FIZJOLOGIA - KOLOKWIUM

1. ELEKTROFIZJOLOGIA KOMÓRKOWA

BŁONA KOMÓRKOWA - oddziela środowisko wewnętrzne od zewnętrznego. Jest ona zbudowana z lipidów, białek oraz węglowodanów i stanowi przepuszczalną strukturę. Oddziela ona jednocześnie środowisko wewnątrzkomórkowe, gdzie zachodzą podstawowe procesy metaboliczne od środowiska zewnętrznego i odgrywają decydującą role w utrzymaniu homeostazy komórek. Zniszczenie błony komórki powoduje śmierć komórki.

Jest hydrofilowa.

W błonie komórkowej znajdują się białka globularne, zajmujące warstwę zewnętrzną lub wewnętrzną fosfolipidową, jak również cała grubość błony. Białka bł. kom. Zbudowane są z kilku podjednostek i można je podzielić na 5 grup:

1) b. integralne - ich bieguny są hydrofilne i ustawiona są za zew błony

2) b. nośnikowe - tworzące kanały aktywnego transportu cząsteczek przez błonę komórkową

3) kanały jonowe - białka je tworzące ( kontaktują się z dwoma środowiskami, przenoszenie informacji, przenikanie jonów, wyrównanie stężeń)

4) białka receptorowe - wiążące aktywne cząsteczki chemiczne, takie jak mediatory chemiczne i hormony

5) b. enzymatyczne

DYFUZJA - jest procesem biernym , elektrycznie obojętne składniki roztworu przemieszczają się zgodnie z gradientem stężeń, tzn przenikają przez bł.kom. od strony stężenia większego do mniejszego.

1.dyfuzja prosta - przepływ jest wprost proporcjonalny do różnicy stężeń. Prawo Fica

F=-PxAx[Cw-Cz] F- przepływ, P - współczynnik przepuszczalności, A-m powierzchnia przepływu, Cw - stężenie wew, Cz- stężenie zew.

2.dyfuzja ułatwiona- odbywa się zgodnie z gradientem stężeń, bez użycia energii chemicznej, związki nierozpuszczalne w tłuszczach są transportowane przez białka nośnikowe tworząc z nimi nietrwałe kompleksy. Kompleks po przeniesieniu przez błonę komórkowa rozpada się, uwalniając cząsteczki do cytoplazmy.

Osmoza - jest to przenikanie bierne wody przez błonę kom. (jest pół przepuszczalna) zgodny z gradientem ciśnienia osmotycznego.

Transport czynny - odbywa się wbrew gradientowi stężeń,( ze stężenia mniejszego do większego). W ten sposób przenoszone są cząsteczki monosacharydów i aminokwasów. Transport ten odbywa się z udziałem energii chemicznej pochodzącej z rozkładu ATP,

ATP-azy - transportery.

3 rodzaje transportu czynnego:

- uniporty - transportowany jest jeden związek; przenosi cząsteczkę lub jon ze stężenia mniejszego do większego

- symport- przenosi 2 cząsteczki w jednym kierunku

- antyport - przenosi 2 cząsteczki w różnych(przeciwnych) kierunkach

POTENCJAŁ SPOCZYNKOWY - błony komórkowej równy jest średnio -70mV w dużych neuronach może on sięgać nawet -90mV . różnice ładunków elektrycznych wewnątrz i na zewnątrz komórki jest ujemne w stosunku do środowiska zewnętrznego. Ta różnica nazywana jest potencjałem spoczynkowym błony kom i powstaje w wyniku nierównomiernego rozłożenia ładunków po obu jej stronach. Jest on spowodowany właściwościami błony komórkowej przez którą jony o ładunku dodatnim elektrycznym przenikają z trudnością.

Kiedy różnica potencjałów występuje po obu stronach błony, wówczas jest ona spolaryzowana kiedy jednak zmniejsza się spoczynkowa różnica potencjałów w odpowiedzi na bodziec mamy do czynienia z depolaryzacją. Zwiększenie spoczynkowej różnicy potencjałów to hiperpolaryzacja.

