OPRACOWYWANIE TREŚCI PRACY PRZEJŚCIOWEJ

Treść pracy przejściowej mieści się w dyscyplinie naukowej, z której student czerpie wiedzę w trakcie studiów. Inaczej wygląda praca przejściowa z dziedzin humanistycznych, inaczej zaś z dziedzin technicznych.

Na ogół dziedziny techniczne charakteryzują się znacznym poziomem konkretyzacji tematycznej. Obiektami w dziedzinach technicznych sa najczęściej fizycznie „dotykalne” konstrukcje przedmiotów technicznych (np. konstrukcja silnika, czy budynku) lub techniczno - organizacyjnych (struktury przedsiębiorstwa gospodarczego), zasoby którymi się gospodaruje lub zarządza

Ogólne kwestie dotyczące treści pracy przejściowej tj. przelanie ich z umysłu na papier lub wprowadzenie z umysłu do pamięci komputera zostało wstępnie określone w trakcie opracowywania planu pracy i wstępnie wyrażone w szkicu zwanym konspekt pracy przejściowej.

Konspekt jest obarczony w jakimś stopniu niewiedzą. Ta niewiedza wynika z faktu, że w trakcie jego opracowywania ( z wyprzedzeniem czasowym w stosunku do okresu bardziej intensywnych rozważań i pisania pracy przejściowej) formułowano zamierzenia najpierw traktowane jako pewne, później jednak z perspektywy czasu okazały się prawdopodobne, szacunkowe lub czasami fałszywe.

Nie należy więc trzymać się konspektu w sposób niewolniczy i podczas studiowania literatury nierzadko zachodzi konieczność zweryfikowania zamierzeń wcześniej postawionych. Ta weryfikacja może być spowodowana różnymi przesłankami takimi jak: brak lub fałszywe dane źródłowe, względy czasowe (nie przewidziano np., że fragment opracowania może być zbyt czasochłonny), niemożność pozyskania potrzebnych danych (mimo że wcześniej o takiej możliwości studenta zapewniano albo tak mu się wydawało) i szereg innych. Treść ostateczna, która wynika z coraz większej wiedzy na dany temat może nierzadko zasadniczo odbiegać od zamierzeń zawartych w konspekcie.

Z tego względu zwraca się także uwagę na dokonywanie wcześniej działań zabezpieczających, która mogą polegać na uzyskaniu pisemnej zgody na zdobywanie danych lub zwracanie się do dziekana na utajnienie treści pracy przejściowej , bo kierownictwo instytucji, która takich danych udziela chce się zabezpieczyć itp.

Można brać także pod uwagę potrzebę dokonania zmiany tematu w początkowej fazie opracowywania pracy przejściowej. Taka możliwość zawsze istnieje bo jak stwierdzono w punkcie traktującym o zagadnieniach formalno prawnych cyt.„Celem pracy przejściowej jest sprawdzenie i potwierdzenie oraz ostateczne przećwiczenie umiejętności syntezy wiedzy zdobytej w czasie dotychczasowych studiów.”

Celem więc nie jest wzbogacenie w dodatkową wiedzę jakiegoś przedsiębiorstwa, które student wcześniej potraktował jako swój warsztat naukowo badawczy. Jeżeli jednak opracowanie dla takiego przedsiębiorstwa będzie przydatne, to stanowi to niewątpliwy ważny walor pracy przejściowej.

Nie sposób utworzyć uniwersalny schemat lub receptę tworzenia pracy przejściowej. Można jednak podać pewne wskazówki, które umiejętnie wykorzystane ułatwią studentowi pisania pracy. Takie wskazówki dotyczą treści wiedzy odniesione do kierunku "Zarządzanie i inżynieria produkcji" i poszczególnych specjalnościach.

W większości tematów prac przejściowych występuje przytoczony niżej (daleko nie pełny) zbiór słów o określonym znaczeniu, takich jak np.:

ANALIZA

EFEKTYWNOŚĆ

KLASYFIKACJA

MODEL

OCENA

PROBLEM

PROJEKT

RACJONALIZACJA

SYNTEZA

TECHNOLOGIA

ORGANIZACJA

Wszystkie słowa wiążą się z obiektem technicznym (np. radioodbiornik), techniczno organizacyjnym (komórka produkcyjna w fabryce) lub zasobem (materiałów , informacji lub ludzi o określonych kwalifikacjach zawodowych i predyspozycjach psychofizycznych)).

