Regulacje prawne UE

- Rozporządzenie nr 178/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności.

- Rozporządzenie nr 852/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych.

- Rozporządzenie 853/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego.

-Rozporządzenie nr 854/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego.

-Rozporządzenie (WE) nr 882/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt.

- Rozporządzenie Komisji nr 2073/2005/WE z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych.

- Rozporządzenie Komisji nr 2074/2005/WE z dnia 5 grudnia 2005r. ustanawiające środki wykonawcze w odniesieniu do niektórych produktów objętych rozporządzeniem (WE) nr 853/2004 i do organizacji urzędowych kontroli na mocy rozporządzeń (WE) nr 854/2004 oraz (WE) nr 852/2004i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 853/2004 oraz (WE) nr 854/2004.

-Rozporządzenie Komisji nr 2075/2005/WE z dnia 5 grudnia 2005 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące urzędowych kontroli w odniesieniu do włosieni (Trichinella) w mięsie.

- Rozporządzenie Komisji nr 2076/2005/WE z dnia 5 grudnia 2005 r.

POLSKIE REGULACJE PRAWNE

-ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia

-ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego

Zgodnie z kompetencjami kwestie dotyczące bezpieczeństwa i jakości żywności należą w Polsce do Ministerstwa Zdrowia i Rozwoju Wsi. Liderem bezpieczeństwa żywności jest minister zdrowia.

Do jego zadań należy koordynowanie działań wielosektorowych oraz zarządzanie międzyresortowym zespołem, w którego skład wchodzą:

- Państwowa Inspekcja Sanitarna - podległa ministrowi zdrowia.

-Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych , Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa- podległe Ministerstwu Rolnictwa.

-Inspekcja Handlowa - podległa Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

PRAWO ŻYWNOŚCIOWE

- Jednym z podstawowych celów prawa żywnościowego, jak określono w Rozporządzeniu (WE) nr 178/2002 jest dążenie do wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia człowieka.

-W świetle prawa obowiązuje zakaz wprowadzania do obrotu produktów potencjalnie szkodliwych dla zdrowia lub nienadających się do spożycia przez ludzi.

Zgodnie z językiem prawa żywnościowego bezpieczeństwo żywności to pewność, że żywność nie spowoduje żadnych szkodliwych skutków dla zdrowia konsumenta, o ile jest przygotowana i spożywana zgodnie z przeznaczeniem.

Bezpieczeństwo produktu opiera się na wszechstronnym, zintegrowanym podejściu, obejmującym wiele działań.

Myśl o bezpieczeństwie finalnego produktu winna zaczynać się już od produkcji surowca, jakości pasz, warunków hodowli zwierząt, poprzez technologię produkcji i sieć obrotu handlowego.

Wszystkie te ogniwa są jednakowo ważne dla osiągnięcia optymalnej jakości zdrowotnej środków spożywczych i nie mniej istotne dla ich jakości handlowej.

Ważnym instrumentem polityki Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa żywności jest System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach ( RASFF)

Pełni on rolę zapobiegawczą przeciwko skutkom zdrowotnym, mogącym wystąpić z powodu spożycia żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej. Od 2002 r. na podstawie rozporządzenia Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady system ten objął również aspekty żywienia.

W systemie RASFF uczestniczy każde państwo członkowskie. Pozwala to na szybką i skuteczną wymianę informacji w przypadkach, gdy w łańcuchu żywnościowym stwierdzono obecność czynnika stanowiącego zagrożenie dla zdrowia.

W sytuacji wystąpienia zagrożenia ze strony produktu znajdującego się w obrocie, system - na podstawie powiadomienia alarmowego obliguje do jak najszybszego wycofania go ze całej sieci handlowej.

Podmioty działające na rynku spożywczym są odpowiedzialne za zapewnienie zgodności żywności z wymogami prawa żywnościowego.

Podmioty te są także obowiązane do utworzenia systemu, umożliwiającego śledzenie pochodzenia żywności, jak również do natychmiastowego rozpoczęcia postępowania w celu wycofania z rynku żywności niespełniającej wymogów wraz z powiadomieniem właściwych organów w każdym takim przypadku.

Obrót artykułami spożywczymi jako istotny element w łańcuchu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności:

HACCP -> produkcja pierwotna , przetwórstwo, magazynowanie, transport, handel (hurt, detal), Żywność bezpieczna dla konsumenta

Rozporządzenie (WE) nr 852.2004 ustanawia ogólne zasady dla przedsiębiorstw sektora spożywczego:

-główna odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności spoczywa na przedsiębiorstwie sektora spożywczego;

-niezbędne jest zapewnienie bezpieczeństwa żywności w ramach całego łańcucha produkcji żywności, począwszy od produkcji podstawowej;

- istotne jest, w odniesieniu do żywności, która nie może być bezpiecznie przechowywana w temp. otoczenia, w szczególności żywności zamrożonej, utrzymanie łańcucha chłodniczego;

- ogólne zastosowanie procedur opartych na zasadach HACCP.

- odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności spoczywa na przedsiębiorstwie sektora spożywczego, czyli producentach i dystrybutorach żywności.

- Podstawową ich powinnością, na którą nowe prawo żywnościowe kładzie szczególny nacisk, jest wdrożenie w zakładzie skutecznie działających systemów kontroli wewnętrznej opartych o zasady Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz zasady systemu HACCP (System analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontrolnych), który oparty jest na odpowiednim dokumentowaniu czynności dotyczących produkcji i obrotu żywnością.

- Istota systemu HACCP w zakładzie polega na tym, że muszą być na bieżąco monitorowane, rejestrowane i aktualizowane wszystkie dane oraz dokumentacja dotycząca jakichkolwiek czynności związanych z żywnością.

-Należy brać pod uwagę wszelkie zmiany w zakładzie dotyczące np. rozszerzenia produkcji, zmian technologii, rodzaju produkowanej żywności, wyposażenia, urządzeń, przeprowadzanych remontów, czy modernizacji zakładu, które mogą spowodować nowe zagrożenia w zakresie bezpieczeństwa żywności.

Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 ustanawia ogólne zasady dla przedsiębiorstw sektora spożywczego:

- wytyczne dobrych praktyk są ważnym instrumentem, mającym na celu pomoc przedsiębiorstwom sektora spożywczego na wszystkich szczeblach łańcucha produkcji żywności w zakresie zachowania zgodności z zasadami higieny żywności oraz ze stosowanie zasady HACCP;

-niezbędne jest ustanowienie kryteriów mikrobiologicznych i wymogów kontroli temperatury opartych na naukowej ocenie ryzyka.

-niezbędne jest zapewnienie, że przywożona żywność podlega przynajmniej takim samym normom higieny jak żywność produkowana we Wspólnocie lub normom równoważnym.

Zasady te stanowią wspólną podstawę dla higienicznej produkcji całej żywności, w tym produktów pochodzenia zwierzęcego, Uzupełnieni do tej wspólnej podstawy stanowi Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004r. ustanawiające szczegółowe zasady higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego.

Według ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 2006 r.

Bezpieczeństwo żywności to ogół warunków, które muszą być spełniane, a dotyczących w szczególności:

- stosowania substancji dodatkowych i aromatów;

-poziomów substancji zanieczyszczających;

-pozostałości pestycydów;

-warunków napromieniowania żywności;

-cech organoleptycznych;

-oraz działań, które muszą być podejmowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotem żywnością w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka.

Szczególne zagrożenia dla zdrowia ludzi stanowią zanieczyszczenia mikrobiologiczne i chemiczne środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego.

Dlatego też ustanowiono odrębne przepisy dotyczące higieny wytwarzania tych produktów.

Przepisy te zostały zawarte w szeregu aktów prawnych a najważniejszym z nich jest rozporządzenia (WE) nr 853 Parlamentu Europejskiego i Rady z 29 kwietnia 2004 r. , ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w doniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego.

Zakłady są zobowiązane do stosowanie wymogów załącznika II i III rozporządzenia i tylko wtedy mogą wprowadzać do obrotu produkty pochodzenia zwierzęcego wytworzone we Wspólnocie.

Ponadto muszą spełniać wymogi rozporządzenia 852/2004 oraz właściwe wymogi prawa żywnościowego musza być zatwierdzone lub zarejestrowane.

- Rozporządzenie MRiRW z 28 lipca 2006 r. w sprawie sposobu postępowania z substancjami niedozwolonymi, pozostałościami chemicznymi, biologicznymi, produktami leczniczymi i skażeniami promieniotwórczymi u zwierząt i w produktach pochodzenia zwierzęcego, wdrożyło do polskiego prawa dyrektywę 96/23 oraz inne przepisy unijne powiązane z tą dyrektywą ( 96/22, 97/747, 98/179)

W oparciu o Rozporządzenie MRiRW w sprawie sposobu postępowania z substancjami niedozwolonymi, pozostałościami chemicznymi, biologicznymi, produktami leczniczymi i skażeniami promieniotwórczymi u zwierząt i w produktach pochodzenia zwierzęcego przygotowany i realizowany jest Krajowy Program Badań Kontrolnych Pozostałości, który:

-pozwala na eliminowanie wielu zagrożeń już na poziomie produkcji podstawowej,

-zwiększa bezpieczeństwo żywności,

-umożliwia skuteczną ochronę zdrowia.

Wprowadzanie na rynek

-oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania, bezpłatnego lub nie oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy dysponowania.

Ustawa o produktach pochodzenia zwierzęcego (z 2005 r.) a art. 1 ust 1 określa:

1) właściwość organów z zakresie higieny i kontroli produktów pochodzenia zwierzęcego określonych w przepisach:

a) Rozporządzenia (WE) nr 853/2004 z 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego.

b) Rozp. (WE) nr 854/2004 PEiR z 29 kwietnia 2004r. ustanawiającego szczególne przepisy dotyczące urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi oraz w przepisach UE wydanych w trybie rozporządzenia.

Art. 9 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego

1. Produkty pochodzenia zwierzęcego mogą być wprowadzane na rynek, jeżeli zostały pozyskane od zwierząt lub ze zwierząt, które spełniają wymagania weterynaryjne określone w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

Ogólne wymagania dotyczące zdrowia zwierząt, od których pozyskuje się mleko surowe

W gospodarstwie powinna być możliwość odizolowania zwierząt chorych lub podejrzanych o zachorowanie.

W gosp. należy posiadać odpowiednią dokumentację:

-decyzje Powiatowego Lekarza Weterynarii o uznaniu stada za wolne lub urzędowo wolne od brucelozy i urzędowo wolne od gruźlicy bydła,

-księgę rejestracji, paszport bydła

-książkę leczenia zwierząt,

rejestr zakupu i zużycia leków weterynaryjnych.

-rejestr zakupu i zużycia mieszanek paszowych i premiksów,

-aktualne zaświadczenie o jakości wody pitnej,

atest techniczny urządzeń udojowych , myjących i chłodniczych.

Ogólne wymagania dotyczące zdrowia zwierząt, od których pozyskuje się mleko surowe

Powinno pochodzić od zwierząt które:

- nie otrzymały żadnych nie zatwierdzonych substancji czy produktów leczniczych, ani nie były poddane nielegalnemu leczenie np. hormonami, sterydami.

- w przypadku , gdy były poddane leczeniu, zachowany został odpowiedni okres karencji zalecany dla danych produktów lub substancji.

- pochodzące ze stad wolnych lub urzędowo wolnych od brucelozy,

-pochodzą ze stad urzędowo wolnych od gruźlicy lub w przypadku innych gatunków zwierząt ze stad poddanych regularnym badaniom w ramach planu zwalczania tej choroby.

Ogólne wymagania dotyczące zdrowia zwierząt od których pozyskuje się mleko surowe

Ponadto:

-niezwłocznie po doju mleko należy schłodzić z wyjątkiem , gdy poddane jest przetwarzaniu w ciągu 2 godz. od udoju lub konieczne jest zastosowanie wyższej temp. z przyczyn technologicznych,

- osoby dokonujące udoju i wykonywujące prace przy mleku surowym muszą zachować wysoki stopień higieny osobistej i muszą być ubrane w odpowiednią odzież.

