KOŚCI RĘKI:-nadgarstka,śródręcza, palców OBOJCZYK: -trzon,koniec mostkowy, koniec barkowy, powierzchnia stawowa barkowa,kresa czworoboczna, guzek stożkowaty, wycisk więzadła rzebrowo-obojczykowego, ŁOPATKA-powierzchnia grzbietowa, powierzchnia żebrowa, wyrostek barkowy, wyrostek kruczy, wcięcie łopatki, brzeg górny, kąt górny, dół podłopatkowy, brzeg podłopatkowy, kąt dolny, brzeg boczny, szyjka łopatki, wydrążenie stawowe dla stawu ramiennego, kąt boczny, powierzchnia stawowa wyrostka barkowego, wyrostek barkowy. KOŚCI RAMIENIA OD PRZODU: nasada bliższa: bruzda międzyguzkowa, główka kości ramiennej, szyjka anatomiczna, guzek mniejszy, grzebień guzka mniejszego, grzebień guzka większego, szyjka chirurgiczna k.ramiennej, guzek większy, bruzda międzyguzkowa nasada dalsza: nadkłykieć boczny, główka k. Ramiennej, bloczek, bruzda n. Łokciowego, nadkłykieć przyśrodkowy.dół wyrostka dziobiastego. OD TYŁU: n-b głowa kości ramiennej, szyjka anatomiczna, guzek mniejszy, szyjka chirurgiczna obok trzonu: guzowatość naramienna, bruzda n. Promieniowego, n-d dół wyrostka łokciowego, nadkłykieć boczny, bloczek, bruzda n. Łokciowego, nadkłykieć przyśrodkowy. STAW RAMIENNY więzadło kruczo-ramienne, guzek większy, kość ramienna, toebka stawowa, łopatka, wyrostek kruczy, wyrostek barkowy KOŚĆ ŁOKCIOWA :n-bwyrostek łokciowy, wcięcie bloczkowe, wcięcie promieniowe, wyrostek dziobiasty, guzowatość łokciowa, obwód stawowy, n-d głowa kości łokciowej, wyrostek rylcowy KOŚĆ PROMIENIOWA n-b głowa, szyjka, guzowatość, n-d wcięcie łokciowe, wyrostek rykcowaty, powierzchnia stawowa nadgarstka STAW ŁOKCIOWY główka kości ramiennej, wcięcie promieniowe, obwód stawowy, bloczek kości ręki kości nadgarstka, kości śródręcza, kości palców reki-paliczki

KOŚCI RĘKI-nadgarstka księżycowata, trójgraniasta, grochowata, haczykowata, łódeczkowata, główkowata, czworoboczna większa mniejsza śródręcza

STAW RĘKI promieniowo-nadgarstkowy, międzynadgarstkowy, śródnadgarstkowy, nadgarstkowo-śródręczne, śródręczno-paliczkowe, śródręczno międzypaliczkowe

KOŚĆ UDOWA OD PRZODU n-b krętarz większy mniejszy, głowa, dołek, szyjka, kresa międzykrętarzowa, n-d nadkłykieć przyśrodkowy, kłykieć przyśrodkowy, powierzcjnia rzepkowa, nadkłykieć boczny, powierzchnia boczna,

OD TYŁU grzebień międzykrętarzowy, dół międzyłokciowy. KOŚĆ PISZCZELOWA n-b wyniosłość międzyklłykciowa, głowa, guzowatość n-d kostka przyśrodkowa ,wiązanie strzałkowe, powierzchnia stawowa STRZAŁKA n-b głowa, powierzchnia stawowa głowy strzałki n-d kostka boczna, STAW KOLANOWY więzadło krzyżowe przednie, kłykcie kości udowej, łąkotka przyśrodkowa, kłykcie piszczeli,

KOŚCI STOPY stępu, śrudstopia, palców kości stępu i śródstopia skokowa, klinowa, piętowa łódkowata, sześcienna, klinowata boczna, pośrednia, przyśrodkowa STAW STOPY skokowo-goleniowy, stepowo-środkowy więzadła stopy kość biodrowa, kulszowa, łonowa, KOŚĆ BIODROWA trzon, talerz, kresa łukowata, grzebień biodrowy kolec biodrowy przedni górny KOŚĆ KULSZOWA trzon, gałąź, kolec kulszowy, guz kulszowy KOŚĆ ŁONOWA trzon, gałąź dolna i górna, otwór zasłoniony miednica większ, mniejsza, graniczna skokowo-strzałkowe, piętowo-strzałkowe, skokowo-piętowe, sześcienno-łudkowe, piętowo-łudkowe, klinowo-KOŚĆ MIEDNICZA:guzowatość biodrowa, talerz kości biodrowej, trzon kości biodrowej, dół panewki, trzon kości łonowej, guzek łonowy, grzebień kości łonowej, powierzchnia spojeniowa, gałąż dolna kości łonowej, gałąż kości kulszowej, guz kulszowy, trzon kości kulszowej, brzeg panewki, panewka kości biodrowej, kolec biodrowy przedni dolny, dół biodrowy, kolec biodrowy przedni górny, grzebień biodrowy RZEPKA powierzchnia stawowa-strona tylna, podstawa rzepki, brzeg przyśrodkowy, wierzchołek rzepki, brzeg boczny, powierzchnia boczna, powierzchnia przednia jest największą trzeszczką i tworzy przednią ścianę jamy stawu kolanowego MECHANIKA KRĘGOSŁUPA lordoza szyjna, kifoza piersiowa, lordoza lędzwiowa, kyfoza krzyżowo-guziczna BUDOWA KRĘGU otwór kręgowy, nasada łuku kręgowego, trzon kręgu, wcięcie kręgowe.żebro, wyrostek stawowy górny, wyrostek kolczasty. KRĘGI SZYJNE, wyrostek kolczasty, otwór wyrostka poprzecznego, wyrostek poprzeczny kręgi szyjne SZCZYTOWE dołek stawowy górny, guzek tylny, dołek zębowy, łuk tylny, łuk przedni kręg OBROTOWE ząb kręgu obrotowego, wyrostek poprzeczny, wyrostek kolczasty

KRĘGI PIERSIOWE: dołek żebrowy górny, dołek żebrowy wyrostka poprzecznego, żebro, dołek żebrowy dolny

