Bhp kolokwium dla studentów

I. Wypadek - co robić ?

Pracodawca

Zapewnić poszkodowanym pierwszą pomoc i podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie (wyłączenie maszyn i urządzeń z ruchu, odcięcie zasilania maszyn energią, materiałami itp.).
Zabezpieczyć miejsce wypadku. Miejsce wypadku należy zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych i możliwością uruchomienia - bez potrzeby - maszyn i innych urządzeń technicznych, których ruch wstrzymano w związku z tym zdarzeniem. Należy wykluczyć możliwość zmian usytuowania maszyn i urządzeń oraz innych przedmiotów, które spowodowały wypadek, jeżeli na podstawie ich położenia i stanu będzie można odtworzyć okoliczności, przebieg i ustalić przyczyny.

Zgodę na uruchomienie maszyn i urządzeń lub inne zmiany w miejscu wypadku, wydaje pracodawca, w uzgodnieniu ze społecznym inspektorem pracy, po dokonaniu oględzin miejsca wypadku oraz po sporządzeniu, jeśli zajdzie potrzeba, szkicu lub fotografii miejsca wypadku itp. Po wypadku śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym, zgoda może być wydana po ustaleniu z inspektorem pracy i prokuratorem. W razie wypadków w zakładzie górniczym, wymagana jest także zgoda właściwego organu państwowego nadzoru górniczego.
Wprowadzanie zmian w miejscu wypadku bez wymaganej zgody jest dopuszczalne tylko wówczas, jeżeli zachodzi konieczność ratowania osób lub mienia albo zapobieżenia niebezpieczeństwu.

Zawiadomić o wypadku właściwego inspektora pracy i inne organy
Pracodawca ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia właściwego, ze względu na miejsce zdarzenia, inspektora pracy Państwowej Inspekcji Pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał takie skutki, a mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy. Inspektora pracy PIP można powiadomić o wypadku drogą telefoniczną. W każdym okręgowym inspektoracie pracy prowadzone są całodobowe dyżury pod telefonem.

Zaniechanie obowiązku powiadomienia o wypadku przy pracy (śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym) wymienionych organów, w tym inspektora pracy, stanowi wykroczenie z art. 283 § 2 pkt 6 Kodeksu pracy i jest zagrożone karą.

Przeprowadzić postępowanie powypadkowe Postępowanie to, zwane też dochodzeniem powypadkowym, przeprowadza podmiot, na rzecz którego poszkodowany świadczył pracę lub ZUS, a w przypadku rolników indywidualnych - KRUS.

Poszkodowany

Zgłosić wypadek

Zgłoszenia wypadku dokonuje poszkodowany, jeśli jego stan zdrowia na to pozwala.
Pracownik, który uległ wypadkowi, niezwłocznie zawiadamia o tym fakcie swojego przełożonego, a świadczący pracę na innej podstawie - odpowiednie osoby reprezentujące podmiot, na rzecz którego świadczyły pracę. Wypadek przy pracy rolniczej zgłasza się właściwej jednostce organizacyjnej (oddziałowi regionalnemu lub placówce, w której poszkodowany jest ubezpieczony) Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) - bezpośrednio w jej siedzibie albo za pośrednictwem poczty, telefonicznie lub pocztą elektroniczną.

Zgłosić ewentualne roszczenia z tytułu skutków wypadku. Uprawnienia poszkodowanego nie są realizowane „z urzędu”. W sprawach tych wymaga się złożenia odpowiednich wniosków - bezpośrednio do ZUS lub do płatnika składek.
Zgłoszenie wypadku przy pracy rolniczej - do KRUS - jest traktowane jako równoczesne zgłoszenie roszczenia o jednorazowe odszkodowanie.

II. Rozporządzenie Ministra w sprawie bhp.

Co oznaczają terminy:

Zagospodarowanie terenu budowy - rozumie się przez to rozmieszczenie, zgodne z przepisami i zasadami wiedzy technicznej, na terenie budowy maszyn i innych urządzeń technicznych, składowisk materiałów i konstrukcji budowlanych, dróg kołowych i pieszych, sieci, rurociągów i przewodów instalacji oraz obiektów, pomieszczeń i urządzeń administracyjnych, socjalnych i sanitarnych, z uwzględnieniem warunków usytuowania i użytkowania istniejących i projektowanych obiektów;
Strefa niebezpieczna - rozumie się przez to miejsce na terenie budowy, w którym występują zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzi
Rusztowanie robocze - rozumie się przez to konstrukcję budowlaną, tymczasową, z której mogą być wykonywane prace na wysokości, służącą do utrzymywania osób, materiałów i sprzętu
Rusztowanie ochronne - rozumie się przez to konstrukcję budowlaną, tymczasową, służącą do zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości ludzi oraz przedmiotów.

Kiedy Inwestor jest obowiązany zawiadomić o zamiarze rozpoczęcia robót budowlanych właściwego inspektora pracy?

§ 3

Kto sprawuje bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy podczas wykonywania robót budowlanych?

§ 5

Kiedy możliwe jest stosowanie środków ochrony indywidualnej, w szczególności takich jak szelki bezpieczeństwa?

§ 6.1., § 6.2.

Jakie występują zagrożenia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w pracach budowlanych.

Jaki jest zakres zagospodarowania terenu budowy w myśl rozporządzenia?

§ 8.

Jaka jest minimalna wysokość ogrodzenia terenu budowy?

§ 10.

Jaka jest minimalna szerokość przejść pieszych na terenie budowy?

§ 12.

Jaka jest minimalna wysokość zamieszczenia barierek ochronnych?

§ 15.1 § 15.2.

Jakie muszą być spełnione warunki by można rozpocząć korzystanie z rusztowania na budowie?

§ 110 ust 1, 2 i 3 .

