu (zachowywać) dążenie do utrwalenia istniejącej sytuacji gospodarczej, politycznej i społecznej ,bez względu na kierunki światowych przemian. Przeciw wstawienie się każdej zmianie i innowacji. Trzymanie się starych zasad i korzystanie z doświadczeń poprzedników, to co było jest sprawdzone.
Konserwatyzm to tradycjonalizm - wspieranie się na tradycji.
Konserwatyzm - reakcjonizm:( wsteczny)pielęgnująca PRZESZLOŚCI ALE RACZEJ W ZNACZENIU NEGATYWNYM.
Konserwatyzm jednak uwzględnia pewne zmiany natomiast reakcjonizm nie uwzględnia żadnych zmian.
Twórcą konserwatyzmu BURKE(Birk)- opierała się na negacji krytyków.
przeciw teorii:
-politycy nie powinni z góry przyjmować doktryn do zarządzania państwa ,ponieważ doktryny wprowadzają niepokój, chaos .Aby skutecznie zarządzać państwem należy kierować się zdrowym rozsądkiem i doświadczeniem własnym i poprzedników.
2)przeciw indywidualizmowi:
osobowość człowieka kształtuje społeczeństwo i decyduje o sposobie jednostkowego rozwoju i o zasadach moralnych. Społeczeństwo a nie jednostka jest twórcą wartości materialnych i duchowych -kulturowych
3)przeciwko racjonalizmowi (ratio-rozum) racjonalna wiedza(naukowa) człowieka o społeczeństwie jest ułomna w porównaniu z mądrością zawartą w religii i obyczajach.
Siła społeczeństwa wynika z poczucia wspólnoty, więzi religijnych a nie z rozumu. Racjonalizm eksponuje prawa jednostki a przemilcza obowiązki. Prowadzi to do ateizmu i utalitaryzmu (korzyst. z jak najw.ilości przyjemności)
4)przeciw prawom podmiotowym:
Społeczeństwo realizuje w sposób niedoskonały porządek boski. Religia jest dla konserwatystów naturalnym źródłem ładu społecznego i ochrony własności prywatnej.
Konserwatyzm odrzuca idee równości w społeczeństwie .Różnice majątkowe w sposób naturalny różnicują społeczeństwo-pilnowanie swojego. Miejsca zasiedzenia i tu styka się to z liberalizmem .
5) przeciw postępowi :(zmiany jakościowe) burzenie spokoju ,rewolucjonizm, zamieszanie w społeczeństwie,
kapitalizm rodzi kryzys moralny i jest to cywilizacja ruchu i zmian , pogoni za pieniądzem.
Podstawą ładu społecznego jest religia porządkująca wartości.
Kapitalizm odrywa ludzi od wartości ,burzy ład społeczny , bo promuje indywidualizm.Idea dobra wspólnego zastąpiona konkurencyjnością interesów jednostkowych.
Kapitalizm wg konserwatystów ozn. atomizację (rozproszenie)społeczeństwa i natężenie konfliktom społecznym sprzyja niezadowoleniu ludzi mało posiadających .Efektem frustracji grup ubogich jest dezintegracja więzi społecznych i i ubożenie pauperyzacja. Robotnicy nie stanowili klasy zwartej i są zróżnicowani pod względem dążeń, majątku i wyróżniają arystokracją robotniczą.Należy drążyć dążenie do własności prywatnej robotników poprzez oszczędność i pracowitość a nie rewolucję.Krytyka podziału na pracowników fizycznych i umysłowych bo następuje połączenie tego w każdej pracy.
Konserwatyści uważają, że ubóstwo to zagrożenie społeczne i lekarstwem na to miało być
1.ideal ograniczenia konsumpcji-dobrowolnego ubóstwa: rezygnacja zakupów luksusowych
2.budowanie hierarchicznego modelu społeczeństwa, rowność jest nierealna i szkodliwa , każdy obywatel ma swoje miejsce społeczne wynikające z wykształcenia posiadanego majątku między ludźmi istnieją naturalne różnice uzdolnień. Więc ten model hierarchiczny to każdy ma w nim swój udział i przyczynia się do budowy ładu społecznego. Równość jest zaprzeczeniem wolności społeczeństwa.Nierówność jest podstawą rozwoju społecznego: wartość w naturalny sposób selekcjonuje społeczeństwo. Społeczeństwo traktuje nierówność jako sposób wyłaniania elit działających na korzyść społeczeństwa.
3.tworzenie stanu średniego: zredukowanie warstw nieposiadających:każdy powinien coś posiadać, bo ten kto nic nie ma jest skłonny do rewolucji, bo niczym nie ryzykuje.
4.postulat tworzenia spółdzielczości antidotum na niedostatki:wspólny majątek, odpowiedzialność itp..Pomoc biednym przez państwo nie powinna być zbyt duża. Krytykuje przymus ubezpieczeń społecznych.
Doktryna narodowa :
Stanisław Głombiński
Roman Dmowski
Doktryna nacjonalna- potęga i dobre samopoczucie narodu i ksenofobia - niechęć do obcych.
Wyzwolenie narodowe
Ekspansja zewnętrzna
Naród jest najwyższą kategorią wszystko zaczyna się i kończy na narodzie. Naród jest podmiotem polityki.
Głombiński: Ekonomia narodowa:
polityka ekonomicznajest nauką o warunkach gospod. Dobrobytu i rozwoju społecz, a polit.-społ. nauką o łagodzeniu i załatwianiu napięć społecznych.
Polit-społ. mozaika spraw społecznych bo rozwiązuje te sprawy komplementarnie , kompleksowo.
Najistotniejsze problemy w polit-społ. jest nierówność ekonomiczna
- pod względem majątkowym
- pod względem wysokości dochodów
pod względem warunków ekonomicznych bytu i stopy życiowej
pod względem stanowiska społecz. Lub stanowiska pracy.
Faktyczny podział na klasy( posiadający i nieposiadający) jako konsekwencja nierówności.
ewolucja pokojowa( nie rewolucja)
problem równowagi społecz.- ekonomicznej:
- ustawodawstwo socjalne
-pozytyw. Funkcja związków zawodowych
-swobodny dostęp do edukacji kobiet i mężczyzn,
21.10.01 Niedziela cd. Doktryna narodowa.
Wszystko to prowadzi do zwartości jedności narodu .Polityka społeczna powinna zlokalizować, zdiagnozować biedę i prowadzić prewencję z nędzą.