KRĘGI LĘDŹWIOWE wyrostek dodatkowy, wyrostek żebrowy, KOŚĆ KRZYŻOWA powierzchnia grzbietowa, wzgórek, powierzchnia miednicza kość krzyżowa kanał krzyżowy, grzebień krzyżowy boczny, pośrodkowy, pośredni, rozwór krzyżowy, kresa poprzeczna, otwory krzyżowe, powierzchnia uchowata kości guziczne POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA chrząstkozrosty, więzozrosty, stawy CHRZĄSTKOZROSTY kręgosłupa krążki międzykręgowe trzon, pierścień włóknisty, jądro miażdżyste WIĘZOZROSTY więzadło podłużne przednie, wyrostek kolczysty, więzadło żółte, w. nadkolcowe, w.międzykolcowe, w.podłużno tylne. Więzozrosty kręgosłupa wyrostek poprzeczny, kolczysty, stawy kręgosł. Wyrostek stawowy dolny i górny. WIĘZADŁA KRĘGOS przednie, tylne, nadkolcowe, karkowe więzadła krótki żółte, międzypoprzeczne, międzykolcowe ŻEBRO gózek, szyjka, głowa, kąt żebra, bruzda żebra, trzon KLATKA PIERSIOWA kość żebrowa, chrząstka żebrowa, łuk żebrowy 7-10 żebro, 1-7żebra prawdziwe, 8-12 żebra rzekome, 11-12 żebra wolne MOSTEK rękojeść, trzon, wyrostek mieczykowaty, wcięcie szyjne, obojczykowe i żebrowe CZASZKA OD PRZODU: kość czołowa, szczelina oczodołowa górna, gładzizna, kość nosowa, wcięcie nadoczodołowe, skrzydło większ kości klinowej, kość łzowa, kość nosowa, otwór podoczodołowy, kość jarzmowa, małrzowina nosowa środkowa i dolna, kolec nosowy przedni, gałąź żuchwy, otwór bródkowy, część zębodołowa żuchwy, trzon rzuchwy, szczęka, zębodoły, kość sitowa i lemięrz, brzeg podoczodołowy, kość jarzmowa, szczelina oczodołowa dolna, kość ciemieniowa, brzeg nadoczodołowy CZASZKA OD BOKU kość czołowa, szew wieńcowy, kość klinowa, łuk jarzmowy, kość ciemieniowa, szew łuskowy, kość skroniowa, dół skroniowy, kość potyliczna, przewód słuchowy zewnętrzny, wyrostek kłykciowy żuchwy, wyrostek dziobiasty żuchwy, kąt żuchwy, szczęka, trzon żuchwy, otwór bródkowy. CZASZKA OD GÓRY kość czołowa, guz czołowy, szew wieńcowy, kresa skroniowa górna, dolna, szew strzałkowy, kość ciemieniowa, potylica, łuska potyliczna, guz ciemieniowy. CZASZKA OD STRONY GRZGIETOWEJ szew węgłowy szew strzałkowy, kość ciemieniowa, kość potyliczna, kość skroniowa, wyrostek sutkowaty, kresa karkowa górna, dolna, guzowatość potyliczna, grzebień potyliczny zewnętrzny, otwór sutkowy, wcięcie sutkowe, szew łuskowy

MIĘŚNIE OBRĘCZY KOŃCZYNY GÓRNEJ otwór czworoboczny, otwór trójboczny, m podgrzebieniowy, nadgrzebieniowy, m naramienny, obły mniejszy, większy podłopatkowy

M RAMIENIA GR PRZEDNIA zginaczem kruczo-ramienny,m dwugłowy ramienia, ramienny gr TYLNA prost. Trójgłowy ramienia, łokciowy, M PRZEDRAMIENIA gr-przednia zginacze, -gr. Boczna, gr tylna prostowniki mięśnie przedramienia

GR PRZEDNIA WARSTWA POWIERZCHOWNA nawrotny obły, zginacz promieniowy nadgarstka, dłoniowy długi, zginacz łokciowy nadgarstka, zginacz powierzchowny palców, WARSTWA GŁĘBOKA zginacz głęboki palców, zginacz długi kciuka, nawrotny czworoboczny, GRUPA BOCZNA ramienno promieniowy, prostownik promieniowy nadgarstka długi,prostownik promieniowy nadgarstka krótki, odwracacz przedramienia GRUPA TYLNA prostownik palców, prostownik palca małego, prostownik łokciowy nadgarstka, WARSTWA GŁĘBOKA odwodziciel dł kciuka, prostownik wskaziciela, prostownik dł.kciuka, prostownik krótki kciuka GR PRZEDNIA nawrotny obły, zginacz nadgarstka promieniowy, zginacz nadgarstka łokciowy M RĘKI KŁĘBU:odwodziciel krótki kciuka, zginacz krótki kciuka, przeciwstawiacz kciuka, przywodziciel kciuka KŁĘBIKU odwodziciel palca małego, zginacz krótki palcamałego, przeciwstawiacz palca małego, dłoniowy krótki ŚRODKOWE RĘKI:glistowate, międzykostne dłoniowe, międzykostne grzbietowe MIĘŚNIE KOŃCZYNY DOLNEJ OBRĘCZY WEWNĘTRZNE lędźwiowy większy, biodrowy, lędzwiowy mniejszy, ZEWNĘTRZNE pośladkowy wielki, średni, ,mały, naprężacz powięzi szerokiej, gruszkowaty, bliźniaczy górny dolny, czworoboczny uda, zasłaniacz zewnętrzny i wewnętrzny MIĘŚNIE UDA GR PRZEDNIA prostowniki st. Kolanowego krawiecki, czworogłowy uda, prosty uda, obszerny boczny, pośrodkowy, pośredni

GR TYLNA zginaczepółścięgnisty, półbłoniasty, dwugłowy uda, GR PRZYŚRODKOWA przywodziciele st.biodrowego grzebieniowy, przywodziciel długi krótki wielki, smukły

M GOLENI GR PRZEDNIA prostowniki st skokowo-goleniowego piszczelowy przedni, prostownik długi palców, prostownik długi palucha, GR TYLNA zginacze trójgłowy łydki, podeszwowy, podkolanowy, piszczelowy tylny, zginacz długi palucha, zginacz długi palców