Jakie warunki powinny spełniać rusztowania i ruchome podesty robocze?

§ 112.

Kiedy zabroniony jest montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań i ruchomych podestów roboczych?

§ 123.

Kiedy należy przerwać pracę na ruchomym podeście roboczym?

§ 128.

Kiedy mówimy o pracy na wysokości?

§ 133.1.

Kto określa bezpieczne odległości w przypadku wykonywania robót ziemnych od sieci podziemnych?

§ 144 ust 1, 2 i 4.

Kto i jak zabezpiecza się teren wykopu w przypadku braku możliwości ogrodzenia terenu?

§ 146.

Jakie należy podjąć czynności podczas wykonywania wykopów ze skarpami o bezpiecznym nachyleniu?

§ 148.

Kiedy bezpieczne nachylenie ścian wykopu powinno być określone w dokumentacji projektowej?

§ 149.

Przy jakiej głębokości wykopu należy wykonać zejścia do wykopu i jaka jest minimalna odległość pomiędzy nimi?

§ 151.

Jakie należy spełnić warunki przed przystąpieniem do robót rozbiórkowych?

§ 240.

Kiedy nie wolno prowadzić prac rozbiórkowych?

§ 241 i § 242.

Co należy stosować do usuwania gruzu podczas prowadzenia prac rozbiórkowych?

§ 243.1.

Jakie są warunki dotyczące lin służących do wykonywania robót rozbiórkowych sposobem przewracania?

§ 245.2.

III. Czym jest ergonomia pracy

Pojęcie ergonomia, wywodzące się z greki (ergon= praca, nomos= prawa naturalne), oznacza „naukę o pracy”. Za jej ojca uważa się polskiego przyrodnika Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego, który w 1857 r. w czasopiśmie „Przyroda i Przemysł” opublikował artykuł „Rys ergonomii, czyli nauki o Pracy opartej na prawach zaczerpniętych z Nauki Przyrody”. Istnieje wiele definicji ergonomii. Jedna z nich wskazuje, że ergonomia zajmuje się związkami zachodzącymi pomiędzy człowiekiem a jego zajęciem, sprzętem i otoczeniem (materialnym) w najszerszym znaczeniu, włączając w to pracę, wypoczynek, sytuacje w domu i podróży . Ujmuje ona bardzo szeroko zakres zainteresowania ergonomii, wykraczając poza pracę. Dążeniem osoby dokonującej oceny stanowiska pracy i warunków panujących na nim podczas wykonywania określonych zadań, będzie dostosowanie tego miejsca pracy w jak największym zakresie do rodzaju wykonywanej pracy, wynikających z tego ograniczeń i potrzeb operatora. Po uwzględnieniu tych elementów możliwe będzie określenie stanowiska mianem ergonomicznego.

IV. Rodzaje prac szczególnie niebezpiecznych.

Większość prac w budownictwie należy do prac szczególnie niebezpiecznych. Ryzyka im towarzyszące są wysokie, a ich wyeliminowanie lub znaczne ograniczenie zależy nie tylko od właściwej organizacji pracy, lecz także od czynnika ludzkiego. Dlatego prace szczególnie niebezpieczne wymagają właściwego przygotowania oraz szczególnego nadzoru. Do najważniejszych prac szczególnie niebezpiecznych na placu budowy zaliczamy:

Prace na wysokości
Prace ziemne
Prace przy urządzeniach i instalacjach energetycznych
Prace pod ruchem
Prace w przestrzeniach zamkniętych i niebezpiecznych
Materiały niebezpieczne
Prace w czynnych zakładach produkcyjnych
Prace montażowe, roboty branżowe i prace specjalistyczne
Obsługa maszyn i urządzeń
Prace tymczasowe i rozbiórkowe.

Przed przystąpieniem do prac na budowie należy zawsze ocenić ryzyko prac niebezpiecznych w zadaniu, tj.:

zidentyfikować wszystkie zagrożenia
przyjąć właściwe metody i sposoby eliminacji lub ograniczenia zagrożeń adekwatnie do potrzeb
ustalić ryzyko pozostałe i nieeliminowalne oraz tak je monitorować, aby nie przekroczyło wartości dopuszczalnych,
warunkujących bezpieczne prowadzenie robót formułować wnioski dla uczestników procesu i wskazać skutki nieprzestrzegania ustaleń.

Prace na wysokości.

Upadki z wysokości są najczęstszą przyczyną wypadków śmiertelnych oraz poważnych uszkodzeń ciała. Dlatego przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu prac na wysokości należy przeanalizować konieczność ich prowadzenia i rozważyć możliwość zastąpienia ich robotami bardziej bezpiecznymi.

O niebezpieczeństwie pracy na wysokości mówimy nie tylko wtedy, gdy istnieje ryzyko upadku człowieka z wysokości większej niż 1m, ale również doznania urazu na skutek spadających przedmiotów.

Procedury i instrukcje bezpieczeństwa powinny uwzględniać hierarchię zabezpieczenia prac na wysokości, odnosząc się - kolejno - do stosowania metod zapobiegania, a następnie metod ochrony, gdy prac na wysokości nie można uniknąć.

Wszystkie osoby pracujące na wysokości mają obowiązek stosowania hełmów ochronnych, kamizelek ostrzegawczych, właściwego obuwia oraz sprzętu zabezpieczającego, dobranego do rodzaju prac. Osoby te muszą być kompetentne oraz poddawane systematycznym, specjalistycznym badaniom lekarskim, szkoleniom i instruktażom związanym z występującymi zagrożeniami.

Należy w widoczny sposób znakować miejsca, gdzie prowadzone są prace na wysokości oraz wyznaczać i wygradzać strefy ochronne wokół nich. Wszystkie stanowiska prac na wysokości muszą być właściwie zabezpieczone.

