Państwowa Inspekcja Pracy

Organizacja

Zakres działania

Uprawnienia

Państwowa Inspekcja Pracy jest podległym Sejmowi RP organem nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Zakres jej działania i uprawnień określa ustawa z 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1362).

ORGANIZACJA

Organizacja
Państwowej Inspekcji Pracy

Organami Państwowej Inspekcji Pracy są:

1. Główny Inspektor Pracy

2. Okręgowi inspektorzy pracy

3. Inspektorzy pracy, działający w

ramach właściwości terytorialnej

okręgowych inspektoratów pracy

Główny Inspektor Pracy
Zadania

1. Kierowanie działalnością Głównego Inspektoratu

Pracy i okręgowych inspektorów pracy

2. Rozpatrywanie odwołań od decyzji okręgowych

inspektorów pracy

3. Opracowywanie rocznych i wieloletnich

programów działania Państwowej Inspekcji Pracy

4. Sprawowanie ogólnego nadzoru nad:

a) przestrzeganiem prawa pracy oraz

przedkładanie właściwym organom ocen, opinii

i wniosków w tej dziedzinie

b) postępowaniem mandatowym w sprawach o

wykroczenia

5. Opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących

prawa pracy oraz inicjowanie prac legislacyjnych w

tej dziedzinie

6. Inicjowanie przedsięwzięć w zakresie wdrażania

postępu technicznego w dziedzinie bezpieczeństwa

i higieny pracy

7. Przedstawianie wniosków w sprawach nauczania i

szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny

pracy, organizowanie i prowadzenie szkolenia

inspektorów pracy oraz nadzór nad działalnością

ośrodka

8. Prowadzenie działalności wydawniczej i promocyjnej

w zakresie ochrony pracy

9. Udział w pracach komisji rządowych badających

wypadki przy pracy

10. Sporządzanie i przedkładanie informacji i
sprawozdań
11. Nadawanie i cofanie uprawnień rzeczoznawcy do
spraw bezpieczeństwa i higieny pracy

Główny Inspektor Pracy udostępnia ministrowi właściwemu do spraw pracy zbiorcze wyniki kontroli oraz
oceny przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
legalności zatrudnienia.

Główny Inspektor Pracy przedstawia Sejmowi oraz Radzie Ministrów, nie później niż do 30 czerwca
następnego roku kalendarzowego, informacje z działalności Państwowej Inspekcji Pracy oraz coroczne
sprawozdanie z jej działalności wraz z wynikającymi z tej działalności wnioskami dotyczącymi

przestrzegania prawa pracy
oraz przepisów o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy w zakresie określonym przez podmioty kontrolowane
i organy sprawujące nadzór nad przedsiębiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi
państwowymi albo samorządowymi.

Okręgowy Inspektor Pracy
Zadania

1. Kierowanie działalnością okręgowego inspektoratu

pracy, nadzór nad działalnością inspektorów pracy

oraz koordynacja ich działalności

2. Dokonywanie podziału zadań między inspektorów

pracy z uwzględnieniem ich kwalifikacji zawodowych

3. Zatwierdzanie planów pracy, sporządzanych przez

inspektorów pracy

5. Rozpatrywanie odwołań od nakazów i innych decyzji

inspektorów pracy

6. Prowadzenie ewidencji pracodawców działających na

obszarze jego właściwości terytorialnej

7. Sporządzanie okresowych sprawozdań z działalności
okręgowego inspektoratu pracy
8. Powiadamianie marszałka właściwego województwa o
stwierdzonych przypadkach naruszenia warunków
prowadzenia agencji zatrudnienia określonych w
przepisach co do promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy
9. Powiadamianie właściwego starosty o stwierdzonych
przypadkach naruszenia przepisów o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przez
bezrobotnego oraz przez podmiot kontrolowany.

Okręgowy inspektor pracy sporządza roczne sprawozdanie z działalności inspektoratu zawierające
ocenę stanu przestrzegania prawa pracy, w szczególności stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, a
także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia na obszarze okręgu.