Jednym z bloków tematycznych (punktów czy rozdziałów) pracy przejściowej powinno więc być -zgodnie z celem zawartym w temacie- zaprezentowanie tego obiektu (identyfikacja stanu istniejącego).

Należy więc zidentyfikować najpierw w umyśle a później „na papierze” obiekt, którego dotyczy zawarte w temacie słowo. Nie może to jednak być opis kolokwialny lub powierzchowny. Jeżeli obiektem jest przedsiębiorstwo gospodarcze, to identyfikacja takiego obiektu powinna zacząć się od opisu obiektu (z punktu widzenia celu tematu) podstawowego procesu (wytwarzanie, przetwarzanie, handel, transport. usługa itd.) i wyrobu (produktu materialnego, informacyjnego lub usługi) czyli wyniku sprzedawanego przez to przedsiębiorstwo. Bo taki jest podstawowy cel materialny funkcjonowania takiego przedsiębiorstwa. Po prezentacji wyniku funkcjonowania przedsiębiorstwa należy scharakteryzować procesy podstawowe i pomocniczo obsługowe (obsługa informacyjna, narzędziowa, remontowa, transportowa, itp., które prowadzą do wytworzenia określonego wyniku. Opis procesów podstawowych (technologicznych, transportowych, kontroli jakości, konserwacji przechowywania), powinien poprzedzać opis rzeczywistych form zorganizowania przebiegu procesów (komórki podstawowe) oraz charakterystykę zarządzania procesami (strukturę aparatu zarządzania) i szereg innych aspektów.

Niezależnie od procesów materialnych w każdym obiekcie gospodarczym realizowane sa procesy informacyjne (projektowanie zmian konstrukcyjnych, technologicznych, organizacyjnych, opracowywanie planów, dokonywanie analiz, ewidencjonowania regulacje, obliczenia efektywności i szereg innych). Ich identyfikacja jest niezwykle potrzebna w trakcie dokonywania zabiegów analitycznych i wnioskowania przedsięwzięć zmierzających do poprawy stanu istniejącego.

Bardzo częstym błędem jaki popełniają studenci w opisach obiektów poddanych ich badaniom jest przedstawianie na samym początku takich atrybutów jak: tzw. struktura organizacyjna i nazwa przedsiębiorstwa oraz innych opisów z których dla rozwinięcia treści pracy nic nie wynika. Nierzadko w treść wplata się zdania i rozdziały, które wprawdzie mogą analizowanego obiektu dotyczyć, lecz są bez związku z inna wiedzą, która wynika z tematu. Takich działań należy unikać.

Każdy obiekt funkcjonuje w określonym otoczeniu. Istotnym jest więc opis otoczenia, w którym funkcjonuje badany obiekt, czynniki materialne i informacje (pozytywne i negatywne) od których funkcjonowanie obiektu jest zależne i czynniki materialne i informacje (pozytywne i negatywne dla otoczenia) generowane przez obiekt t.j. czynniki, przy użyciu których obiekt wpływa na otoczenie. Jeżeli np. badanym obiektem jest stanowisko robocze, to istnieją takie wielkości natężenia czynników fizycznych (temperatura, oświetlenie, poziom wibracji itp.), które powodują wzrost zmęczenia operatora maszyny lub inne negatywne skutki dla człowieka i innych elementów składających się na stanowisko robocze. Z drugiej strony stanowisko może generować hałas, który może być czynnikiem szkodliwym dla innego operatora pracującego na stanowisku sąsiednim.

Różnorodność czynników „na wejściu” i na „wyjściu” systemu zależy od stopnia skomplikowania systemu i różnorodności zasobów, które system pozyskuje oraz sprzedaje lub emituje.