Metody zapobiegania i ochrony prac na wysokości dzielą się na zbiorowe i osobiste (indywidualne).

W przypadku używania sprzętu ochrony osobistej podczas prac na wysokości wymagana jest obecność co najmniej dwóch osób, a roboty można prowadzić w oparciu o pozwolenie.

Jeśli pracownik musi zmieniać punkt kotwiczenia, należy zabezpieczyć podwójny system linek asekuracyjnych.

Środki ochrony indywidualnej muszą być odpowiednio dobrane i sprawdzone przed użyciem. Podlegają one udokumentowanej kontroli kompetentnej osoby w obowiązujących terminach.

Niezależnie od barier ochronnych (balustrad) oraz środków ochrony indywidualnej wszędzie tam, gdzie jest to konieczne, należy stosować siatki bezpieczeństwa.

Przed rozpoczęciem prac na wysokości należy zwrócić szczególną uwagę na:

zagrożenia związane z możliwością upadku osób lub przedmiotów
sposoby zarządzania kluczowymi zagrożeniami bezpieczeństwa przy pracy na wysokości
dobór właściwych i skutecznych metod zmniejszenia ryzyka i jego kontroli oraz odpowiedniego sprzętu
możliwość wystąpienia niesprzyjającej pogody lub innych czynników zewnętrznych mogących zakłócić proces produkcji
wybór odpowiednich i stałych punktów kotwienia sprzętu
drogę swobodnego spadania, uwzględniającą następujące składowe: długość linki bezpieczeństwa + długość rozwiniętego amortyzatora + wysokość, na której znajduje się pracownik + margines bezpieczeństwa.

W związku z możliwością wystąpienia sytuacji wypadkowych, awaryjnych lub konieczności ratowania pracowników, należy opracować, wdrożyć i utrzymywać plan działania i instrukcje awaryjne.

W przypadku użycia platform roboczych lub podnośników koszowych przed przystąpieniem do prac na wysokości należy skontrolować badania techniczne urządzeń, a w przypadku wykorzystania rusztowań należy sprawdzić zgodność montażu z dokumentacją techniczno-ruchową lub instrukcją montażu.

Wszelkie urządzenia techniczne stosowane podczas prac na wysokości, w tym głównie: platformy robocze, podnośniki koszowe czy rusztowania, powinny posiadać dokumenty potwierdzające ich sprawność. Urządzenia te powinny być montowane w miejscach przeznaczenia przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia, zgodnie z instrukcją, dokumentacją techniczną lub projektową.

Osoby pracujące z koszy podnośników lub platform roboczych muszą posiadać uprawnienia do ich obsługi oraz być wyposażone w środki ochrony indywidualnej i stosować je w trakcie pracy.

Prace ziemne.

Ziemne prace budowlane to nasypy i wykopy. Ich ścianom należy zapewnić równowagę podczas robót i w trakcie eksploatacji. Największe zagrożenia stwarzają wykopy niezabezpieczone. W przypadku załamania się gruntu osoby w wykopie nie mają szans na ucieczkę.

Planowanie, przygotowanie i odpowiednie prowadzenie prac ziemnych jest niezbędnym warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa ich wykonawcom. Wszystkie rodzaje prac ziemnych powinny być nadzorowane przez kompetentne i przeszkolone osoby.

Zatrudnieni przy pracach ziemnych muszą być kompetentni oraz poddawani systematycznym, specjalistycznym badaniom lekarskim, szkoleniom i instruktażom.

Obszar prowadzenia prac ziemnych należy właściwie wygrodzić, oznakować i zabezpieczyć przed dostępem osób postronnych, a w porze nocnej lub przy słabej widoczności dodatkowo oświetlić.

Przed rozpoczęciem prac ziemnych należy zidentyfikować zagrożenia z nimi związane.

Prace ziemne należy prowadzić w oparciu o instrukcję określającą metodykę i bezpieczne sposoby ich realizacji oraz położenie instalacji i urządzeń podziemnych mogących znaleźć się w zasięgu prowadzonych prac. Instrukcja ta powinna uwzględniać warunki terenowe oraz klasę gruntu.

Rozpoczęcie prac ziemnych w bezpośrednim sąsiedztwie sieci ciepłowniczych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, gazowych czy wodno-kanalizacyjnych należy poprzedzić określeniem bezpiecznych odległości, w jakich mogą być one realizowane oraz

sposobów bezpiecznego ich wykonania.Wszelkie uzgodnienia co do organizacji prac ziemnych w sąsiedztwie różnego rodzaju sieci należy prowadzić z ich właścicielem lub administratorem.

Zabezpieczenia krawędzi wykopów należy wykonywać w postaci barier ochronnych lub

ich nakrycia. Należy wykonywać i utrzymywać bezpieczne zejścia do wykopów oraz przejścia nad nim. Powinny być one wyposażone w obustronne bariery lub poręcze.

Ściany wykopów zabezpiecza się poprzez odpowiednie do potrzeb nachylenie skarp lub zastosowanie specjalnie zaprojektowanych lub dobranych rozwiązań technicznych w postaci obudów, ścianek, grodzi, kesonów.

Ściany nasypów lub składowisk urobku należy zabezpieczać poprzez ich właściwe nachylenie oraz wygrodzenie stref niebezpiecznych.

Należy ustanowić szczegółowe zasady pracy urządzeń i maszyn w pobliżu wykopów oraz sposób składowania urobku.

W związku z możliwością wystąpienia sytuacji wypadkowych, awaryjnych lub konieczności ratowania pracowników, należy opracować, wdrożyć i utrzymywać plan działania i instrukcje awaryjne.

Prace przy urządzeniach i instalacjach energetycznych.