GR BOCZNA strzałkowy długi, strzałkowy krótki MIĘŚNIE STOPY GRZBIETU prostownik krótki palucha, prostownik krótki palców, MIĘŚNIE PODESZWY palucha, palca małego, pośrednie podeszwy

MIĘŚCNIE GŁOWY-podział wyrazowe, żwaczowe, narządu wzroku i słuchu. MĘŚNIE WYROZOWE sklepienia czaszki, małżowiny usznej, otoczenie szpary powiek, nozdrzy, otoczenie szpary ust MM SKLEPIENIA CZASZKI: mm potyliczno-czołowy-tworzą m naczeszny, m.skroniowo-ciemieniowy, m podłużny nosa MM MAŁŻOWINY USZNEJ: m uszny przedni, górny, tylny MM OTOCZENIA SZPARY POWIEK; m okrężny oka:część oczodołową, powiekową, łzową, m marszczący brwi MM NOZDŻY nosowy, obniżacz przegrody nosa, MM OTOCZENIA SZPARY UST: okrężny ust, jażmowy większy i miejszy, śmiechowy, dźwigacz wargi górnej dolnej i skrzydła nosa, dżwigacz kąta ust, policzkowy, obniżający kąt ust, bródkowy, MM ŻWACZOWE skroniowy, żwacz, skrzydłowy boczny i przyśrodkowy.

MIĘŚNIE SZYI GR POWIERZCHOWNA szeroki szyi, mostkowo-obojczykowo-sutkowy

GR ŚRODKOWA:

MM PODGNYKOWE:mostkowo-gnykowy, mostkowo-tarczowy, tarczowo-gnykowy, łopatkowo-gnykowy MM NADGNYKOWE dwubrzuścowy, rylcowo-gnykowy, żuchwowo-gnykowy, brudkowo-gnykowy GR GŁĘBOKA:gr BOCZNA-POCHYŁE m pochyły przedni, środkowy, tylny GR PRZYŚRODKOWA- MM PRZEDKRĘGOWE m długi szyi, długi głowy, prosty przedni, międzypoprzeczne szyi przednie

M KLATKI PIERSIOWEJ WARSTWA POWIERZCHOWNA m piersiowy większy(wdechowy), piersiowy mniejszy(wdechowy), podobojczykowy, zębaty przedni(wdechowy) WARSTWA GŁĘBOKA międzyżebrowy zewnętrzny(wdechowy), międzyżebrowy wewnętrzny(wydechowy), mm żebrowe najgłębsze, podżebrowy, poprzeczny kl piersiowej(wydechowy)

M GRZBIETU MM POWIERZCHOWNE: MM KOLCOWO-RAMIENNE :m czworoboczny, równoległoboczny, najszerszy grzbietu, dźwigacz łopatki MM KOLCOWO-ŻEBROWE zębaty tylny górny i dolny MM GŁĘBOKIE (prostowniki grzbietu) mm płatowe, mmdługie, poprzeczno kolcowy, krótkie grzbietu

M BRZUCHA: MM ŚCIANY PRZEDNEJ m skośny zew brzucha, skośny wew ,poprzeczny, prosty, piramidowy, MM ŚCIANY TYLNEJ czworoboczny lędźwi, mm międzypoprzeczne boczne lędźwiowe

UKŁAD POKARMOWY JAMA USTNA:warga górna i dolna, przedsionek jamy ustnej, jama ustna właściwa: podniebienie twarde i miękkie PRZEŁYK część szyjna przełyku zwężenie 1, część piersiowa 2, przepona, rozwór przełyku, część brzuszna 3 BUDOWA ŚCIANY PRZEŁYKU bł śluzowa, blaszka mięścniowa bł śluzowej, bł podśluzowa, bł mięśniowa dwuwarstwowa: okrężna i podłużna ŻOŁĄDEK wcięcie wpustowe, częśc wpustowa, trzon żołądka, wcięcie kątowe, część przedodżwiernikowa, kolano żołądka, wpust, dno żołądka, krzywizna większa, mniejsza, oddźwiernik BUDOWA ŚCIANY pole żołądkowe, dołeczki żołądkowe, błona śluzowa, bł podśluzowa, blaszka mięśniowa bł śluzowej, błona mięśniowa, otrzewna trzewna DUDOWA ZEWNĘTRZNA ŚCIANY ŻOŁĄDKA warstwa okrężna bł mięśniowej, włókna skośne, warstwa podłużna bł mięśniowej WIĘZADŁA żołądkowo-wątrobowe, żołądkowo-okrężnicze, żołądkowo-śledzionowe UNACZYNNIENIE ŻOŁĄDKA -tetnice żołądkowe lewe(pień trzewny) prawa(gałąź t. Wątrobowj)-tt żołądkowo-sieciowe lewa(t śledzionowa-gałąż pnia trzewnego) prawa(t żołądkowa) JELITO CIENKIE dwunastnica, jelito krezkowe:czcze, kręte DWUNASTNICA opuszka, zgięcie górne, część zstępująca 1, zgięcie dolne, część pozioma 2, część wstępująca 3, zgięcie 12stnicy czcze, brodawka większa JELITO KREZKOWE 2/5 jelito czcze, 3/5 jelito kręte BUDOWA ŚCIANY J CIENKIEGO krezka, błona śluzowa, kosmki: nabłonek walcowaty, naczynie chłonne, naczynia włosowate, -błona surowicza, bł mięśniowa, blaszka mięśniowa, otrzewna trzewna, grudki:chłonne samotne i skupione UNACZYNNIENIE J CIENK -tętnice krezkowa górna:tt jelita czczego, tt jelita krętego, -żyła krezkowa górna: ż jelita czczego i krętego,

JELITO GRUBE: jelito ślepe(kątnica), okrężnica:wstępująca(zgięcie prawe wątrobowe),poprzeczna(zgięcie śledzionowe lewe),stępująca, esowata, -odbytnica BUDOWA ŚCIA WEW krypta jelitowa, bł śluzowa, podśluzowa, mięśniowa, otrzewna trzewna, ZEW zastawka krętniczo-kątnicza, zastawka półksiężycowata, więzadło zastawki, fałd półksiężycowaty UNACZYNNIENIE J G z tt krezkowej górnej i dolnej -t krętniczo-kątnicza, t brzeżna, t okrężnicza prawa i lewa, t okrężnicza środkowa, t krezkowata górna