Higiena produkcji i przechowywania jaj:

- jaja do czasu sprzedaży musza być przechowywane w pomieszczeniach producenta, w miejscu suchym i czystym,

-do czasu sprzedaży muszą być zabezpieczone przed obcym zapachem, wstrząsami i bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

- musza być przechowywane i transportowane w stałych temperaturach.

-musza być sprzedane jak najszybciej od dnia ich zniesienia, tak by zagwarantować że zostaną przekazane konsumentowi nie później niż 21 dni od ich zniesienia.

Ogólne wymagania dot. zwierząt od których pozyskuje się mięso

1) Po przybyciu zwierząt do ubojni nie można bezzasadnie opóźniać uboju.

2.) zwierzęta, lub w miarę potrzeb każda partia zwierząt, wysyłane do uboju muszą zostać zidentyfikowane w sposób umożliwiający oznaczenie ich pochodzenia.

3) musza być czyste.

4) podmioty prowadzące ubojnie zobowiązane są zapewnić warunki do badania przed ubojowego każdego zwierzęcia.

4) zwierzęta wprowadzone do hali uboju muszą zostać niezwłocznie poddane ubojowi,

6) ogłuszenie , wykrwawienie, oskórowanie, wytrzewianie i czyszczenie należy wykonać bez zbędnej zwłoki oraz w sposób uniemożliwiający zanieczyszczeni mięsa.

Ogólne wymagania dotyczące zwierząt od których pozyskuje się mięso:

- Tusze muszą być pozbawione widocznych zanieczyszczeń odchodami.

-Tusze i podroby nie mogą mieć styczności z podłogami, ścianami lub stanowiskami roboczymi.

-Podmioty prowadzące ubojnie zobowiązane są do zapewnienia odpowiednich warunków do przeprowadzanie badania poubojowego wszystkich zw. poddanych ubojowi zgodnie z rozp. (WE) nr 854/2004.

Ubojnia zobowiązana jest do gromadzenia, sprawdzania i opracowania informacji dotyczących łańcucha żywnościowego. W tym celu został opracowany specjalny formularz

- Informacja ta, jest swego rodzaju deklaracją składaną przez właściciela zwierząt, za którą bierze on pełną odpowiedzialność. Znajduje się tam wiele pytań, które mają fundamentalne znaczenie dla bezpieczeństwa żywności.

Ustawa o produktach pochodzenia zwierzęcego:

-produkty pochodzenia zwierzęcego wprowadzane na rynek zaopatrują się w świadectwa zdrowia lub inne dopuszczone dokumenty.

- Produkty pochodzenia zwierzęcego wywożone z terytorium RP do państwa trzecich zaopatrują się w świadectwa zdrowia lub inne dokumenty, jeżeli są one wymagane przez państwo trzecie miejsca przeznaczenia tych produktów.

- Świadectwa zdrowia lub inne dokumenty są dołączone do przesyłki produktów pochodzenia zwierzęcego i udostępniane na każde żądanie organu celnego.

Nie wprowadza się na rynek mięsa i produktów mięsnych które zostały pozyskane ze zwierząt poddanych ubojowi w rzeźni w czasie , gdy znajdowały się tam:

1) zwierzęta podejrzane o zakażenie lub zakażone, podejrzane o chorobę lub chore na jedna z chorób zakaźnych zwierząt wymienioną w przepisach wydanych na podst. art. 10 ust 2,

2) tusze lub części tusz zwierząt, o których mowa w pkt 1- chyba że takie podejrzenie, zakażenie lub choroba zostały wykluczone.

Przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny powinny być spełnione wymagania zdrowotne, higieniczne i sanitarne, zwane dalej "wymaganiami weterynaryjnymi przy produkcji mieśa przeznaczonego na użytek własny" obejmujące w szczególności:

1) wymagania dotyczące zdrowia zwierząt, z których pozyskuje sie mięso

2) wymagania jakie powinny być spełnione przy uboju na terenie gospodarstwa

3) wymagania dotyczące badania poubojowego mięsa, w tym mięsa pozyskanego w wyniku odstrzału zwierząt łownych

4) sposób znakowania mięsa.

Niedopuszczalne jest podawanie zwierzętom, z których lub od których pozyskuje się produkty pochodzenia zwierzęcego, substancji niedozwolonych oraz pozyskiwanie takich produktów od zwierząt lub ze zwierząt w których tkankach lub narządach stwierdzono obecność tych substancji.

Zakaz ten nie dotyczy zwierząt którym podawano substancje o działaniu betaagonistycznym , hormonalnym lub tyreostatycznym, w celu leczniczym lub zootechnicznym, jeżeli upłynął okres karencji określony dla tych substancji.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa produktów poch. zw. prowadzi się monitorowanie:

-subst. niedozwolonych

-pozostałości chemicznych, biologicznych, produktów leczniczych

-skażeń promieniotwórczych

u zwierząt w ich wydzielinach i wydalinach , w tkankach lub narządach zwierząt, w wodzie przeznaczonej do pojenia zwierząt oraz środkach żywienia zwierząt.

"Handel detaliczny" oznacza obsługę i/lub przetwarzanie żywności i jej przechowywanie w punkcie sprzedaży lub w punkcie dla konsumenta finalnego.

Obejmuje on: terminale dystrybucyjne, działalność cateringową, stołówki zakładowe, restauracje i podobne działania związane z usługami żywnościowymi, sklepy, centra dystrybucji w supermarketach, hurtownie.

PODSTAWOWE WYMOGI W ZAKRESIE OBROTU ŻYWNOŚCIĄ POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO

Wymogi higieniczno-sanitarne dla zakładów

* Podmioty prowadzące działalność w zakresie obrotu żywnością są zobowiązane do zagwarantowania odpowiednich standardów higieniczno-sanitarnych w miejscach prowadzenia działalności w zakresie obrotu żywnością, określanych mianem „zakładów”.

* „Zakładem” jest każde miejsce, w którym wykonywane są czynności związane z fizycznym obrotem żywnością, na wszystkich etapach tej działalności, począwszy od czynności przygotowawczych do produkcji aż do oferowania do sprzedaży lub dostarczenia żywności końcowemu konsumentowi, odpłatnie lub nieodpłatnie

Wymogi dotyczące obrotu żywnością stosuje się zatem już do samego przechowywania żywności w celu sprzedaży.