W myśli narodowej :
równomierny rozwój wsi i miast(równe szanse bytowe,edukacyjne dla wsi)zasadą proporcjonalnego rozwoju.
dopuszczenie robotnika do zysku jako współtwórcy i współdziałającego w procesie produkcji
postulat niezawisłości gospodarczej państwa czyli samowystarczalność państwa
działania prowadzą do rozbudowania ustawodawstwa społecznego
postulat opieki państwa nad grupami słabymi socjalnie
powszechna oświata (jednak brak było pieniędzy)
Roman Dmowski :
Uważał, że Polską rządzą zw. zawodowe , które życiu narodowemu narzucają samobójcze działania gosp. I prowadzi do ustawod. socjalnego , które powoduje uprzywilejowanie grupy robotniczej i są szkodliwe, bo jest mniej intensywną i wydajną pracą.
Polit. społ. jest zbyt droga dla państwa bo uniemożliwia wzrost gospodarczy i szkodzi tym samym w interes robotników.
Ożywienie koniunktury aby zmniejszyć bezrobocie
Wydłużenie czasu pracy robotników , zabrać świadczenia socjalne, zwiększyć wydajność pracy
AGRARYZM : ruch społeczny gosp. I polityczny chłopów i włościan czyli odniesiony do mieszkańców wsi i jest doktryną społ. wsi.
miasto czynnik demoralizujący i prowadzi do demoralizacji
wieś to ostoja rodziny, światopoglądu religijnego i tradycji.Agraryzm zrodził się w Niemczech potem Czechy , Polska.
AGRARYZM EUROPEJSKI :ruralizm amerykański
poprawienie bytu rolników
szerszy udział rolników w życiu publicznym
rozwój sprawności wsi połącz. z rozw. problemów robotników
propozycja walki o wolność społeczną: podstawą powinien być ruch spółdzielczy, spółdzielczość daje możliwość zbiorowej
obrony przed wyzyskiem.
Pozwolą na lepszą organizację pracy, motywuje członków spółdzielni do przyswajania postępu
zasada prywatnego władania ziemią
zasada solidaryzmu klasowego
zasada odrębności wsi i chłopów
Doktryna agrarna odrzuca rewolucję społeczną i kapitalistyczny monopol.
W sposób ewolucyjny poprzez spółdzielczość buduje pewien porządek na wsi. Częścią tej doktryny jest agronomia społeczna , która odnosi się do edukacji wsi która sama w sobie jest problemem.
agraryzm to doktryna - powrót do natury do środ. Naturalnego człowieka.
SOCJALIZM- elektryczną
I równość wszystkich ludzi( egalitaryzm ekonom. społecz. polityczny, kulturowy) - socjaliści utopijni:
człowiek staje się w rozw. cywilizacyjnym staje się ofiarą nierówności społecz. i ekonomicz.Dlatego należy zreorganizować sposób zarządzania państwem, wyeliminować tradycyjną władzę, instytucję państwa i sposoby myślenia o gospodarce (HERN Saint Simon): zmiana władzy parlamentu i wymyślił trójizbowy parcomem :
izba pomysłów: artyści itd. Mieli składać projekty zarządu państwm
izba weryfikacji gdzie sprawdzano by wcześniejsze pomysły
izba wykonawcza- zarządzający mieliby zweryfikowane pomysły w życie
Charis Founier - zbudować system władzy wynikający z analizy popędów ludzkich.
Falanstery - gdzie grupowano by kobiety i mężczyzn ze względu na swoje popędy.
Robert Owen- rekonstrukcja stosunków społecznych na bazie komu czyli wspólnot zarządzających od 1000-1500 osób. Tworzenie wspólnot pracowniczych założył zakłady produkujące i wprowadził wzorcowy zakład i zapewnił do tego przedszkola, szkoły oraz domy mieszkalne i skrócił czas pracy z 14 godzin do 10 godzin i 45 minut dla swoich robotników. Wystąpił on z propozycją międzynar. porozum. na rzecz poprawy ekonom. bytu robotników. Proponował powołanie międzynar. komisji pracy i
okreś. międzynar limitu czasu pracy. Uważa się go za prekursora międzynarodowej organ. Pracy.
II.Anardlizm - jako część doktryny socjalistycznej :
Uważamy za utopijny kierunek społ. polit. potępiający państwo zrodził się z protestu przeciw wyzyskowi, nędzy , nierówności.
Proponują :
łączenie się jednostek w grupy , aby bronić własne interesy a także dobrze org. produkcję,
idea równości którą powinna realizować klasa robotnicza i sprowadzają to do rewolucji gwałtownej na zasadzie odwrócenia roli biednych i bogatych.
Kierunki :
anarchoindywidualizm :
państwo nie powinno istnieć , w to miejsce powinien powstać związ. Egoistów
anarchokomunizm :
kapitalizm zmniejszył naturalne dobro w człowieku moralne i wprowadził złe stosunki międzyludzkie.
Lekarstwem na to komuny - wspólnoty które mają wydobyć z człowieka dobre cechy
anarchokolektywiści :
zniszcz. Państwa w rewolucji i zorganizowanie się w kolektywach - komunach
anarchosyndykalizm : (syndykalizm - zw.zawodowe)
strajk generalny zniszczy państwo w miejsce państwa powstaną zw. zawodowe.
III. Socjalizm bezpaństwowy - Edward Abramowski:
Twórca programu rewolucji moralnej - kierowanej do narodu , bo nie było państwa ( zabory)
przekształcenia w świadomości obywateli wiodące do wychowywania nowych pokoleń zdolnych do solidaryzmu, zmiana sylwetki obywatelskiej- dzialania na rzecz narodu:
NIEPODLEGŁOŚĆ
SPRAWIEDLIWY USTRÓJ
WOLNOŚĆ JEDNOSTKI W SPOŁECZEŃSTWIE
strój oparty na tzw. Społeczeństwie stowarzyszeniowym
krytyka biurokracji - administracji jako niesprawności państwa
kooperatywa - zbiór ludzi połączonych pracą i wspólnymi problemami, występują tu silne więzi wspólnotowe- przekształcenie pracownika: członka kooperatywy we współwłaściciela i współdecydenta przedsiębiorstwem.
Członek nie musi prosić państwa o ubezp. na wypadek bezrobocia czy choroby gdyż czyni to za niego struktura samorządowa kooperatywy. Kooperatywa miała wyprzeć państwo z większości sfer życia ludzkiego ograniczając funkcje państwa do minimum. Skończyć z filantropią państwa.
- stawianie na solidaryzm społeczny i troskę o dobro wspólne.
MARKSIZM:
Materializm- podstawą wszystkiego jest materia jako jedynym realnym typem postrzeganym .Materia jest przyczyną podstawa i substancją dla całego świata.
Właściwości materii.
obiektywność istnienia,
strukturalność
niezniszczalność
ruch oraz czas i przestrzeń
zasada dialektyczna - wzajemnego oddziaływania procesów gospodarczych itp.
Reguła powszechnego związku: Epoki marksizmu
wspólnota pierwotna ,niewolnictwo antyczne ,feudalizm, kapitalizm , socjalizm , społeczeństwo bezklasowe
II. Duże klasy sprzeczne w zakresie interesów, potrzeb itp. np. właściciele ziemscy i chłopi,
Burżuazja i klasa robotnicza
Marks - ekonomista, polityk, prawnik- Niemiec mieszkający w Londynie.