ODBYTNICA zgięcie krzyżowe, warstwa podłużna mięśniowa, m dźwigacz odbytu, zgięcie kroczowe, zwieracz zewn odbytu

WIELKIE GRUCZOŁY TRAW WĄTROBA powierzchnia przeponowa, płat prawy lewy, powierzchnia terzewna, więzadło trójkątne prawe i lewe więzadło wieńcowe, w sierpowate -obłe, płat ogoniasty, szczelina więzadła żylnego, sz w obłego, wrota wątroby UNACZYNNIENIE t wątrobowa właściwa, przewód wątrobowy wspólny, żyła wrotna-żyła główna dolna TRZUSTKA trzon, głowa, ogon, PRZEKRÓJ wcięcie, przewód trzustkowy, wyrostek haczykowaty, przewód trzustkowy dodatni DROGI ŻÓŁCIOWE przewód wątrobowy prawy lewy, p w wspólny, przewód pęcherzykowy, p żółciowy wspólny, pęcherzyk żółciowy, bańka watrobowo-trzustkowa

UKŁAD KRĄŻENIA OSIERDZIE worek otaczający serce, blaszka trzewna (nasierdzie), jama osierdzia(wypełniona płynem) blaszka ścienna, POWIERZCHNIE SERCA podstawa serca ↑, powierzchnia płucna→, powierzchnia mostkowo-żebrowa← powierzchnia przeponowa↓ BRUZDY wieńcowa, międzykomorowa, koniuszek serca, wcięcie PRZEKTÓJ POPRZECZNY SERCA komora lewa prawa, nasierdzie, wsierdzie MIĘŚNIÓWKA SERCA mięśniówka przedsionków, komór:warstwy skośne, okrężne, podłużne, SZKIELET SERCA pierścień włóknisty pnia płucnego, p w aorty, p w ujścia przedsionkowa-komorowego lewego i prawego, trójkąt włuknisty prawy i lewy OGÓLNA BUDOWA PRZEDSIONEK PRAWY przegroda między przedsionkowa, dół owalny, ujście zatoki wieńcowej, uszko przedsionka prawe, zastawka przedsionkowa-komorowa prawa, płatek przedni, tylny, przegrodowy, spoidło zastawki, pierścień włóknisty, struny ścięgniste KOMORA PRAWA PRZEPONOWO-MOSTKOWA mm brodawkowate, struny ścięgniste, beleczki mięśniowe ZASTAWKA PNIA PŁUCNEGO płatki półksiężycowate, obrączki zastawki, PRZEDSIONEK LEWY 4 żyły płucne, zastawka otworu owalnego, zastawka dwudzielna- płatek przedni i tylny, spoidło zastawki KOMORA LEWA mm brodawkowate, struny ścięgniste, zastawka aorty, UNACZYNNIENIE SERCA -opuszka aorty, zastawka aorty, początek n wieńcowych,-tt wieńcowe lewe (gałąź międzykomorowa przednia, gałąź okalająca) prawa(gałąź międzykomorowa tylna) ŻYŁY WIEŃCOWE lewa, lewa tylna, międzykomorowa tylnazatoka wieńcowaujście zatoki wieńcowejprawy przedsionek UKŁAD PRZEWODZĄCY SERCE węzeł zatokowo-przedsionkowy(ujście ż gł do przedsionka prawego) węzeł przedsionkowo-komorowy, pęczek przedsionkowo-komorowy:prawy lewy UKŁAD TĘTNICZY aorta wstępująca, łuk aorty, aorta piersiowa, brzuszna ŁUK AORTY-pień ramienno-głowowy:t podobojczykowa prawa, t szyjna wspólna prawa,-t szyjna wspólna lewa, t podobojczykowa lewa TĘTNICA SZYJNA WSPÓLNA ZEW -części trzewna czaszki, -t twarzowa, szczękowa, skroniowa powierzch

UKŁAD ODDECHOWYPODZIAŁ:1)Górne drogi oddechowe:-nos-gardło-krtań 2) Dolne drogi oddechowe :-tchawica-oskrzela-płuc

NOS ZEWNĘTRZNY -gładzizna -nasada -grzbiet-podstawa nosa-koniec nosa-skrzydła CHRZĄSTKI NOSA-ch.nosa boczna-ch. skrzydłowa mniejsza-ch .skrzy.większa-ch. przegrody nosa JAMA NOSOWA-cz. nosowagardła-małżowina nosowa-próg nosa-przedsionek nosa ZATOKI PRZYNOSOWE-zatoki przynosowe-zatoki szczękowe-zatoka klinowa-komórki sitowe przednie-komórkisitowe tylnie GARDŁ-nozdrza tylnie-cieśń gardzieli część nosowa-część ustna-część krtaniowa-podniebienie twarde-podniebienie miękkie GARDŁO-CZĘŚĆ USTNA-łuk podniebienno-gardłowy-łuk podniebienno-językowy-cieśń gardzieli PIERSCIEŃ CHŁONNY GARDŁA-moigdałki podniebienne-migdałki trąbkowe-migdałek gardłowy (3)-migdałek językowy MIĘSNIE GARDŁA:MIĘSNIE DZWIGACZE -mięsień rylcowo-gardłowy-mięsień podniebienno-gardłowy MIĘSNIE ZWIERACZE:-mięsień zwieracz(górny,środkowy,dolny) KRTAŃ Krtań leży na przwstrzeni między 4 a 7 kręgiem szyjnym poniżej nasady języka i kosci gnykowej. Budowa:-kość gnykowa-tchawica-chrząstki-więzadła-mięsnieJAMA KRTANI-przedsionek krtani-jama pośrednia krtani-jama podgłośniowa CHRZĄSTKI KRTANI: Chrząstki paezyste: :-ch. nalewkowata-ch. różkowatach. klinowata Chrząstki nieparzyste :-ch.tarczowata-ch. pierscieniowata-ch. Nagłosniowa WIĘZADŁA:-więzadło tarczowo-gnykowe-więzadło gnykowo-nagłośniowe-więzadłó pierścienno-tchawicze-więzadło językowo-nagłośniowe-więzadło różkowo-gardłoweSTAWY :-stożek sprężysty-staw pierścienno-tarczowy-staw pierścienno-nalewkowy MIĘŚNIE :Powierzchowne;m.pierścienno-tarczowyGłębokie:-m.pierścienno-nalewkowy tylny i boczny-m.tarczowo-nalewkowy-m.głosowy-m.przedsionkowy-m. nalewkowy poprzecznyTCHAWICA Długość ok.12 cm.,wysokość od 5-7 kręgu szyjnego do 4-5 kręgu piersiowego.-chrząstki tchawicze-więzadła obrączkowate DRZEWO OSKRZELOWE:- oskrzele główne prawe i lewe-oskrzele płatowe-oskrzele końcowe-oskrzele oddechowe PŁUCA:-szczyt płuca-płat górny-płat środkowy-płat dolny-wcięcie sercoweWNĘKA PŁUCA:-oskrzele-tętnica płucna-żyła płucna-więzadło płucne OPŁUCNA:-opłucna płucna-opłucna ścienna-zachyłek żebrowo-śródpiersiowy kora prawa i lewa KOŁO TĘTNICZE WKISA t środkowa mózgu-t łącząca przednia, t przednia