Opis stanu istniejącego powinna cechować zasada „największej treści w możliwie najbardziej syntetycznej formie. Opis obiektu może być więc urzeczywistniany przy użyciu rysunków, schematów, wykresów, zdjęć, filmów (formy ikonograficzne), tablic (formy tabelaryczne) i wreszcie przy użyciu form słownych (opisowych), którymi komentuje się prezentowane w treści pracy formy ikonograficzne i tabelaryczne.

Forma tabelaryczna w wielu wypadkach może być zastąpiona diagramem, wykresem kołowym lub inną formą ikonograficzną. Z diagramu skojarzenia porównawcze wynikają natychmiast, podczas gdy na takie skojarzenia w przypadku formy tabelarycznej potrzeba trochę czasu

Opis obiektu powinien być prowadzony z dużą dozą krytycyzmu do prezentowanych kwestii. Przy opisie obiektu należy od razu wynotowywać uwagi krytyczne, które będą bardzo pomocne do przeprowadzenia analizy zakończonej stosownymi wnioskami.

Innym blokiem tematycznym pracy przejściowej jest punkt lub rozdział, którego treść stanowi synteza wiedzy (wynik przeglądu literatury) związanej z tematem pracy przejściowej. Przegląd literatury powinno się realizować „przemiennie” z identyfikacją stanu istniejącego. Korzyść jest podwójna:

dokonujemy korekt w opisie obiektu,

opisywanie pokazuje nam potrzebę uzupełnienia wiedzy.

Uporządkowany sposób postępowania w przypadku opracowań o charakterze projektowym przedstawiono w załączniku 3.

Dopiero zaprezentowany poprawnie obiekt może stanowić podstawę do działań o charakterze analitycznym.

Analiza musi mieć swój cel.

Jeden student analizuje „cechy powierzchowne” inny tzw. „cechy zasadnicze”. Bez sformułowania celu analizy (odpowiedzi na dręczące nas pytanie) jej opracowywanie jest skazane na fiasko. Nie powinno się analizować kolorystyki wystroju wnętrza i fasady obiektu, jeżeli chodzi o odpowiedź na pytanie, czy obiekt wytrzyma trzęsienie ziemi o określonej sile w skali Richtera. W takim przypadku interesuje nas grubość i wytrzymałość ścian badanego obiektu, lub inne cechy ( np. elastyczność) charakteryzujące wytrzymałość obiektu w trakcie trzęsienia ziemi.

Analiza zjawisk, które wystąpiły w trakcie katastrofy samolotowej wymaga także (jak każda analiza) postawienia celu. Odpowiedzi na pytanie : Co jest prawdziwą przyczyną katastrofy?

Potencjalnych przyczyn może być bardzo dużo: źle sformułowanie celu, przyczyny techniczne; takie jak niedoskonałości elementów wykonawczych, ludzkie czyli niedoskonałość operatora wynikających z ignorancji, złego przepływu informacji, stanu zdrowia i szereg innych.

Jedne zjawiska, które wiążą się z działaniami człowieka są przez niego poznane, inne zaś są zjawiskami nie poznanymi. Jeżeli zamysł funkcjonowania obiektu służył określonemu celowi, zaś cel nie został osiągnięty (stracone zasoby) , lub osiągnięty przy użyciu dodatkowych zasobów (też stracone zasoby) , to oznacza, że pojawiła się nieznana „maszyna”. Funkcjonowanie takiej „maszyny” jest sprzeczne z funkcjonowaniem obiektu więc przeszkodziła w osiągnięciu celu, lub go utrudniła. Do wychwytywania sprzeczności prowadzi analiza. Postępowanie analityczne powinny prowadzić do zidentyfikowania takiej „maszyny”.

W wyniku analizy formułuje się wnioski, w których jednoznacznie stwierdza się co w obiekcie powinno być zmienione aby mógł funkcjonować lepiej.

W przypadku realizacji prac przejściowych zawierających słowo „efektywność” należy przeprowadzić rozeznanie, którego celem jest ustalenie nakładów (zużycie zasobów materialnych informacyjnych, finansowych) związanych z funkcjonowaniem obiektu oraz korzyści, które wiążą się z ponoszonymi nakładami. Zarówno nakłady jak i korzyści mogą mieć charakter wymierny (np. w jednostkach pieniężnych lub naturalnych) lub nie wymierny np. wzrost satysfakcji z wykonywanych zadań czy optymizmu.