BAZA
NADBUDOWA.
SIŁY WYTWÓRCZE
Baza - warunki materialne obejmuje cykle koniunkturalne firmy przedsiębiorstwa (byt określa świadomość)
Nadbudowa -świat wartości ściśle związana z bytem czyli z bazą (świadomość)
Siły wytwórcze - stosunki międzyludzkie w cyklu produkcjnym.
MARKSIZM:
stały wzrost nierówności w kapitaliźmie
powstawanie doskonalszej świadomości klasowej wśród klasy robotniczej
wymóg coraz większe skoki produkcji - zanik konkurencja i powstaje kapitalizm - monopole.
Cykle koniunkturalne gwałtowniejsze bo obniża się siła nabywcza i niedostatek obniż. jakości konsumpcji
Socjalizacja kapitalizmu Edwarda Heimana : PROGRAM:
ewolucja
wyzwolenie klasy robotniczej nie jest jednorazowym aktem rewolucji lecz wynikiem cząstkowych zwycięstw ozn. ewolucje stos. społecz.-politycz.-ekonomicznych.
Polityka społeczna ma II fazy :
natura konserwatywna
natura rewolucyjna
Konserwatyzm wynika z tego ,że ma miejsce w kapitaliźmie.
Natura rewolucyjna ozn. rozw. problemów socjalnych- budowę zapór bezpiecz. Socjalnego, a to zpopbiega rewolucji.
Polityka społecz. związana z ideą socjalną która wymyśla rozwiązania idealne , a polit. socjalna to konkretne rozwiązania problemów.
Istnieje szansa ewolucyjnych na zasadzie negocjacji , a nie rewolucji rozw. w polit, społecznej poprzez zasady demokratyczne.
samopomoc jako metoda działania , jest to pewien rodzaj aktywności - więzi społecznych na najniższym szczeblu.
Strategia stopniowych przekształceń kapitalizmu polegająca na pomocniczości obywatelskiej poprzez państwo wprowadzenie pakietów socjalnych.
Zofia Duszynska -Golińska - Instytut Gosp. Społecznego reprez. myśl społeczna, socjalistyczna :
podstawowym celem polit-społecz. jest postęp i dobrobyt szerokich rzesz pracujących,
powinno to być realizowane za pomocą szerokiego pakietu reform socjalnych obejmujących poszczególne kategorie pracowników.
Reformy tokiem ewolucji a nie rewolucji
Polit. społecz. zależną od stanu gospodarczego państwa
Podm. polit. społ jest państwo i jego zdolność do wprowadzania reform.
Konstanty Krzeczkowski. - Inst. Gosp. Społecz. - propozycje socjalizmu gminnego :
gmina jako podstawowa i dobrze sprawdzona struktura oparta na dobrych relacjach sąsiedzkich,
idea i praktyka realiz. lokalnych interesów,
Po 1945:
Julian Hochweld :
wprowadza element przy realizacji nakazowo-rozdz. polityki zauważa człowieka
humanizacyjna koncepcja pracy ludzkiej
Alienacja - wyobcowanie
Alienacja techniczna: dot. Pracy produkcyjnej.
Alienacja ekonomiczna:
analizowana z pkt widzenia niedostatku dóbr materialnych: marginalizacja , zubożenie -pauperyzacja, bezrobocie
nierówny podział dochodu narodowego przyczyną alienacji
alienacja biurokracji i administracji : dystansowanie się urzędników od spraw petentów, brak profesjonalizmu i odpowiedzialnosci urzędników,
korupcjogenność urzedników
dystansowanie się wysokich urzędników państwowych od decyzji rządu
rozrost , przerost , mnogość urzędów i urzędników
Alienacja społeczna.
brak pracy
niemożność załatwienia wielu spraw w urzędach,
Doktryna Kościoła Katolickiego koniec XIX wieku.
Wymiary doktryny :
Teoretyczny : teoria bazująca z idei Tomasza z Akwinu etyka chrześcijańska wskazówki oparte na szkielecie najważniejszych wartości; GODNOŚĆ człowieka przede wszystkim
Praktyczny: szuka się rozwiązań , doświadczenie Kościoła w rozwiązywaniu problemów społecznych, organizacje ściśle związane z etyką chrześcijańską
Historyczny : bazowanie na autorytecie , tradycji wielowiekowej
Wilhelm Kettler - ustawodawstwo pracy doktryny Kościoła :
zakaz pracy dzieci do lat 14
zakaz pracy młodych mężatek w zakładach pracy,
zakaz pracy w niedziele i święta
likwidacja zakł. Pracy szkodliwych dla zdrowia
odszkodowania dla robotników za utratę zdolności do pracy z winy zakładów,
powołanie inspekcji pracy
legalizacja zw. zawodowych
określenie max godz. Pracy dziennie.
Doktryna Kościoła bazuje na encyklice:
Encyklika rzeczy nowych(Remum, Novenum 1891r)
- ozwiązywanie kwestii robotniczych i krytyka socjalizmu
- chrześcijańska idea własności prywatnej robotnika:
dla każdego robotnika wł. Prywatna jest celem pracy i efektem oszczędności i sposobem na rozwój własnej rodziny.
potępienie własności wspólnej
promowanie rodziny jako podstawowa komórka życia społecznego i jest na pierwszym miejscu,
współpraca kapitału i pracy jako istota życia gosp.
Państwo nie może być bierne wobec ubóstwa,
W gestii państwa leży realizacja sprawiedliwości :
Sprawiedliwość wymienna - wzajemne obowiązki wobec siebie,
Sprawiedliwość rozdzielcza - obejmuje obowiązki społeczeństwa wobec jednostki , opieka socjalna.
Sprawiedliwość prawna - określa obow. Jednostki wobec społeczeństwa np. płacenie podatków.
państwo nie powinno ingerować wtedy kiedy wymaga tego interes społeczny.
Zasady państwa :wg doktryny Kościoła
ochrona własności prywatnej:
Postulat równości nie usprawiedliwia zawłaszczenia
ochrona pracy : warunki wykonywanej pracy
interwencja podczas bezrobocia i konfliktów między pracodawcami i pracownikami,
ochrona kobiet i dzieci przed wyzyskiem pracodawców,
sprawiedliwa i słuszna płaca : zawiera wynagrodzenie na życie godziwe robotnika i jego rodziny.
