ANALIZA CHODU
CHÓD PRAWIDŁOWY
Dwunożny, Naprzemienny , Przedsiębierny , Symetryczny (izometryczny, izochroniczny, izotoniczny) i harmonijny
Chód symetryczny
-Izometria - polega na wykonywaniu równej długości kroków prawą i lewą kończyną dolną
-Izochronia - polega na równym w czasie obciążania lewej i prawej kończyny dolnej
-Izotonia - polega na prawidłowej koordynacji ruchów kończyn górnych i tułowia z praca kończyn dolnych
Chód to ciągłe przenoszenie wszystkich punktów antropometrycznych ciała szczególnie środka ciężkości do przodu, to nazywamy jego fazą aktywną
Faza reaktywna to krok i zamach ramion
Definicja
seria rytmicznych, zmiennych ruchów kończyn i tułowia powodujących w rezultacie przesunięcie się do przodu środka ciężkości człowieka, rytmiczne gubienie i odzyskiwanie równowagi w zmieniających się na przemian fazach podporu i przenoszenia
Cykl chodu
czynności i ruchy wykonywane przez idącego, pomiędzy kontaktem pięty z podłożem jednej z kończyn i powtórnym jej zetknięciem się z podłożem
podczas jednego cyklu chodu każda z kończyn dolnych przechodzi przez jedną fazę podporu i wykroku. Czyli chód składa się z dwóch rytmicznie następujących po sobie faz:
Podporu (obciążania) Wykroku (przenoszenia)
faza podwójnego podparcia
sytuacja w której paluch nogi zakrocznej jeszcze się nie oderwał od podłoża a pięta nogi wykrocznej już się oparła
czas trwania fazy podwójnego podparcia jest zależny od szybkości chodu
podczas biegu faza podwójnego podparcia nie występuje - zastąpiona jest fazą lotu
Skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej
Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej
Boczne przesunięcie miednicy i tułowia w trakcie chodu
Zgięcie w stawie kolanowym w fazie podporowej
Skrócenie czynnościowe kończyny w fazie przenoszenia - ruch kolana
Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w płaszczyźnie strzałkowej
CHÓD - ANALIZA DYNAMICZNA
określa wielkość siły mięśni, która jest potrzebna w trakcie prawidłowego chodu. Na idącego człowieka działają dwa rodzaje sił:
zewnętrzne
- siła grawitacji, reakcja podłoża
- na ogół działają zgięciowo
wewnętrzne
- pracujące mięśnie (utrzymanie prawidłowej postawy, stabilizacja stawów, hamowanie lub przyspieszanie poszczególnych części kończyn i tułowia)
Czynności mm. podczas fazy wykroku
1. Miednicę strony przeciwnej rotują (nogi zakrocznej) mm.: krzyżowo - grzbietowy i skośny brzucha zew. jednej strony i wew. drugiej strony.
2. Miednicę unoszą po stronie nogi wykrocznej - mm.: biodrowo - lędźwiowy, czworoboczny - lędźwi.
3. Fazę wykroku zapoczątkowują - mm: biodrowo - udowy (naprężacz powięzi szerokiej, krawiecki, biodrowo - lędźwiowy i prosty uda).
4. Wyrzut podudzia hamują (zabezpieczając kolano przed przeprostem) - mm: zginacze podudzia (dwugłowy, półbłoniasty i półścięgnisty).
5. W końcowej fazie wykroku włączają się - mm.: pośladkowy wielki, średni, przywodziciele oraz rotatory zew.
6. Unoszą stopę ku górze i ułatwiają wykrok - mm.: podudzia i stopy (piszczelowy przedni, prostownik palców i palucha oraz strzałkowy krótki).
Podczas szybkiego chodu i biegu, siła m czworogłowego jest znacznie większa, a zatem siła wyrzutu i długość kroku jest większa.
Czynności mm. podczas fazy podporu
1. Na początku fazy podporu hamują pochylenie miednicy do przodu
i utrzymują ją w równowadze - mm.: biodrowo - lędźwiowe (pośladkowy duży), mm. zginacze podudzia.
2. Rotują do wew., znosząc jednocześnie rotację zewnętrzną kd. w podporze - mm.: pośladkowy średni, mały oraz przywodziciele.
3. Zgięcie kolana kontroluje i hamuje, m.: czworogłowy, który następnie się rozluźnia i ponownie kurczy gdy kd ustawia się pionowo i dochodzi do pełnego zablokowania kolana (pełny podpór).
4. Hamują obciążenie stopy podczas przenoszenia środka ciężkości (od pięty do stępu), mm: podudzia i stopy (piszczelowy przedni, prostownik palców i palucha).