Zarówno nakłady (np. zakup maszyny) jak i korzyści (np. wzrost wartości akcji na giełdzie) mogą mieć charakter jednorazowy, mówimy więc o efektywności jakiegoś przedsięwzięcia.

Nakłady i korzyści mogą mieć także charakter ciągły, czyli mogą być realizowane w założonym okresie czasu. Mówimy wtedy o efektywności procesu, który wiąże się nakładami i korzyściami (np. roczne koszty wytwarzania i roczny zysk ze sprzedaży wyrobu lub usługi.

Zwykle decydującym kryterium efektywności jest ekonomiczność, czyli stosunek przewidywanych korzyści do kosztów jego realizacji. W przypadku np. projektu nowego urządzenia do montażu opon na kole samochodu osobowego korzyścią jest . obniżenie kosztów produkcji, a kosztem — wydatki na wykonanie i zainstalowanie nowego urządzenia. Poniżej przedstawiono obliczenia przewidywanej efektywności ekonomicznej takiego przedsięwzięcia

Nie wnikając w bardziej lub mniej złożone formuły ustalania efektywności; jeżeli w temacie występuje słowo efektywność, to powinna tej kategorii być poświęcona synteza wiedzy teoretycznej dotyczącej efektywności. Wiedza teoretyczna zawiera określenia takich słów jak: ceny, koszty, nakłady, zasoby, produktywność, efektywność i szereg innych oraz matematyczne modele (wzory i algorytmy) przy użyciu których przedstawione wielkości się wyraża. Poprawne stosowanie rachunku ekonomicznego wymaga także poprawnego stosowania jednostek, przy użyciu których wielkości liczbowe się wyraża.

Wiele tematów prac przejściowych zawiera cel jakim jest klasyfikacja czyli uporządkowanie obiektów (przedmiotów, zjawisk, procesów , wiedzy itp. )

Podstawowym problemem jaki wiąże się z pracami porządkowymi (klasyfikacyjnymi) jest ustalenie pożytecznych kryteriów, które pozwalają na szybkie zidentyfikowanie takiego obiektu, który jednocześnie spełnia kilka kryteriów. Za przykład może posłużyć JEDNOLITY KONSTRUKCYJNO - TECHNOLOGICZNY KLASYFIKATOR PRZEDMIOTÓW PRODUKCJI. Części uporządkowane w tym klasyfikatorze sa scharakteryzowane przy użyciu różnych „cech podobieństwa klasyfikacyjnego” (Rys. xx). W innym przypadku zachodzi konieczność włączenia określonego w istniejący układ klasyfikacyjny np.:. w systematyczny układ pierwiastków Mendelejewa, lub systematyczny układ organizmów, który jest dyscypliną naukową (nauki biologiczne) zajmujący się klasyfikowaniem gatunków zwierząt i roślin.

Tematy prac przejściowych, których celem jest porządkowanie procesów, obiektów lub zjawisk są tematami o znacznym stopniu trudności, gdyż wymagają opanowania znacznego zakresu wiedzy w stosunkowo małym okresie czasu jaki ma do dyspozycji student.

Ważną jest także liczba cech jakie się bierze pod uwagę przy klasyfikowaniu, ponieważ wpływa to na formę prezentacji zaproponowanego układu klasyfikacyjnego. W przypadku dwu cech klasyfikacyjnych obiekty można klasyfikować przy użyciu tablicy dwu wymiarowej. W przypadku trzech cech klasyfikacyjnych model ma charakter tablicy przestrzennej w przypadku większej liczby cech forma prezentacji sklasyfikowanych obiektów komplikuje się.

Szereg prac przejściowych wiąże się z modelowaniem. Model jest to (biorąc skrótowo) forma prezentacji określonego procesu, obiektu lub zjawiska w celu analizy jego właściwości przy pomijaniu innych właściwości. Badanie właściwości aerodynamicznych karoserii samochodu osobowego wymaga rzeczywistego modelu bryły samochodu w celu zbadania w tunelu aerodynamicznym. W tym przypadku nie interesuje nas konstrukcja silnika.