Poparcie idei samopomocy społecznej: tworzenie zw. zawodowych, substydialność
Encyklika o odnowieniu ustroju społecznego 1931 r.
zw. z wielkim kryzysem świata kapitalistycznego, krach giełdy amerykańskiej
krytyka socjalizmu , kapitalizmu
buduje świat wartości aby ratować człowieka,
problem własności ma podwójny charakter :
z jednej strony własność służy jednostce z drugiej strony służy ogółowi
na własności ciążą obowiązki wynikające z trojakiej sprawiedliwości - relacja jednostki i społeczeństwa
analiza sytuacji proletariatu: należy uwłaszczyć pracowników i dla nich sprawiedliwa płaca
państwo powinno kierować się zasadą pomocniczości
państwo powinno sprawować funkcje kontrolne, motywacyjne , karać nadużycia , polit.społecz. winna być kierowana na odnowienie ustroju stanowo-zawodowego które by przezwyciężało walkę klas.
Postuluje się stworzenie korporacji - wspólnoty pracy które miały eliminować wolną konkurencję.
Model zachodnio-europejski.
Zapewnia prac. zabez.społeczne .Mała sfera ubóstwa pracujących, bo są niewielkie nierówności dochodowe- wysoka płaca minimalna. Partnerzy społeczni odgrywają dużą rolę w regulowaniu pracy i polityki społecznej.
Bezrobocie sztywność zatrudnienia i płac
Bezzatrudnieniowy wzrost gosp. - nowe miejsca pracy w sektorze publicznym-administr .Niska skłonność do tworzenia miejsc pracy w U.E jest efektem dużej redystrybucji i wysokiego udziału kosztów pozapłacowych(św. Socjalne) w całkowity koszt pracy Żeby przeciwdziałać bezrobociu kraje UE prowadzą rozbudowę polityki rynku pracy który obciąża budżet państwa .Zachodnio-europejską politykę rynku pracy wyróżniają:
dzielenie istniejących miejsc pracy pomiędzy większą liczbę pracowników co prowadzi do skrócenia czasu pracy(mniej pracy, więcej pieniędzy)
realizuje socjalną gospodarkę, konsekwencją jest znaczny zakres redystr. dochodów niezbędnych do sfinansowania wysokich ubezp. socjalnych, zapob. ubóstwa obywateli i ustalenie wysokości płacy minimalnej.Gwarantem realizacji tych założeń UE jest państwo.
Scentralizowany- korporacyjny model stosunków pracy np. strajki danej branży są w imieniu całego kraju.Trójstronne negocjacje- pracodawca, pracobiorca, państwo. Negocjacje ponad zakładowe.
SUBMODEL ŚRÓDZIEMNOMORSKI o charakterze roszczeniowym - polaryzacyjnym
mniejsza rola zw. zawodowych (Grecja)
SUBMODEL PÓLNOCNO-INTEGRACYJNY.
kraje skandynawskie , Niemcy , Austria ,Holandia i Belgia ,Szwajcaria
Oparty na współpracy i partnerstwie stron w poszukiwaniu rozwiązań dla siebie korzystnych. Silna rola zw. zawodowych.
Model Japoński- model pośredni.
Filozofia długoterminowej strategii zatrudniania. Opiera się na płacach zależnych od stażu i wieku co prowadzi do sztywności zatrudnienia i płac. Są również kontrakty krótkoterminowe - pewna rotacja zatrudnienia.
Nastawiony ten model na pokojowe i ścisłą współpracę zarządzających i kierowników z pracownikami a także negocjacje ze zw. zawodowymi.
Cechy paternalizmu -ojcowskie zarządzanie - kapitalist. Zarządzający - ojciec kier. I zawod. I pryw. życiem pracowników oraz powoduje identyfikacje pracownika z firmą ( Firma i Człowiek) poprzez system konsultacji w tym może uczestniczyć nieformalnie. Przedst. Ministerstwa danej gałęzi gospodarki. System w którym zatrudnia się i promuje długowiecznych pracowników 55-70 lat , 60% zatrudnionych. W każdym człowieku tkwi potencjał rozwojowy , który w określonych warunkach może być wykorzystany. Prowadzi to do rozwoju potencjału ludzkiego. Orientacja na człowieka przedsiębiorstwa.
Partycypacja - identyfikacja z interesami firmy , powoduje to małą liczbę bezrobotnych oraz spokój i ład społeczny. Jest to model rozwiązań najszczęśliwszych najbardziej optymalnych :
bezp. I stabilność zatrudnienia,
umiejętność eliminowania bezrobocia,
względna równość dochodów
pokój społeczny i współpraca partnerów społecznych.
Problemy Pracy Xxi w
Globalizacja
Rozwój wys. Tech .
Rosnąca konkurencyjność a także decentralizacja życia demokratycznego
dążenie do redukcji sektora publicznego
org. roli skali administracji
tworzenie warunków pobudzających zdolności firm do inwestowania na rynku wewnętrznym i zewnętrznym poprzez obniżenie podatków , i pozapłacowych kosztów pracy
przekształcenie struktur zatrudnienia,
skokowy wzrost kwalifikacji i wykształcenia,
większa elastyczność zatrudniania i płac
przeobrażenie zbiorowych stosunków pracy
poszukiwanie form identyfikacji pracowników z interesem firmy,
zmianą struktur zatrudnienia :
a/wzrost zapotrzebowania na pracowników o wysokich kwalifikacjach
b/mniejsze zapotrzebowanie na słabo wykwalifikowanych
c/postulat spadku zatrudnienia w rolnictwie i przemyśle na rzecz wzrostu w usługach
d/zwrot od dominacji zatrudnienia w sektorach wysokiej techniki
e/zmniejszenie dwubiegunowej koncentracji zatrudnienia wielkie firmy i małe firmy i zmniejszenie dystansu w zatrudnieniu
f/spadek zatrudnienia stałego i w pełnym wymiarze czasu pracy w zatrudnieniu łącznym a wzrost zatrud. W częściowym wymiarze czasu i innych formach elastycznych
g/rozwój wielonarodościowej i wielokulturowej struktury zatrudnienia
h/przekształcenie struktur zatrudnienia nie oznacza zaniku bezrobocia , a oznacza okresowe wzrosty bezrobocia strukturalnego.
Globalizacja - ułatwia przerzucenie skutków bezrobocia z jednych krajów do drugich.
Kraje złotej triady.
I.Pogłębianie elastycznego zatrudnienia i płac.
II.Przekształcenia zbiorowych stosunków pracy.
III.Rozwój zarządzania zasobami pracy nastawiony na inwestowanie w kapitał ludzki.
IV.Edukacja i szkolenie zawodowe(nieobciążają procobiorcy a jedynie pracodawcę)
V.Zwiększanie zdolności firmy do tworzenia miejsc pracy - czemu służyć ma redukcja podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku socjalnego - pozapłac. Koszty pracy.
VI.Postulat między stabilnością a elastycznością zatrudnienia .
Elastyczność ma wiele form.
mniejsza ochrona pracy :
krótsze okresy wypowiedzenia i mniejsze odprawy lub brak argumentem jest dobrowolne obniżanie kosztów pracy przy tych rozwiązaniach a co za tym idzie większa zdolność do tworzenia nowych miejsc pracy.