mózgu, tt kręgowa-łącząca tylnat podstawnagałęzie- tt tylne mózgu UNACZYNNIENIE KOŃCZYNY GÓRNEJ t podobojczykowa lewa, podob prawa(od pnia ramienno-głowowego), t pachowat ramiennagałżąź t głęboka ramienia, t promieniowa, łokciowa ŁUK DŁONIOWY t łokciowa-łuk powierzchowny,-t promieniowa-łuk głęboki, AORTA PIERSIOWA tt międzyżebrowe tylne, tt przeponowa górna AORTA BRZUSZNA PIEŃ TRZEWNY -t wątrobowa wspólna,-t żołądkowa lewa, -t śledzionowa, -t krezkowa górna: t jelita czczego, t jelita krętego, t krętnicz-okrężnicza, t okrężnicza prawa i środkowa, -t krezkowa dolna:t okrężnicza lewa, tt esicze, t odbytnicza górna, -tt nerkowe, tt lędźwiowe UNACZYNIENIE KOŃCZYNY DOLNEJ -t piszczelowa przednia, -t grzbietowa stopyt łukowata, tt grzbietowe śródstopia, tt grzbietowe palców, - t piszczelowa tylna: t podeszwowa przyśrodkowa, t podeszwowa boczna

UKŁAD ŻYLNY KOŃCZYNA DOLNA ŻYŁY POWIERZCHOWNE (skórne)ż odpiszczelowa, ż odstrzałkowa Ż GŁĘBOKIE podwójne: stopy, podudzia, i pojedyncze uda ,żyła biodrowa wspólna z główna dolna KOŃCZYNA GÓRNA Ż POWIERZCHOWNE ż odłokciowa, ż odpromieniowa Ż GŁĘBOKIE ręki, przedramienia, ramienia, ż szyjne wew, ż podobojczykowa, ż ramienno-głowowa, ż główna górna UKŁAD WROTNY ż krezkowa dolna, żławrotnąwątrobowa

UKŁAD KRWIONOŚNY

SERCE:

-pień ramienno-głowowy

-osierdzie(ściana przednia w dużej części usunięta)

-uszko prawei przedsionek

-komora prawa

-osierdzie

-tętnica szyjna wspólna

-tętnica podobojczykowa lewa

-łuk aorty

-więzadło tętnicze(Botalla)

-tętnica płucna lewa

-pień płucny

-uszko lewe i przedsionek

-komora lewa

-koniuszek serca

PRZEKRÓJ:

-mięsień brodawkowaty przedni i tylny

-część błoniasta przegrody międzkomorowej

-płtek półksiężycowaty zastawki aorty

-płatek zastawki przedsionkowo-komorowejlewej

(dwudzielnej)

-struny ścięgniste

ZASTAWKI:

przedsionkowo-komorowa (trójdzielna)

-płatek przedni, tylny,przegrodowy

-połączone są z pierścieniem włóknistym ujścia prawego

-łączą się zestrunami ścięgnistymi

Pnia płucnego

-płatek półksiężycowaty przedni, prawy i lewy

-obłączek

SZKIELET SERCA :

-pierscien włóknisty pnia płucnego

-piers. włókni. ujścia przedsionkowo-komorowego PiL

-pierś.włókinis.PiL

-piers.włóknis.aorty

-PRZEDSIONEK PRAWY:

-uszko serca prawe

-żyła główna górnai dolna

-dół owalny

-ujście zatoki wieńcowej

-przegroda międzyprzefdsionkowa

-zatoka przedsionkowo-komorowa prawa

PRZEDSIONEK LEWY:

-pień płucny

-żyły płucne L i P

-aorta

-uszko lewe

-zastawki płucne

-zastawka otworu owalnego

-praegroda międzyprzedsionkowa

AORTA:

-łuk aorty

-aorta wstępująca

-aorta piersiowa

-a.brzuszna

ŁUK AORTY:

-pień ramienno-głowowy

-tętnica podobojczykowa P i L

-tętnica szyjna wspólna P i L

UNACZYNIENIE:

-opuszka aorty

-tętnica wieńcowa P i L

-gałąż okalająca

-żyła brzerzna

-żyła wielka serca

-gałąż międzykomorowa przednia i tylnia

-żyła mała serca

UKŁAD MOCZOWO-PŁCIOWY

UKŁAD MOCZOWY:

-nerka prawa i lewa

-miedniczka nerkowa

-moczowód prawy i lewy

-pęcherz moczowy

-cewka moczowa

NERKA:

-piramidy nerkowe

-podstawa piramidy

-kielich nerkowy większy

-zatoka nerkowa

-miedniczka nerkowa

-moczowód

-kielich nerkowy mniejszy

kora nerki

-rdzeń nerki

-podstawa piramidy

-słupy nerkowe

-torebka włóknista

-brodawka nerkowa

UNACZYNIENIE NERKI

-tętnica nerkowa

-tętnice nadnerczowe dolne

-1-2 tętnice nerkowe dodatkowe

-żyły nerkowe

MOCZOWÓD

-dł.28-34 cm.