We współczesnej matematyce i logice istotną rolę odgrywa pojęcie modelu teorii aksjomatycznej, modelu języka sformalizowanego. W naukach empirycznych mówi się o modelach teoretycznych, eksperymentalnych, dydaktycznych itp. — zależnie od celu, któremu w danej nauce poszczególne modele nominalne lub modele realne mają służyć. Mianem modelu teoretycznego określa się zwykle model nominalny zbudowany jako hipotetyczna konstrukcja myślowa, będąca uproszczonym obrazem badanego fragmentu rzeczywistości, opartym na eliminacji myślowej jego elementów (cech, relacji) nieistotnych dla danego celu lub w danym etapie badania. Zakres dokonanych eliminacji myślowych i uproszczeń wyrażają założenia, czyli tzw. warunki początkowe modelu.; przy założeniu tych warunków (często mających charakter idealizacji stanu faktycznego i wartość fikcji heurystycznej) przedstawia się w modelu strukturę badanego fragmentu rzeczywistości i docieka się prawidłowości w nim zachodzących. Modele teoretyczne wprowadza się do nauki ze względu na ich przydatność przy budowaniu teorii naukowej, a więc ze względu na ich walory poznawcze, inwencyjne, heurystyczne (stąd nazywa się je niekiedy także modelami heurystycznymi). Modelami eksperymentalnymi nazywa się modele realne badanego układu, stwarzane w celu przeprowadzenia - eksperymentów, których wyniki można by odnieść z dostatecznym przybliżeniem do warunków badanego układu. Modelami dydaktycznymi nazywa się modele nominalne lub modele realne, wprowadzone do nauki ze względu na ich walory dydaktyczne (względna prostota, przejrzystość, zrozumiałość itp.). We wszystkich tych przypadkach przyjmuje się jako model pewien stosunkowo prosty układ, uznany za dostatecznie podobny (izomorficzny, analogiczny) pod danym względem do układu będącego właściwym przedmiotem badania, i rozpatruje się ów układ zakładając, iż ułatwi to w pewien sposób poznanie badanego układu. Posługiwanie się różnymi rodzajami modeli nominalnych i modeli realnych w nauce polega przede wszystkim na ustalaniu izomorfizmu i analogii między układem służącym za model a układem badanym. Na założeniu izomorfizmu i analogii ścisłej (pozwalających opisać dwa układy — prostszy i bardziej skomplikowany — przy pomocy tej samej funkcji mat.) polega ogromna doniosłość teoretyczna i praktyczna modeli matematycznych, logicznych, cybernetycznych, ekonometrycznych. Doniosłą rolę przy operowaniu modelami odgrywają również metody: idealizacji, abstrakcji i stopniowych przybliżeń. Ocena wartości poznawczej i naukowej przydatności różnych typów modeli stanowi jedno z ważniejszych zagadnień szczegółowej metodologii nauk.

W wielu pracach przejściowych dokonuje się oceny, czyli wartościowania określonego obiektu, procesu, przedsięwzięcia itp. Ocena wymaga istnienia wzorca (normy lub normatywu), do którego porównuje się rzeczywisty obiekt. Kontroler jakości w fabryce ocenia dany przedmiot dokonując ustalenia wartości rzeczywistej parametru ocenianego przedmiotu i porównania tej wartości z wartością normatywną (wzorcową, czyli wcześniej ustaloną i zapisana w dokumentacji produkcyjnej). Wielkość odchylenia od wartości wzorcowej stanowi podstawę do zakwalifikowania przedmiotu jako dobry lub wybrakowany.

Ocena może mieć charakter subiektywny lub obiektywny . W rozważaniach mających charakter naukowy dąży się do obiektywizmu. Ważny jest także aspekt wartościowania przy ustalaniu oceny. Wartościowanie może być ujęte liczbowo lub opisowo np. uczeń piątkowy lub uczeń bardzo dobry. Wartościowanie zawsze jest obarczone błędem wynikającym z niedoskonałości pomiaru. Z tego względu przy ocenianiu należy ustalić zakresy błędów (tolerancję).