W zamian jednak daje się dostęp do szkolenia zawodowego
Pieniądze na mieszkania (kredyty)
Na cele amortyzacji w wypadku utraty pracy - pieniądze
Nietypowe formy zatrudnienia :
omijanie kłopotów związanych z ochroną pracy
Elastycznośc ułatwia sposób zwalniania ludzi z pracy i zmniejsza koszty
częściowy zwrot od zatrudnienia stałego na czas nieokreślony do innych form
zwrot od zatrudniania w pełnym wymiarze pracy do zatrudniania w częściowym wymiarze czasu pracy dzielenie pracy i skrócenie czasu pracy
rozwój pracy na własny rachunek
rozwój zatrudnienia na podst. Kontraktów zawieranych między firmami,
prace zlecone o dzieło
Reorientacja i aktywność zawodowa pracownika , bo raz zdobyty zawód nie wystarcza na całe życie.
rosnąca wielofunkcyjność pracowników(rodzina stanowi)
RYNEK PRACY - jest instytucją życia społecznego obejmująca pewne kanony obszarów ludzkich zachowań i decyzji na których dochodzi do spotkania dwóch podmiotów:
Oferenta- właściciela własnej pracy nabywania tej siły
Pracodawca , który jest suwerenny w swoich decyzjach.
Rodzaje rynków:
Czarny i oficjalny rynek pracy
Lokalne rynki pracy
Rynek wewnętrzny i rynek zewnętrzny
Rynek centralny i peryferyjny
Zawodowe rynki pracy;
rynki pod kontrolą grupy zawodowej
rynek tradycyjny
formalnie administrowany
kontastujacy- ogladać
rynek wolny
rynek prywatny i państwowy
rynek pracy kobiet
ad. I Ustnie w każdej gospodarce i jest rozbudowany na wschodniej granicy Polski. Oficjalny
ad.II Lokalny rynek obejmuje miejsca pracy będące przedmiotem wolnych decyzji w przestrzeni społecznej posiadającej wyraźne centralne miejsce umożliwiające odbycie podróży do pracy i z pracy 60 , 70 km. Rynki lokalne zależą od:
stopnia zmonopolizowania jakość uprzemysłowienia , ilość przedsiębiorstw,
głębokości rynków pracy
a/ głębokie
b/płytkie
Głęboki oznacza wielkość struktur , dużo przedsiębiorstw, przedszkola , sklepy itp.
Płytki - słaba urbanizacja, słaba struktura , słaby rozwój
Ad.III. Rynek wewnętrzny istnieje na poziomie firmy .Pracownik jest informowany o konkursach, awansach.
Rynek zewnętrzny jest na zewnątrz firmy i ktoś kto się stara o wejście do wewnątrz- nie ma informacji.
Ad.IV.Rynek centralny - firmy o wysokich zyskach i wydajności. Tam pracownicy przynależą w dużej mierze do zw. zawodowych .Wysokie zarobki, ochrona praw socjalnych. Rynki silne w dużych miastach, gdzie łatwiej znaleźć pracę.
1.Górnictwo
2.Handel hurtowy
3.Wydobycie ropy i gazu
4.Przemysł metalurgiczny
Rynek peryferyjny - mniejsze firmy , niższą wydajność ale duża konkurencja: miejsca pracy są gorzej płatne , małe szanse awansu zawodowego, duża wymiana - fruktuacja pracowników :
1)przemysł tekstylny , skórzany itp.
Rynek administracyjny:
urzędnicy wszystkich szczebli
pełna stabilność zatrudnienia
płace średnie lub wysokie( zabezp. socjalne, bony , profity)
Rynek kontestujący :
zawody angażujące się w spory zbiorowe to powoduje ,że pracą i płaca jest określona przez przestrogi a nie przez rynek pracy (robotnicy) grupy niżej wykwalifikowane.
Rynek wolny.(nieustrukturalizowany)
niskie umiejętności pracobiorców
niska samoorganizacja pracobiorców(imigranci , pracujący na czarno , w handlu detalicznym , pracownicy sezonowi)
Rynek męski i kobiecy:
odpowiedniki centralnego i peryferyjnego rynku,
zawody lepiej płatne oblegane przez mężczyzn
Rynek polski
izolowanie lokalnych rynków pracy w Polsce (hermetyczność)
duży zakres funkcjonowania czarnego rynku
rozmycie centrum rynku pracy
rozwój globalny administracji
BEZROBOCIE : osoba zdolna do pracy i gotowa do jej podjęcia w ramach stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, pozostająca bez pracy zarejestrowana we właściwym do miejsca zamieszkania w powiatowym urzędzie pracy. Osoba od 18 roku życia i dla kobiet do 60 lat , mężczyźni do 65 roku. Bezrobotna jest osoba jeśli nie nabyła prawa do emerytury.Bezrobotna jest osoba lub i jej małżonek jeżeli nie są posiadaczami lub współwłaścicielami gops. Pow. 2ha przeliczeniowych i nie prowadzą poza rolniczej działalności gospodarczej lub jeśli posiada się gospodarstwo to nie prowadzimy specjalistycznego działu.
Nie jest bezrobotny:
kto nabył prawo do emerytury, lub posiada rentę,
właściciel gosp. Rolnego o powierzchni 2 ha przeliczeniowych.
Rodzaje bezrobocia :
1) bezrobocie koniunkturalne
- cykle koniunktury gosp.
- zła koniunktura - upadają zakłady pracy
bezrobocie strukturalne:
niedopracowanie popytu na siłę roboczą z potrzebą na siłę roboczą,
edukacja w złym kierunku
bezrobocie frykcyjne:
krótkotrwałe 3 m-ce
przepływ pracowników z jednego przedsiębiorstwa do innego
bezrobocie sezonowe;
wysokie technologie eliminują role człowieka
bezrobocie jawne :
rejestrowanie w oficjalnych źródłach , GUS, CBOO,OBOP
bezrobocie ukryte:
rolnik który posiada gospodarstwo musi utrzymać zbyt wiele osób,
nie wykorzystanie potencjału ludzkiego w sposób prawidłowy, ludzie wykształceni wykonują pracę niezgodnie z kwalifikacjami
bezrobocie długotrwałe:
powyżej 1 roku
bezrobocie krótkoterminowe:
do roku
bezrobocie powszechne czyli narodowe:
analizowane przez czynniki rządzące,
lokalizacja regionów bezrobocia,
z analizy muszą wynikać programy naprawy sytuacji,
bezrobocie lokalne:
na terenie gminy, miasta,
bezrobocie przymusowe,
bankructwo przedsiębiorstw
Skutki bezrobocia:
koszty ekonomiczne ponoszone przez budżet państwa, wydatki z funduszu pomocy społecznej, pieniądze idące na inst. I urzędników obsługujących bezrobotnych, świadczenia przedemerytalne i wcześniejsze emerytury.