* zasadnicze znaczenie ma Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 kwietnia 3004r. w sprawie wymagań higieniczno-sanitarnych w zakładach produkujących lub wprowadzających do obrotu środki spożywcze (Dz.U. z 2004roku nr104 poz.1096), określa ono min:

• Szczególne wymagania higieniczno sanitarne dotyczące stanu technicznego zakładów prowadzących obrót żywnością

• Ich wyposażenia (np. w zakresie ilości umywalek, oświetlenia, systemów wentylacji)

• Warunki sanitarne i wymagania w zakresie przestrzegania zasad higieny w obrocie żywnością, dotyczące np. gromadzenia i przechowywania żywności.

* pomieszczenia żywnościowe muszą być utrzymane w czystości i zachowane w dobrym stanie technicznym,. Wyposażenie, konstrukcja, rozmieszczenie i wielkość pomieszczeń żywnościowych powinno:

• Pozwalać na odpowiednie utrzymanie, czyszczenie i/lub dezynfekcję, zapobieganie lub minimalizowanie dostawania się zanieczyszczeń pochodzących z powietrza oraz zapewniać odpowiednią przestrzeń roboczą, pozwalającą na higieniczne przeprowadzenie wszelkich działań;

• Chronić przed gromadzeniem się brudu, kontaktem z materiałami toksycznymi, strząsaniem cząstek brudu do żywności i tworzeniem się kondensacji niepożądanej pleśni na powierzchni;

• Umożliwić dobrą praktykę higieny, włącznie z ochroną przed zanieczyszczeniem oraz dostępem szkodników;

• W miarę potrzeby zapewnić warunki do utrzymania odpowiedniej temperatury podczas przetwarzania i składowania produktów, ma także umożliwić monitorowanie i w razie potrzeby, zapisywanie temperatury.

Transport

Transportery i/lub kontenery musza być utrzymane w czystości i w dobrym stanie technicznym, aby chronić środki spożywcze przed zanieczyszczeniem. Muszą być tak zaprojektowane i skonstruowane, by umożliwić właściwe czyszczenie i/lub dezynfekcję. Pojemniki w pojazdach i/lub kontenerach nie mogą być używane do transportu innych produktów niż środki spożywcze, lub musi być zapewnione skuteczne rozdzielanie produktów. W przypadku gdy transportery/ kontenery zostały użyte do przewożenia czegokolwiek innego poza środkami spożywczymi lub do przewożenia różnych środków spożywczych, konieczne jest skuteczne czyszczenie między przewożeniem ładunków, aby uniknąć ryzyka zanieczyszczenia. W miarę potrzeby transportery i/lub kontenery wykorzystywane do przewożenia środków spożywczych muszą być przystosowane do utrzymania właściwej temperatury.

Wymagania dla sprzętu

• Wszelkie przedmioty, instalacje i sprzęty, pozostające w kontakcie z żywnością muszą być:

• Skutecznie czyszczone oraz w miarę potrzeby dezynfekowane

• Tak skonstruowane, z takich materiałów i utrzymywane w tak dobrym stanie technicznym, aby zminimalizować jakiekolwiek ryzyko zanieczyszczenia

• Instalowane w taki sposób, żeby pozwolić na odpowiednie czyszczenie sprzętu i otaczającego obszaru

• W przypadku gdy niezbędne jest stosowanie smarów, musza one być używane zgodnie z dobra praktyką.

Odpady żywnościowe niejadalne produkty uboczne i inne śmieci

• Muszą być jak najszybciej usuwane z pomieszczeń, gdzie znajduje się żywność

• Muszą być składowane w odpowiednio skonstruowanych pojemnikach, utrzymywane w dobrym stanie i łatwych do czyszczenia i w miarę potrzeby dezynfekcji

• Śmietniki muszą byś zaprojektowane i użytkowane w taki sposób, aby można było utrzymywać je w czystości, oraz w miarę potrzeby, chronić przed dostępem zwierząt i szkodników

• Wszystkie odpady muszą zostać usunięte w sposób higieniczny oraz przyjazny dla środowiska, nie mogą stanowić bezpośredniego lub pośredniego źródła zanieczyszczenia

Woda i lód

• Należy zapewnić odpowiednie zaopatrzenie w wodę pitną

• W przypadku gdy używana jest woda niezdatna do picia, na przykład do celów przeciwpożarowych, pozyskiwania pary, chłodzenia musi być ona prowadzona w oddzielnych systemach , łatwo rozpoznawalnych i nie mających połączeń z systemami wody pitnej

• Lód pozostający w kontakcie z żywnością musi być wytworzony z wody pitnej. Musi być on wytwarzany, używany i składowany w warunkach, które zabezpieczają go przed zanieczyszczeniami

• Para używana bezpośrednio w styczności z żywnością nie może zawierać jakichkolwiek substancji stwarzających ryzyko dla zdrowia lub mogących zanieczyścić żywność

• W przypadku gdy stosuje się obróbkę cieplną w odniesieniu do środków spożywczych w hermetycznie zamkniętych pojemnikach, należy zapewnić, aby woda używana do chłodzenia pojemników po obróbce cieplnej nie była dla nich źródłem zanieczyszczenia

Obróbka cieplna

W odniesieniu do żywności wprowadzanej do obrotu w hermetycznie zamkniętych pojemnikach przedsiębiorstwa sektora spożywczego powinny regularnie sprawdzać główne parametry procesu ( w szczególności temperaturę, ciśnienie, szczelność zamknięć oraz mikrobiologię produktu), z wykorzystaniem urządzeń automatycznych

Osoby zatrudnione przy obrocie żywnością

*Zgodnie z Rozporządzeniem852/2004 r. każda osoba pracująca w styczności z żywnością powinna utrzymywać wysoki stopień czystości osobistej i nosić odpowiednie, czyste i gdzie to stosowane, ochronne okrycie wierzchnie.

*Przy pracach, które wymagają stykania się z żywnością, nie wolno zatrudniać osoby chorych na wymienione w przepisach choroby zakaźne.

