INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA i HIGIENY PRACY
W PRACOWNI INŻYNIERII GENETYCZNEJ
W pracowni nie wolno jeść, pić ani palić papierosów;
Na stołach laboratoryjnych nie wolno kłaść plecaków ani innych przedmiotów osobistych.
Prace doświadczalne należy wykonywać w fartuchu i rękawiczkach;
Wszystkie czynności ze stężonymi kwasami, amoniakiem, bromem i rozpuszczalnikami organicznymi przeprowadzaj pod sprawnie działającym wyciągiem;
Nie pipetuj ustami żadnych roztworów. Używaj pipet z gumowymi lub mechanicznymi dozownikami.
Pipetę używaną do pobierania stężonych kwasów lub zasad przepłucz natychmiast woda. Kroplę stężonego ługu lub kwasu, jaka upadnie przypadkiem np. na stół laboratoryjny, natychmiast starannie zetrzyj, najlepiej przy pomocy ligniny, a miejsce to przemyj wodą.
O każdym wypadku należy bezzwłocznie powiadomić prowadzącego zajęcia
Przy oparzeniu skóry kwasem lub ługiem - miejsce oparzone opłucz dokładnie pod bieżącą wodą
i przemyj 2 - 3% roztworem wodorowęglanu sodowego (po zadziałaniu kwasu)
lub 1 - 2% roztworem kwasu octowego lub cytrynowego (po zadziałaniu ługu). Oba odczynniki znajdują się pod opieką prowadzących ćwiczenia.
Przy oparzeniu oczu - płucz je obficie wodą, wprowadzając strumień wody w stronę zewnętrznych kącików powieki. Udaj się do lekarza;
Przy dostaniu się kwasu lub zasady do ust - przepłucz je natychmiast duża ilością wody, a następnie odpowiednio rozcieńczonym roztworem wodorowęglanu sodowego, ewentualnie kwasu octowego
czy cytrynowego. W przypadku połknięcia roztworu kwasu lub zasady - wypij dużą ilość mleka bądź wody z surowym białkiem jajka, czy też oliwy i udaj się do lekarza;
Przy oparzeniu termicznym skóry z objawami I stopnia (zaczerwienienie, obrzęk, ból) - przemyj jej powierzchnię etanolem albo 10% roztworem nadmanganianu potasu. W razie poważnego oparzenia
(np. z pęcherzykami), przemyj otoczenie rany etanolem, przykryj ją gazą higroskopijną i udaj się do lekarza.
W przypadku stłuczenia termometru (pary rtęci są silnie trujące)! rozlaną rtęć należy starannie zebrać do zamykanego naczynia.
Nie przechowuj nigdy roztworów alkalicznych w zetknięciu ze szlifem (biurety, butelki ze szlifem).
Dla każdego roztworu używaj oddzielnej pipety. W przypadku niewielkich ilości cieczy (poniżej 1 ml) należy używać pipet automatycznych z końcówkami jednorazowymi. Końcówki należy zmieniać
po każdym odpipetowaniu roztworu (zużyte końcówki zrzuca się do specjalnych pojemników);
Nie wprowadzaj pipety do butelek z odczynnikami, zwłaszcza z roztworami wzorcowymi i łatwo rozkładającymi się. W przypadku tych roztworów, należy odlewać przybliżoną objętość do zlewek,
a następnie z nich pobierać żądaną objętość. Nigdy nie wlewaj z powrotem do butelki roztworu z niej pobranego;
Przy rozcieńczeniu roztworów posługuj się dokładnymi pipetami i kolbami miarowymi;
Na wadze analitycznej odważaj posługując się czystą łyżeczką oraz czystymi i suchymi naczyniami. Przed ważeniem oznacz położenie zerowe. Po ważeniu wagę wyłącz i usuń pędzelkiem ewentualne zanieczyszczenia. Łyżkę do ważenia substancji stałych po użyciu należy umyć i nie stosować jej do ważenia kilku różnych substancji!
W trakcie wirowania pamiętaj o następujących szczegółach:
probówki muszą być zrównoważone;
poziom cieczy w probówkach powinien być o około 1 cm poniżej brzegu probówki;
w przypadku szklanych probówek konieczna jest podkładka (osłona) gumowa;
przy ewentualnym stłuczeniu probówki w czasie wirowania wyłącz natychmiast wirówkę
i dokładnie oczyść ją z odłamków szkła i rozlanej cieczy (wyjąc i umyć rotor);
Oszczędzaj odczynniki i materiały jednorazowe (plastiki); Dbaj o szkło laboratoryjne.