Ulgi i zwolnienia finansowe w rejonach o szczególnym zagrożeniu bezrobociem, luka podstawowa: ubezpieczeniowa, koszty bezrobocia w szarej strefie gospodarczej, straty związane z czasową i stałą emigracją , zmniejszenie możliwości konsumpcyjnych bezrobotnych,
Skutki moralno-społeczno-psychologiczne:
dramat jednostki
negatywny wizerunek społeczny
Deklaracja zasad zatrudnienia, płacy i pracy:
zatrudnienie winno być traktowane jako element szerszego systemu na który składa się: polit.-społ.-gosp, polityka podziału postępu społecznego,
zatrudnienie winno być traktowane jako jeden z najważniejszych celów polit.społ.gosp.rządów: ,,Praca i jej wydajność są środkiem do celu a nie celem samym w sobie.Celem finalnym pracy jest uzyskanie odpowiednich dochodów umożliwiających zaspokojenie potrzeb ludzkości”
1995 roku raport ze szczytu o zatrudnieniu i bezrobociu:
analiza rynków pracy w świecie.
PAKTY PRAW CZŁOWIEKA : 1966 r:
art.6 uznanie praw człowieka do pracy, która obejmuje prawo każdego człowieka do możności zdobycia utrzymania, przez prace swobodnie wybraną i przyjętą - w dokumentach unijnych też.
DOKUMENTY EUROPEJSKIE:
RADA EUROPY :
Dokumenty:
Europejska karta społeczna: 1961r - redakcja potem nowielizowana
warunki pracy pracobiorców,
ochronę przed zwolnieniami z pracy,
zabezp. społecz. w przypadku zostania bez pracy
Europ. Kodeks zabezp. społecz. - nie podpisany przez Polskę
Umowy tymczasowe w zakresie j.w. - nie podpisane przez Polskę
Europejska konwencja o zabezp. społecznym - nie podpisana przez Polskę
Europejska konwencja o pomocy społecz. i medycznej
Europejska konwencja o statusie prawnym pracownika migrującego
Dokument Unii Europejskiej :
1),,Karta podstawowych praw socjalnych pracobiorców w UE” 1989r
ochrona socjalna wszystkim którzy znajdują się poza rynkiem pracy ponieważ: nie uzyskanie do niego dostępu lub nie zdołanie ponownie wejść na ten rynek i ci którzy nie dysponują środkami utrzymania powinni uzyskać wystarczające świadczenia i zapomogi odpowiadające ich sytuacji osobistej.
2) Europejski Kodeks zabezp. społecz. - nie podpisany przez Polskę
Umowy tymczasowe w zakresie zabezp. społecznego - nie podpisany przez Polskę
Europejska konwencja o zabezp. społecznym - nie podpisana przez Polskę
Europejska konwencja o pomocy społecznej i medycznej - nie podpisana przez Polske
Europejska konwencja o statusie prawnym pracownika migrujacego
Dokument Unii Europejskiej :
,,Karta podstawowych praw socjalnych pracobiorców w UE” 1989r
ochrona socjalna wszystkim którzy znajdują się poza rynkiem pracy ponieważ : nie uzyskanie do niego dostępu lub nie zdołanie ponownie wejść na ten rynek i ci którzy nie dysponują środkami utrzymania powinni uzyskać wystarczające świadczenia i zpomogi odpowiadające ich sytuacji osobistej :
09.12.01
art. 24 Konstytucji RP
Praca znajduje się pod ochroną RP i państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.
Art.65
każdy ma wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy.
Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez Ustawę
Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zabronione .Formy i charakter dopuszczający zatrudnienia określa ustawa.
Minim. Wysokość wynagrodzenia za pracę lub sposób ustalania tej wysokości określa ustawa.
Władze publiczne prowadzą politykę zmniejszającą pełnego produktywnego zatrudniania poprzez realizacje programów zwalczania bezrobocia w tym organizowanie i wspieranie poradnictwa i szkolenia zawodowego oraz robót publicznych i prac interwencyjnych.
Ustawa 14.12.1994 r o przeciwdziałaniu bezrobociu i o zatrudnianiu:
definiuje osobę bezrobotnego,
opisuje kompetencje organów zatrudniania i rad zatrudnieniowych,
definiuje zasady i formy przeciwdziałania bezrobociu
podkreśla aktywizację zawodową absolwentów,
definiuje rodzaj świadczeń rolnikom zwalnianym z pracy,
opisuje zatrudnienia. obywateli polskich na rynkach zagranicznych
reguluje status pracodawców zagranicznych i zatrudniania obcokrajowców,
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej :
krajowy Urząd Pracy z prezesem który posiada środki z funduszu pracy i funduszu gwarantowanych świadczeń pracowniczych,
zakł. Ubezp. społ. prezes administruje fundusz ubezp. społecz.
centralny Inst. Ochrony Pracy i Inst. Pracy i Spraw Socjalnych
Centr. Rozw. Służb Społecz.
Centr.Partnerstwa Społecznego ,,Dialog”
Głow. Bibliot. Pracy i zabezp.Społecz.
Ochotnicze hufce pracy
FUNDUSZE CELOWE - funkcjonujące na rynku pracy: są to środki finansowe przeznaczone na rozwój problemów grup najsłabszych ekonomicznie oraz pieniądze na wyrównywanie szans życiowych. Coroczne w budżecie państwa są publikowane w wersji przeszłej i przyszłej:
fundusz Pracy
Fundusz gwarantowany świadczeń pracowniczych
Fundusz ubezp. społecznych
Fundusz składkowy ubezp. społecz. rolników,
Państwowy fundusz rehab. Osób niepełnosprawnych
Ad.1
Działa na podstawie Ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziała bezrobociu dysponentem jest Prezes Krajowego Urzedu Pracy. Nie ma osobowości prawnej. W skład wchodzą, składki opłacane przez pracodawców i spółdzielczość rolniczą wys. 245% podst. Wynagrodzeń pracowniczych zwolnieni sa zakłady pracy chronionej..Są to również dotacje budżetowe oraz składki z tytułu zatrudnienia naszych pracowników za granicą. Poboru tych składek dokonuje ZUS razem ze składkami emerytalnymi i rentowymi.
Finansuje:
zasiłki dla bezrobotnych,
zasiłki szkoleniowe i koszty szkolenia pracowników
zasiłki i świadczenia przedemerytalne,
koszty związane z robotami publicznymi i interwencyjnymi,
przedsięwzięcia związane z realizacją programów socjalnych,
badania, analizy i ekspertyzy rynków pracy itp.
pieniędz. zatrudniania absolwentów
pożyczki udzielone przedsiębiorstwom,
pożyczki pracodawcom na tworzenie nowych miejsc pracy
ad.2 1993-1994
Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawców .Ma osobowośc prawną i posiada radę składającą się z 2/3 z przedstawicielami pracodawców i 1/3 pracobiorców.