5. W płaszczyźnie strzałkowej stabilizuje staw skokowy (podczas całej fazy podporu), m.: trójgłowy łydki.
6. Bocznie stabilizują staw skokowy mm.: piszczelowy tylny, zginacz palców
i palucha, a z drugiej strony - strzałkowy długi i krótki.
Czynność zginaczy palców i palucha jest wyraźniej widoczna podczas chodzenia boso po miękkim podłożu.
Czynniki powodujące zaburzenia chodu, Anatomiczne zmiany układu kostno stawowego,
Zmiany układu nerwowo-mięśniowego - spowodowane zmianami w obrębie kończyn i tułowia, Amputacja
2. Zmiany patologiczne w układzie kostno-stawowym
Asymetria długości kończyn dolnych powoduje zazwyczaj kulenie. Skrócenie może być rzeczywiste lub pozorne spowodowane np. przykurczem mięśni.
3.Sztywność stawów
Przy usztywnieniu jednego stawu, brak ruchów w tym stawie jest kompensowany ruchami w stawach sąsiednich. Ubytki i niedomogi mięśni zbliżanie się do siebie przyczepów lub ich oddalanie, porażenie lub niedowład wiotki, stan zapalny mięśni, uraz mięśni, wrodzony ubytek mięśni, dystrofia mięśniowa
Porażenie mięśnia pośladkowego wielkiego powoduje na początku fazy podporu cofnięcie tułowia i wysunięcie biodra do przodu po stronie kończyny chorej.
Niewydolność mięśnia pośladkowego średniego jest przyczyną braku stabilizacji miednicy (objaw Trendelenburga).
OBJAW TRENDELENBURGA I OBJAW DUCHENNE'A
Rodzaje chodu
Chód koszący - w niedowładzie połowiczym
Chód spastyczny lub nożycowy - w niedowładzie spastycznym kończyn dolnych
Chód patetyczny - w niedowładzie wiotkim
Chód parkinsonowski - drobnymi krokami, bez współruchów kończyn górnych
Chód defiladowy - w uszkodzeniu układu pozapiramidowego
Chód szczudłowy - w porażeniu zginaczy podeszwowych stopy
Chód zapadający - w przykurczu zgięciowym stawów biodrowego i kolanowego
Chód brodzący - w obustronnej niewydolności mięśni zginaczy grzbietowych stopy
Chód kaczkowaty - w dysplazji lub zwichnięciu obu stawów biodrowych
Chód kangurowy - o kulach z jednoczesnym przestawianiem obu kończyn
W ogólnym ujęciu, podstawowe potrzeby (wskazania) do nauki chodzenia dotyczą osób:
1. z przejściową utratą funkcji podporowej (np. stany po złamaniach kości kończyn dolnych);
2. z niedowładami lub porażeniami mięśni kończyn dolnych;
3. po amputacjach w obrębie kończyn dolnych;
4. długo leżących w łóżku.
Metodyka
przygotowanie do nauki chodzenia;właściwą naukę chodu; doskonalenie chodu
Ćwiczenia przygotowujące do nauki chodzenia:
Pionizacja bierna przeprowadza się na tzw. stole pionizacyjnym, pozwalającym na odpowiednią stabilizację poszczególnych odcinków ciała pacjenta i na stopniową zmianę kąta nachylenia tego stołu. Stabilizujemy pasami na wysokości kolan, miednicy i klatki piersiowej rozpoczyna się od niewielkich nachyleń (30-45°) w krótkim czasie (3-5 minut), dochodząc stopniowo (w kolejnych dniach) do pionu i kilkudziesięciu minut Tempo pionizacji uzależnione jest jednak od reakcji chorego
Pionizacja bierna, Pionizator statyczno-rehabilitacyjno-dynamiczny PARAMOBIL
Pionizacja czynna ,Właściwa nauka chodu, Nauka chodzenia
wykonywania ruchów jedną kończyną dolną (przemieszczanie jej w różnych kierunkach), naprzemiennego obciążania kończyn dolnych i chodzenia w miejscu.
Typy chodu o kulach: wzorce trójtaktowe, wzorce czterotaktowe, wzorce dwutaktowe
Nauka padania:
-pokonać lęk, uczymy bezpiecznego padania-odrzucić kule i upaść na przód tułowia
-najpierw upadek na ścianę, potem obniżamy poziomy materacami, aż na płaszczyznę najniższą
W dół - jesteśmy od dołu po prawej jest poręcz, w lewej dłoni mamy kule i najpierw kula potem noga chora, potem zdrowa
W górę - jesteśmy z tyłu, najpierw noga zdrowa, nast. kula i dostawiamy nogę chorą