Po co powstają przepisy o rachunkowości:

- w celu jednolicenia

- aby zapewnić porównywalność dostarczanych informacji przez rachunkowość

Międzynarodowe przepisy dotyczące rachunkowości:

1. Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości IASI

2. Międzynarodowa Federacja Księgowych IFAC

3. Unia Europejska

4. Europejskie Stowarzyszenie Rachunkowości

5. Federacja Dyplomowanych Księgowych Europy FEE

6. Konfederacja Księgowych Azji krajów Pacyfiku CAPA

7. Bank Światowy

8. Organizacja ds. Współpracy i Rozwoju Gospodarczego OECD

9. Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych IOSCO

Ad 3) Unia Europejska

W latach 60 powołano odpowiednie struktury organizacyjne odpowiedzialne za harmonizacje rachunkowości. Efektem końcowy pracy tych struktur są dyrektywy UE (długotrwały proces, ok. 10 lat trwa przygotowanie dyrektywy)

Polska Ustawa o Rachunkowości opierała się na dyrektywach UE

Ważne dyrektywy:

1. dyrektywa czwarta z dnia 25.07.1978 r. o rocznych zamknięciach rachunkowości spółek o określonych formach prawnych

2. Dyrektywa siódma z dnia 13.07.1983 r. o skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, ich przygotowaniu, publikacji i weryfikacji.

3. Dyrektywa ósma z dnia 10.04.1984 r. w sprawie zatwierdzania osób odpowiedzialnych za przystąpienie statutowej rewizji (badanie i weryfikacja) dokumentów księgowych

Ad 1) Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości IASI

Siedziba w Londynie, założona w 1973 r., organizacja prywatna.

Zrzesza organizacje biegłych księgowych (ok. 100 krajów w tym Polska). Jest uznawany za jedne z najważniejszych na świecie organów w zakresie harmonizacji zasad rachunkowości. Na początku w jej skład wchodziły takie kraje jak: UK, Niemcy, Francja, Włochy, Japonia, jednak w bardzo szybkim czasie rozrosła się w wielka międzynarodową organizacje.

Dotychczas opracowała 41 standardów (są bardziej szczegółowe niż dyrektywy, dotyczą bardziej szczegółowych zagadnień)

Znowelizowana Ustawa o Rachunkowości opiera się o te standardy (w przypadku, jeżeli w samej ustawie nie ma opracowanego danego zagadnienia to trzeba brać pod uwagę powyższe standardy)

Podstawy prawne rachunkowości w polskim ustawodawstwie:

1. Ustawa o Rachunkowości z dnia 29.09.1994

2. Znowelizowana Ustawa o Rachunkowości z dnia 9.11.2000

3. Ustawa z 15 września 2000 Kodeks Spółek Handlowych

4. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 o podatku dochodowym od osób prawnych

5. Ustawa z dnia 20.11.2000 o zmianie ustawy o podatku od osób prawnych

6. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia grudnia 1999 w sprawie klasyfikacji środków trwałych

7. Europejska Klasyfikacja Działalności

8. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 w sprawie szczegółowych zasad wyboru metody wyceny, zakresu ujawniania i sposoby prezentacji instrumentów finansowych

Przepisy te można podzielić na:

- przepisy prawa bilansowego (Ustawa o Rachunkowości)

- przepisy prawa podatkowego

Jednak w znacznej mierze przepisy te są niespójne ze sobą. Co jest w zgodzie z Ustawą o Rachunkowości nie musi być zgodne z prawem podatkowym.

Naczelna zasada rachunkowości - wiarygodnego i rzetelnego obrazu:

Głównym celem jest stosowanie zasad rachunkowości jest, aby w sposób prawidłowy, rzetelny i jasny przedstawić w księgach rachunkowych i sporządzanych na ich podstawie sprawozdań finansowych sytuacji majątkowej, finansowej, wyniku finansowego oraz rentowności jednostki

Pięć nadrzędnych zasad rachunkowości:

1. Zasada memoriałowa

2. Zasada kontynuacji (kontynuacji działania)

3. Zasada ostrożnej wyceny (zasada wyceny pesymistycznej)

4. Zasada ciągłości

5. Zasada istotności

Ad 1) Ujęcie w księgach rachunkowych danego roku obrotowego ogółu przychodów i związanych z tymi przychodami kosztów niezależnie od terminu ich zapłaty. Przeciwieństwo zasady kasowej (do zaliczenia istotny jest moment zapłaty - teraz moment wystawienia dokumentów np. faktury)

Ad 2) Opiera się na domniemaniu prowadzenia przez jednostkę w dającej się określić przyszłości działalności w niezmieniony istotnie sposób i zakresie. Związany z wyceną składników majątku:

Gdy zostaje naruszona np. przy sprzedaży, połączeniu się jednostki, likwidacji, wtedy wycena majątku następuje według cen sprzedaży możliwych do uzyskania.

W jednostce kontynuującej wycena składników majątku odbywa się wg. cen historycznych (to cena nabycia lub koszt wytworzenia)

Ad 3) Lepiej jest wycenić niżej niż za wysoko

Ad 4) polega na stosowaniu w sprawozdaniach i bilansie tego samego sposobu wyceny, prezentacji informacji, grupowania, aby zapewnić porównywalność.

Ad 5) wyodrębnianie zdarzeń lub składników, które są istotne do oceny sytuacji finansowej z jednoczesną możliwości pomijania mało istotnych lub stosowanie uproszczonej oceny składników mało istotnych

Siedem członów rachunkowości

1. Opis przyjętych zasad rachunkowości (przyjęta polityka rachunkowa)

↓

2. Prowadzenie ksiąg rachunkowych (ksiąg handlowych)

↓

3. Inwentaryzacja

↓

4. Wycena aktywów i pasywów, ustalenie wyniku finansowego

↓

5. Sprawozdawczość finansowa

↓

6. Gromadzenie i przechowywanie dokumentów

↓

7. Poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań

Ad 1) Opis przyjętych zasad rachunkowości (przyjęta polityka rachunkowa).

Składa się z Zakładowego {Planu Kont i wykazu prowadzonych ksiąg rachunkowych.

Ad 2) Prowadzenie ksiąg rachunkowych (ksiąg handlowych).

Obejmuje:

• dzienniki - urządzenia, w którym zapisy prowadzone są w spsoć chronologiczny;

• księga główna - zapisy prowadzone są w sposób systematyczny (przy zapisie w księdze głównej obowiązuje zasada podwójnego zapisu);

• księgi pomocnicze - nie obowiązuje podwójny zapis;

• zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej i kont ksiąg pomocniczych;

• inwentarz (wykaz składników aktywów i pasywów).

Ad 3) Inwentaryzacja.

Zapis służący do porównywania stanu rzeczywistego ze stanem ewidencyjnym.

Ad 4) Wycena aktywów i pasywów, ustalenie wyniku finansowego.

Szczegółowe zasady wyceny w odniesieniu do poszczególnych składników majątku.

Ad 5) Sprawozdawczość finansowa.

Zestawienia w zagregowany sposób prezentują sytuacje finansową. Sporządzane na koniec okresu sprawozdawczego. Najważniejsze elementy to:

• bilans;

• rachunek zysków i strat.

Ad 6) Gromadzenie i przechowywanie dokumentów.

Przechowywane muszą być: księgi rachunkowe, dokumenty inwentaryzacyjne i sprawozdania finansowe.

Ad 7) Poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań.

Badanie przez biegłych rewidentów i ogłaszanie sprawozdań finansowych większych jednostek.

Definicja rachunkowości według prof.

Rachunkowość jest to system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych w pieniądze i bilansujących się danych liczbowych dotyczących sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.

Rachunkowość finansowa Wykład 1 27-03-2003

4

---