Wykład 5 27-04-2008

Elementy ryzyka przedsiębiorstw:

• informacyjny charakter postępu - skala informacji przepływu powoduje, że postęp techniczny oparty jest na informatyce, jest dostępny, ale jest duża skala zmian

• rozwój społeczny i ekonomiczny - wymaga posiadania coraz większych zasobów informatycznych. Ta dziedzina szybko się rozwija. Każdy dąży, aby uzyskać większą bazę zasobów informatycznych.

Informacje w gospodarce społecznej są podstawą w dzisiejszych czasach.

Nowe tendencje, które są określane mianem nowej technologii.

Cele gospodarki:

• nowoczesne technologie informacyjne - dają one możliwość integracji, gromadzenia, przechowywania, przekazywania i udostępniania informacji.

• proces globalizacji informacji, procesów, systemów informacyjnych

Przedsiębiorstwa muszą uważnie podejmować decyzje, ponieważ są one związane z ryzykiem. Można zmniejszać skalę ryzyka. Cechą naszej gospodarki jest zjawisko spadku jednostkowych oczekiwań. Przy podjęciu decyzji w gospodarce zawsze jest większe lub mniejsze ryzyko.

Pomiar ryzyka

Subiektywne podejmowanie decyzji, szacowanie korzyści uzyskiwanych w przyszłości. Podejmujący decyzje stara się na podstawie analogicznych przedsięwzięć z przeszłości ustalić stopień przyszłych korzyści.

Indukcyjna analiza prawidłowości polega na określeniu korzyści najniższych i najwyższych. Metoda jest prosta, ale niedokładna.

Określenie ryzyka przy podejmowaniu decyzji jest bardzo obszerną wiedzą i jest wiele metod oceny ryzyka.

Metoda kalkulacji prawdopodobieństwa - prosta i bardziej dokładna. Może ona w określonych przypadkach być stosowana dla wyboru wariantów między różnymi możliwościami w sumie pozytywnych rozwiązań, decyzji (np. przy pierwszym wariancie zarobimy mniej, przy drugim wariancie można zarobić więcej). Przy tej metodzie przypisujemy odpowiedni stopień prawdopodobieństwa poszczególnym wariantom i wykorzystujemy mierniki statystyczne wartości oczekiwanej, wariancji, a więc zmienności odchyleń od pierwszej wielkości - odchylenie standardowe.

Mierniki używać będziemy dla określenia wielkości ze sprzedaży. Do mierzenia ryzyka stosujemy metodę kalkulacji prawdopodobieństwa, jak wspomniano wykorzystuje się wskaźniki prawdopodobieństwa wystąpienia określonych zdarzeń, od których są zależne, określone, rozważane przez nas wielkości finansowe.

Posługujemy się tu:

1. wartością spodziewaną (oczekiwaną)

2. wariancją (zmiennością) odchyleń od tej wartości

3. odchyleniem standardowym

Wielkości te wyrażają następujące formuły:

^ n

1) K =ქ Pi * Ki

i=1

n ^

2) ၤ ² = ქ (Ki - K)² * Pi

i=1

n ^

3) ၤ = pod pierwiastkiem ქ (Ki - K)² * Pi

i=1

,gdzie:

K^ - wartość spodziewana oczekiwana

Pi - wskaźnik prawdopodobieństwa osiągnięcia wartości w wysokości Ki

i - kolejny przypadek dla którego mamy podane wskaźniki prawdopodobieństwa i wielkości K

Ki - K^ - odchylenie wartości danej dla każdego przypadku od wartości spodziewanej

Zadanie:

Załóżmy, że producent central telefonicznych produkuje centrale dwóch typów i prowadzi rozmowy w sprawie produkcji i sprzedaży tych central z dwoma klientami, z których każdy zainteresowany jest innym typem centrali. Producent może podjąć się wytwarzania i sprzedaży tylko jednego typu centrali, w zależności od zyskowności tego przedsięwzięcia i ryzyka jego realizacji.

Ze wstępnych negocjacji z klientem wynika, że klient A jest skłonny zamówić od 2 do 6 central typu I. Klient B deklaruje zakup od 17 do 22 central typu II. Znane jest prawdopodobieństwo możliwych zamówień przez każdego z klientów.

Przedstawia się następująco:

Klient A-TYP I Klient B-TYP II

Liczba central Prawdopodobieństwo Liczba central Prawdopodobieństwo

2 0,1 17 0,1

3 0,25 18 0,2

4 0,45 19 0,3

5 0,15 20 0,25

6 0,05 21 0,1

Razem 1 22 0,05

Razem 1

Zysk planowany ze sprzedaży centrali każdego typu wynosi:

Dla typu jeden - 20 jednostek

Dla typu dwa - 10 jednostek

Producent może podpisać kontrakt tylko z jednym klientem: A albo B.

Który wariant należałoby wybrać?

Z którym kontrahentem związane jest większe ryzyko?