Dostęp do sieci elektrycznych na placu budowy ma kluczowe znaczenie dla każdego wykonawcy uczestniczącego w procesie realizacji projektu. Instalacje i urządzenia energetyczne są niemal zawsze użytkowane przez więcej niż jednego pracownika, stąd konieczne jest ustanowienie zasad korzystania z nich. Ponadto, porażenie prądem jest przyczyną wielu śmiertelnych wypadków na budowach.

Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, określone w ogólnych przepisach BHP jako prace szczególnie niebezpieczne, powinny być wykonywane na polecenie oraz przez co najmniej dwie osoby.

Prace związane z podłączaniem, sprawdzaniem, konserwacją i naprawą instalacji i urządzeń energetycznych mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia, potwierdzone świadectwem kwalifikacyjnym. Uprawnienia takie mają określony okres ważności. Nabywa się je w drodze szkoleń specjalistycznych zakończonych

egzaminem.

Sposób użytkowania, konserwacji, przeglądów i napraw urządzeń energetycznych jest zawarty w instrukcjach ich obsługi.

Prace wykonywane w pobliżu nieosłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części znajdujących się pod napięciem zaliczamy do prac wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych w warunkach szczególnego zagrożenia zdrowia lub życia ludzkiego.

Umiejscawianie stanowisk pracy bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi lub w odległościach mniejszych niż określają to przepisy szczegółowe jest zabronione.

Urządzenia i maszyny budowlane pracujące w pobliżu napowietrznych linii elektroenergetycznych należy wyposażać w sygnalizatory napięcia.

Rozdzielnice budowlane służące do rozprowadzania prądu elektrycznego po budowie należy skutecznie zabezpieczać i odpowiednio rozmieszczać w stosunku do odbiorników energii.

Prace pod ruchem.

Celem postępowania jest ograniczenie do minimum ryzyka potrącenia, przygniecenia lub przejechania przez pojazdy będące w ruchu oraz pracujące maszyny. Ruch pojazdów i maszyn odbywa się na każdej budowie niezależnie od jej wielkości, lokalizacji oraz specyfiki prowadzonych prac. Potrącenia lub najechanie na pracowników powodują znaczącą liczbę wypadków śmiertelnych na budowach.

Na etapie przygotowania do realizacji projektu należy w taki sposób ustalić zasady rganizacji ruchu na terenie budowy, aby oddzielić ruch kołowy od ruchu pieszego.

W projekcie organizacji ruchu należy wziąć pod uwagę wszystkie zagrożenia, jakie mogą wystąpić w trakcie realizacji prac.

Wszystkie ciągi do ruchu kołowego i pieszego muszą mieć odpowiednią szerokość.

Przy wjeździe na teren budowy należy ustawić znaki określające dopuszczalną prędkość dla poruszających się pojazdów.

Wszystkich kierujących pojazdami wjeżdżającymi na teren budowy należy zapoznawać z przyjętymi tam zasadami organizacji ruchu oraz obowiązkami w zakresie bezpiecznych zachowań.

Na terenie budowy należy wyznaczyć miejsca do parkowania pojazdów.

Organizacja ruchu powinna ograniczać do niezbędnego minimum konieczność cofania pojazdów. Cofanie jest dozwolone, gdy wymaga tego metodyka prowadzonych prac lub sytuacja. Zawsze jednak powinno odbywać się za zgodą osoby nadzorującej prace oraz w asyście osoby uprawnionej do kierowania ruchem.

Osoba kierująca ruchem na budowie musi posiadać wymagane kwalifikacje, uprawnienia, wyposażenie oraz oznakowanie wyróżniające ją na tle otoczenia.

Wszystkie pojazdy wjeżdżające na teren budowy muszą posiadać sprawne systemy ostrzegawcze przy cofaniu tzn. dźwiękowe sygnalizatory cofania oraz lampy błyskowe widoczne z dowolnego miejsca wokół pojazdu.

Pojazdy należy wyposażać w sprawne systemy ostrzegawcze lub urządzenia typu lustra czy kamery, ułatwiające kierowcom manewrowanie, w tym cofanie.

Po opuszczeniu kabin kierujący pojazdami są zobowiązani stosować hełm ochronny, kamizelkę ostrzegawczą oraz bezpieczne obuwie.

Roboty pod ruchem na drogach i ulicach (bez wstrzymania ruchu) są możliwe do prowadzenia w oparciu o „Projekt organizacji ruchu”, zatwierdzony przez odpowiedni organ zarządzający ruchem.

Organizacja robót liniowych w czynnych zakładach produkcyjnych powinna być uzgodniona z właścicielem/zarządcą obiektu lub terenu.

Prace w przestrzeniach zamkniętych i niebezpiecznych.

Jest związana z wieloma poważnymi zagrożeniami dla zdrowia i życia pracowników. Do głównych należą zatrucia lub uduszenia w wyniku kontaktu z gazami trującymi lub przebywania w atmosferze pozbawionej wystarczającej ilości tlenu. Ważne jest więc właściwe przygotowanie takich prac, ze szczególnym uwzględnieniem organizacji pracy oraz stosowanych zabezpieczeń.

Materiały niebezpieczne.

Materiałami niebezpiecznymi są głównie substancje i preparaty, które ze względu na swoje własności chemiczne, fizyczne lub biologiczne mogą w razie nieprawidłowego obchodzenia

się z nimi doprowadzić do śmierci, rozstroju zdrowia, uszkodzenia ciała ludzkiego lub zniszczeń czy szkód materialnych. Ze względu na powszechność ich wykorzystywania w procesach budowlanych oraz zagrożenia z nimi związane należy skrupulatnie przestrzegać obowiązujących zasad dotyczących ich stosowania, magazynowania, transportu oraz utylizacji.

