Motywowanie w zarządzaniu.
Motywowanie (pochodzi od łacińskiego słowa movere ), jest to proces kierowniczy polegający na wpływaniu na zachowania ludzi,
z uwzględnieniem wiedzy o tym, co powoduje takie, a nie inne postępowanie człowieka. Odnosi się do zachowań ludzkich, mieszczących się między dwiema skrajnościami:
działaniami odruchowymi (np. kichnięcie),
wyuczonymi nawykami (np. czyszczenie zębów).
W zarządzaniu korzysta się z różnych psychologicznych modeli motywacji, aby pobudzić pracowników lub spowodować intensywniejszą pracę. Wyróżnia się 3 główne podejścia do motywacji:
behawioralne
humanistyczne
poznawcze.
Podejście behawioralne - decydujące znaczenie w wyjaśnianiu zachowań człowieka przypisuje się czynnikom zewnętrznym. Zachowania ludzi, zdaniem behawiorystów, są reakcjami na oddziaływujące na nich bodźce pochodzące z otoczenia. Bodźce zewnętrzne dzieli się na dodatnie
i ujemne. Dodatnie nazywane są nagrodami, a ujemne karami. Nagradzane zachowania człowieka ulegają utrwaleniu, a karane osłabieniu i eliminacji.
Podejście humanistyczne - akcentuje rolę wewnętrznych wyznaczników zachowaniach człowieka, szczególnie potrzeb i emocji. Podkreśla się w nim, że bodźce zewnętrzne dopiero po „obróbce”
w każdym z nas nabierają znaczenia motywacyjnego. Abraham Maslow, psycholog amerykański, że ludzie są motywowani przez hierarchiczny system 5 podstawowych potrzeb:
Fizjologiczne (głód, pragnienie)
Bezpieczeństwa (pewności, wolności)
Społeczne (miłości, przynależności)
Szacunku (osiągnięć, prestiżu)
Samorealizacji (potrzeby poznawcze, zdolności do zainteresowań)
Podejście poznawcze - zakres i struktura posiadanych przez człowieka informacji o rzeczywistości, tworzących sieć poznawczą, decydują o jego zachowaniu. Sieć poznawcza kształtuje się w ciągu całego życia jednostki ludzkiej, pod wpływem informacji pochodzących
z zewnątrz i generowanych wewnątrz niej. W dzieciństwie dużą role pełnią informacje odbierane przez rodziców, potem od nauczycieli i rówieśników. Człowiek jest istotą aktywną - nie tylko odbiera informacje, ale poszukuje ich, selekcjonuje i przetwarza.
Zasady skutecznego motywowania.
A.L. McGinnis twierdzi, że „każdy menedżer musi być psychologiem, bowiem sukces firmy na ogół zależy bardziej od umiejętności kierowania ludźmi, niż od ciężkiej pracy i wiedzy. Niejeden człowiek robi błyskotliwą karierę dzięki olbrzymiej wiedzy technicznej. Jednak, gdy osiągnie poziom, na którym dalszy sukces jest uzależniony od wysiłku innych, zwyczajnie grzęźnie, bo nie nauczył się sztuki pomnażania wiedzy przez motywację”.
Każdy menedżer powinien odpowiednio motywować swoich podwładnych tak, aby w pracy dawali z siebie wszystko co potrafią. Aby taką motywację stwarzać trzeba pamiętać przynajmniej o następujących wskazaniach:
¨ Motywację należy zacząć od siebie, ponieważ nie da się motywować kogoś, jeśli samemu nie jest się zmotywowanym.
¨ Motywując innych trzeba pamiętać o przejrzystym komunikowaniu, ponieważ brak zrozumienia jest najczęstszym powodem konfliktów.
¨ Świadomość¨ własnych celów i szczere im oddanie. Najbardziej przekonywującą i motywującą osobą jest ktoś, kto wie, dokąd zmierza
i posiada całkowitą pewność i wiarę, że tam dotrze.
¨ Stawianie celów przed pracownikami. Wysoko stawiaj poprzeczkę, stawiaj ludziom wyzwania, cele.
¨ Wyrażanie uznania za osiągnięcia. Niewiele rzeczy motywuje bardziej niż pochwała. Kiedy mówi się pracownikom, że wykonują dobrą robotę, skłania ich to do jeszcze pilniejszej pracy, by nadal dobrze się spisywać .
¨ Kreowanie przyjaznego współzawodnictwa. Każdy człowiek posiada ducha rywalizacji, toteż odwołanie się do niego zapewnia pozytywną motywację.
¨ Stopniowe informowanie. Chcąc zmotywować ludzi do pracy ważne jest, aby nie podawać im zbyt wielu informacji od razu.
¨ Wzmacnianie więzi osobistych.