Posługuj się wyłącznie dokładnie wymytym sprzętem szklanym, lub plastikowym tj.:
bezpośrednio po użyciu naczynie przepłucz wodą bieżącą;
myj ciepłym roztworem detergentu przy użyciu odpowiedniej i czystej szczotki;
spłucz bardzo starannie wodą bieżącą, aż do zupełnego usunięcia detergentu a następnie co najmniej 3-krotnie wodą bieżącą i 1 raz wodą destylowaną;
bączek do mieszadła magnetycznego należy wyjąć ze zlewki przed spłukaniem (żeby nie wylać bączka do zlewu) i umyć go osobno;
Pipety bezpośrednio po użyciu przemyj wodą bieżącą i wstaw do wysokiego naczynia wypełnionego roztworem detergentu;
Przy konieczności wylania do zlewu stężonego kwasu, zasady lub rozpuszczalników organicznych odkręć kran i strumieniem wody rozcieńczaj stężony związek, a następnie dokładnie spłucz zlew;
Wiele odczynników stosowanych w pracowni jest potencjalnymi truciznami. Często więc myj ręce podczas pracy i bezwzględnie po każdym zdjęciu rękawiczek;
Pamiętaj o prowadzeniu na bieżąco tzw. dziennika pracy, tj. rzetelnych notatek w zeszycie (nie na luźnych kartkach) z wszystkich czynności wykonywanych w czasie doświadczeń. Doświadczenie musi być opisane czytelnie, zawierać datę, warunki przeprowadzenia doświadczenia (ilościowe i jakościowe), obliczenia i wyniki (także tabele, wykresy i wydruki z urządzeń analitycznych).
Wszystkie probówki na preparaty należy podpisywać przed ich napełnieniem.
Po zakończeniu zajęć uporządkuj swoje miejsce pracy. Wszystkie używane odczynniki należy odstawić na właściwe miejsce, a używane szkło/plastiki umyć
Odpady:
zużyte końcówki do pipet automatycznych, mikroprobówki, żele zawierające bromek etydyny, inne odpady toksyczne wyrzucane są do specjalnych pojemników (nie do koszy na śmieci).
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
Z BAKTERIAMI I KULTURAMI KOMÓRKOWYMI
Wszystkie czynności wykonywane są w rękawiczkach. Po każdym etapie pracy dobrze jest przetrzeć rękawiczki niewielką ilością spirytusu. Rękawiczki zdejmuje się bezpośrednio po zakończeniu pracy
i wyrzuca do odpadów.
Wszystkie materiały zużywalne mające kontakt z bakteriami/drożdżami lub komórkami wyrzuca się
do osobnych koszy z niebieskim workiem (materiały do spalenia).
Wszystkie użyte naczynia i plastiki (zlewki, pipety, probówki wirówkowe) mające kontakt
z bakteriami/drożdżami lub komórkami należy wysterylizować przed myciem roztworem sekuseptu
(1 miarka na 1l zimnej wody - świeżo przygotowany) przez zalanie na noc.
Substancje zawierające bakterie/drożdże lub komórki (zużyte pożywki, media itp.) należy zalać sekuseptem (nie wylewać bezpośrednio do zlewu!)
Do pracy z hodowlami należy używać wyłącznie odczynników sterylnych sączonych - małe ilości
przy pomocy małych filtrów bakteryjnych 0.22μm i strzykawki, większe przy pomocy zestawów
do filtrowania.
Do sterylnej pracy z bakteriami/drożdżami służy osobny komora laminarna. Do pracy z bakteriami
nie wolno używać tych samych odczynników i urządzeń (komory laminarne, wirówki, pipety, itp.), które stosuje się do pracy z komórkami w hodowli.
Zasady pracy w komorze laminarnej:
na 15 minut przed rozpoczęciem pracy należy wstawić wszystkie potrzebne odczynniki (oprócz tych, które są wrażliwe na promieniowanie UV, np. ampicylina) włączyć lampę UV i nawiew. Na czas pracy wyłączyć lampę UV.
do pracy używa się tylko sterylnych odczynników, naczyń i pipet.
do pipetowania używa się pipet jednorazowych lub szklanych i pipet automatycznych znajdujących się na stałe pod laminarem wraz ze sterylnymi końcówkami.
po skończonej pracy należy wszystkie odczynniki sterylnie zamknąć, teren pracy posprzątać, blat przetrzeć spirytusem lub innym środkiem odkażającym i włączyć lampę UV na 10 minut.
nie zapomnieć o usunięciu wszelkich odpadów i sterylizacji pojemników na odpady znajdujących się pod laminarem (przetrzeć alkoholem).
należy uzupełnić podstawowy sprzęt zużyty podczas pracy (pipety, probówki), a otwarte opakowania zamykać na klipsy lub spinacze (sterylne!)
W przypadku zanieczyszczenia blatu, statywu lub innego sprzętu bakteriami czy komórkami należy to miejsce starannie przetrzeć sekuseptem lub innym środkiem odkażającym, a użytą do tego celu ligninę wyrzucić do pojemnika z sekuseptem.
Potwierdzam zapoznanie się z treścią instrukcji i zobowiązuję do jej stosowania:
.............................................................................. ................................................................................................
............................................................................... ...............................................................................................
................................................................................ ..............................................................................................
.............................................................................. ................................................................................................
............................................................................... ...............................................................................................
................................................................................ ..............................................................................................
.............................................................................. ................................................................................................
............................................................................... ...............................................................................................
................................................................................ ..............................................................................................
.............................................................................. ................................................................................................
............................................................................... ...............................................................................................
................................................................................ ..............................................................................................
.............................................................................. ................................................................................................
............................................................................... ...............................................................................................
................................................................................ ..............................................................................................
.............................................................................. ................................................................................................
............................................................................... ...............................................................................................
................................................................................ ..............................................................................................
.............................................................................. ................................................................................................
............................................................................... ...............................................................................................
................................................................................ ..............................................................................................
................................................................................ .............................................................................................
3