Obowiązuje kiedy :
gdy ogłoszono upadłość pracodawcy
odrzucono wniosek o ogłoszeniu upadłości pracodawcy z powodu nie złożenia przez jego wierzyciela zaliczki na koszty postępowania.
Oddalono wniosek ogłoszenia upadłości pracodawcy bo jego majątek nie wystarcza na zabezp. kosztów postępowania,
W momencie wycofania koncesji na wykonywanie działalności.
Dochody funduszu:
składki od pracodawców 0.08% podstawy wynagrodzenia pracownika
odsetki od lokat jakimi fundusz obraca,
zapisy i darowizny
dobrowolne wpłaty pracodawców
ad.3
Państwowy Fundusz Celowy - zreformowany 1998 r. Dysponent ZUS.
Wchodzą składki :
składka na ubezp. społecz. nie podlega przekazaniu na rzecz OF emeryt.
Dotacje celowe z budżetu państwa
Odsetki od rachunków bankowych
Środki z funduszu rezerwy demograficznej.
W skład jego wchodzą :
fundusz emerytalny : finansuje wypłaty emerytur
fundusz rentowy: finansuje wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowe, rodzinne, zasiłki pogrzebowe, zasiłki dla sierot.
Fundusz chorobowy
Fundusz wypadkowy
Fundusz rezerwowy: rezerwa dla niedoborów
Ad.4
Kasa Rolnicza ubezp. Społ. Prezes podlega ministerstwu rolnictwa i rozwoju wsi. Posiada centrale , oddziały regionalne. Posiada 5 filarów:
fundusz emerytalno rentowy : finansuje świadczenia emerytalne , rentowe, a także emeryt. I rent z innych ubezpieczeń świad. rodzinne , ref. Kosztów funduszu ubezp. społecz.
Fundusz prewencji i rehabilitacji : koszty związane z finansowaniem spraw osobowych i rzeczowych
Fundusz składkowy finansuje : świadczenia z ubezp. wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego, wspiera dobrowolne ubezp. rodzinne.rolników.
Fundusz administracyjny : koszty obsługi ubezpieczenia
Fundusz rezerwowy : pokrywa niedobór np. f. Administ. Bądź prewencji i rehab.
Ad.5 Zatrudnianie i rehab. Osób niepełnosprawnych organy:
Rada Nadzorcza i Zarząd Prezesa powołuje Minister Pracy na wniosek pełnomocnika ds. osób niepełnosprawnych.
Wpłaty zakł.pracy zatrudniajacych co najmniej 25 pracowników .Dotacje z budżetu państwa , zapisy darowizny, dobrowolne wpłaty zakł. Pracy, dochody z oproc.p Pożyczek i odsetek , od obligacji.
Polski Rynek Pracy.
56,4% ludność zawodowa aktywnie na 1000 osób pracujących [przypada 1129 nie pracujących
mężczyźni akt. zawodowo 63,7%
kobiety akt. zawodowo 49,8%
Warmińsko-mazurskie 25% bezrobotnych
Zach. Pomorski 21,6%
Lubuskie 21,6%
Kujawsko-pomorskie 20,4%
Dolnośląskie 19,1%
Warszawa 3,3%
Poznań 4,4%
Kraków 5,2%
Katowice 7,3%
Narodowe strategie zatrudnienia - każdy naród ma programy jak stymulować zatrudnienie.
Okres 1929-1933 destrukcja ustroju kapitalistycznego , krajów rozwiniętych
Bezrobocie stopa 30% w Danii i w Niemczech
20% w USA, Austrii, Belgii , Kanadzie
Okres 1950-1975 złoty ćwierćwiecze Europy Zach.
Zatrudnienie rozwiązane optymalnie. Bezrobocie małe
1945-1946
Projekt angielski : Biała księga - projekt:
- wysokie i stabilne zatrudnienie w okresie powojennym
-wysoki poziom glob. Popytu,
-idea stabilizacji cen i wynagrodzeń,
zwiększenie mobilności zasobów pracy,
a/głównym czynnikiem utrzymania wysokiego zatrudnienia jest utrzymanie popytu na wysokim poziomie:
wysoki poziom prywatnych wydatków,
odpowiedni poziom wydatków publicznych,
wys. Wyd. pryw. na inwestycje
-odpowiednie wydatki publiczne na inwestycje
Projekt amerykanski - redaguje się ustawę o zatrudnieniu 1946
priorytet zatrudniania ze szczebla niższego do wyższych,
Różnice modeli :
szukanie źródeł bezrobocia w inny sposób
wysuwanie celów osłonowych i strategicznych
Model Rynku Pracy
wini samych bezrobotnych za bezrobocie
wini urzędy które są mało aktywne w zwalczaniu bezrobocia
Program opiera się na :
Programy pasywne FUNDUSZ PRACY programy aktywne
Zasiłki dla bezrobotnych
szkolenie i przekwalifikowanie bezrob., zasiłki
Świadcz. Przedemerytalne szkoleniowe
Prace interwencyjne i aktywacja zawodowa absolwentów
Wcześniejsze emerytury
Finansowane przez ZUS roboty publiczne
Pożyczki na tworzenie przedsiębiorstw
Przygotowanie zawodowe młodzieży
Wyniki tego modelu zależą od :
wysokiej stopy bezrobocia
od efektywności wykorzystania środków publicznych
od środków finansowych na programy rynku pracy
od miejsca polityki rynku pracy w całej gospodarce
Niemcy 20 000$ na 1 bezrobotnego
MODEL INTEGRALNY.
MODEL INTEGRALNY
PROMOWANIA ZATRUDNIENIA I PRZECIWDZIAŁANIU BEZROBOCIU
Prozatrudnieniowa polityka rozszerzenie elastycznych instytucjonalne warunki
Makro ekonom.sektorowa, form zatrudnienia prom. Zatrudnienia
Oprac.środków instr.strategii Model Rynku Pracy rozszerz.biur prywat.pośred. stworzenie zespołu między.
