CZUCIE SMAKU, SŁUCH
Czucie smaku
Słodycz (cukry, glikole, aldehydy) - głównie koniec języka
Gorycz (alkaloidy, np. chinina, kofeina) - głównie tył języka
Smak słony (aniony soli) - przednia połowa bocznej powierzchni języka
Smak kwaśny (kwasy) - tylna połowa bocznej powierzchni języka
Kubki smakowe
Na brodawkach języka, podniebieniu twardym i miękkim, w gardle, nagłośni
Zbudowane z 40-60 komórek smakowych i komórek podporowych
Każdy kubek ma por smakowy, przez który substancja wnika wgłąb kubka
Unerwienie smakowe
2/3 przednie języka - nerw VII
1/3 tylna języka - nerw IX
Nasada języka, gardło, podniebienie - nerw X
Czucie dotyku i temperatury - nerw V
Przemiana energii bodźca
Słodycz - otwarcie kanałów dla Na+
- zamknięcie kanałów dla K+
Gorycz - synteza IP3⇒↑stęż Ca2+ w kom⇒uwalnianie mediatora synaptycznego
Słone - otwarcie kanałów dla Na+
Kwaśne - ↑stęż H+ blokuje kanały dla K+
Zmysł słuchu
Ostrzega przed niebezpieczeństwem
Umożliwia komunikację
Ucho zewnętrzne
Małżowina uszna - identyfikacja źródła dźwięku
Przewód słuchowy zewnętrzny
- część chrzęstna
- część kostna
Ucho środkowe
Błona bębenkowa
Kosteczki słuchowe
- młoteczek
- kowadełko
- strzemiączko
Ucho wewnętrzne
Narząd przedsionkowy
Ślimak - schody przedsionka
- błona Reissnera
- schody środkowe
- błona podstawna
- schody bębenka
Organizacja ślimaka
Szpara osklepka łączy schody przedsionka ze schodami bębenka u szczytu ślimaka
Perylimfa - wypełnia schody przedsionka i bębenka (skład jak płyn zewnątrzkomórkowy)
Endolimfa -wypełnia schody środkowe (skł. jak płyn wewnątrzkomórkowy)
Przenoszenie fali dźwiękowej
Podstawa strzemiączka
⇓
Błona okienka owalnego
⇓
Perylimfa schodów przedsionka
⇓
Błona podstawna
⇓
Narząd Cortiego
Narząd Cortiego
Leży na błonie podstawnej przez całą długość ślimaka
Zawiera dwie grupy komórek rzęsatych:
- warstwa wewnętrzna - 1 rząd komórek - (odpowiada za różnicowanie bodźców słuchowych)
- warstwa zewnętrzna - 3 rzędy komórek - (odpowiada za wykrywanie obecności dźwięku)
Regulacja impedancji
Wzmocnienie (max dla 2000-5000 Hz)
1. Powierzchnia styku strzemiączka z okienkiem owalnym jest 17x mniejsza niż pow. błony bębenkowej
2.System dźwigni kosteczek słuchowych
Redukcja przez napięcie mięśni ucha środkowego
Przemiana energii bodźca
Ruchy błony podstawnej góra/dół powodują podobny ruch narządu Cortiego
Gdy n. Cortiego porusza się ku górze, rzęski odchylają się na zewnątrz i ulegają depolaryzacji
Gdy n. Cortiego porusza się w dół, rzęski odchylają się do wewnątrz i ulegają hiperpolaryzacji
Potencjał receptorowy
Gradient elektrochemiczny komórka/endolimfa wpycha jony K+ do komórki
- chemiczny 0 (wysokie stężenia w obu środowiskach)
- elektryczny! (dodatnio naładowana endolimfa i ujemnie komórka receptora)
Kinetyka kanałów K+ sterowana odchylaniem rzęsek:
- na zewnątrz - kanały się otwierają
- do wewnątrz - kanały się zamykają
Drogi słuchowe
Narząd Cortiego jądra ślimakowe (nerw VIII) X jądro oliwki i dodatkowe X jądro wstęgi bocznejX wzgórek dolnyX wzgórze kora słuchowa
20