Wyrok

z dnia 14 sierpnia 2001 r.

Naczelny Sąd Administracyjny (do 2003.12.31) w Warszawie

I SA 794/2001

1. Brak przesłania upomnienia stanowi istotne uchybienie i daje podstawę do złożenia zarzutów, a w konsekwencji prowadzi do umorzenia postępowania egzekucyjnego. Natomiast przesłanie upomnienia przez organ egzekucyjny nie stanowi o wywiązaniu się przez wierzyciela z obowiązku wynikającego z art. 15 ustawy z 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

2. Organ egzekucyjny może wszcząć egzekucję administracyjną w sytuacji, gdy do wniosku został załączony tytuł wykonawczy - art. 26 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Z akt sprawy wynika, że tytuł wykonawczy w postaci wyroku został wydany, ale nie został złożony do akt sprawy. W aktach znajduje się jedynie kserokopia tytułu wykonawczego, a taki dokument nie może być uznany za tytuł wykonawczy w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

LEX nr 55780

55780

Dz.U.05.229.1954: art. 15; art. 26; art. 59

Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno.

Sędziowie: NSA Jerzy Sulimierski, SO del. Cezary Pryca (spr.).

Protokolant: Joanna Chojnowska.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 15 stycznia 2001 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. uchyliło postanowienie z dnia 23 października 2000 roku Burmistrza Miasta J. o odmowie uwzględnienia zarzutów Jolanty B. od postanowienia z dnia 17 sierpnia 2000 roku Burmistrza Miasta J. o wszczęciu w stosunku do Jolanty B. postępowania egzekucyjnego i wezwaniu jej do dobrowolnego opróżnienia lokalu mieszkalnego i przekazało sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 1 października 1991 roku, wydanym w sprawie sygnatura akt C 20/91, Sąd Rejonowy w O. orzekł eksmisję Janiny B. wraz z osobami i rzeczami prawa jej reprezentującymi z lokalu mieszkalnego położonego w J. przy ulicy P. 6 oraz zasądził solidarnie od Janiny B. i Jolanty B. na rzecz Marka K. kwotę 9.110 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 stycznia 1991 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 25.000 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

W piśmie z dnia 4 stycznia 2000 roku Ewa i Marek K. wnieśli o wszczęcie w stosunku do Jolanty B. postępowania egzekucyjnego w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 1 października 1991 roku. W dniu 22 lutego 2000 roku wniosek wierzycieli został przekazany Burmistrzowi Miasta J.

W piśmie z dnia 31 lipca 2000 roku Burmistrz Miasta J. poinformował Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w O. o wyznaczeniu lokalu socjalnego dla dłużnika w osobie Jolanty B.

W piśmie z dnia 31 lipca 2000 roku Burmistrz Miasta J. zaproponował Jolancie B. przeniesienie się do lokalu socjalnego oznaczonego numerem 17 i znajdującego się w budynku położonym przy ulicy W. 5.

Pismem z dnia 9 sierpnia 2000 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w O. zawiadomił Burmistrza Miasta J., iż nie prowadzi postępowania egzekucyjnego w stosunku do Jolanty B. Natomiast Jolanta B., pismem z dnia 11 sierpnia 2000 roku zawiadomiła Burmistrza Miasta J., że nie wyraża zgody na przeniesienie się do lokalu socjalnego.

Postanowieniem z dnia 17 sierpnia 2000 roku Burmistrz Miasta J. wszczął przeciwko Jolancie B. postępowanie egzekucyjne o opróżnienie lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem 9 i znajdującego się w budynku położonym w J. przy ulicy P. oraz wezwał Jolantę B. do dobrowolnego opuszczenia zajmowanego lokalu mieszkalnego, w terminie 30 dni. Postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci wyroku Sądu Rejonowego w O. z 1 października 1991 roku, sygnatura akt C 20/91.

W dniu 5 września 2000 roku Jolanta B. wniosła zarzuty od postanowienia z dnia 17 sierpnia 2000 roku wydanego przez Burmistrza Miasta J. W zarzutach od postanowienia Jolanta B. powołała się na przepisy art. 33 pkt 1 i 4 oraz art. 59 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161 ze zmianami) i wniosła o umorzenie postępowania egzekucyjnego.

Postanowieniem z dnia 23 października 2000 roku Burmistrz Miasta J. nie uwzględnił zarzutów Jolanty B. od postanowienia z dnia 17 sierpnia 2000 roku.