Do wnętrza komórki o ujemnym ładunku elek. Przenikają naładowane dodatnio kationy przede wszystkim sodowe i potasowe.

Prawo Nernsta E = -RT/nF x ln_E x Cw/Cz E = - 61 x lg₁₀ Cw/Cz E = - 61 xlgx10/1 E=-61x1 E = - 61 mV
E-potencjał; RT - stała gazowa, temperatura w skali Kelwina; n - wartośc danego jonu; F - stała Faradaya , Cw/Cz stężenie na wew/zew

*potencjał onkotyczny - pochodzi od jonów nieorganicznych,

*potencjał osmotyczny - pochodzi od jonó organicznych.

POMPA SODOWO - POTASOWA utrzymuje stały potencjał spoczynkowy komórki na poziomie -90mV. Główną rolę w zjawiskach bioelektrycznych zachodzących w komórce odgrywają jony sodowe (Na) i potasowe (K). Większe stężenie jonów potasu jest wewnątrz(135) komórki niż na zewnątrz(4), gdzie z kolei występuje większe stężenie jonów sodu. Komórka nerwowa zawiera również ujemnie naładowane cząsteczki organiczne (białka). W wyniku różnicy stężeń jony dążą do ustalenia równowagi i dlatego jony K dyfundują na zewnątrz komórki, a jony Na do jego wnętrza. Mimo to nie dochodzi do wyrównania stężeń, a mechanizmem, który utrzymuje ową różnicę jest pompa sodowo - potasowa.

* potencjał elektryczny - odnosi się do rodzaju ładunków

* potencjał dyfuzyjny - odnosi się do rodzaju jonów

> jony chlorkowe - więcej ich na zew w spoczynku, wnętrze komórki jest bardziej ujemne, kanały w spoczynku są otwarte, potencjał elektryczny jest większy niż potencjał dyfuzyjny, jony chlorkowe nie przemieszczają się (czekają na zewnątrz).
Stały potencjał pozwalają mierzyć:

- elektroda szklana - może mierzyć w jednym obszarze

- elektroda stalowa (metalowa) - może mierzyć w 2 obszarach (wew i zew)

POTENCJAŁ CZYNNOŚCIOWY

Bezpośredni powód wystapienia czynności mechanicznej. Bodźce są różnego rodzaju. Komórki pobudliwe - mięśniowe - odpowiedzią jest skurcz; nerwowe - odp jest przesunięcie fali bodźca wzdłuż aksony.

Bodziec musi spełniać parametry:

- mieć intensywność najmniejszą - progową

- intensywność nadprogową - wywoła taką samą reakcję jak progowy

- intensywność podprogową - nie wywołuje reakcji

Bodziec działając na błonę komórkową neuronu zmienia jej właściwości, co z kolei wywołuje potencjał czynnościowy. Powstaje on w wyniku nagłego wzrostu przepuszczalności błony neuronu dla jonów sodu.

Bodźce o sile podprogowej wyzwalają jedynie miejscową odpowiedz komórki, która nie ma właściwości rozprzestrzeniania się. Aby depolaryzacja (napływanie jonów Na do wnętrza neuronu przez kanały dla jonów Na, powoduje to wyrównanie ładunków elek pomiędzy wnętrzem a otoczeniem) mogła rozprzestrzeniać się wzdłuż aksonu do jego zakończenia, bodziec musi być progowy. Kiedy depolaryzacja osiągnie wartość progową lub ją przewyższy, powstaje potencjał czynnościowy( trwa on ok. 0,5 ms)

Początkowy szybki napływ jonów sodu do komórki jest krótkotrwały. W odpowiedzi na wzrost dodatnich ładunków wewnątrz komórki zostają otwarte kanały jonów potasowych. Jony potasu o ładunku dodatnim zaczynają przemieszczać się na zewnątrz komórki (obszar ujemny). W tym momencie zew środowisko komórki zaczyna ponownie uzyskiwać coraz bardziej dodatni ładunek w stosunku do wnętrza kom. napięcie powraca do wartości spoczynkowej ( - 90 mV) co nazywa się REPOLARYZACJĄ.

