Politechnika Warszawska
Wydział Inżynierii Środowiska
Sprawozdanie
Temat:
„Badanie Efektu Halla”
Wykonali:
Maciej Płoński
Adam Łapiński
Tomasz Kossowski
Podstawy teoretyczne:
Efekt Halla polega na powstawaniu napięcia elektrycznego między przeciwległymi punktami płytki przewodzącej, gdy przez tą płytkę płynie prąd w kierunku prostopadłym do linii łączącej te dwa punkty, a linie sił pola magnetycznego (lub ich składowe) są prostopadłe do płytki, a ich wartość indukcji pola B jest niezerowa. Napięcie to jest tzw. napięciem Halla, nazwanym na cześć odkrywcy tego zjawiska.
W naszym doświadczeniu wykorzystaliśmy hallotron, czyli cienką warstwę półprzewodnika naparowaną na nieprzewodzące podłoże, zaopatrzoną w 4 elektrody.
Celem zadania było stworzenie obwodu elektrycznego, następnie zbadanie asymetrii hallotronu i proporcjonalności napięcia Halla do natężenia prądu sterującego i spadku napięcia na hallotronie.
Wymiary Hallotronu:
grubość d = ( 100 ± 1 ) μm
szerokość b = ( 2,5 ± 0,1) mm
długość l = ( 10,0 ± 0,1) mm
Schemat Obwodu Elektrycznego:
Wykonanie ćwiczenia:
Badanie Asymetrii Hallotronu:
Is [mA] |
Zakres Amperomierza [mA] |
Błąd systematyczny Is [mA] |
U [V] |
Zakres woltomierza [V] |
Błąd woltomierza U [V] |
3,00 |
20 |
0,03 |
0,181 |
2 |
0,002 |
3,50 |
20 |
0,03 |
0,211 |
2 |
0,002 |
4,00 |
20 |
0,03 |
0,241 |
2 |
0,002 |
4,50 |
20 |
0,03 |
0,270 |
2 |
0,002 |
5,00 |
20 |
0,04 |
0,300 |
2 |
0,003 |
5,50 |
20 |
0,04 |
0,329 |
2 |
0,003 |
6,00 |
20 |
0,04 |
0,357 |
2 |
0,003 |
6,50 |
20 |
0,04 |
0,386 |
2 |
0,003 |
7,00 |
20 |
0,05 |
0,415 |
2 |
0,003 |
7,50 |
20 |
0,05 |
0,443 |
2 |
0,003 |
8,00 |
20 |
0,05 |
0,471 |
2 |
0,003 |
8,50 |
20 |
0,05 |
0,499 |
2 |
0,003 |
9,00 |
20 |
0,06 |
0,526 |
2 |
0,004 |
9,50 |
20 |
0,06 |
0,553 |
2 |
0,004 |
10,00 |
20 |
0,06 |
0,581 |
2 |
0,004 |
10,50 |
20 |
0,06 |
0,608 |
2 |
0,004 |
Badanie proporcjonalności napięcia Halla Uh do natężenia prądu sterującego Is i spadku napięcia Uzm na hallotronie; wyznaczanie koncentracji nośników n:
Is [mA] |
Zakres Amperomierza [mA] |
Błąd systematyczny Is [mA] |
Uzm [V] |
Zakres woltomierza [V] |
Błąd systematyczny U [V] |
Uh= Uzm-U [V] |
Błąd Uh [V] |
3,00 |
20 |
0,03 |
0,228 |
2 |
0,002 |
0,047 |
0,004 |
3,50 |
20 |
0,03 |
0,266 |
2 |
0,002 |
0,055 |
0,004 |
4,00 |
20 |
0,03 |
0,304 |
2 |
0,003 |
0,063 |
0,005 |
4,50 |
20 |
0,03 |
0,341 |
2 |
0,003 |
0,071 |
0,005 |
5,00 |
20 |
0,04 |
0,379 |
2 |
0,003 |
0,079 |
0,006 |
5,50 |
20 |
0,04 |
0,416 |
2 |
0,003 |
0,087 |
0,006 |
6,00 |
20 |
0,04 |
0,453 |
2 |
0,003 |
0,096 |
0,006 |
6,50 |
20 |
0,04 |
0,490 |
2 |
0,003 |
0,104 |
0,006 |
7,00 |
20 |
0,05 |
0,526 |
2 |
0,004 |
0,111 |
0,007 |
7,50 |
20 |
0,05 |
0,562 |
2 |
0,004 |
0,119 |
0,007 |
8,00 |
20 |
0,05 |
0,598 |
2 |
0,004 |
0,127 |
0,007 |
8,50 |
20 |
0,05 |
0,633 |
2 |
0,004 |
0,134 |
0,007 |
9,00 |
20 |
0,06 |
0,668 |
2 |
0,004 |
0,142 |
0,008 |
9,50 |
20 |
0,06 |
0,704 |
2 |
0,005 |
0,151 |
0,009 |
10,00 |
20 |
0,06 |
0,738 |
2 |
0,005 |
0,157 |
0,009 |
10,50 |
20 |
0,06 |
0,773 |
2 |
0,005 |
0,165 |
0,009 |
Dla prądu magnesowania I = 1,500A indukcja Hallotronu B = 0,125T a jej błąd ∆B = 0,005 T
Współczynnik kierunkowy prostej policzono korzystając z programu MnKwadrat2.
a = 11,6+/- 2,4
b = 0,025+/- 0,007
stąd wzór funkcji : y = (11,6+/- 2,4)x -(0,025+/- 0,007)
Koncentracja nośników:
Przy obliczaniu koncentracji skorzystano z wzorów:
i
Z których po przekształceniach otrzymano gotowy wzór na koncentrację:
Błąd koncentracji wyznaczymy z różniczki logarytmicznej:
Wnioski:
W doświadczeniu wykazaliśmy liniową zależność napięcia Halla (Uh) od prądu sterującego (Is). Powyższa zależności przedstawiona została na wykresie.
y=(15,9+/- 0,3)x-(0,0003+/- 0,0006)
A
A
V
Płytka pośrednia
Opornica dekadowa
Zasilacz stabilizowany
Hallotron