prawy jest mniej więcej o 1 cm.krótszy od lewego

-leży zaotrzewnowo na mięśniu lędzwiowym

-dzieli się na część brzuszną i miedniczną

BUDOWA

-błona zewnętrzna

-błona mięsniowa

-błona śluzowa moczowodu

PĘCHERZ MOCZOWY

(Kobiety)

-więzadło pępkowe przyśrodkowe

-szczyt pęcherza

-moczowód

-warstwa mięsniowa

(Mężczyzny)

-więzadło pępkowe przyśrodkowe

-szczyt pęcherza

-moczowód

-nasieniowód

-bańka nasieniowodu

-pęcherzyk nasienny

-gruczoł krokowy(prostata)

CEWKA MOCZOWA MĘSKA

-pęcherz moczowy

-gruczoł krokowy

-część sterczowa cewki moczowej

-cz.błoniasta cewki moczowej

-cz.gąbczasta cewki moczowej

-ciało jamiste prącia

-pęcherzyk nasienny

-łagiewka sterczowa

-przewód wytryskowy

-gruczoł opuszkowo-cewkowy

-przepona moczowo płciowa

-dół łódkowaty cewki moczowej

-ujście zewnętrzne cewki moczowej

CEWKA MOCZOWA ŻEŃSKA

pęcherz moczowy

-ujścia gruczołów śluzowych

-przepona moczowo-płciowa

-opuszka przedsionka

NARZĄDY PŁCIOWE ŻEŃSKIE

(Zewnętrzne)

-wzgórek łonowy

-spoidło przednie warg sromowych

-napletek łechtaczki

-trzon łechtaczki

-żołądż łechtaczki

-warga sromowa większa i mniejsza

-ujście zewnętrzne cewki moczowej

-przedsionek pochwy

-ujście pochwy

-spoidło tylne warg sromowych

-krocze

NARZĄDY ZEWNĘ.MĘSKIE

-trzon prącia

-grzbiet prącia

-żołądz

-moszna

-ujście zewnętrzne cewki moczowej

-napletek

NARZĄDY WEWNĘTRZNE

(MĘSKIE)

-gruczoł krokowy

-ujście cewki moczowej

-opuszka prącia

-odnoga prącia

-ciało jamiste

-beleczki ciał jamistych

-żołądż

-korona zołędzia

(ZEŃSKIE)

-dno macicy

-jama macicy

-bańka jajowodu

-jajnik

-cieśń macicy

-szyjka macicy

-kanał szyjki macicy

-ujście zewnętrzne macicy

-błona surowicza

-błona mięśniowa

-błona śluzowa

-marszczki pochwowe

WIĘZADŁA(żeńskie)

-więzadło jajnika właściwe

-więzadło wieszadłowe

(męskie)

-więzadło wieszadłowe prącia

-więza. łonowo-sterczowe

UNACZYNIENIE

(męskie)

-żyła grzbietowa prącia głęboka ipowierzchowna

-(żeńskie)

-tętnica maciczna

-splot maciczny

-żyły maciczne

AUN-PODZIAŁ

Dzieli się na część współczulną i przywspółczulną.

DROGI PIRAMIDOWE

Są to drogi korowo-rdzeniowe, są głównym połączeniem mózgowia z rdzeniem kręgowym.

KLATKA PIERSIOWA(OKOLICE

-dół podobojczykowy

okolica przedmostkowa

-dół pachowy

-okolica podżebrowa

-okolica nadbrzuszna

-okolica piersiowa boczna

0okolica podsudkowa

-okolica sudkowa

-okolica piersiowa

-okolica obojczykowa

-okolica naramienna

-trójkąt obojczykowo-piersiowy

-okolica mostkowo-obojczykowo-sudkowa

-okolica nadłopadkowa

-okolica podłopadkowa

-okolica łopadkowa

KLATKA PIERSIOWA (MIĘDZYŻEBRZE)

Boczne ściany klatki piersiowej tworzą żebra, pomiądzy którymi występ. pezestrzenie miądzyżebrowe.Górne

są wiąksze od dolnych.

MOSTEK-BUDOWA

-rękojeść

-trzon

-wyrostek mieczykowaty

Rękojeść i wyrostek nachylone są do siebie pod kątem otwartym ku tyłowi. Posiada on wcięcia szyjne,

obojczykowe oraz żebrowe.

MÓŻDZEK(robak i dwie półkule)

Posiada dwie powierzchnie bardziej płaską górną i silnie wypukłą dolną.Rozróżniamy w móżdżku część środkową

zwaną robakiem i parzyste półkule.

NEURON-BUDOWA

Podstawowa jednostka morfologiczna i czynnościowa uk. nerwowego,zbudowana z ciała komórki(perykarion)i wypustek-jednego aksonu i wielu lub jednego dendrytu.

NOGA-DOŁEK

Na bliższym końcu kości udowej znajduje się głowa kości udowejna której po stronie przyśrodkowej występuje

dołek głowy.

OUN-RÓŻNICA MIĘDZY AUTONOMICZNYM A SOMATYCZNYM

(szybkość przewodzenia włókien)

PRZESTRZENIE MIĘDZYZEBROWE

Znajdują się między żebrami.

RDZEŃ, KANAŁ RDZENIOWY

Ma postać wydłużonego walca spłaszczonego nieco w wymiarze przednio- tylnim.U góry jest dolną częścią mózgowia u dołu zaś kończy sią na wysokości 1-2 kręgu lędzwiowego.

REKA-UNERWIENIE

Nerw pośrodkowy boczny.

SZYJA-OKOLICE

-okolica bródkowa

-okolica mostkowo-obojczykowo-sudkowa

-okolica przednia i boczna szyji

-okolica karkowa (tylna) szyji

-trójkąt podżuchwowy

SZYJA TRÓJKĄTY

-trójkąt tętnicy szyjnej

-trójkąt tarczowy

-trójkąt szyji boczny

-trójkąt łopatkowo-obojczykowy

-trójkąt łopatkowo-cxzworoboczny

ŚRÓDMÓZGOWIE-BUDOWA

Powstają z niego konary mózgu które leżą poniżej mostu, za odnogami mózgu znajduje sią dół międzykonarowy.