Okręgowe Inspektoraty Pracy

ZAKRES DZIAŁANIA

Zakres działania

Nadzór i kontrola przestrzegania przez pracodawców prawa pracy a w szczególności:

• przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

• przepisów dotyczących stosunku pracy,

• wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy,

• czasu pracy,

• urlopów,

• uprawnień rodziców związanych z rodzicielstwem,

• zatrudniania młodocianych i osób niepełnosprawnych, oraz inicjowanie przedsięwzięć w sprawach ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym,

• inicjowanie przedsięwzięć w sprawach ochrony pracy

w rolnictwie indywidualnym;

- kontrola przestrzegania przepisów bhp przy

projektowaniu budowy, przebudowy i modernizacji

zakładów pracy oraz stanowiących ich wyposażenie

maszyn, innych urządzeń technicznych i technologii;

- uczestniczenie w przejmowaniu do eksploatacji

wybudowanych lub przebudowanych zakładów pracy

albo ich części w zakresie ustalonym w przepisach

prawa pracy;

- nadzór i kontrola przestrzegania przez pracodawców

wymagań bhp przy konstruowaniu i produkcji

maszyn, urządzeń oraz narzędzi pracy;

- kontrola nad wyrobami wprowadzonymi do obrotu
podlegającymi ocenie zgodności, w zakresie
spełniania przez nie zasadniczych wymagań
dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy,
określonych w odrębnych przepisach;
- analizowanie przyczyn wypadków przy pracy
i chorób zawodowych, kontrola stosowania
środków zapobiegających tym wypadkom i chorobom
oraz udział w badaniu okoliczności wypadków przy
pracy, na zasadach określonych w przepisach prawa
pracy;
- współdziałanie z organami ochrony środowiska w
kontroli przestrzegania przez pracodawców przepisów
o przeciwdziałaniu zagrożeniom dla
środowiska;

- współdziałanie z organami ochrony środowiska w
kontroli przestrzegania przez pracodawców
przepisów o przeciwdziałaniu zagrożeniom dla
środowiska
- ściganie wykroczeń przeciwko prawom
pracownika określonych w Kodeksie pracy, a także
innych wykroczeń związanych z wykonywaniem
pracy zarobkowej oraz udział w postępowaniu w
tych sprawach przed sądami w charakterze
oskarżyciela publicznego;
- opiniowanie projektów aktów prawnych z
zakresu prawa pracy oraz inicjowanie prac
legislacyjnych w tej dziedzinie
- inicjowanie przedsięwzięć oraz prac badawczych
w dziedzinie przestrzegania prawa pracy, a w

szczególności bezpieczeństwa i higieny pracy;
- udzielanie porad i informacji technicznych w
zakresie eliminowania zagrożeń dla życia i zdrowia
pracowników oraz porad i informacji w zakresie
przestrzegania prawa pracy;
- realizowanie zadań instytucji właściwej do
informowania, na pisemny wniosek, o
minimalnych warunkach zatrudnienia
pracowników;
- wnoszenie powództw (a za zgodą
zainteresowanej osoby - uczestniczenie w
postępowaniu przed sądem pracy) o ustalenie
istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony
stosunek prawny, wbrew zawartej między nimi
umowie, ma cechy stosunku pracy.

UPRAWNIENIA

Inspektor Pracy

- ma prawo przeprowadzania kontroli bez uprzedzenia o każdej porze dnia i nocy po okazaniu legitymacji służbowej;

- ma prawo przeprowadzania kontroli zakładów pracy oraz wszystkich pomieszczeń i urządzeń wchodzących w skład kontrolowanych zakładów pracy; w toku wykonywania czynności kontrolnych inspektor pracy współdziała z organami samorządu załogi oraz ogniwami związków zawodowych w kontrolowanym zakładzie pracy;

- jest zobowiązany do przestrzegania przepisów bhp, przepisów przeciwpożarowych oraz przepisów o
ochronie informacji niejawnych;

- jest upoważniony do swobodnego wstępu
i poruszania się po terenie;
kontrolowanego podmiotu bez obowiązku
uzyskania przepustki oraz jest zwolniony
od rewizji osobistej.

UPRAWNIENIA

- Nakazanie usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym w nakazie terminie

- Nakazanie wstrzymania prac, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących te prace

UPRAWNIENIA

- Nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi

---