¨ Wiara w swoich pracowników. Wszyscy ludzie lubią czuć się ważni, wręcz niezastąpieni na swoim stanowisku, toteż bardzo dobrym sposobem motywowania jest pokazanie przez pracodawcę jak bardzo cenią swoich podwładnych i wierzą w ich zdolności, umiejętności.
¨ Wykorzystywanie automotywacji.
¨ Nagradzaj współpracę w zespołach pracy.
Sposoby pobudzania motywacji.
Po co w ogóle człowiekowi motywacja? Otóż po to, aby rano zechciał wstać z łóżka, wyjść z domu i pójść do pracy. Po łacinie motywować to dosłownie pobudzać, wprawiać w ruch.
Oczywiście istnieje wiele sposobów pobudzania motywacji pracowników. Z pewnością każdy, kto zajmuje się zarządzaniem ludźmi ma swoje ulubione, wypracowane przez lata sposoby. Należy jednak pamiętać, że nawet najlepszy sposób z czasem może się po prostu „wypalić”, i wówczas dobrze byłoby go zmienić. Zróżnicowanie, a tym samym unowocześnienie sposobów pobudzania motywacji z pewnością wyjdzie firmie na dobre.
Niezależnie od tego jaki sposób wybierzemy, pamiętajmy o kilku podstawowych kwestiach:
Po pierwsze - pamiętajmy, że pracownicy dążą raczej do tego, aby było im lepiej niż gorzej.
Po drugie - pracownicy mają swoje potrzeby, a podstawą skutecznego motywowania jest ich rozpoznanie i zaspokojenie.
Po trzecie - pracownicy muszą dokładnie wiedzieć za co są wynagradzani, a za co nagradzani. Najlepiej jest, gdy zasady przyznawania podwyżek, premii czy nagród są uregulowane odpowiednimi przepisami.
Po czwarte - pracownicy muszą rozumieć współzależność swojej pracy z pracą innych. Praca musi mieć sens, dobrze jest więc wiedzieć co dzieje się dalej na przykład z naszym projektem.
1. Czynniki motywacyjne
Pobudzanie motywacji jest procesem trudnym i bardzo złożonym. Przyczyną tego jest fakt, że każdy człowiek jest inny, każdy ma swoje indywidualne poglądy, o których słuszności jest przeświadczony, wartości, którym hołduje i potrzeby, które domagają się zaspokojenia. Taki system kieruje życiem człowieka, wpływa na to jak postrzega on otaczającą go rzeczywistość, jak ją ocenia, jakie podejmuje decyzje i na co poświęca maksimum swego czasu i wysiłku.
2. Wynagrodzenie jako sposób motywacji
Pytanie: jak skutecznie motywować za pomocą płac? - jest ciągle aktualne. Dlatego tak istotne jest stworzenie w firmie rozwiązania płacowego
z właściwie dobranymi składnikami wynagrodzenia.
3. Pozapłacowe sposoby pobudzania motywacji
Pieniądze, o czym już wcześniej była mowa, nie są jedyną nagrodą za pracę choć przez wielu są najbardziej cenione w życiu. Dlatego przełożeni często wykorzystują tę „słabość” i używają pieniądze jako główny
i niejednokrotnie.
Przykład motywowania:
Nancy Newhire pracowała od sześciu miesięcy jako handlowiec
w firmie Amstead Hospital Supply (AHS). Firma zatrudniła ją zaraz po ukończeniu college'u ze względu na jej przyjacielską, bezpośrednią osobowość, silną motywację i dobre wyniki w college'u. Po sześciu miesiącach jej wyniki sprzedaży rozczarowały. Zdołała sobie wypracować dobre porozumienie i stosunki z niektórymi klientami (współpraca,
z którymi przynosi duże obroty), nie udało jej się jednak zbudować dobrych stosunków z innymi klientami. Kiedy dochodzi do konsultacji
z nadzorującym ją menedżerem, Nancy tłumaczy swoją sytuację tym, że klienci, z którymi jej się nie powiodło się albo powiązani silnie z innymi dostawcami lub po prostu są uparci i nie słuchają jej perswazji. Przełożony Nancy czuje, że najlepiej wiedzie się jej z klientami, którzy są podobni do niej, - którzy przywiązują bardzo dużą wagę do silnych personalnych więzi z przedstawicielami handlowymi swych dostawców. Aby umotywować Nancy do poszerzenia wachlarza klientów, jej przełożony zmienił jej system wynagradzania, poprzez obniżenie stałej pensji,
a podniesienie prowizji od sprzedaży do nowych klientów. Menedżer stale podkreślał jak wiele Nancy mogłaby zarobić, gdyby poświęciła więcej wysiłku na pozyskanie nowych klientów. Od tej pory mocno skoncentrowała się na sprzedaży i prowizji generowanej z tego typu sprzedaży.