*Zakład jest zobowiązany do:

-Skierowania każdej osoby mającej podjąć pracę wymagających stykania się z żywnością na -badania sanitarno-epidemiologiczne

-Pokrycia kosztów tych badań

-Przechowania orzeczeń lekarskich

-Udostępnienia ich na żądanie organów urzędowej kontroli żywności

*Na przedsiębiorcy prowadzącym obrót żywnością spoczywa dodatkowy obowiązek nadzorowania, instruowania i szkolenia osób biorących udział w obrocie żywnością w zakresie przestrzegania zasad higieny odpowiednio do wykonywanej przez nich pracy

Szczególne wymogi w zakresie obrotu produktami pochodzenia zwierzęcego

*Ze względu na to że definicja produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego jest bardzo szeroka i obejmuje również pakowanie, przepakowanie, przechowywanie i transport , szereg wymogów dotyczących produkcji tych produktów może w praktyce dotyczyć również podmiotów prowadzących wyłącznie obrót takimi produktami

*Przedsiębiorca jest zobowiązany do zachowania wymogów weterynaryjnych jedynie w zakresie tej działalności, którą w rzeczywistości prowadzi. Np. w przypadku prowadzenia działalności jedynie w zakresie przechowywania produktów pochodzenia zwierzęcego dany zakład musi spełnić wyłącznie wymagania weterynaryjne dotyczące przechowywania takich produktów, a nie np. uboju zwierząt

Wymagane decyzje administracyjne

a. Decyzja potwierdzająca spełnienie wymagań koniecznych do zapewnienia higieny w obrocie żywnością oraz do zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej sprzedawanych artykułów (PIS lub PLIW)

b. zgłoszenie do inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych

c. decyzja dopuszczająca do działalności w zakresie produktów pochodzenia zwierzęcego

Kontrola wewnętrzna

Dodatkowo w zakładzie wprowadzającym żywność do obrotu należy przeprowadzić kontrolę wewnętrzną Kontrola ta ma na celu:

*Przestrzegania warunków i zasad higieny w obrocie żywnością w celu zapewnienia właściwej jakości zdrowotnej żywności

*Stosowania zasad systemu HACCP

Kontrola zewnętrzną nad prowadzoną działalnością sprawuje:

• Państwowa Inspekcja Sanitarna

• Inspekcja Jakości Artykułów Rolno-Spożywczych

• Inspekcja weterynaryjna (w zakresie produktów pochodzenia zwierzęcego)

MONITOROWANIE ŻYWNOŚCI

Pasze i żywność powinny być bezpieczne i zdrowe

Prawodawstwo wspólnotowe zawiera zestaw reguł mających na celu zapewnienie osiągnięcie tego celu. Reguły te obejmują produkcję i wprowadzenie do obrotu zarówno pasz jaki żywności.

Podstawą prawną do przeprowadzenia urzędowych kontroli żywności jest

*Ustawa z dnia 25 kwietnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2006 r. Nr171, poz.1225)

*Rozporządzenie parlamentu Europejskiego i Rady Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (dz. Urz. UE L 191 Z. 30,04,2004, str.1)

Zdrowie zwierząt i ich dobrostan są istotnymi czynnikami, które przyczyniają się do:

Podniesienia jakości i bezpieczeństwa żywności

Zapobiegania rozprzestrzeniania się chorób zwierząt

Humanitarnego traktowania zwierząt

Rozporządzenie (WE) NR 164/2003 parlamentu europejskiego i rady z dnia 22 lipca 2003r.

Zmieniająca rozporządzenie (WE) nr178/2002 ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności.

„możliwość monitorowania” oznacza możliwość kontrolowania przemieszczania się żywności, paszy, zwierzęcia hodowlanego lub substancji przeznaczonej do dodania lub, która może być dodana do żywności lub paszy na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji

Etap produkcji, przetwarzania i dystrybucji - to jakikolwiek etap, w tym przywóz, począwszy od produkcji podstawowej żywności, aż do uwzględnienia jej przechowywania, transportu, sprzedaży lub dostarczenia konsumentowi finalnemu oraz tam gdzie jest to stosowane - przywóz, produkcję, wytwarzanie, składowanie, transport, dystrybucję, sprzedaż i dostawy pasz

Rozporządzenie 882/2004 ustanawia ogólne zasady wykonywania kontroli urzędowych mających na celu sprawdzenie zgodności z regułami ukierunkowanymi w szczególności na:

a) zapobieganie, eliminowanie lub ograniczanie dopuszczalnych poziomów zagrożenia ludzi i zwierząt, bezpośrednio lub poprzez środowisko naturalne

b) gwarantowanie uczciwych praktyk w handlu paszami i żywnością oraz ochronę interesów konsumenta łącznie z etykietowaniem pasz i żywności oraz innymi formami przekazywania informacji konsumentom

Urzędowe kontrole żywności:

*Przeprowadza się regularnie w oparciu o zagrożenie oraz z właściwą częstotliwością

*Przeprowadzane są bez wcześniejszego uprzedzenia

*Przeprowadzane mogą być ad hoc

*Przeprowadza się na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności

*Obejmują kontrole przedsiębiorstw żywnościowych w zakresie:

• Wykorzystania żywności,

• magazynowania żywności,

• wszelkich procesów, materiałów, substancji,

• działań lub czynności, łacznie z transportem stosowanym w odniesieniu do żywności

W celu zapewnienia bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego prowadzi się monitorowanie:

*substancji niedozwolonych

*pozostałości chemicznych, biologicznych, produktów leczniczych

*skażeń promieniotwórczych

U zwierząt w ich wydzielinach i wydalinach, w tkankach lub narządach, w produktach pochodzenia zwierzęcego, w wodzie przeznaczonej do pojenia zwierząt oraz środkach żywienia zwierząt

Substancje objęte monitorowaniem dzielą się na 2 grupy:

Grupa A - substancje wykazujące działanie anaboliczne oraz substancje, które stosowane u zwierząt jest niedozwolone (np. stilbeny, pochodne stilbenów, substancje tyreostatyczne, sterydy)

Grupa B - produkty lecznicze, w tym substancje niedozwolone, które mogą być użyte do celów weterynaryjnych, zanieczyszczenia chemiczne oraz inne zanieczyszczenia (np. ołów, kadm, rtęć, arsen, pozostałości pestycydów chloro- i fosforoorganicznych, barwniki i in.)