Po rozpatrzeniu zażalenia Jolanty B., postanowieniem z dnia 15 stycznia 2001 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. uchyliło zaskarżone postanowienie Burmistrza Miasta J. z 23 października 2000 roku i przekazało sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

Na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia 23 października 2000 roku, skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego wnieśli Ewa i Marek małżonkowie K. Skarżący domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia podnieśli, że tytuł wykonawczy w postaci wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 1 października 1991 roku obejmuje swym zakresem także Jolantę B.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. podtrzymało swoją argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i wniosło o oddalenie skargi.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zaskarżone postanowienie nie narusza przepisów prawa.

W szczególności należy podkreślić, że zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 roku o Naczelnym Sadzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zmianami), Sąd orzeka w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym, na które służy zażalenie. Przepis art. 21 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym nakłada na Sąd obowiązek badania zgodności zaskarżonego postanowienia organu odwoławczego wyłącznie z punktu widzenia jego legalności, a więc z punktu widzenia jego zgodności z przepisami powszechnie obowiązującego prawa.

Podjęcie decyzji o wszczęciu egzekucji administracyjnej musi być poprzedzone spełnieniem określonych czynności o charakterze procesowym, wymienionych w przepisach ustawy z 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161 ze zmianami).

Po pierwsze zgodnie z brzmieniem art. 15 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, uprzednio przesłał mu pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Postępowanie egzekucyjne może zostać wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia. Natomiast przepis art. 33 pkt 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji stanowi, że podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego może być między innymi brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia, o którym jest mowa w art. 15 ustawy. Okoliczność ta stanowi podstawę do umorzenia postępowania egzekucyjnego - art. 59 § 1 pkt 7 ustawy. W literaturze podkreśla się, że brak przesłania upomnienia stanowi istotne uchybienie i daje podstawę do złożenia zarzutów, a w konsekwencji prowadzi do umorzenia postępowania egzekucyjnego. Natomiast przesłanie upomnienia przez organ egzekucyjny nie stanowi o wywiązaniu się przez wierzyciela z obowiązku wynikającego z art. 15 ustawy (vide R. Hauser i Z. Leoński, Egzekucja administracyjna, Komentarz do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym, Warszawa 1995). Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że wierzyciel Ewa i Marek małżonkowie K. nie dokonali czynności, o których mowa w art. 15 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Uwzględniając powyższe uwagi należy uznać, że pismo Burmistrza Miasta J. z dnia 31 lipca 2000 roku, skierowane do Jolanty B., nie może zostać uznane za wywiązanie się z obowiązku wynikającego z art. 15 ustawy. Pismo z dnia 31 lipca 2000 roku zostało przesłane przez organ egzekucyjny, a nie przez wierzyciela.

Po drugie wskazać należy, że organ egzekucyjny może wszcząć egzekucję administracyjną w sytuacji, gdy do wniosku został załączony tytuł wykonawczy - art. 26 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Z akt sprawy wynika, że tytuł wykonawczy w postaci wyroku z dnia 1 października 1991 roku Sądu Rejonowego w O. został wydany, ale nie został złożony do akt sprawy. W aktach znajduje się jedynie kserokopia tytułu wykonawczego, a taki dokument nie może być uznany za tytuł wykonawczy w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Z treści art. 26 § 3 ustawy z 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161 ze zmianami) wynika jednoznacznie, że egzekucja administracyjna obowiązków wynikających z orzeczenia sądowego może być wszczęta wyłącznie w oparciu o tytuł wykonawczy, którym jest orzeczenie sądowe zaopatrzone w klauzulę wykonalności. Według art. 776 k.p.c. tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Natomiast z art. 777 pkt 1 k.p.c. wynika, że tytułem egzekucyjnym jest także prawomocny wyrok sądowy. Tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od Sądu klauzulę wykonalności nadaje Sąd I instancji, w którym sprawa się toczy - art. 781 § 1 k.p.c.

Ponadto należy podnieść, że z treści kserokopii wyroku z dnia 1 października 1991 roku Sądu Rejonowego w O. nie wynika, aby Sąd orzekł eksmisję wobec Jolanty B. Biorąc pod uwagę fakt, iż w dacie wyrokowania Jolanta B. była osobą pełnoletnią i samodzielną, to uznać należy, że nie ma do niej zastosowania klauzula zawarta w punkcie 1 wyroku. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego zamieszkiwanie z najemcą jego pełnoletnich i utrzymujących się własnymi siłami dzieci, jest stosunkiem prawnym zbliżonym do użyczenia (vide uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 6.04.1970 r., III CZP 61/69, OSNCP 7-8/71, poz. 118, uchwała Sądu Najwyższego z 18.07.1984 r., III CZP 42/84, OSNCP 2-3/85, poz. 25)

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zmianami) orzekł jak w sentencji wyroku.

---