Materiały niebezpieczne na podstawie dominującego zagrożenia zostały podzielone na klasy.

Do poszczególnych klas należą:

• materiały wybuchowe

• gazy

• materiały ciekłe zapalne

• materiały stałe zapalne

• materiały samozapalne

• materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne

• materiały utleniające

• nadtlenki organiczne

• materiały trujące

• materiały zakaźne

• materiały promieniotwórcze

• materiały żrące

• inne materiały i przedmioty niebezpieczne np. azbest, akumulatory, poduszki powietrzne do samochodów, alergeny, wytwornice acetylenowe itd.

Prace w czynnych zakładach.

Prowadzenie robót budowlanych, rozbiórkowych, remontowych lub montażowych bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części wiąże się z zagrożeniami, wykraczającymi poza typowe dla tego rodzaju prac. Są one także spowodowane przebywaniem pracowników zatrudnionych przy innych pracach lub działaniu maszyn i urządzeń technicznych będących wyposażeniem zakładu, w którym realizowane są roboty budowlane. Zadaniem realizującego prace budowlane jest ich zaplanowanie i przygotowanie w sposób gwarantujący bezwypadkowość oraz zminimalizowanie ryzyka do akceptowalnego poziomu.

V. Organizacja placu budowy.

Plac budowy.

Jest miejscem realizacji przedsięwzięcia budowlanego, gdzie wykonuje się, rozbiera lub przebudowuje obiekt czy obiekty budowlane. Posiada on powierzchnie dodatkowe, niezbędne dla właściwego prowadzenia procesu budowlanego: drogi wewnętrzne, magazyny, pola składowe, warsztaty, podłączenia oraz zaplecza biurowe i socjalno - bytowe. Dobrze zaplanowana, przygotowana i prowadzona od strony BHP realizacja przedsięwzięcia budowlanego warunkuje jej bezwypadkowy przebieg.

Warunkiem rozpoczęcia prac budowlanych jest właściwe przygotowanie placu budowy poprzez opracowanie planu jego zagospodarowania.

Plac budowy musi być zabezpieczony przed dostępem osób trzecich.

Warunkiem wejścia lub wjazdu i przebywania na placu budowy jest odbycie instruktażu BHP.

Osoby, które nie są pracownikami budowy, mogą przebywać na jej terenie wyłącznie w towarzystwie osób delegowanych do tego celu.

Każda nowa osoba rozpoczynająca pracę na budowie musi odbyć obowiązkowe szkolenie informacyjne BHP.

Osoby przebywające na placu budowy są zobowiązane posiadać i stosować hełm ochronny, kamizelkę ostrzegawczą oraz bezpieczne obuwie.

Należy dążyć do oddzielenia ciągów komunikacji kołowej od dróg i przejść dla pieszych.

Należy ustalić oraz zakomunikować użytkownikom maksymalną dopuszczalną prędkość pojazdów na placu budowy.

Należy wyznaczyć powierzchnie pod składowiska i magazyny materiałów i urządzeń oraz zagospodarować je i utrzymywać zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Należy wprowadzić i utrzymywać właściwą gospodarkę odpadami, w tym ich segregację oraz składowanie w wyznaczonych miejscach.

Wszystkie miejsca niebezpieczne należy wydzielać oraz znakować w sposób widoczny dla otoczenia.

Przejścia, przejazdy i stanowiska pracy zlokalizowane lub przebiegające w strefach niebezpiecznych związanych z wykonywaniem prac na wysokości należy dodatkowo zabezpieczać daszkami ochronnymi.

Organizacja robót na placu budowy powinna zmierzać w kierunku eliminacji lub ograniczenia do akceptowalnego poziomu zagrożeń związanych z prowadzeniem prac na wysokości, pracą maszyn i urządzeń, instalacjami i wyposażeniem stałym budowy.

Zaplecza socjalno - bytowe powinny spełniać podstawowe wymagania w tym zakresie.

Należy zapewnić właściwe oświetlenie ogólne placów budów oraz indywidualne stanowisk pracy, o natężeniu określonym w polskich normach i uzależnionym od lokalizacji i charakteru prowadzonych prac.

Plac budowy należy zabezpieczyć pod względem ochrony przeciwpożarowej, zapewniając właściwą liczbę środków gaśniczych, rozmieszczonych zgodnie z planem zagospodarowania.

Instalacja elektryczna zaopatrująca plac budowy w energię elektryczną powinna być zaprojektowana i wykonana oraz utrzymywana i użytkowana zgodnie z wymaganiami w tym zakresie. Powinna także być zabezpieczona głównym wyłącznikiem prądu, którego lokalizację należy wskazać na planie zagospodarowania.

Instalacja elektryczna zasilająca plac budowy i zaplecza musi być poddawana okresowym przeglądom kompetentnych osób.

Dla placu budowy opracowuje się instrukcje awaryjne na wypadek katastrof, pożarów, awarii i innych nieprzewidzianych, niebezpiecznych sytuacji.

Dla placu budowy należy opracować i wdrożyć system udzielania pomocy przedmedycznej.

Na placu budowy należy utrzymywać porządek.

Zagospodarowanie placu budowy należy wykonać przed rozpoczęciem robót budowlanych, co najmniej w zakresie:

• ogrodzenia terenu i wyznaczenia stref niebezpiecznych

• wykonania dróg dla ruchu kołowego oraz wyjść i przejść dla ruchu pieszego

• zaopatrzenia w niezbędne media, w tym głównie w energię elektryczną, wodę, odprowadzenie ścieków lub ich utylizację

• urządzenia pomieszczeń higieniczno - sanitarnych i socjalnych, w tym zaplecza biurowego budowy zapewnienia właściwego, naturalnego i sztucznego oświetlenia budowy i stanowisk pracy oraz odpowiedniej wentylacji

• urządzenia składowisk materiałów i wyrobów

• zapewnienia łączności telefonicznej oraz innej wg potrzeb.