OKRESY REFRAKCJI

1) Refrakcja bezwzględna - odnosi się do okresu gdzie bodziec progowy nie wywołuje odpowiedzi komórkowej, reakcja na bodziec kończy się w połowie okresy repolaryzacji, ( w depolaryzacji trwa).

2) Refrakcja względna - ma ona miejsce od połowy okresu repolaryzacji do końca potencjalu czynnościowego, jest wywołana bodźcem nadprogowym.

SUMOWANIE BODZCÓW CZASOWE

- jeżeli częstotliwość bodźca jest większa niż okres depolaryzacji to sumowanie takich bodźców wywoła odpowiedz komórki

- jeżeli częstotliwość bodźca jest mniejsza niż okres depolaryzacji to na drodze sumowania nie wywołuje odpowiedzi komórki.

2. FIZJOLOGIA MIĘŚNI

Mięsień szkieletowy jest zbudowany z wielu tysięcy komórek mięśniowych tworzących pęczki. Na obu końcach komórki mm są przyczepione do ścięgien.

Komorka mięśniowa poprzecznie prążkowana jest wielojądrzastą, o przekroju cylindrycznym. Otoczona sarkolemmą - pobudliwą błoną komórkową. Wnętrze komórki wypełnia sarkoplazma i pęczki włókienek mięśniowych ( miofibryle). Omięsna zew otacza cały mięsień, utrzymując go w całości. Pod nią omięsna wew lub namiętna otacza małe pęczki włókiem mm; następnie śródmięsna - otacza pojedyncze wlokno, pod nią sarkolemma.

Włókienko mięśniowe składa się z grubych i cienkich nitek bialek kurczliwych. Nitke gruba tworzą cząsteczki miozyny, każda zbudowana jest z 2 ciężkich i 4 lekkich łańcuchów pilipeptydowych. Nitka cienka utworzona z cząsteczek aktyny i tropomiozyny. Na tropomiozynie osadzone są cząsteczki troponiny, z których każda ma 3 pojednostki T (troponina łączy się z tropomiozyną),I (ma duże powinowactwo do aktyny),C (powinowactwo do jonów wapnia) o odmiennych właściwościach.

* Sarkomer - podstawowa jednostka strukturalna i czynnościowa miofibryli

Każde włókienko mięśniowe zwiera kilkaset do kilku tysięcy miofibryli (kurczliwe włókienka mm), miofibryle mają kształt podłużnych nitek zbudowanych z miofilamentów aktynowych i miozynowych ułożonych równolegle do osi długiej miofibryli. Miofibryla jest podzielona przez twz. Krążki Z na mniejsze podjednostki zwane sarkomerem.

* Sprzężenie elektromechaniczne - zachowanie się elementów kurczliwych po zmianie stężenia jonu wapnia. 0-1 mikro-mola spoczynek, 10 mikromola to skurcz.

4 etapy:

1) uwalnianie jonów wapnia ze struktur cewek poprzecznych „T”, poprzedzone przekazaniem potencjału czynnościowego,

2) aktywacja białek kurczliwych - tworzenie specyficznych mostków miozynowych, które łączą się chwilowo ze strukturami aktynowymi (podniesienie się główek aktynowych, powoduje to również skracanie sarkomeru).

3) wytwarzanie napięcia mięśniowego

4) rozluźnienie mięśnia.

SKURCZE

1) pojedynczy - reakcja komórki mięśniowej na pojedynczy bodziec o charakterze progowym.

2) izometryczny - długość mm pozostaje stała, zmienia się napięcie mm

3) izotoniczny - długość mm się zmienia, napięcie mm jest stałe

4) auksotoniczny - zmienia się długość i napięcie

5) izokinetyczny

TYPY SKURCZÓW

1) tężcowe - mm pobudzony serią bodźców, w której przerwa między bodźcami jest krótsza niż cały czas skurczu. W zależności od czasu trwania przerwy wyróżniamy:

- s. t. zupełny - może mieć charakter izotoniczny bądź izometryczny, wzrost napięcia i długości następuje na drodze liniowej. Przerwa między bodźcami jest krótsza niż okres kurczenia się mięśnia, a dłuższa niż okres jego refrakcji.

- s. t. niezupełny - kiedy pobudzenie działa z częstotliwością większą niż skurcz pojedynczy, wzrost napięcia i długości następuje skokowo. Następne pobudzenie następuje gdy mm zaczął się już rozkurczać.

BADANIE ELESTYCZNOŚCI MM SZKIELETOWEGO

Narzędzie do pomiaru to kimograf na nim zawieszony na haczykach mięsień.

Tonus mięśniowy przeciwdziała dalszej rozciągliwości mm a także przeciwdziała zerwaniom mm szkieletowego. Mięsień nie powrócił do długości właściwej. ( pod wpływem obciążenia)

Jeśli zadziałamy na mm bodźcem progowym - elektrycznym to mm powróci do dlugości spoczynkowej.

BADANIA SIŁY MIĘŚNIOWEJ

F = m _x a [1N] ; siła = masa razy przyspieszenie

Ciężar - G = m _x q

Siła bezwzględna mm - to max ciężar jaki zdoła udźwignąć mięsień podczas max skurczu. (do przekroju anatomicznego)

Siła względna - to ta wartość siły bezwzględnej podzielonej przez pole przekroju poprzecznego mięśnia.

W mm szkieletowych spotykamy się z różnymi ułożeniami włókien np. pierzaste, równoległe, przypadkowe.

Przekrój anatomiczny - prostopadły do osi mm szkieletowego.

Przekrój fizjologiczny - prostopadły do osi włókien mięśniowych. Będzie miał większą powierzchnię niż anatomiczny.

Mięsień jest strukturą trójwymiarową

PRAWO ŚREDNICH OBCIĄŻEŃ

Odnosi się do pracy wykonywanej przez dana grupę mięśni. Obrazuje nam możliwości max pracy przy średnim obciążeniu. W = F x s; praca = siła razy przesunięcie.

Mięsień aby wykonać prace mu się skurczyć czyli dostać bodziec progowy.

Mm zawieszony na kimografie, jest obciążany coraz bardziej. (0,5,10,15…) przesunięcie się mniejsza (10,8,7..) mm wykonuje prace(0,40,70,75,40,..)

3.FIZJOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO - GŁÓWNIE ODRUCHU

ODRUCH - jest jednostką czynnościową układu nerwowego powstającego na wskutek działania bodźca. Każdy jest organizowany, odbywa się na zasadzie łuku odruchowego.

Odruch - to odpowiedź efektora na pobudzenie receptora. Jest to podświadoma odpowiedź narządu wykonawczego ( efektora) wywołana pobudzeniem narządu odbiorczego ( receptora) i wyzwalana za pośrednictwem ośrodkowego UN. Niektóre reakcje są wrodzone i występują u wszystkich osobników. Są to odruchy bezwarunkowe, zwane prostymi lub wrodzonymi, inne powstają w ciągu życia osobniczego i nazywają się odruchami warunkowymi (nabytymi)

* Odruchy bezwarunkowe to wrodzone, trwałe, automatyczne reakcje na bodźce, które przez całe życie przebiegają tak samo.

Przykładem odruchów bezwarunkowych są:

A) odruch kolanowy - po uderzeniu w kolano, w ścięgno rzepki - powoduje wyprostowanie się nogi.

B) odruch ścięgna Achillesa - objawia się drganiem mięśnia łydkowego po uderzeniu w ścięgno Achillesa.

C) odruch źrenicy na światło

D) odruch rogówkowy

E) odruchy obronne np. bodźce termiczne lub mechaniczne, sparzenie, ukłucie

F) odruchy instynktowne.

Ośrodki odruchów bezwarunkowych znajdują się na niższych partiach układu nerwowego w rdzeniu kręgowym.

* Odruchy warunkowe to wyuczone, nabyte w ciągu życia osobnika reakcje na bodźce. Odbywają się one przy udziale kory mózgowej na podłożu odruchów bezwarunkowych. Są one podporządkowane naszej woli, są podstawowymi elementami uczenia się i zapamiętywania. Np. ślinienie na widok pokarmu.