Badaniami obejmuje się:

*nie mniej niż 0,4% wszystkich zwierząt poddanych ubojowi z podziałem na poszczególne gatunki (bydło, świnie, owce, kozy, koniowate)

*ryby, mleko surowe, jaja, mięso królików, zwierzęta dzikie miód

Monitorowanie:

*identyfikacja dostawców i kientów przez podmioty działające na rynku spozywczym

*monitorowanie wewnętrzne

*systemy monitorowania

*rodzaje inf. Do przechowywania

*udostępnienie danych

*czas przechowywania informacji

Składowanie i transport: Wymogi dotyczące poszczególnych produktów pochodzenia zwierzęcego. Rozp. 853/2004 załącznik II. :

Przedsiębiorstwa sektora spożywczego zobowiązane są zapewnić, aby mięso hodowlanych zwierząt kopytnych składowano zgodnie z poniższymi wymogami. Mięso po badaniu poubojowym trzeba niezwłocznie poddać schłodzeniu w ubojni, celem zapewnienia temperatury wszystkich części mięsa nie wyżej niż 3C dla podrobów i 7C dla pozostałego mięsa (przy krzywej chłodzenia zapewniającej stały spadek temperatury). W trakcie operacji chłodzenia trzeba zapewnić odpowiednią wentylację, aby zapobiec kondensacji na powierzchni mięsa. Po osiągnięciu zalecanej temperatury mięso musi pozostawać w tej temperaturze podczas składowania i transportu ( dopuszcza się transport nie dłuższy niż 2 godz.) Mięso przeznaczone do zamrożenia musi zostać zamrożone bez zbędnej zwłoki, z uwzględnieniem, w razie konieczności, czasu na stabilizację przed zamrożeniem. Mięso niepakowane składuje się i transportuje oddzielnie od mięsa pakowanego, chyba że jest ono składowane i transportowane w różnym czasie oraz tak, aby opakowania oraz sposób składowania i transportu nie stanowiły źródła zanieczyszczenia mięsa.

Mięso mielone, wybory mięsne i mięso odkostnione mechanicznie (MOM): niezwłocznie po przygotowaniu, mielone mięso i wyroby mięsne muszą zostać umieszczone w opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych oraz: * schłodzone do temperatury wnętrza nie wyższej niż 2C dla mięsa mielonego i 4C dla wyrobów mięsnych; lub *zamrożone do temperatury wnętrza nie wyższej niż -18C

Powyższe wymogi dotyczące temperatury obowiązują podczas składowania i transportu. Jeżeli MOM nie jest wykorzystywane niezwłocznie po jego otrzymaniu, należy je obowiązkowo umieścić w opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych, a następnie schłodzić do temp. Nieprzekraczającej 2C, lub zamrozić do temp. wnętrza nie wyższej niż -18C. Przedmiotowe wymogi dotyczące temp. obowiązują także podczas składowania i transportu. Mrożone MOM, przed skladowaniem lub transportem trzeba umieścić w opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych, nie można go składować przez okres dłuższy niż 3 miesiące, a podczas składowania i transportu należy wtrzymywać temperaturę nie wyższą niż -18C. Opakowania zawierające mielone mięso z drobiu lub zwierząt nieparzystokopytnych, albo wyroby mięsne zawierające MOM, przeznaczone dla konsumenta końcowego, muszą być opatrzone informacją o konieczności ugotowania produktu przed jego spożyciem. Żywych małży nie można wprowadzać do obrotu w celu sprzedaży detalicznej i inny sposób niż za pośrednictwem zakładu wysyłki, który zobowiązany jest nanieść znak indetyfikacyjny.

Dokument rejestracyjny musi zawierać co najmniej następujące informacje:

• Tożsamość i adres podmiotu, który dokonał odlowu;

• Data odłowu

• Lokalizacja obszaru produkcyjnego, opisana w sposób na tyle szczegółowy, na ile jest przyjęte w praktyce, lub za pomocą numeru kodu;

• Stan zdrowia na danym obszarze produkcyjnym;

• Gatunki skorupiaków oraz ich ilość;

• Przeznaczenie partii;

Żywych małży nie można wprowadzać do obrotu w celu sprzedażydetalicznej w inny sposób niż za pośrednictwem zakładu wysyłki, który zobowiązany jest nanieść znak identyfikacyjny. Produkcja podstawowa obejmuje hodowlę, połów skup żywych produktów rybołówstwa w celu wprowadzenia ich do obrotu.

Surowe mleko i produkty mleczarskie: Niezwłocznie po udoju, mleko należy przenieść w czyste miejsce, zaprojektowane i wyposażone w sposób uniemożliwiający jego zanieczyszczenie. Należy je niezwłocznie schłodzić do temp. Nie wyższej niż 8C w przypadku codziennego odbioru mleka, oraz do nie więcej niż 6C, jeżeli mleko nie jest odbierane codziennie. Podczas transportu należy utrzymać system dalszego chłodzenia, a w chwili przybycia do zakładu przeznaczenia, temp. Mleka nie może przekraczać 10C.

Wyjątki:

• Przetworzenie w ciągu 2 godzin od udoju

• Koniecznie jest zastosowanie wyższej temp. Z przyczyn technologicznych związanych z wytwórstwem określonych produktów mleczarskich.

Przedsiębiorstwa sektora spożywczego zobowiązane są zapewnić, aby wraz z przyjęciem do zakładu przetwórczego, mleko zostało szybko schłodzone do temp. nie wyższej niż 6C, oraz aby temp ta była utrzymywana do czasu rozpoczęcia procesu przetwórczego. Niemniej jednak, przedsiębiorstwa sektora spożywczego mogą utrzymywać mleko w wyższej temp jeżeli:

• Proces przetwórczy zaczyna się: niezwłocznie po udoju lub w ciągu 4 godzin od przyjęcia mleka do zakładu przetwórczego;

• Właściwe władze zezwalają na stosowanie wyższej temp ze względów technologicznych dotyczących wytwarzania niektórych produktów mleczarskich.