Plan zagospodarowania placu budowy należy przygotować w potrzebnej skali. Oprócz konturów fundamentów wznoszonych budynków i budowli należy także nanieść działki funkcjonalne, przeznaczone na:

• strefy niebezpieczne

• ogrodzenia, bramy, furtki, parkingi otwarte i pod wiatami

• składy materiałów i ich części na otwartym powietrzu w magazynach i pod wiatami

• tereny montażu elementów konstrukcji stalowych i innych wstępnie scalonych

• tory i rampy dla robót wyładunkowo-załadunkowych

• tymczasowe sieci elektroenergetyczne, oświetleniowe, telefoniczne, wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe i inne

• hydranty i punkty przeciwpożarowe

• drogi ruchu kołowego i dźwigów samochodowych, chodniki i ścieżki dla pieszych, przejścia i przejazdy wraz z usytuowaniem punktów świetlnych

• miejsca postojowe dla pojazdów i maszyn samobieżnych używanych w trakcie robót budowlanych

• obiekty kierownictwa budowy, pomieszczenia dla potrzeb administracyjno-gospodarczych i socjalno-bytowych, warsztaty zaplecza budowy, kryte magazyny, podziemne i naziemne magazyny materiałów pędnych

• pomieszczenia dla ochrony mienia

• obiekty bliskiego sąsiedztwa budowy np. kioski, przystanki komunikacji miejskiej i inne.

Na Planie zagospodarowania placu budowy należy oznakować lokalizacje urządzeń energetycznych, przebieg elektroenergetycznych linii zasilających oraz związane z tym miejsca i strefy niebezpieczne, a także lokalizację głównego wyłącznika prądu dla placu budowy.

Pomieszczenia socjalno-bytowe, higieniczno-sanitarne oraz biuro budowy należy lokalizować z dala od stref i miejsc niebezpiecznych, najlepiej na obrzeżach placu budowy lub w jego sąsiedztwie. Na planie zagospodarowania należy wyznaczyć bezpieczne drogi dojścia do obiektów zapleczy.

Na planie zagospodarowania placu budowy należy wyznaczyć rozmieszczenie punktów ochrony przeciwpożarowej, ze stałym i bezkolizyjnym dostępem w sytuacjach konieczności ich wykorzystania.

Dla placu budowy należy wyznaczyć punkty udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej oraz lokalizacje apteczek pierwszej pomocy, a ich lokalizacje umieścić na Planie zagospodarowania placu budowy.

Drogi wewnętrzne i ciągi piesze.

Szerokość drogi jednokierunkowej powinna wynosić od 3 do 5,5 m - jeśli będą przy niej prowadzone prace wyładunkowe, a dwukierunkowej od 6 do 8 m - jeśli j.w.

Szerokość drogi przeznaczonej do jednokierunkowego ruchu pieszego powinna wynosić nie mniej niż 0,75 m, a dwukierunkowego 1,2 m.

Drogi komunikacyjne dla wózków i taczek, usytuowane powyżej 1 m nad poziomem terenu należy zabezpieczać balustradą składającą się z poręczy głównej na wysokości 1,1 m oraz deski krawężnikowej na wysokości 0,15 m nad poziomem terenu. Przestrzeń między deską krawężnikową a poręczą główną należy zabezpieczyć, by zapobiec możliwości upadku z wysokości.

Transport ręczny i mechaniczny - normy dźwigania.

Prace transportowe wiążą się z zagrożeniami, które mogą skutkować dolegliwościami układu mięśniowo - szkieletowego, a w szczególności kręgosłupa, kończyn górnych i dolnych.

Transport ręczny to prace związane z przemieszczaniem lub podtrzymywaniem przedmiotów, ładunków lub materiałów, w tym głównie poprzez: unoszenie, podnoszenie, układanie, pchanie, ciągnięcie, przenoszenie, przesuwanie, przetaczanie i przewożenie.

Transport ręczny może być realizowany:

• indywidualnie

• zespołowo.

Transport zmechanizowany jest przemieszczaniem lub podtrzymywaniem przedmiotów, ładunków lub materiałów z zastosowaniem odpowiednich rozwiązań organizacyjnych i technicznych, mających na celu wyeliminowanie lub ograniczenie potrzeby angażowania siły ludzkiej do przemieszczania ciężarów.

Transport mechaniczny dzielimy na:

• pionowy

• poziomy.

Wszyscy pracownicy zatrudnieni do transportu ręcznego i mechanicznego muszą posiadać wymagane kwalifikacje zawodowe i zdrowotne. Powinni być także przeszkoleni w dziedzinie BHP, adekwatnie do zakresu prowadzonych prac oraz zapoznani z ryzykiem zawodowym.

Maszyny, urządzenia, narzędzia i sprzęt pomocniczy stosowany przy transporcie ręcznym i mechanicznym powinny być sprawne technicznie oraz posiadać wymagane certyfikaty.

Normy przenoszenia ciężarów:

0x01 graphic

Normy dźwigania i przenoszenia ładunków wg. www.skanska.pl

Niedopuszczalne jest:

ręczne przenoszenie przez mężczyzn przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m
organizowanie ręcznych prac transportowych, gdy wydatek energetyczny niezbędny do podnoszenia i przenoszenia przedmiotów przekracza 2 000 kcal na zmianę roboczą.

Transport zespołowy powinien odbywać się po uprzednim doborze pracowników pod względem wieku, wzrostu i siły oraz zapewnieniu nadzoru pracownika doświadczonego w zakresie stosowania odpowiednich sposobów ręcznego przemieszczania przedmiotów i organizacji pracy, wyznaczonego w tym celu przez pracodawcę.

Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4 m, a masa jest większa niż 30 kg powinno odbywać się zespołowo, pod warunkiem, że na jednego pracownika przypada masa nieprzekraczająca:

• 25 kg - przy pracy stałej

• 42 kg - przy pracy dorywczej.

Podczas przenoszenia na ramionach przedmiotów długich i ciężkich należy przestrzegać, aby wszyscy pracownicy:

• jednocześnie i na komendę wkładali ciężar na ramiona

• przenosili ciężar na ramionach jednoimiennych (lewych lub prawych).

Niedopuszczalne jest zespołowe przemieszczanie przedmiotów, przenoszenie przedmiotów na odległość przekraczającą 25 m lub o masie przekraczającej 500 kg.

Transport materiałów szkodliwych dla zdrowia lub gorących w naczyniach należy organizować w nosidłach.

Dopuszczalna masa ładunku przemieszczanego na wózku po terenie płaskim, o twardej nawierzchni nie może przekraczać 450 kg na pracownika, łącznie z masą wózka.

Masa ładunku przemieszczanego na taczce, łącznie z masą taczki nie może przekraczać:

• 100 kg - po powierzchni twardej

• 75 kg - po nawierzchni nieutwardzonej.

Transport mechaniczny

1. Eksploatowane dźwignice: suwnice, żurawie, dźwigi, wózki widłowe oraz wciągarki muszą spełniać podstawowe wymagania w zakresie bezpieczeństwa pracy, potwierdzone następującymi dokumentami:

• ważną decyzją Urzędu Dozoru Technicznego, dopuszczającą urządzenie do eksploatacji

• aktualnym przeglądem konserwacyjnym, przeprowadzanym co 30 dni przez uprawnionego

konserwatora

• dokumentacją techniczną urządzenia - instrukcja obsługi.

Zabrania się:

1. Przebywania pod zawieszonym lub przemieszczanym ciężarem.

2. Przewożenia ludzi na haku lub zawieszonym ciężarze.

3. Przekraczania maksymalnej nośności (udźwigu) dźwignicy.

4. Pozostawiania zawieszonego ładunku na haku żurawia w czasie przerwy w pracy i po jej zakończeniu.

5. Stosowania zużytych lub uszkodzonych zawiesi, haków, szakli itp.

6. Rozpoczynania prac transportowych z wykorzystaniem dźwignic bez wcześniejszego powołania hakowego i ustalenia zasad komunikowania się pomiędzy operatorem dźwignicy a hakowym.

7. Obciążania wózka podnośnikowego ponad dopuszczalny udźwig.

8. Jazdy wózkiem podnośnikowym z ładunkiem przesłaniającym operatorowi widoczność.

9. Jazdy wózkiem z ładunkiem na widłach podniesionych powyżej 30 cm nad ziemię.

10. Używania wózków do pchania innych pojazdów lub ciągnięcia wózków doczepnych niezgodnie z parametrami określonymi przez producenta.

11. Przebywania kierowcy w kabinie samochodu podczas jego mechanicznego załadunku lub rozładunku.

Sytuacje awaryjne i niebezpieczne.

Analiza ryzyk, dokładne ustalanie okoliczności i przyczyn zdarzeń wypadkowych, incydentów, katastrof i awarii pozwalają na ustalanie zagrożeń oraz środków umożliwiających zapobieganie im lub ograniczenie do akceptowalnego poziomu.

Dla każdej inwestycji budowlanej należy określić rozwiązania na wypadek sytuacji awaryjnych lub niebezpiecznych. Powinny one przede wszystkim:

• dostarczać niezbędnych informacji dla odpowiedniego skoordynowania działań zabezpieczających pracowników i inne osoby mogące znaleźć się na miejscu zdarzenia

• określać zasady komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej

• ustalać zasady pomocy przedmedycznej, ewakuacji i akcji przeciwpożarowych

• zapewniać szkolenia, ćwiczenia i treningi dla pracowników na różnych poziomach zarządzania w zakresie ustanowionych procedur zapobiegania, gotowości i reagowania na awarie lub inne sytuacje niebezpieczne.

Wszelkie zdarzenia wypadkowe, incydenty, awarie, pożary i inne sytuacje niebezpieczne należy niezwłocznie zgłaszać, zgodnie z przyjętymi procedurami i instrukcjami w tym zakresie.

Należy ustanowić i utrzymywać system pomocy przedmedycznej, w celu zagwarantowania jej udzielenia osobom potrzebującym.

Dla każdej budowy należy opracować wdrożyć instrukcję zawierającą plany ewakuacji, zasady zgłaszania awarii i pożarów, telefony kontaktowe i inne informacje niezbędne do właściwego, szybkiego i skutecznego działania w sytuacjach awaryjnych i niebezpiecznych.

W celu eliminacji lub zminimalizowania zagrożeń pożarowych należy ustanowić i utrzymywać system polegający głównie na:

• opracowaniu i wdrożeniu instrukcji przeciwpożarowych

• zapewnieniu stałego dostępu do sprawnego i właściwie rozmieszczonego podręcznego sprzętu przeciwpożarowego

• wyznaczeniu dróg pożarowych, ewakuacyjnych i miejsc zbiórki oraz utrzymywaniu ich w należytym stanie, w tym właściwie oznakowanych i oświetlonych

• systematycznym szkoleniu i doskonaleniu zespołów pracowników w zakresie umiejętności posługiwania się podręcznym sprzętem pożarowym oraz organizowaniu działań ratowniczych w sytuacjach pożaru poprzedzających przybycie straży pożarnej

• wprowadzeniu zakazu palenia papierosów poza miejscami do tego wyznaczonymi

• organizowaniu wspólnie ze strażą pożarną alarmów próbnych celem podtrzymywania gotowości działań ratowniczych na wypadek pożaru.