Pokrywa śródmózgowia leży po stronie grzbietowej , w pokrywie rozróżniamy dwie pary wzgórków : gorne i dolne.

ŚRÓDPIERSIE (GRANICE)

Sródpiersiem nazywamy przestrzeń między jamami opłucnej , kręgosłupem i mostkiem. Dzieli się na: górne, przednie, środkowe i tylne.Ogranicza je od przodu rękojeść mostka, od dołu plaszczyzna przeprowadzona od

połączenia rękojeści i trzonu mostka do trzonu 4 kręgu piersiowego.S.przednie jest to przestrzeń ograniczona od przodu mostkiem, od tyłu workiem osierdziowym i po bokach blaszką śródpiersiową opłucnej ściennej. U góry jest

wąska a na dole się rozszerza.Ś.środkowe jest największą , zawiera serce z workiem osierdziowym, leży tu także

aorta wstępująca,część dolna żyły głównej górnej, pień płucny, tętnice i żyły płucne.

ŚRÓDPIERSIE TYLNE(GRANICA I ZAWARTOŚĆ)

Jest ograniczone od przodu workiem osierdziowym i przeponą , od tyłu trzonami 4-12 kregów piersiowych, po

bokach opłucną ścienna. W śródpiersiu tym leży aorta piersiowa , żyła nieparzysta i nieparzysta krótka, nerwy błędne, nerwy trzewne, przełyk, przewód piersiowy i węzły chłonne.

WĘZŁY CHŁONNE SUTKA-5 grup

WIĘZADŁÓ WĄTROBOWO-DWUNASTNICZE

(przewód żółciowy wspólny,ż.wrotna,t. wątrobowa)

Żyła wrotna-powstaje z zespolenia żyły śledzionowej i żył kreskowych-górnej i dolnej ,do których uchodzi wiele żył z nieparzystych narządów jamy brzusznej : żołądka jelita cienkiego ,j.grubego ,trzustki i śledziony.

Kanał pachwinowy -Ściany ka­nału są ścięgniste z wyjątkiem jego ściany górnej utworzonej przez dolne włókna mięśnia skośnego wewnętrznego i poprzecznego brzu­cha. Ścianę przednią tworzy rozcięgno m. skośnego zewnętrznego brzucha, zwłaszcza włókna między odnogo we ograniczające pierścień powierzchowny. Ściana tylna zbudowana jest z powięzi poprzecznej brzucha, wzmocnionej więzadłem międzydołkowym i sierpem pach­winowym. Ściana dolna utworzona jest przez więzadło pachwinowe.

Narząd łzowy -łzy zbierają się w pobliżu przyśrodkowego kąta oka ,przez kanaliki łzowe dostają się do woreczka łzowego , stąd przewodem nosowo-łzowym do jamy nosowej (do przewodu nosowego dolnego)

Okolice ciała - Ciało dzieli się na głowę ,szyję ,tułów i kończyny. Głowa - o.czołowa, ok.ciemieniowe, o.polityczna, o.skroniowa, o.nosowa, o.ustna, o.bródkowa,ok.oczodołowe, ok.podoczodołowe, ok.policzkowe, ok.jarzmowe, ok.przyuszno-żwaczowe.

Szyja - o.przednia szyi, o.mostkowo-obojczykowo-sutkowa, o.boczna szyi, o.tylna szyi. Klatka piersiowa - ok.podobojczykowe, sutkowe, pachowe, łopatkowe, podłopatkowe, o.kręgowa, ok.lędzwiowe.Brzuch -nadbrzusze: o.nadbrzuszna, o.podżebrowa lewa i prawa,

śródbrzusze: o.pępkowa, o.boczna prawa i lewa.

podbrzusze - o.łonowa, o.pachwinowa prawa i lewa,

miednica mniejsza - o.kroczowa

kończyna górna - o.naramienna, o.przednia i tylna ramienia, o.łokciowa przednia i tylna, o.przednia i tylna przedramienia, grzbiet ręki i dłoń.

kończyna dolna - o.pośladkowa, o.przedniai tylna uda, o.przednia i tylna kolana, o.przednia i tylna goleni, o.piętowa, grzbiet stopy i podeszwa.

Płaszczyzny i osie

Płaszczyzny:

1. pł.strzałkowe -dzielą cialo na część prawą i lewą (antymery),przebiegają mi edzy przodem i tyłem,płaszczyznę biegnącą przez środek ciała,dzielącą go na dwie połowy,nazywa się płaszczyzną pośrodkową

2. pł.czołowe - biegną równolegle do czoła,a prostopadle do pł. strzałkowych,dzieląc ciało na część przednią i tylną (polumery)

3. pł.poziome - przebiegają prostopadle do poprzednio opisanych płaszczyzn,dzieląc ciało na część górną i dolną (metamery)

Osie :

1. o.strzałkowe - (lub przednio-tylne) biegną w pł.strzałkowych;dokoła tych osi wykonywane są ruchy odwodzenia i przywodzenia

2. o.poziome -(lub poprzeczne) biegną w pł.poziomych prostopadle do osi poprzednio wymienionych:dokoła tych osi wykonywane są ruchy zginania i prostowania

3. o.pionowe - (lub długie) biegną prostopadle do pł.poziomej.Oś biegnąca przez szczyt głowy stanowi główną oś ciała;dokoła soi pionowych odbywają się ruchy obrotowe.

Przewód piersiowy -uchodzi do (ż.gł.przedniej) lewego kąta żylnego,utworzonego przez : ż.szyjną wew. i ż.podobojczykową.Ujcie to jest nieco rozszerzone i zaopatrzone w zastawkę dwupłatową.

Naczynia chłonne kończyn dolnych i jamy brzusznej zbierają się w jeden duży pień tworząc przewód piersiowy.

Srednica 2-4 mm, dł.38-45 cm.

Ręka - Trzy zagłebienia :dół wyrostka łokciowego, dół wyrostka dziobiastego ,dół promieniowy.