Opracowywanie pracy przejściowej jest zgłębianiem prowadzącym do rozwiązania problemu, rozwiązaniem problemu lub przybliżeniem się do rozwiązania.

Nierzadko celem pracy naukowej jest obalenie fałszywego poglądu, który jako stereotyp funkcjonuje w ludzkiej świadomości przypadkowo lub został sformułowany i „puszczony w obieg” celowo.

Prof. dr hab. med. Walter Hartenbach, który jest specjalistą w dziedzinie kardiochirurgii i chirurgii naczyniowej. Przez wiele lat pracował w szpitalu uniwersyteckim w Monachium a następnie w Wiesbaden. W swoim opracowaniu p.t. „Mity o cholesterolu” uzasadnia pozytywne znaczenie tego związku w organizmie człowieka. Zwraca także uwagę na propagandę obniżania poziomu cholesterolu we krwi, która prowadzi do krociowych zysków, głównie dla firm farmaceutycznych i, lekarzy oraz producentów margaryny.

Problem jest trudnym pytaniem, na które w wyniku rozważań zawartych w pracy przejściowej znaleziono odpowiedź lub przybliżono odpowiedź poprzez wyeliminowanie w wyniku analizy czynników, które nie mają wpływu na odpowiedź.

Szereg prac przejściowych wiąże się z opracowaniem projektu. Projekt należy traktować jako wizję przyszłego stanu obiektu, procesu metody itd.

Projekt może być wizją, której jeszcze nie było, może być także opracowaniem w swej treści podobnym do istniejących, lecz różniącym się szczegółami lub wartością parametrów które projektowany obiekt charakteryzują. Przykładem projektu podobnego do istniejących może być wizja chłodni projektowanej dla konkretnych założeń sugerowanych przez klienta, który taki projekt zleca firmie specjalizującej się w projektowaniu obiektów chłodniczych.

Proces projektowania może być procesem kompilacyjnym, który polega na analizowaniu poprzednich rozwiązań i przystosowywaniu ich do zlecanych założeń (kompilowaniu). Proces projektowania prowadzący do opracowania wizji obiektu oryginalnego wymaga wygenerowania przez projektantów pewnej liczby wariantów rozwiązania, porównania i wyboru wariantu najlepszego z uwagi na ustalone kryteria wyboru. Taki proces projektowania można określić mianem procesu innowacyjnego.

WSTĘP do pracy przejściowej pisze się dopiero po wykonaniu całego opracowania. Ma on na celu zwarte i skrótowe zapoznanie przyszłego czytelnika z jej zawartością, bez potrzeby czytania całego opracowania

ANALIZA [gr. analysis rozbiór], rozłożenie pewnej całości na jej części składowe i rozpatrywanie każ­dej z nich osobno, dokonywane w procesie poznania i działalności praktycznej. Analiza może być zabiegiem fizycznym wywołującym zmiany w przedmiotach, których dotyczy (analiza manipulacyjna), lub czynnością myślową nie powodującą zmian w przedmiotach (a. myślowa). Różne postacie a. manipulacyjnej (np. analiza laboratoryj­na, analiza chemiczna, analiza widmowa) i analizy myślowej systematycznie stosowane towarzyszą wszelkim badaniom nauk. W wyniku analizy powinno wykrywać się sprzeczności i, stereotypy i niekonsekwencje występujące w analizowanym. Analiza powinna kończyć się wnioskami (wywodami). Każde postępowanie badawcze jest związane zarówno z analiza , jak i z syntezą jako metodami postępowania naukowego. Zależnie od przewagi jednej z tych operacji mówi się o metodzie analitycznej lub syntetycznej (synteza).

