*Utwór - termin prawniczy; jest przedmiotem prawa autorskiego; to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia chociażby miał postać nieukończoną; wyróżnia się następujące utwory: wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi; plastyczne; fotograficzne; lutnicze; wzornictwa przemysłowego; architektoniczne, architektoniczno - urbanistyczne i urbanistyczne; muzyczne; sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne; audiowizualne. Do czasu kiedy utwór jeszcze znajduje się tylko w świadomości twórcy, a więc nie został uzewnętrzniony nie podlega ochronie przez prawo autorskie.
*Zbiory, antologie, wybory, bazy danych spełniające cechy utworu są przedmiotem prawa autorskiego o ile przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie ma twórczy charakter.
*Przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych stosuje się do utworów: których twórca lub współtwórca jest obywatelem polskim lub które zostały opublikowane po raz pierwszy na terytorium RP albo równocześnie na tym terytorium i za granicą, lub które zostały opublikowane po raz pierwszy w PL lub których ochrona wynika z umów międzynarodowych.
*utworem opublikowanym - utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie
*opublikowaniem równoczesnym - jest opublikowanie utworu na terytorium RP i za granicą w okresie trzydziestu dni od jego pierwszej publikacji
*utworem rozpowszechnionym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został udostępniony publicznie
*Dobra objęte prawem autorskim są chronione począwszy od momentu ich powstania, bez konieczności dokonywania ich rejestracji, i obejmuje na podstawie umów międzynarodowych prawie wszystkie kraje świata.
*Prawo autorskie - pojęcie prawnicze; (1) ogół praw przysługujących autorowi utworu; (2) przepisy upoważniające autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści.
*Dualizm - wyodrębnienie dwóch samodzielnych praw autorskich: prawa majątkowego i prawa osobistego; różnice zachodzące między nimi dotyczą: czasu trwania, zasady określenie uprawnionego podmiotu, dopuszczalności i reguły obrotu, środki ochrony.
*Dla przyznania rezultatowi pracy człowieka statusu korzystającego z ochrony „utworu” nie ma znaczenia: wiek i poczytalność autora; zamiar stworzenia utworu; sprawowanie pełnej kontroli nad procesem powstawania dzieła może być przez przypadek); przeznaczenie i sposób wyrażania utworu; jego estetyka lub użytkowa wartość (dzieło określone jako „kicz”); sprzeczność powstania lub rozpowszechniania utworu z prawem (dzieła pornograficzne); ukończenie utworu.
*kształt zależy od osobistego ujęcia i jedynie w tym zakresie można mówić o twórczości.
*indywidualność jest spełniona gdy elementy formy i/lub treści nie są w pełni wyznaczone, twórca wykorzystał swobodę w kształtowaniu formy i/lub treści w obszarach „wolnych”.
*Wymagania przejawu twórczości określa się mianem oryginalności, a indywidualnego charakteru, mianem indywidualności Nie są przejawem indywidualnego ujęcia rozwiązania rutynowe. Indywidualnym ujęciem jest kombinacja rutynowych rozwiązań, podporządkowana oryginalnej koncepcji całości.
*Przedmiotem ochrony są wyłącznie sposoby wyrażania. Nie są objęte odkrycie, idee itp.
*styl, nie jest częścią dzieła, stanowi zespół reguł estetycznych lub konwencji, która może być zastosowana w poszczególnych utworach; koncepcja (forma) utworu, jest cechą poszczególnych planów dzieła, nie podlega ochronie. Może być ona oryginalna lub indywidualna, ale ujmowana samoistnie, nie podlega ochronie.
*Utwory samoistne to te, w których nie wykorzystano twórczych elementów pochodzących z dzieła innego autora. Zalicza się też do nich dzieła inspirowane
*Utwory niesamoistne obejmują dzieła zależne i dzieła z zapożyczeniem.
*Dziełem zależnym (opracowaniem) jest utwór który: zawiera wkład twórczy autora opracowania w istotnym zakresie przejmuje elementy twórcze z utworu innego autora
*Dzieło z zapożyczeniem to takie w którym to przejęcie nie ma charakteru istotnego.
*Rozporządzanie i korzystanie z dzieł niesamoistnych wymaga zgody twórców utworu macierzystego. Chyba że prawa do niego wygasły lub są realizowane w granicach dozwolonego użytku.
*Autorskie prawa majątkowe: twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu na wszystkich polach eksploatacji. powstają z chwilą ustalenia dzieła; jego uzewnętrznienie, umożliwiające percepcję przez inne osoby; przepisy art.36 przewiduje ,że prawa te gasną z upływem 70 lat najczęściej liczone od śmierci twórcy lub daty śmierci najpóźniej zmarłego współtwórcy; [swoistym wyłomem od tej zasady jest art. 40 wprowadza on instytucje tzw. domain public palant , która zobowiązuje do określonych wpłat na rzecz Funduszu Promocji Twórczości w przypadku utworów już nie chronionych]; odmowa zawarcia umowy ustalającej wysokość i warunki uiszczenia wynagrodzenia stanowi naruszenie prawa autorskiego. dzieła audiowizualne: od daty śmierci najpóźniej zmarłej jednej z osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki; utwory anonimowe, publikowane pod pseudonimem - do pierwszej publikacji; jeśli jest możliwość rozpoznania autora - stosuje się generalną zasadę; utworu, do którego powstają autorskie prawa majątkowe na rzecz innego niż twórca podmiotu termin jest data rozpowszechnienia utworu, a gdy nie został rozpowszechniony - data jego ustalenia. Dłuższa ochrona odnosi się do utworów: stworzonych po dacie wejścia w życie ustawy; stworzonych przed datą, ale co do których ochrona jeszcze nie wygasła; ochrona już wygasła, ale obliczona według nowych zasad trwa nadal.
*Autorskie prawa osobiste: nieograniczona w czasie i nie podlegająca zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem; autorstwa utworu, oznaczenia swoim nazwiskiem, pseudonimem lub anonimowo, nienaruszalności treści i formy oraz rzetelnego wykonania, decydowanie o pierwszym udostępnieniu publiczności, nadzor nad sposobem korzystania z utworu. Po śmierci twórcy trwają one w nadal i mogą być wykonywane przez osoby bliskie zmarłego autora oraz przez właściwe stowarzyszenie twórców; Istnieje możliwość odpłatnego udzielenia zgody na określone działania, brak takiej zgody narusza autorskie prawa osobiste. Autor może sobie wyraźnie zastrzec w umowie prawo zatwierdzenia zmian w utworze. można również określić dozwolone i niedozwolone rodzaje modyfikacji. autor może powołując się na obronę swych dóbr osobistych może odwoływać swą zgodę na określone działania osoby trzeciej tylko wówczas gdy wykaże, iż w konkretnej sytuacji udzielając zgody na konkretną ingerencję nie mógł mieć świadomości skutków tej zgody ze względu na naruszenie jego więzi utworem.
>Prawo do autorstwa: podstawowym osobistym prawem twórcy, ochronę przed przypisywaniem sobie autorstwa przez nieuprawnionych, czy i w jaki sposób ma zostać oznaczone autorstwo jego dzieła, obejmuje zarówno utwory współautorskie, jak i dzieła zbiorowe. Plagiat - przywłaszczenie sobie autorstwa cudzego dzieła poprzez rozpowszechnianie go pod własnym nazwiskiem, jawny (bez wnoszenia własnego wkładu) albo ukryty (wykorzystanych we własnym dziele elementów twórczych z cudzego utworu).
>Prawo do integralności utworu: do zachowania w nienaruszonym kształcie treści i formy utworu, wynika zakaz wprowadzania w nim zmian bez uprzedniej zgody twórcy. Zakazuje następcy prawnemu czynić zmiany w utworze „chyba że są one spowodowane oczywistą koniecznością, a twórca nie miałby słusznej podstawy im się sprzeciwić”.
>Prawo do rzetelnego wykorzystania utworu: możność zakazywania wykorzystania dzieła w sposób wprowadzający w błąd co do charakteru i podstawowych przyjętych w nim kryteriów wartości ze względu na: kontekst eksploatacji i tendencyjny wybór fragmentów oraz rozpowszechnianie opracowania zniekształcającego dzieło macierzyste.
>Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności: kiedy, przez kogo, i w jakich warunkach ma dojść do pierwszego udostępnienia utworu publiczności
>Prawo dostępu do dzieła: nakłada w określonych wypadkach na nabywcę oryginału obowiązek udostępnienia go twórcy, stworzeniu możliwości dostępu do oryginału.
PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ
>Reguluje ona cały obszar ochrony własności intelektualnej (bez prawa autorskiego).
*Rodzaje udzielanych praw:
>uzyskanie patentu - przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku, zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP - przez okres 20 lat od daty zgłoszenia,
>uzyskanie prawa ochronnego na wzór użytkowy - prawo wyłącznego korzystania z ze wzoru użytkowego, zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP - na okres 10 lat od daty zgłoszenia,
>uzyskanie prawa z rejestracji na wzór przemysłowy - prawo wyłącznego korzystania ze wzoru przemysłowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP
>uzyskanie prawa ochronnego na znaki towarowe - prawo wyłącznego używania znaku towarowego, zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP - 10 lat od daty zgłoszenia.
*PROJEKTEM RACJONALIZATORSKIM - art. 7 - jest każde rozwiązanie nadające się do wykorzystania nie będące jednak wynalazkiem, wzorem użytkowym, przemysłowym, topografię układu scalonego uznawane za taki projekt przez przedsiębiorcę.
*PATENT - nie ma definicji ustawowej.
JEST TO dokument przyznający osobie fizycznej lub prawnej własność wynalazku i prawo wyłącznego z niego korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium państwa, w którym udzielono patentu na określony czas. W RP patent wydaje Urząd Patentowy na okres 20 lat, na wniosek autora patentu (od daty dokonania zgłoszenia). >patent główny - patent na wynalazek, który nie jest uzupełnieniem lub ulepszeniem innego wynalazku i który może być stosowany samoistnie,
>patent dodatkowy - ulepszenie lub uzupełnienie opatentowanego już wynalazku. Patent dodatkowy można uzyskać do już uzyskanego patentu dodatkowego.
>Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu.
>wynalazkiem podlegającym opatentowaniu jest wynalazek nowy, posiadający poziom wynalazczy i nadający się do przemysłowego stosowania
>Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie
LICENCJA - jest to udzielenie innej osobie, przez uprawnionego z patentu, w drodze umowy upoważnienia do korzystania z wynalazku. Licencja wygasa najpóźniej z chwilą wygaśnięcia patentu.
WZOREM UŻYTKOWYM - jest nowe i użyteczne rozwiązanie (pozwalające na osiągniecie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub wykorzystaniu wyrobów) o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci; Na wzór ten może być udzielone PRAWO OCHRONNE - na 10 lat od daty zgłoszenia
WZOREM PRZEMYSŁOWYM - jest nowa i oryginalna, nadająca się do wielokrotnego odtwarzania postać utworu przejawiająca się w szczególności w jego kształcie, właściwościach, barwie, rysunku i ornamencie; Na wzór ten może być udzielone PRAWO Z REJESTRACJI - nabycie wyłącznego prawa korzystania ze wzoru, Czas trwania tego prawa wynosi 25 lat
ZNAKIEM TOWAROWYM może być każde oznaczenie, które jest przedstawione w formie graficznej lub da się w ten sposób wyrazić oraz nadaje się ono do odróżnienia w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw. Może nim być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenne, melodia, sygnał dźwiękowy. Za znaki towarowe uważa się też znaki usługowe, znaki niezarejestrowane. Na znak towarowy mogą być udzielane PRAWA OCHRONNE.
ZNACZENIAMI GEOGRAFICZNYMI są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju, które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru; Oznaczeniami geograficznymi są także oznaczenia stosowane dla towarów, które są wytworzone z surowców lub półproduktów pochodzących z określonego terenu, większego niż teren wytworzenia lub przetworzenia towaru, jeżeli są one przygotowane w szczególnych warunkach i istnieje system kontroli przestrzegania tych warunków
>Na oznaczenie geograficzne może być udzielone prawo z rejestracji na czas nieoznaczony. Uprawniony z tytułu prawa z rejestracji może przenieść swoje uprawnienia na inną organizację lub organ na mocy porozumienia.
TOPOGRAFIA UKŁADU SCALONEGO - rowiązanie polegające na przestrzennym, wyrazonym w dowolny sposób rozplanowaniu elementów, z których conajmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub czesci połączeń ukladu scalonego, jedno lub wielowarstwowy wytwór przestrzenny, utworzony z elementów z materiału półprzewodnikowego tworzacego ciagła warste, ich wzajemnych połaczen przewodzacych i obszarow izolujacych, nierozdzielnie ze sobasprzezonych, w celu pelnienia fynkcji elektronicznych.
>udziela sie na topografie ukladu scalonego PRAWO Z REJESTRU