ŁUK ODRUCHOWY

Łuk odruchowy to droga jaką przebywa impuls nerwowy od receptora do efektora. Łuk odruchowy stanowi strukturalny (anatomiczny) element reakcji odruchowej.

Składa się z 5 zasadniczych elementów:

1) receptora,

2) dośrodkowej drogi (czuciowa, aferentna) doprowadzającej neuronu czuciowego,

3) ośrodka nerwowego - kojarzeniowego (kora mózgowa, rdzeń kręgowy, móżdżek),

4) odśrodkowej drogi (ruchowa) wyprowadzającej neuronu ruchowego,

5) efektora.

Łuki odruchowe:

- monosynaptyczne - występuje tylko 1 synapsa pomiędzy neuronem czuciowym a ruchowym

- polisynaptyczne - synaps jest kilka

INNE RODZAJE ODRUCHÓW

• Ze względu na ośrodek kojarzeniowy

a)rdzeniowe

b) mózgowe:

korowe (ośrodki kojarzeniowe znajdują się w korze mózgowej);

podkorowe (w jądrach podkorowych);

opuszkowe (w rdzeniu przedłużonym)

c) somatyczne - sterują funkcjonowaniem układu mięśniowego:

- powierzchniowe - takie gdzie receptory znajdują się w skórze

- głębokie - gdzie receptory znajdują się w tkance mięśniowej lub ścięgnistej

d) wegetatywne - dotyczące serca, naczyń krwionośnych, układu pokarmowego.

• Ze względu na czynność odruchową

- statyczne

- lokomocyjne

- wydalnicze

- wydzielnicze

• Ze względu na rozmieszczenie receptora dotyczą układu mięśniowego:

- elektroceptywnych - zewnętrznych

- głębokie - proprioreceptywnych - wewnętrznych (*struktury Golgiego w narządzie ścięgnistym są to receptory należące do receptorów na rozciąganie;* włókienko nerwowo- mięśniowe - wł. Intrafuzalne - budowa inna niż poprzecznie prązkowana)

DOŚWIADCZENIA

Preparat żaby spinalnej - zostaje uszkodzone mózgowie lub przecięcie centralnego układu nerwowego, powyżej rdzenia kregowego.

1) Badanie odruchu zginania

* na jedną z kończyn działamy szczypcami wówczas preparat zgina kończynę.

* przygotowujemy roztwór kwasy siarkowego IV o stężeniu 1%. Nasączamy bibułę kwasem następnie nakładamy na część brzuszną.

2) Doświadczenie Bronogesta - przerwanie ciągłości łuku odruchowego.

Pod powłoka skórną przecinamy jeden z pni nerwowych co powoduje że jedna kończyna ulega zwiotczeniu. Na jedną z kończyn działamy kwasem siarkowym 1%, nakładamy bibułkę z tym kwasem, preparat wykona ruch jak by chciał zrzucić bibułkę.

Następnie powyżej stawu kolanowego nacinamy powlokę skórną w kierunku palców (skórujemy łapkę), i na zesforowaną łapkę nakładamy bibułkę z kwasem, tym razem odruchowa nie wystąpiła.

3) Doświadczenie Turka

Polega na badaniu czasu odruchu. Wykorzystujemy kwasy siarkowe o różnych stężeniach. 0,1;0,3;0,5;0,7;1% W momencie nałożenia bibułki nasączonej kwasem na kończynę, włączamy stoper i mierzymy czas odruchu. Zaobserwujemy iż im większe stężenie tym szybsza reakcja odruchowa.

4) Doświadczenie Seczżwowa

Hamowanie i torowanie odruchów. Potrzebny roztwór kwasu siarkowego 1% i szczypce.

- na jedną z kończyn nakładamy bibułkę i obserwujemy reakcję - zginania

- nakładamy bibułkę z równoczesnych lekkim uciskiem szczypcami na drugą kończynę, efektem będzie zgięcie kończynę potraktowanej kwasem

- bibułkę nasączona kwasem nakładamy na kończynę pierwszą, drugą mocno uciskamy szczypcami, obserwujemy uciskaną kończynę w postaci zginania.