Przedsiębiorstwa sektora spożywczego wytwarzające produkty mleczarskie z surowego mleka krowiego, zobowiązane sa zainicjować procedury celem zapewnienia, aby bezpośrednio przed procesem przetwórczym zawierało liczbę drobnoustrojów poniżej 300 000 na ml, przy temp wynoszącej 30C. przetworzone mleko krowie, używane do przygotowania produktów mleczarskich, zawierało liczbę drobnoustrojów poniżej 100 000 na ml, przy temp wynoszącej 30C.

Jajaw pomieszczeniach producenta oraz do czasu ich sprzedania konsumentowi muszą pozastwaić czyste, suche, pozostawione obcych zapachów, skutecznie zabezpieczone przed wstrząsami i bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

Jaja należy przechowywać i transportować w temp zapewniającej optymalne zachowanie ich właściwości higienicznych, najlepiej stałej.

Jaja muszą zostać dostarczone konsumentowi maksymalne w terminie 21 dni od złożenia.

Produkty jajczarskie: jeżeli przetwarzania nie dokonuje się niezwłocznie po rozbiciu, jaja w stanie płynnym przechowuje się w stanie zamrożonym lub w temp nieprzekraczającej 4C. Czas składowania przed przetwarzaniem w temp 4C nie może przekraczać 48 godz. Niemniej jednak, wymogów tych nie stosuje się w odniesieniu do produktów odcukrzanych, w przypadku możliwie jak najszybszego przystąpnienia do procesu odcukrzania. Produkty, które nie zostały poddane stabilizacji umożliwiającej ich przetrzymywanie w temp pokojowej muszą zostać schłodzone do tem nie wyższej niż 4C. produkty przeznaczone do zamrożenia należy zamrozić niezwłocznie po przetworzeniu. Oprócz ogólnych wymogów w odniesieniu do znaków identyfikacyjnych, dostawy produktów jajczarskich nieprzeznaczonych do obrotu detalicznego, lecz do wykorzystania w formie składników w procesie wytwarzania innych produktów, muszą być opatrzone etykieta wskazującą temp, w jakiej należy utrzymywać dany produkt jajczarski, oraz okres obowiązkowego zachowania takiej konsekwencji. W przypadku jaj w stanie plynnym, etykieta musi zawierać także wyrazy: niepasteryzowane produkty jajczarskie- do obróbki w miejscu przeznaczenia, oraz musi wskazywać datę i godzinę rozbicia.

Żołądki, pęcherze i jelita poddawane obróbce: wprowadzane do obrotu wyłącznie, jeżeli:

• Pochodzą do zwierząt poddanych ubojowi w ubojni oraz uznanych za nadające się do spożycia przez ludzi, w wyniku przeprowadzanych badań przed- i poubojowych;

• Są solone, podgrzane lub suszone, a następnie podjęto skuteczne środki, aby zapobiec ich ponownemu zanieczyszczeniu.

Poddane obróbce żołądki, pęcherze i jelita, których nie można przetrzymywać w temp otoczenia, należy przechowywać do czasu ich wysyłki w stanie schłodzonym. Zwłaszcza produkty niesolone i niesuszone mogą być przechowywane w temperaturze nieprzekraczającej 3°C.

KOLAGEN

Opakowania jednostkowe i zbiorcze zawierające kolagen muszą być opatrzone napisem: „kolagen nadający się do spożycia przez ludzi” oraz datą produkcji.

RYNKI ROLNE

Rynek żywności tworzą przede wszystkim nabywcy i dostawcy produktów spożywczych

Nabywcy (konsumenci) tworzą popyt (spożycie)

*Indywidualni - gosdpodarstwa domowe

*Odbiorcy zorganizowani - gastronomia, hotele, szpitale, wojsko, szkoły organizacje społeczne

Dostawcy (producenci i przetwórcy) tworzą podaż

*Krajowi - gospodarstwa rolne i zakłady przemysłu spożywczego

*Zagraniczni (import)

Ważniejsze formy rynku:

*Rybki formalne (sformalizowane, zinstytucjonalizowane, zorganizowane)

*Rynki nieformalne (niesformalizowane, niezinstytucjonalizowane, niezorganizowane)

Cechy rynku formalnego:

*Zawieranie transakcji w określonym z góry miejscu i czasie

*Postępowanie zgodne z regulaminem danego rynku (prawodawstwem obowiązującym w danym kraju oraz zasadami danego rynku)

BRANŻOWE RYNKI ROLNE

*Realizacja celów Wspólnej Polityki Rolnej podporządkowano organizację handlu produktami rolnymi. W jej ramach wyodrębniono w ujęciu przedmiotowym wspólną organizacje rynków towarowych o charakterze branżowym, które poddano interwencyjnemu oddziaływaniu.

*Duża różnorodność produktów rolnych m.in. wartość użytkowa, przeznaczenie, sposób przygotowania do spożycia, wymagania co do przerobu i dystrybucji, inna droga przepływu tego samego produktu rolnego od producenta do konsumenta - tworzy odrębne rynki, z ich cechami specyficznymi.

Do grupy wyodrębnionych organizacji towarowych należą rynki produktów pochodzenia zwierzęcego:

1. Wołowiny i cielęciny

2. Wieprzowiny

3. Baraniny i mięsa koziego

4. Mięsa drobiowego i jaj

5. Mleka i przetworów mlecznych i innych produktów rolnych mioe poddanych ścisłej regulacji rynkowej

Rynek wołowiny i cielęciny

* Rynek ten obejmuje zwierzęta żywe oraz produkty pochodzenia zwierzęcego, świeże, schłodzone, zamrożone, a także przetworzone i zakonserwowane mięso oraz jadalne produkty mięsne, w tym tłuszcze i inne jadalne produkty wołowe

* Na tym rynku stosowane są generalnie dwa typy działań interwencyjnych: 1. związany z dopłatą do cen skupu, 2 związany z subwencjonowaniem prywatnego magazynowania

* Do interwencyjnego zakupu mogą przystąpić przedsiębiorcy prowadzący obrót mięsem lub żywcem bydlęcym, którzy dokonują uboju we własnym zakresie

* interwencyjnym zakupem w Polsce objęte jest świeże mięso lub schłodzone mięso wołowe uzyskane z buhajków w wieku 2 lat (kategoria A)