I prozatrud.rozw.gosp. zwiększenie efekt.progr. pracy-demonopolizacja urzędów resort.do zwalczania bezrob.
rynku pracy pracy
wzrost zatrud.przez lepsze wzrost zatr.przez skut. Generalne ogranicz. Okresu pob. Stworzenie w MPiS zespołu
wykorz. ziemi upraw. i rozwój wykorz.funduszu pracy zasiłków,rozszerz. Możliwości specj. analizujących rynki pracy
przetwórstwa , rzemiosła na wsi pieniędzy z budżetu zatrud. przez dzielenie stanowisk
pracy i czasu pracy opracow.i wdroż. Metod badania
wzrost zatrud. przez wzrost zmia znaczne rozszerz. szkol. Stworzenie warunków sprzyj. skuteczności robót publicz. szkol.
nowości i lepsze wykorz.istniej. bezrob. Od 400-500osób zwiększ.zatrud. w niepełnym prac.interwencyj. i syst. wypłat
miejsc pracy r i zwiększ. jego efektyw. wymiarze czasu pracy zasiłków
przez umowy trójstronne
oraz regularne analizy
deficytowych zawodów stworzenie warunków sprzyjaj.
zwiększeniu zatrud. w niepełnym
stypendia zamiast zasił. Wymiarze czasu pracy
dla absolw. i bezrobotnych
OBLICZE SOCJALNE WSPÓLNOT EUROPEJSKICH
1.Integracja Przyczyną zjed. Była walka z nacjonalizmem w 1945 r model wspólny dla wielu narodowości.
2.W warunkach politycznych przyczynami są :
podział świata asymetryczny : kapitalizm, komunizm
powołanie ONZ po wojnie oraz NATO,
odnowienie potencjału ekonomicznego i politycznego Niemiec ale pod kontrolą,
3.Przyczyny integracji ekonomiczne i gospodarcze mające na celu stworzenie wspólnego rynku:
strefa wolnego handlu,
unia celna- obrót bezcłowy np. wsp. Rynku
wspólny rynek
unia ekonomiczna i monetarna
GŁOWNI :
Winston Churchill - premier W.Brytanii podczas II wojny światowej i nawołuje do utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy
Robert Schuman(ojciec UE) 9V.1950 r - święto UE - podaje pomysł Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali i miała służyć kontroli gospodarki niemieckiej przez rządy europejskie.
18.IV.1951 r powstaje w traktacie Paryskim powołuje EWWS
25.III.1957 r II traktat UE - traktat rzymski powstaje Europejska Wspólnota Gospodarcza.
25.III.1957r III traktat rzymski - Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Eurotom)
1987r zawarcie jednolitego Aktu Europejskiego.
Belgia ,Holandia, Francja ,Luksemburg , Niemcy - 6 pierwszych państw UE
Traktat w .............1994r -przeobrażenie wizerunku socjalnego krajów Europy - dostosowanie się do ram lat 90 -tych.
Traktat amsterdamski 1997r - dalsze tworzenie oblicza socjalnego UE.
CELE POLITYCZNE I SPOŁECZNE NA POZIOMIE KRAJU CZŁONKOWSKIEGO:
Zapewnienie społecz. akceptowanego minimum standardu życia dla całej populacji
płace ich jakość i gwarancje
zabezp. na wypadek bezrobocia
systemami emerytalnymi
zdrowiem
edukacją zawodową i geograficzną
NA SZCZEBLU WSPÓLNOTOWYM (integracji) UE
ramy prawne dla dialogu społecznego
zapewnia finans. pomoc dla inicjatyw społecznych
inspiratorką niwelowanie różnic socjalnych między krajami członkowskimi
ZADANIA WSPÓLNOTOWEJ POLITYKI SOCJALNEJ : na szczeblu unijnym :
harmonizacja narodowego modelu polit. społecznej
zachęcanie krajów członkowskich do zbliżeń narod. Modeli polit. społ drogą dyskusji partnerskich jak i współprace pomiędzy krajami członkowskimi.
Propagowanie nowych pomysłów w sferze socjalnej w UE
W polityce socjalnej w UE są III fazy :
a/ 1951-1987r I okres rodzenia się wizerunku idei socjalnej i kształtowaniem się idei socjalnej
b/1987-1997r
c/1007-2002r - dzisiejsza współczesna formuła realizowania polityki socjalnej państwa opiekuńczego
ad. a/
1958r - przyjęcie systemu ubezp. społecz. dla migracyjnych pracowników z krajów członkowskich
1961r Europejski Fundusz Socjalny - pieniądze na interwencje socjalną
Program 1970-1972 r - Szczyt Paryski :
osiągniecie pełnego i jakościowo lepszego zatrudnienia
poprawa harmonizacji warunków życia i pracy
zwiększenie zaawansowania kadry kierowniczej i pracowników ekonomiczne i społeczne decyzje wspólnoty
edukacja:1977 Europ.Centr.Szkoleń Zawodowych
rynki pracy kobiet:
jednakowe traktowanie na rynkach pracy w odniesieniu do form zatrudnienia
równy dostęp do szkoleń i awansów i zarobków równych
ad.b/
Sztrasburg 1989r,,Karta Podstawowych Praw Socjalnych Wspólnoty Europejskiej” lub ,,Europejska Karta Socjalna” - sztandarowy program praw jest ich 12 dla pracobiorców:
prawo do swobodnego przemieszczania się pracowników w ramach wspólnoty (praca w dowolnie wybranym kraju Unii Europejskiej)
prawo do poprawy warunków życia i pracy,
prawo odpowiedniego zabezp. socjalnego
prawo do zrzeszania się i negocjacji zbiorowych
prawo szkolenia zawodowego i korzystania subwencji finansowych,
prawo kobiet i mężczyzn do równego traktowania,
prawo pracowników do informacji
prawo do konsultacji pracowniczych
prawo partypacji prawniczej(współuczestnictwa)
prawo do ochrony zdrowia i bezpiecznych miejsc pracy
prawo do ochrony dzieci i młodzieży
prawo ludzi starszych do godziwych warunków życia
prawo ludzi niepełnosprawnych do społ. i zawodowych integracji
Programy Unii.
PROGRAM PETRA:
szkolenia zawodowe młodych nauczycieli i ludzi
PROGRAM FORCE :
poprawa jakości szkoleń
PROGRAM COMET:
współpraca między uniwersytetami a przemysłem
PROGRAM ERAZMUS:
szkolenie wspólne studentów i nauczycieli akademickich
PROGRAM LINGNA:
językowy
PROGRAM TEMPUS - czas :
współpraca z uniwersytetami Europy Środ-Wsch.
PROGRAM SOKRATES :
wymiana studentów i uczniów w ramach krajów 15.
8) PROGRAM LEONARDO DA VINCI
szkolenia zawodowe, współpraca między przem. I szkołami wyższymi.
INSTR. POLIT.SOCJALNEJ W UE :
transfery środków finansowych( Fundusze Strukturalne)
regulacje prawne oddziałujące na rynek pracy i stosunki przemysłowe,
rozwiązania instytucjonalne.
RADA EUROPEJSKA
RADA UNII EUROPEJSKIEJ PARLAMENT EUROPEJSKI
KOMITET KONSULTACYJNY EWWS RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH
KOMITET SPOŁECZ.EKONOM. EWG,EURATOM KOMISJA EUROPEJSKA (ROMANO PROCH)
KOMITET REGIONÓW
TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY
(KONTROLA, SĄDY ) ( REWIDENTÓW)
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl