Temat zajęć: Wprowadzenie liczby 10

Cel ogólny:

• zapoznanie uczniów z liczbą 10 i jej zapisem cyfrowym. Kształtowanie pojęcia liczby 10 w aspekcie kardynalnym, porządkowym, miarowym.

Cele szczegółowe:

Dziecko:

• liczy w zakresie 10

• pamięta obraz graficzny liczby 10

• potrafi samodzielnie zapisać liczbę 10

• poprawnie i wyraziście wypowiada się,

• aktywnie włącza się do zajęć,

• tworzy zbiory dziesięcioelementowe i przelicza zbiory w zakresie 10

• porównuje liczby w zakresie 10

• wykonuje określone zadania

Metody:

• podające: pokaz, objaśnianie,

• oglądowe: pokaz, obserwacja

• praktyczne: ćwiczenia dzieci, praca indywidualna

Formy:

• zbiorowa

• indywidualna

Środki dydaktyczne:

kartoniki z cyframi od 1 do 6, liczmany, patyczki, wiklinowe kosze, tabliczki z obrazkami, kartki papieru format A3, klocki Cuisenaire'a, klocki drewniane z liczbami oraz ze znakami <,>, karta pracy, piosenka na płycie CD, obrazki bałwanków.

CZĘŚCI ZAJĘĆ- OGNIWA Wstępna 3 minut. Rachunek pamięciowy 5 minut Główna 15 minut Przerwa śródlekcyjna 3 minut. Nauka pisania liczby 10 10-15 minut. Końcowa 3 minut	Czynności nauczyciela	Czynności uczniów
		Powitanie z dziećmi. Sprawdzenie obecności. Sprawdzenie pracy domowej. Przypomnienie liczb od 1 do 9. Przeliczanie na głos, wykonanie ćwiczeń powtórkowych w ćwiczeniach.		Uczniowie otwierają zeszyty/ zeszyty ćwiczeń na odpowiedniej stronie umożliwiając nauczycielowi sprawdzenie.
		Wprowadzenie liczby 10 Nauczyciel przypina na tablicy 3 ilustracje bałwanków a) Przeprowadza rachunek pamięciowy. „ Zimą Dawid ulepił 4 bałwany, Kasia ulepiła 5 bałwanków. Ile w sumie było bałwanków?” b) Nauczyciel przypina na tablicę jeszcze jedną sylwetę bałwanka. - pyta dzieci ile bałwanków teraz znajduje się na tablicy - wskazuje dziecko, które wśród rozsypanych kartoników wybierze odpowiedni i przypnie go na tablice (kartonik z cyfrą 10) c) Nauczyciel rozmawia z dziećmi o nowej liczbie, pyta czy różni się ona od innych wcześniej poznanych, jakie ma cechy charakterystyczne oraz z jakich cyfr się składa.		a)- W skupieniu liczą zadanie. Po przeliczeniu każde dziecko podnosi tabliczkę z poprawnym wynikiem. Następnie jedno z dzieci przypina 9 obrazków bałwanków na tablicy. b)- ponownie liczą bałwanki przywieszone na tablicy - dziecko (ochotnik) wskazane przez nauczyciela wyszukuje wśród rozsypanych kartoników odpowiedni i przypina go obok policzonych wcześniej obrazków. c)dzieci analizują wygląd nowo poznanej liczby, rozmawiają o jej cechach charakterystycznych, wiedzą z jakich 2 cyfr się składa.
		Aspekt kardynalny liczby 10 a) Nauczyciel mówi dzieciom, aby usiadły w kole na dywanie - przynosi tabliczki z obrazkami ( 10 bałwanków, 10 sanek, 10 łyżew, 10 płatków śniegu, 10 choinek, 10 mikołajów, 10 karmików dla ptaków, 10 sopli lodu, 10 nart, 10 reniferów) b) mówi dzieciom, aby uważnie przyjrzały się rzeczą, które leżą na dywanie c) -pyta dzieci ile zbiorów można wyróżnić wśród tych rzeczy, które leżą na dywanie? - pyta ile elementów liczy każdy zbiór - mówi dzieciom, aby uważnie przyjrzały się wszystkim tym zbiorom, pyta czy dzieci wiedzą co te zbiory mają z sobą wspólnego d) - mówi dzieciom, aby teraz usiadły w ławkach i ułożyły przed sobą tyle patyczków ile liczył zbiór mikołajów - pyta ile patyczków dzieci położyły na ławce? - mówi dzieciom, żeby pokazały tyle palców ile widzą wszystkich zbiorów, które leżą na dywanie		a) wykonują polecenie nauczyciela b) uważnie oglądają rzeczy, które przyniósł nauczyciel c) odpowiadają, że wśród wszystkich rzeczy, które leżą na dywanie można wyróżnić 10 zbiorów - odpowiadają, że każdy zbiór liczy 10 elementów - odpowiadają, że wspólne w tych zbiorach jest to, że każdy zbiór liczy 10 elementów d)- odliczają 10 patyczków i układają je przed sobą na ławce - mówią, że ułożyły na ławce 10 patyczków - każde dziecko pokazuje nauczycielowi 10 palców
		Aspekt porządkowy liczby 10 - Nauczyciel rozkłada na stole 10 wiklinowych koszyków - w rzędzie, jeden obok drugiego a) mówi dzieciom, aby policzyły ile jest wszystkich koszyków, które stoją na stole - mówi, aby dzieci zaczęły liczyć od koszyka który stoi najbliżej nauczyciela, a następnie od strony przeciwnej b) mówi, aby dziecko- ochotnik położyło w pierwszym koszyku z lewej strony bałwana, a w szóstym koszyku z lewej mikołaja c) mówi, aby dziecko - ochotnik położyło w pierwszym koszyku z prawej choinkę, a w szóstym z prawej płatek śniegu d) pyta wszystkie dzieci jakie rzeczy znajdują się w pierwszym koszyku - następnie pyta jakie rzeczy znajdują się w szóstym koszyku e) pyta od czego zależy to, że raz koszyk jest pierwszy, a raz szósty		a)- liczą koszyki -odpowiadają, że wszystkich koszyków jest 10 b) w pierwszym koszyku z lewej dziecko umieszcza bałwana, a w szóstym mikołaja. c) w pierwszym koszyku z prawej dziecko umieszcza choinkę, a w szóstym z prawej płatek śniegu d) odpowiadają, że w pierwszym koszyku znajduje się bałwan i choinka, a w szóstym mikołaj i płatek śniegu e) odpowiadają, że zależy to od strony od której zaczyna się liczyć
		Aspekt miarowy liczby 10 a) Nauczyciel rozdaje uczniom klocki cuisenaire. - mówi, że zadaniem dzieci będzie sprawdzenie ile klocków białych potrzeba, aby zmierzyć długość klocka zielonego. - następnie dzieci poprzez różne łączenie klocków szukają takich aby były równe 10.		a) dzieci sprawdzają i mówią, że potrzeba 10 klocków białych, aby zmierzyć długość klocka zielonego
		Krótka przerwa śródlekcyjna Zabawa orientacyjno- porządkowa. Nauczyciel tłumaczy dzieciom, że będą biegać, gdy muzyka będzie grała, gdy muzyka przestanie grać nauczyciel będzie mówić, że dzieci mają się ustawić w pary, w trójki, czwórki itd		- biegają po Sali, na dźwięk nauczyciela odpowiednio dobierają się w pary, trójki, czwórki itd
		Porównywanie liczby 10 z innymi wcześniej poznanymi liczbami a) Nauczyciel rozdaje uczniom klocki z cyframi - mówi by ułożyli je w jednym rzędzie od cyfry najmniejszej do największej - mówi, że zadaniem dzieci jest też wstawienie między te klocki odpowiednich znaków (mniejsze, większe, równe) b) nauczyciel zadaje pytania uczniom - która liczba jest najmniejsza, a która największa? - jaka liczba jest położona przed liczbą 10? - o ile wzrastają kolejne liczby		a)układają klocki z cyframi od najmniejszej do największej - wstawiają odpowiednie znaki b) - odpowiadają, że najmniejsza liczba to 1, a największa 10 - przed liczbą 10 leży liczba 9 - kolejne liczby wzrastają o 1
		7. Nauka pisania cyfry 10 a)Nauczyciel pokazuje uczniom planszę dotyczącą monografii liczby 10 - pyta dzieci ile elementów znajduje się w przedstawionym na planszy zbiorze - jaką cyfrą opisany jest ten zbiór - jak wygląda ta cyfra b) nauczyciel mówi uczniom by otwarli zeszyty i narysowali tam zbiór składający się z sześciu jednakowych elementów - pyta jaką cyfrą podpiszemy ten zbiór? c) Nauczyciel zaprasza uczniów na dywan i na tablicy demonstruje poprawne zapisanie cyfry 10 (kolorową kredą zaznacza strzałkami kierunki pisania cyfry) - nauczyciel zapisuje każdemu z uczniów wzór cyfry w zeszycie - następnie rozdaje każdemu dziecku kartkę formatu A3 na której dzieci mają ćwiczyć zapis liczby 10 w różnych wielkościach. - następnie mówi dzieciom, że teraz ich zadaniem będzie ćwiczenie pisania cyfry w swoich zeszytach		a) uważnie oglądają planszę - odpowiadają, że w zbiorze znajduję się 10 elementów - odp., że zbiór opisany jest cyfrą 10 b) rysują w zeszytach zbiór składający się z 10 elementów - odpowiadają, że zbiór podpiszemy cyfrą 10 c) uważnie patrzą jak poprawnie zapisać cyfrę 10 - przynoszą nauczycielowi swoje zeszyty - ćwiczą pisanie cyfry na kartce - później ćwiczą zapis w małym formacie w swoich zeszytach
		8. Podsumowanie lekcji - Nauczyciel mówi, że na koniec zajęć wszyscy wspólnie na głos policzą do 10	- wspólnie liczą do 10
Praca domowa 3 minut.	Zadaje prace domową. Wyjaśniam zadanie domowe, naprowadzam dzieci na prawidłowe rozwiązanie.

Źródła:

Nowik J., Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej, Opole 2011

Michalik M., Scenariusz zajęć matematycznych

---