ANALIZA MYŚLOWA, jedna z podstawowych czynności umysłu ludzkiego, polegająca na rozkładaniu danego obiektu na jego elementy składowe (części, cechy, relacje) i wyodrębnianiu poszczególnych z nich za pomocą abstrakcji. Dzięki tej czynności umysłu składniki myślowe danego obiektu, splecione w nim w jednolitą całość, w myśli występują oddzielnie i mogą być kolejno rozpatrywane w dalszym procesie poznawczym. Analiza myślowa występuje w ścisłym związku z syntezą i warunkuje wszystkie inne operacje myślowe, jak porównywanie, abstrakcja i uogólnienie. Elementarna analiza polega na różnicowaniu przez system nerwowy bodźców ze względu na ich znaczenie dla organizmu. Wyższe, bardziej złożone formy analizy związane są z powstaniem świadomości i rozwojem myślenia abstrakcyjnego. Analiza myślowa, jak wszystkie operacje myślowe, kształtowała się początkowo w związku z działalnością praktyczną, następnie zaś stała się jednym z głównych składników teoretycznego procesu myślowego. W różnych swoich formach jest ona przedmiotem badania neurofizjologii, psychologii, teorii poznania, logiki

SYNTEZA [gr. synthesis zestawienie ], połączenie różnych części (elementów) w nową całość; całościowe potraktowanie jakiegoś zjawiska w procesie poznania i działalności praktycznej po uprzednim zbadaniu jego części (analiza). Niekiedy synteza jest rozumiana jako operacja uogólniania bądź - w ściślejszym znaczeniu - formułowania prawd (twierdzeń) ogólnych na podstawie znajomości pewnych uznanych prawd (twierdzeń) cząstkowych, szczegółowych. Proces syntezy może być zabiegiem fizycznym wywołującym zmiany w przedmiotach na skutek ich wzajemnego połączenia (s. manipulacyjna, np. laboratoryjna, chemiczna) lub czynnością myślową ( synteza myślowa).W treści wiedzy naukowej w logicznej treści myślenia, w każdym postępowaniu badawczym analiza i synteza są nierozerwalnie ze sobą związane; zależnie od przewagi jedne z tych operacji mówi się o metodzie analitycznej lub syntetycznej.

SYNTEZA MYŚLOWA - jedna z podstawowych czynności umysłu ludzkiego, polegająca na łączeniu w nową całość wyodrębnionych przez analizę myślową elementów składowych (części, cech, relacji, danych do rozwiązania) określonego obiektu (problemu) oraz na wykrywaniu istotnych związków całości przy pomocy takich operacji myślowych jak porównywanie, abstrakcja i uogólnianie. Podobnie jak inne operacje myślowe synteza myślowa kształtuje się pierwotnie w sferze ludzkiej działalności; poprzez działanie praktyczne staje się następnie częścią wszelkich procesów myślowych.

Dla określonej chwili, lub przedziału czasu.

Cel materialny kierownictwo przedsiębiorstwa realizuje po to aby osiągnąć określony cel ekonomiczny np. zysk.

Dotyczy to wszystkich fragmentów pracy przejściowej.

KLASYFIKACJA [od łac. classis 'oddział', facere 'czynić']: 1) potocznie Systematyczny podział przedmio­tów lub zjawisk na klasy, działy i poddziały różnych stopni, dokonywany wg określonej zasady. 2) log. Wielostopniowy -* logiczny podział. Klasyfikacja n-poziomowa danej klasy przedmiotów K jest to zespół podziałów log. obejmujący: jakiś logiczny podział klasy K (człony tego podziału tworzą pierwszy poziom k.), podziały członów pierwszego poziomu (dla każdego po jednym podziale), tworzące drugi poziom klasyfikacji., oraz dalsze podziały owych członów drugiego poziomu itd. aż do n-tego poziomu. Klasyfikacja jest adekwatna, jeśli każdy jej podział składowy jest adekwatny. Klasyfikacja formalna to klasyfikacja, której każdy podział składowy jest podziałem dychotomicznym lub skrzyżowaniem dwóch lub więcej podziałów dychotomicznych. Podanie takiej klasyfikacji, a także stwierdzenie jej adekwatności nie wymaga empirycznej znajomości dziedziny klasyfikowanej. Klasyfikacja rzeczowa danej dziedziny przedmiotów to k. zakładająca mniejszą lub większą empiryczną znajomość tej dziedziny. Rozróżnia się też klasyfikację naturalną i sztuczną, chociaż rozróżnienie to nie jest ostre i bywa rozmaicie rozumiane. Zwykle klasyfikacja pewnej klasy przedmiotów nazywa się naturalną z danego punktu widzenia, jeśli w każdym członie podziału grupuje przedmioty pod wieloma ważnymi z tego punktu widzenia względami bardziej podobne do siebie niż do przedmiotów należących do innych członów podziału na tym samym poziomie. Natomiast klasyfikacją sztuczną nazywa się taką klasyfikację, przy której do jednego członu podziału trafiają przedmioty podobne tylko pod jednym jakimś względem, a pod wieloma innymi niepodobne do siebie. Przydatność praktyczna klasyfikacji zależy od celów, jakim ma służyć; klasyfikacja sztuczna jest często bardzo przydatna, gdy idzie o szeregowanie przedmiotów, klasyfikacja naturalna zaś — gdy idzie o — opis naukowy (w najszerszym znaczeniu). Zagadnienie kryteriów klasyfikacji naturalnej jest jednym z podstawowych problemów teorii i metodologii poszczególnych nauk empirycznych.