W sytuacjach klęsk żywiołowych powoływane są sztaby kryzysowe organizujące i koordynujące działania ratunkowe oraz zabezpieczające ludzi i ich mienie.

Katastrofy i inne niebezpieczne zdarzenia wynikające z działalności budowlanej są przedmiotem działań specjalistycznych komisji powoływanych w oparciu o obowiązujące przepisy.

Ochrona przeciwpożarowa.

Pożar to niekontrolowany proces spalania, do którego dochodzi w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Polega on na utlenianiu się materiałów palnych, czyli ich łączeniu w gwałtowny sposób z tlenem.

Każdy pracodawca ma obowiązek ustalić zasady postępowania oraz zapewnić środki techniczne na wypadek powstania pożaru. Sprzęt służący do jego gaszenia powinien być sprawny i właściwie rozmieszczony, a pracownicy poinstruowani w zakresie jego użycia i obsługi.

Rozróżniamy następujące grupy pożarów:

• A - pożary ciał stałych pochodzenia organicznego, np.: drewna, papieru, węgla, tworzyw sztucznych, tkanin, słomy, których spalaniu towarzyszy zjawisko żarzenia

• B - pożary cieczy palnych i substancji stałych topiących się wskutek ciepła wytwarzającego się przy pożarze, np.: benzyny, alkoholu, acetonu, olejów, lakierów, tłuszczów, parafiny,

• C - pożary gazów, np.: metanu, propanu, wodoru, gazu miejskiego

• D - pożary metali, np.: magnezu, sodu, uranu, aluminium

• F - pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych.

Plac budowy należy :

• wyposażyć i utrzymać w pełnej sprawności instalacje i urządzenia sygnalizacyjno - alarmowe oraz gaśnice

• wyposażyć obiekty w przeciwpożarowe wyłączniki prądu, zgodnie z przepisami techniczno - budowlanymi

• utrzymać stan dróg ewakuacyjnych w stopniu umożliwiającym korzystanie z nich

• umieścić w widocznych miejscach instrukcje postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych

• przeprowadzać szkolenia pracowników w zakresie ochrony przeciwpożarowej

• prowadzić ćwiczenia w zakresie alarmów próbnych w celu sprawdzenia skuteczności ustanowionych działań na wypadek powstania pożaru

• stosować znaki ostrzegawcze dotyczące ochrony przeciwpożarowej, zgodnie z Polskimi Normami.

Znakami ostrzegawczymi dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, zgodnymi z Polskimi Normami, znakujemy:

• drogi i wyjścia ewakuacyjne

• miejsca lokalizacji urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic

• miejsca usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi

• miejsca lokalizacji zaworów instalacji wodociągowej, gazowej oraz składowania materiałów pożarowo niebezpiecznych

• drabiny ewakuacyjne, rękawy ratownicze, pomieszczenia z maskami ucieczkowymi, miejsca zbiórki do ewakuacji, miejsca lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych

• dźwigi dla straży pożarnej

• przeciwpożarowe zbiorniki wodne, punkty poboru wody do celów przeciwpożarowych, stanowiska czerpania wody

• drzwi przeciwpożarowe

• miejsca zaklasyfikowane jako strefy zagrożenia wybuchem.

Właściciel, zarządca, użytkownik obiektu lub jego części stanowiącej odrębną strefę pożarową ma zapewnić oraz wdrożyć „Instrukcję bezpieczeństwa pożarowego” zgodnie z przepisami szczegółowymi, która powinna być aktualizowana co najmniej raz na 2 lata.

Techniczne środki bezpieczeństwa pożarowego to urządzenia, sprzęt, instalacje i rozwiązania budowlane zapobiegające powstaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru.

Do technicznych środków zabezpieczenia pożarowego należą m.in.:

• odpowiednie warunki ewakuacji

• urządzenia i instalacje sygnalizacyjno - alarmowe

• urządzenia gaśnicze stałe i półstałe

• hydranty przeciwpożarowe

• urządzenia oddymiające

• podręczny sprzęt gaśniczy

• przeciwpożarowe wyłączniki prądu

• oświetlenie ewakuacyjne

• właściwe oznakowanie znakami ewakuacyjnymi i ochrony przeciwpożarowej.

Hydranty wewnętrzne należy rozmieszczać w łatwo dostępnych miejscach, głównie:

• przy wejściach i przy każdej klatce schodowej

• w przejściach i na korytarzach• przy wyjściach na zewnątrz lub przy wejściach ewakuacyjnych w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych zagrożonych wybuchem.

Ewakuacja

Dla każdego miejsca w obiekcie, przeznaczonego do przebywania ludzi powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, umożliwiające szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożenia lub objętej pożarem.

Odpowiednie warunki ewakuacji to zespół przedsięwzięć oraz środków organizacyjno - technicznych określonych przez przepisy techniczno-budowlane, zapewniających bezpieczne i szybkie opuszczenie strefy zagrożonej pożarem.

Odpowiednie warunki ewakuacji są realizowane poprzez:

• nieprzekraczanie dopuszczalnych długości dróg ewakuacyjnych

• ustalenie odpowiedniej ilości i wymiarów wyjść, w tym głównie ich szerokości

• wydzielenie dróg ewakuacyjnych i zapewnienie ich pożarowo bezpiecznej obudowy

• zapewnienie systemów oddymiających drogi ewakuacyjne.

Gaśnice

Obiekty muszą być wyposażone w gaśnice spełniające wymagania Polskich Norm.

Gaśnice ze względu na występujący w nich środek gaśniczy dzielimy na:

• pianowe

• proszkowe

• śniegowe

Gaśnice w obiektach należy rozmieszczać w łatwo dostępnych i widocznych miejscach, w szczególności: