Temat zajęć: Jesienne odloty.
Dlaczego to zagadnienie jest interesujące dla dzieci?
Od najmłodszych lat każdy słyszy i niejednokrotnie obserwuje jesienne odloty ptaków.
To, że bocian biały odlatuje i dociera do Afryki Południowej wie każde dziecko.
Ale jest to wiedza pobieżna. Uczeń nie uświadamia sobie, jakie bariery geograficzne ptaki muszą pokonać, dlaczego rozpoczynają wędrówki a przede wszystkim, dlaczego ptaki potrafią latać i dlaczego nie męczą się podczas lotu?
Zajęcia przeznaczone są dla uczniów klas IV - VI, do przeprowadzenia na zajęciach pozalekcyjnych np. kółka przyrodniczego czy ekologicznego.
Czas trwania: 2 godziny.
Cele zajęć:
Po zajęciach uczeń:
potrafi rozpoznać pospolite gatunki ptaków wędrownych
wymienia przystosowania ptaka do lotu
wie, dlaczego ptaki odbywają jesienne wędrówki
wytycza na mapie fizycznej świata trasę wędrówki wybranych ptaków
potrafi korzystać i odnajduje istotne informacje w materiale źródłowym
współdziała w grupie
jest przekonany o konieczności ochrony przyrody.
Metody:
pogadanka
dyskusja
praca z materiałem źródłowym
Formy pracy:
grupowa
zbiorowa
Materiały dydaktyczne:
mapa fizyczna świata
ilustracje ptaków
karty pracy dla ucznia
karteczki z nazwami ptaków
materiał źródłowy dla ucznia
foliogram „Szyki ptaków wodnych w locie podczas wędrówek”
sylwetki ptaków
kolorowanki dla każdego ucznia
tasiemka + masa mocująca
Literatura:
Bunsch J. Gucwińscy H. i A. Ptaki polskie, czyli latać każdy może. Wydawnictwo EUROPA.
Rajski A. Zoologia. PWN Warszawa 1984.
My i przyroda - Wracające ptaki - dwumiesięcznik dla dzieci.
Przebieg zajęć:
Nauczyciel przygotowuje salę lekcyjną przed zajęciami. Wywiesza ilustracje, plakaty przedstawiające ptaki. Na środku sali umieszcza mapę fizyczną świata lub rysuje mapę na dużym arkuszu szarego papieru. Z magnetofonu dochodzi cicho śpiew ptaków.
Na tablicy duży napis: Jesienne odloty.
Część wstępna:
Pogadanka z uczniami: Jaka cecha ptaków wpływa na to, że pokonują one z łatwością znaczne odległości, wysokie góry, morza?
Dlaczego ptaki potrafią latać?
Jakie czynniki wpłynęły na to, że ptaki odbywają dalekie wędrówki?
Część właściwa:
Polecenie dla uczniów: Przestaw litery w wyrazach a dowiesz się, jakie gatunki ptaków będziemy omawiać na zajęciach. ( karta pracy 1 )
Rozdajemy uczniom materiały źródłowe, w parach opracowują trasę wędrówki i czas odlotu konkretnego gatunku ptaka. Zaznaczają na mapie fizycznej świata tasiemką trasę jego wędrówki i przypinają symbol ptaka, np. bocian biały odlatuje w sierpniu do Afryki Południowej. (karta pracy 2)
Krótka pogadanka z uczniami na temat różnych formacji i szyków ptasich podczas wędrówek. ( foliogram)
Część podsumowująca:
Uczniowie w grupach rozszyfrowują „ptasie” powiedzenia i przysłowia. ( karta pracy 3 )
Praca domowa:
Pokoloruj ptaka odpowiednimi barwami.
Materiały dydaktyczne:
Karta pracy 1
Przestaw litery a dowiesz się, jaki to gatunek ptaka:
CABOIN Bocian
PCZALA WISA Czapla siwa
KDUED Dudek
ZDROD Drozd
ŚGĘ WGAGĘA Gęś gęgawa
SKŁJAÓAK Jaskółka
EKRYZJ Jerzyk
KAŁUKUL Kukułka
KSRAKA Kraska
BĘŁŹDA MEINY Łabędź niemy
KAILSPZ Pliszka
RZEPKIRÓAP Przepiórka
ISŁOWK Słowik
KSORNEKWO Skowronek
KSAPZ Szpak
TBWIRAY Rybitwa
GWAIL Wilga
WUŻAR Żuraw
Karta pracy 2
1.bocian, 2.wilga, 3.kukułka, 4.skowronek, 5.jaskółka, 6.szpak, 7.rybitwa, 8.czajka, 9.gęś gęgawa, 10.dudek
Karta pracy 3
Rozszyfruj „ptasie” powiedzenia i przysłowia:
Jesteś cały/a w…………………. (skowronkach)
Pierwsza ……………..wiosny nie czyni. (jaskółka)
Rządzisz się jak szara……………… (gęś)
……………..trele………………… (słowicze)
wystrychnął cię na ………………. (dudka)
zapuszczasz……………….. (żurawia)
Opracowała : mgr Małgorzata Dobosz