MODEL [od łac. modulus 'miara, wzór']: 1) w najogólniejszym znaczeniu — wzór, przedmiot do naśladowania; 2) osoba pozująca artyście do obrazu lub rzeźby; 3) wzór produktu przem. (maszyny, aparatu, urządzenia) wykonany w odpowiedniej skali, charakteryzujący jego wygląd zewnętrzny lub działanie np modelarstwo); 4) przedmiot do sporządzania form odlewniczych model odlewniczy); 5) makieta kompozycji przestrzennej jakiegoś terenu, fragmentu urbanistycznego, budowli, dekoracji teatr, i film., rzeźby itp., przeważnie w skali zmniejszonej.

MODEL [łac.], metodol.: 1) układ założeń przyjmowanych w danej nauce przy rozpatrywaniu pewnego problemu w celu uproszczenia, ułatwienia lub wręcz umożliwienia jego rozwiązania (model. nominalny); 2) układ lub klasa przedmiotów (zdarzeń, sytuacji) spełniających założenia danej teorii (model realny danej teorii, zw. też interpretacją lub realizacją danej teorii); 3) układ przedmiotów (zdarzeń, sytuacji) U₁ rozpatrywany zamiast bogatszego lub trudniej dostępnego badaniom układu U₂, a dostatecznie podobny (izomorficzny) pod określonymi względami do U₂ (model realny danego układu). W metodologii poszczególnych nauk nadaje się pojęciom modelu nominalnego i realnego różną interpretację. Modelem realnym teorii nauk. w naukach empirycznych jest zbiór przedmiotów materialnych (rzeczy) lub zdarzeń, w naukach formalnych (matematyce, logice) może być nim również klasa przedmiotów „abstrakcyjnych" (np. zbiór punktów, zbiór liczb, funkcji itp.). Model nominalny może być opisany werbalnie lub też w symbolach matematycznych, logicznych itp.

SUBIEKTYWIZM [od łac. subiectivus 'podmioto­wy']: Cecha charakteryzująca postawę, zgodnie z którą wszelkie sądy o rzeczywistości są uzależnione od osobistych przekonań i punktu widzenia, zgodne wyłącznie z własnymi upodobaniami i uprzedzeniami, co prowadzi do jednostronnej i tendencyjnej, nieobiektywnej oceny zjawisk i faktów.

OBIEKTYWIZM [ang., niem. <łac.]: 1) cecha postawy badawczej wolnej od uprzedzeń, niezależnej i krytycznej w stosunku do wszelkich poglądów na daną kwestię, liczącej się jedynie z faktami; 2) sposób sprawozdawczego referowania poglądów naukowych bez zajmowania wobec nich własnego stanowiska, z powstrzymaniem się od wszelkiej ich oceny;

PROBLEM <gr. próbléma> poważne zagadnienie, zadanie wymagające rozwiązania, rozstrzygnięcia, sprawa trudna do rozwiązania.

Proces projektowania jest procesem przetwarzania informacji zawartych w umyśle projektanta oraz zawartych w normach, katalogach i fachowej literaturze oraz w bazach danych, archiwach itp,

1

---