ODRUCHY U CZŁOWIEKA

- eksteroreceptywne - rogówkowy; babińskiego - u noworodków, drażniąc stopę następuje odwiedzenie do zewnątrz i rozstrzępienie palców,

- proprioreceptywne - kolanowy - uderzamy w ścięgno rzepkowe, następuje wyprost kolana poprzez skucz mięśnia czworogłowego uda; odruch ze ścięgna Achillesa reakcja jest stopa odwiedziona ku zewnątrz.

4. FIZJOLOGIA NARZĄDÓW ZMYSŁÓW

1. BADANIE CZUCIA SKÓRNEGO

Przyrząd służący do badania to estezjometr, jego rękojeść jest z włosa końskiego, ostrze - elastyczne, wykonujemy nim nakłucie. Obszary do badania są takiej samej powierzchni 1cm na 1cm, na okolicach ciała np. usta, plecy, stopa. Na każdej z okolic wykonujemy taka samą liczbę nakłuć - 50, ale z różna intensywnością. Następnie zliczamy ilość bodźców, osoba badana również zlicza bodźce które odczuła, odebrała. Później sprawdzamy ilość bodźców dla poszczególnych obszarów. Wniosek: im więcej odebranych bodźców tym mniej? receptorów czuciowych.

2. BADANIE PROGU POBUDLIWOŚĆI CZUCIOWEJ

Przyrządem do badania jest cyrkiel estezjometryczny, rękojeść również z włosa końskiego. Badanie to wykonujemy podobnie jak poprzednie. Wykreślamy pola badawcze na dowolnych obszarach ciała. Nakłucia wykonujemy równocześnie dwoma ostrzami cyrkla. Za próbę pobudliwości części danej okolicy uważa się możliwie największe rozwarcie ramion cyrkla estezjometrycznego.

Nakłuwamy daną okolicę, badany musi określić czy odczuwa 1 czy 2 nakłucia, jeśli 2 to zmniejszamy rozwarcie ramion cyrkla o 1 jednostkę (1mm) i powtarzamy próbę. Badanie wykonujemy do momentu aż badany stwierdzi, że odbiera pojedynczy bodziec, wtedy przerywamy badanie. Uważa się pierwszy wynik (odebrania 1 bodźca) jako prawdziwy, próg pobudliwości zgodny jest z tym jak wskazuje skala cyrkla.

3. BADANIE CZUCIA SMAKOWEGO

Przygotowujemy roztwory: słodki - glukoza, słony - sól kuchenna, kwaśny - ocet, gorzki - chinina. Piątym roztworem jest czysta woda do przepłukania jamy ustnej. Przyrząd do badania to pipeta lub skraplacz. Badanej osobie podajemy przez skraplacz w różne okolice języka, przygotowane roztwory. Czekamy na reakcję do momentu odczytania przez badanego każdego ze smaków. Każdorazowo badany musi przepłukać jamę ustną.

4. BADANIE CZUCIA WĘCHOWEGO

Ocena narządu węchu jest określana tak, że dla danej osoby określa się próg pobudliwości węchowej. Intensywność woni stanowiącej ten próg może być dla różnych osób różna jednak nie świadczy to o upośledzeniu. Badanie prowadzi się używając - olfaktometry, jednostką intensywności woni jest 1 olfaksja i ta jednostka stanowi próg pobudliwości dla receptorów węchowych. Do otworu nosowego wsuwamy jeden koniec rurki, 2gi otwór nosowy jest zamknięty. Na drugim jej końcu jest skala oraz umieszczamy rurkę o większej średnicy wykonanej z kauczuku lub krzemionki. Dwa otwory rurki oddziela bariera. Rurkę nasączamy wonią. Osoba badana wdycha powietrze a my wysuwamy rurkę o jeden stopień do momentu kiedy badany odczuwa woń.

5. BADANIE OSTROŚCI WZROKU

Do badania potrzebne są Tablice Snellena. Konstrukcja polega na pewnych założeniach. Każdy element umieszczony na nich widoczny jest z odległości 5 min kątowych, a jest on o boku równym 5 minutom kontowym. Badana osoba ustawiona jest z odległości pośredniej. 1 oko zamknięte. Odległość z której obserwator będzie patrzył na dany symbol z odległości równej 5 min kątowej.

Odległość kątowa - jednostką jest stopień, minuta i sekunda. Wraz ze wzrostem odległości liniowej zmniejsza się odległość kątowa. Przedmiot oddalający się postrzegamy jako zmniejszający się. Jeśli oddalają się 2 przedmioty to po pewnym czasie odbierzemy wrażenie że stanowią one obraz jednego przedmiotu. Obraz 2 przedmiotów nie może padać na 2 sąsiadujące pręciki.

Fotoreceptory - czopki - pozwalają odbierać barwy, - pręciki - bodźce odpowiedzialne za widzenie kształtów i widzenie nocne.

Próg pobudliwości dla pręcików wynosi w przybliżeniu 1 min kątową. Czyli obraz z sąsiadujących pręcików będzie obrazem 1 przedmiotu.

5. BADANIE ODLEGŁOŚCI PLAMKI ŚLEPEJ - DOŚWIADCZENIE MARIOTA

Plamka ślepa - miejsce gdzie nie ma czopków i pręcików, nie odbiera ona wrażeń wzrokowych.

Doświadczenie Mariota bada czy występuje plamka ślepa. Wykonywane jest oddzielnie dla prawego i lewego oka. Umieszczamy krzyżyk na osi optycznej oraz plamkę takiej samej wielkości oddalona od krzyżyka o 8 cm. Gdy oddalamy i przybliżamy oś z krzyżykiem i plamką względem naszych oczu to zaobserwujemy że plamka zniknie nam z pola widzenia. Oznacza to, że pada w miejsce plami ślepej.

6. BADANIE POLA WIDZENIA.

Wykonywane dla oka prawego i lewego. Zakrywamy jedno oko obieramy punkt obserwacji, następnie zmieniamy oko i wówczas nie widzimy niektórych przedmiotów. Pola widzenia się pokrywają ( w większym lub mniejszym stopniu), skrajne obszary się nie pokrywają.

Przyrządem do badania jest perymetr. Ma on pasek blachy stanowiący kąt 180⁰ w środku tego półkola jest wartość zerowa a dalej inne wartości.

Przyrząd - tarcze perymetryczne.

Badanie polega na tym że: Osoba ustawia,(kieruje wzrok) 1 oko na wartości zero w tarczy. Określamy wartość skali górną i dolną, np. górna do oczu to 70⁰ a dolna 90⁰ . obracamy półksiężyc (blachę) o 30⁰ i robimy pomiar jak wcześniej aż nam się zamknie w 180⁰. wykreślone punkty łączymy. Otrzymujemy obraz pola widzenia oka. Widzenie lewego i prawego oka jest symetryczne.

7. BADANIE RÓWNOWAGII

1) Doświadczenie Baranyiego

Sprawność funkcjonowania kanałów trój kolistych. Są one położone w uchu środkowym, ułożone w 3 płaszczyznach i wypełnione płynem zwanym, endolimfą. Każdy z tych kanałów zaopatrzony jest w receptory: łagiewkę i osklepek.

Sprawdzenie poprawności kanałów. Wykorzystujemy do badania krzesło obrotowe, badany siada na nim wyprostowany, oczy zawiązujemy mu opaską i każemy przywieść brodę do klatki piersiowej. Wskazujemy punkt bezpośrednio przed badanym,(osoba badana pokazuje to miejsce) następnie obracamy krzesło 10-15 razy ze stała prędkością i zatrzymujemy w położeniu wyjściowym. Badany ma wskazać ten sam punkt co poprzednio, jednak punkt który pokaże będzie odległy. Dzieje się tak ponieważ w jednym z kanałów trój kolistych endolimfa znajduje się w ruchu obrotowym.

2. Doświadczenie Ramberga

Wyznaczamy na podłodze linię prostą. Badanej osobie zawiązujemy oczy opaską, nakazujemy iść jej noga na nogą po prostej linii, ręce są wzdłuż tułowia. Okaże się że badany zacznie zataczać koło, jeśli jest prawo ręczny będzie poruszał się w prawa stronę.

1

---