TCHAWICA, odcinek dróg oddechowych, stanowiący przedłużenie krtani i rozwidlający się na 2 oskrzela gł.; tchawica jest wysłana błoną śluzową pokrytą nabłonkiem migawkowym (ruchy migawek usuwają wraz ze śluzem pył i in. zanieczyszczenia) i zwykle wzmocniona elementami chrzęstnymi; u człowieka ma dł. 10-12 cm;

Tetnica szyjna zew. - przebiega w kierunku ślinianki przyusznej, w której dzieli się na gałęzie końcowe.Odchodzą od niej: t. tarczowa górna, t.językowa, t.twarzowa,t.kątowa, t.gardłowa, t.potyliczna, t.uszna tylna.Gałęziami końcowymi są: t.skroniowa powierzchowna i t.szczękowa,

Gałezie: g.mostkowo-obojczykowo-sutkowe, g.migdałkowe

Tetnica szyjna wew. - w obrębie

szyi nie oddaje gałęzi.

Tętnica odbytnicza śr. - jest gałęzią trzewną odchodzącą od t.biodrowej wew.

Trójkąt szyi przedni -rozpada się na tr.nadgnykowy i podgnykowy.Górna część to tr.podżuchwowy ograniczony przez dolny brzeg trzonużuchwy i ogydwa grzuśce m.dwubrzuścowego.Dno tr. Stanowią m.żuchwowo-gnykowy i m.gnykowo-językowy.W tr. Tym leży ślinianka podżuchwowa, węzły chłonne podżuchwowe ,t.twarzowa, końcowy odcinek n.podjęzykowego, w górnym odcinku n.językowy i n.żuchwowo-gnykowy.

Twarzoczaszka - oczodoły,

-k.jarzmowe, -szczęka, -żuchwa.

Budowa czaszki trzewnej-twarzoczaszki: -k.łzowa, -lemież ,

-małżowina nosowa dolna, -szczęka,

-k.nosowa, -. Jarzmowa, k.gnykowa,

-k. Podniebienna

LIMFATYCZNY UKŁAD, układ chłonny, układ naczyniowy kręgowców, swoiste uzupełnienie układu krwionośnego, ściślej żylnego, zawierający płyn ustrojowy, zw. limfą, płynący od tkanek w kierunku dosercowym; naczynia limfatycznego układu występują w większości narządów, z wyjątkiem m.in. ośrodkowego układu nerwowego, mięśni szkieletowych, szpiku; limfatyczny układ rozpoczyna się palczasto rozgałęzionymi, ślepo zakończonymi kapilarami — naczyniami włosowatymi, leżącymi w sąsiedztwie kapilarów krwionośnych, zanurzonymi w płynie tkankowym, część jego przenika do kapilarów limfatycznych, skąd płynie jako limfa do coraz większych naczyń w kierunku dosercowym i u ssaków wpada ostatecznie do żyły gł. przedniej;

Tarczyca - unaczyniona jest przez

t.tarczową górną

NAJCZĘSTRZE PYTANIA ŻYŁA ODŁOKCIOWA: żyła pośrodkowa łokciowa TĘTNICA PACHOWA: t podłopatkowa, piersiowa boczna, piersiowa njwiększa T RAMIENNA t głęboka ramienia, poboczna łokciowa górna i dolna, promieniowa, łokciowa T BIODROWA ZEW I WEW t nabrzuszna dolna, okalająca biodro głęboka KOŁO T WILLISA tt przednie mózgu, t łącząca przednia, tt tylne mózgu, t szyjna wew, t łącząca tylna, podstawna T UDOWA t nabrzuszna pow, t okalająca biodro pow, t sromowa zew, głęboka uda , ŁUK DŁONIOWY GŁĘBOKI t promieniowa, 3 t dłoniowe śrudręcza, gałęzie przeszywające, ŁUK DŁONIOWY POWIERZ t łokciowa, promieniowa, 3 t wspólne palców, UNACZYNNIENIE ODBYTNICY ż odbytnicza górna, środkowa, dolna, ż esicze, ż okrężnicze lewa AORTA WSTĘPUJĄCA opuszka aorty, 3 zatoki, t wieńcowa prawa i lewa AORTA ZSTĘPUJĄCA piersiowa i brzuszna AORTA BRZUSZNA t wątrobowa wspólna, t żołądkowa lewa, śledzionowa, t krezkowa górna, nerkowe *2, jądrowa*2, żołądkowa, t biodrowa wspólna, t krzyżowa pośrodkowa JĄDRO błona biaława, przegródki jądra, płacik jądra, śródjądrza, cewki nasienne proste i kręte, najądrze NASIENIOWÓD cz.zewnątrzbrzuszna, cz pachwinowy, cz miednicza PĘCHERZ NASIENNY przewód wydalający, nasieniowód, przew wytryskowy, gruczoł krokowy, MOSZNA błona kurczliwa, przegroda moszny, szew moszny JAJNIK leży w dołku jajnikowym, koniec jajowodowy, koniec maciczny, krezka jajnika, więz właściwe, więz wieszadłowe jajnika BUDOWA ŚĆIANY JAJOWODU bł surowicza, podsurowicza, mięśniowa, śluzowa JAJOWÓD ujście brzuszne i maciczne, lejek, strzępki jajowodu, bańka jajowodu, cieśń, cz maciczna BUDOWA NERKI rdzeń nerki wew, piramida nerkowa, słup nerkowy, brodawka nerkowa, kielichy nerkowe wię i mm, miedniczka nerkowa, kora nerki zew, POŁOŻENIE NERKI 12 kręg piers b górny, 3 kręg lędźwiowy b dolny UNACZYNNIENIE NERKI ż nerkowa, T nerkowa DROGI WYPR MOCZU cewki zbiorcze, przewody brodawkowate, kielichy nerkowe mniejsze i większe, miedniczka nerkowa, pęcherzyk moczowy, cewka moczowa CEWKA MOCZOWA pęcherzyk moczowy, cz moczowo-płciowa, cz błoniasta, cz gąbczasta, cz stercza, ujście zew i wew cew moczowej NEFRON kłębuszek, kora, kanalik prosty i kręty 1 2 rzędu, pętla nefronowa PĘCHERZ MOCZOWY szczyt, dno pęcherzu, trzon pęcherza, szyja, BUDOWA MOCZOWODU bl śluzowa, mięśniowa, zewnętrzna MOCZOWÓD cz brzuszna, miednicza

2

---