* Przedmiotem zakupu mogą być tusze i półtusze w klasach R2, R3, O2 i O3, które m.in.: pochodzą ze zwierząt utrzymywanych na terytorium UE, uzyskane zostały z tusz o masie do 300kg, uzyskały znak zdrowia (załącznik I do Rozp. WE nr 854/2004), sklasyfikowane zostały zgodnie ze skalą wspólnotową

* przedmiotem dopłat do prywatnego przechowywania może być wołowina/cielęcina:

• Sklasyfikowana zgodnie z klasyfikacją EUROP

• Pochodząca ze zwierząt, których chów prowadzony był przynajmniej przez ostatnie 3 miesiące na terenie UE, i których ubój nastąpił nie wcześniej niż 10dni przed datą wprowadzenia mięsa do chłodni,

• Nieposiadająca cech dyskwalifikacji ją do przechowywania oraz spożycia po uprzednim przechowywaniu

Rynek wieprzowiny

*Mięso wieprzowe należy w Polsce do preferowanych przez konsumentów. Chów trzody chlewnej jest dominującym kierunkiem produkcji zwierzęcej (cykl produkcji, pasze, koncentracja produkcji, wahania cykliczne i sezonowe).

*Rynek wieprzowiny obejmuje żywe świnie rodzimych gatunków, z wyjątkiem zwierząt przeznaczonych do hodowli kwalifikowanej. Zasadami tego rynku objęte są również: mięso wieprzowe, odpady poubojowe oraz tłuszcze wędzone, smalec i inne tłuszcze topione, wędliny, a także wyroby mięsne konserwowe lub preparowane.

*Rynek wieprzowy ze względu na jego istotne znaczenie, poddany został szczególnej regulacji w zakresie przepisów sanitarnych. Istnieje możliwość czasowego ograniczania obrotu produktami tego rynku w sytuacji rozszerzenia się chorób zwierzęcych.

*Jedyną formą interwencji na rynku wieprzowiny jest dotowanie prywatnego magazynowania, którą uruchamia się, gdy cena referencyjna półtusz na rynku UE spadnie poniżej 103% ceny podstawowej. Ponadto stosuje się kontyngenty celne, licencjonowanie importu i eksportu, a także subsydia eksportowe.

Rynek baraniny i mięsa koziego

Rynek ten obejmuje: żywe owce, kozy, mięso i użyteczne odpady oraz tłuszcze w analogicznej formie przetworzonej jak mięso wołowe i wieprzowe

Rynek mięsa drobiowego i jaj

* Organizacja rynku mięsa drobiowego i jaj, z punktu widzenia formalnoprawnego, jest rozdzielona i regulują ją odrębne przepisy. Jednakże naturalne pokrewieństwo oraz zależności od cen pasz zbożowych w sensie funkcjonowania zbliża znacznie do siebie organizację obu tych rynków.

* Organizacja rynku jaj odnosi się do jaj świeżych, konserwowanych lub gotowanych w skorupkach oraz do jaj konsumpcyjnych: świeżych, suszonych, gotowanych inaczej przechowywanych, bez skorupek i żółtek.

* Organizacja rynku mięsa drobiowego odnosi się do żywych kurcząt, kaczek, gęsi, indyków i perliczek domowych, jak również świeżych, mrożonych i solonych produktów drobiowych przeznaczonych do konsumpcji

* istotą organizacji wspólnych rynków mięsa drobiowego i jaj jest stworzenie protekcjonistycznego systemu ochrony rynków wspólnoty przed niekontrolowanym importem z krajów trzecich. Organizacja wspólnych rynków mięsa drobiowego i jaj ma za zadanie promowanie rodzimej produkcji, przetwarzania, jakości i handlu.

* regulacje wspólnotowego rynku nie przewidują interwencji na rynku produktów drobiarskich ani gwarancji cenowych dla producentów żywca drobiowego i jaj

* ceny rynkowe drobiu i jaj w krajach członkowskich Unii kształtują się zatem na podstawie relacji podaży i popytu, a producenci działający w zintegrowanym systemie ponoszą odpowiedzialność za utrzymanie równowagi rynkowej

* Jedyną formą regulacji rynku są subsydia eksportowe oraz licencjonowanie importu i eksportu

Rynek mleka i przetworów mlecznych

* organizacja rynku obejmuje mleko świeże, konserwowane, słodzone oraz śmietanę, maślankę, kwaśne mleko, jogurt, kefir i inne produkty na bazie mleka poddanego procesom fermentacji lub zakwaszenia, a także w formie koncentratu, masło, ser, twaróg, laktozę i syrop laktozowy oraz produkowane na bazie mleka preparaty paszowe

* rynek ten należy do najbardziej wspieranych przez UE. W ramach Wspólnej Polityki Rolnej na rynku tym stosowany jest system kwot mlecznych oraz mechanizmy interwencyjne

Kwotowanie (limitowanie) produkcji mleka ma na celu utrzymanie produkcji na określonym poziomie i zachamowanie wzrostu wydatków z budżetu rolnego UE na wspieranie tego sektora

Interwencja polega na stosowaniu dopłat do:

• Prywatnego przechowywania masła i serów, w celu utrzymania równowagi rynkowej poprzez dopłaty do przechowywania nadwyżek produktu

• Przetwórstwa, które umożliwiają zagospodarowanie nadwyżek przetworów mleczarskich poprzez zastąpienie alternatywnych surowców w produktach przetworzonych na produkty mleczne

• Konsumpcji produktów mlecznych, w celu zagospodarowania nadwyżek przetworów mleczarskich oraz zwiększenie spożycia mleka i produktów mlecznych wśród młodzieży szkolnej

• Stosowanie zakupów i sprzedaży masła oraz odtłuszczonego mleka w proszku (OMP)

Wspieranie rynku miodu jest podyktowane:

Potrzebą rozwoju terwnów wiejskich oraz utrzymania równowagi ekologicznej

Znacznym zróżnicowaniem warunków produkcji miodu na terenie wspólnoty

Dużym rozdrobnieniem produkcji i zbytu miodu

Brakiem równowagi między podażą a popytem na miód na rynku Wspólnoty

Rozprzestrzenianiem się w krajach członkowskich warrozy i chorób pokrewnych oraz problemami związanymi z ich zwalczaniem

---