Rozwiązanie:

1. określamy wielkość zamówienia (wartość oczekiwaną) dla każdego z kontrahentów zgodnie z formułą:

^ n

K =ქ Ki * Pi

i=1

Kontrahent 1. Klient A

Liczba central Prawdopodobieństwo Spodziewana wielkość zamówienia Ki * Pi

2 0,1 0.20

3 0,25 0,75

4 0,45 1,80

5 0,15 0,75

6 0,05 0,30

Razem 1 K^კ = 3,8

Spodziewana wielkość zysku z kontraktu: 1: 3,8 * 20j= 76 j

Kontrahent 2. Klient B

Liczba central Prawdopodobieństwo Spodziewana wielkość zamówienia Ki * Pi

17 0,1 1,7

18 0,2 3,6

19 0,3 5,7

20 0,25 5,0

21 0,1 2,1

22 0,05 1,1

Razem 1 K^კ = 19,2

Spodziewana wielkość zysku z kontraktu 2: 19,2 * 10j=192j

2. Kryterium wartości oczekiwanej pozwala już na podjęcie decyzji na podstawie określonej spodziewanej wartości z zysku ze sprzedaży któregoś typu central. W tym przypadku producent wybierze kontrakt dwa i klienta B (spodziewany zysk 192 jednostki), Mimo że jednostkowy zysk jest większy przy sprzedaży central jeden. Posłużenie się miernikiem wartości oczekiwanej może jednak być niedostateczne. Miałoby to miejsce w szczególności wówczas, gdy wartości spodziewanego zysku byłyby sobie równe. Należy, zatem przeprowadzić dalszą analizę posługując się miernikiem wariancji, czyli odchylenia od wielkości spodziewanej

n ^

ၤ ² = ქ (Ki - K)² * Pi

i=1

oraz odchylenia standard

n ^

ၤ = pod pierwiastkiem ქ (Ki - K)² * Pi

i=1

Kontrakt 1 Klient A Kontrakt 2 Klient B

Ki - K^კ (Ki - K^კ )² (Ki - K^კ )² * Pi Ki - K^კ (Ki - K^კ )² (Ki - K^კ )² * Pi

-1,8 3,24 0,324 -2,2 4,84 0,484

-0,8 0,64 0,16 -1,2 1,44 0,288

0,2 0,04 0,018 -0,2 0,04 0,012

1,2 1,44 0,216 0,8 0,64 0,16

2,2 4,84 0,242 1,8 3,24 0,324

ၤ ²=0,96 2,8 7,84 0,394

ၤ ²=1,66

Odchylenie standardowe liczby central:

1. W przypadku kontraktu I - klient A = ზ0,96ၾ0,98

2. W przypadku kontraktu II - klient B = ზ1,66ၾ1,29

Odchylenie standardowe zysku:

1. W przypadku kontraktu I - klient A = 0,98 * 20 =19,6 j

2. W przypadku kontraktu II - klient B = 1,29 * 10 = 12,9 j

Jak widać kryterium odchylania standardowego (średnie odchylenie od spodziewanego zysku) potwierdza tezę, że większym ryzykiem obciążone jest przedsięwzięcie polegające na wyborze central typu I i klienta A (Im większe wyrażono tu kwotowo odchylenie standardowe - średnie odchylenie od spodziewanego zysku tym bardzie ryzykowna jest realizacja tego przedsięwzięcia). Słuszność wyboru klienta B potwierdzona jest dwoma miarami ryzyka: wartości oczekiwanej oraz odchylenia standardowego.

Efektywność gospodarcza i finansowa przedsiębiorstwa

Nadwyżka finansowa, czysty zysk inaczej zysk netto - to właściciel jest zadowolony. Zysk to rezultat, na który wpływają różne sfery przedsiębiorstwa:

Efekt eksploatacyjny

Efekt finansowy

Efekt finansowy, który jest wynikiem okoliczności nadzwyczajnych

Sposób tworzenia wyniku finansowego

Poziomy tworzenia wyniku finansowego

Koszty-straty Przychody-zyski

Poziom Wynik na

eksploatacyjny działalności

eksploatacyjnej

Poziom Wynik

finansowy działalności

finansowej

Poziom Wynik

nadzwyczajny nadzwyczajny

Pojęcie sprzedaży i utargu.

Nadwyżka ekonomiczna a akumulacja finansowa przedsiębiorstwa.

Nep = P - (Krz+Ko+Kf) = P - Kc

Af = S - Kw

Ponieważ PႹS , a KႹKw to AfႹNep

Nek - nadwyżka ekonomiczna przedsiębiorstwa

Krz - koszty rzeczowe

Ko - koszty obrotowe

Kf - koszty finansowe

Kc - koszty całkowite przedsiębiorstwa

Af - akumulacja finansowa

S - całkowita wartość sprzedaży

Kw - koszty własne przedsiębiorstwa

---