Adaptacja społeczna, proces przystosowywania się jednostki lub grupy do określonych warunków środowiska społecznego. Polega na nieustannej interakcji zachodzącej między jednostką (lub grupą) a środowiskiem, w której wyniku dochodzi do przekształcania własnej struktury podmiotu zgodnie z wymaganiami otoczenia, a także do przekształcania otoczenia i dopasowywania go do struktury wewnętrznej podmiotu.
Wyróżnia się kilka etapów adaptacji: reorientacja psychologiczna - uczenie się nowych wzorów i stosowanie ich w praktyce; tolerancja - szacunek dla cudzych poglądów, upodobań, wierzeń; asymilacja - całkowite przystosowanie się jednostki lub zbiorowości do istniejących warunków.
Na adaptację społeczną wywierają wpływ: inteligencja i znajomość własnych możliwości, uspołecznienie jednostki, samodzielność i odpowiedzialność, przynależność do jakichś grup społecznych. Dzięki niej człowiek zaspokaja swoje naturalne potrzeby i jest lepiej przygotowany do życia w społeczeństwie.
Hasło opracowano na podstawie “Słownika Encyklopedycznego Edukacja Obywatelska” Wydawnictwa Europa. Autorzy: Roman Smolski, Marek Smolski, Elżbieta Helena Stadtmüller. ISBN 83-85336-31-1. Rok wydania 1999.
Asymilacja,
1) w psychologii - proces psychiczny, w którym nowe treści poznawcze są modyfikowane tak, by stały się bardziej podobne do elementów znanych ze zdobytego wcześniej doświadczenia i by można je było włączyć w istniejące struktury poznawcze. W teorii J. Piageta asymilacja psychiczna stanowi, obok akomodacji, podstawowy proces, umożliwiający utrzymanie równowagi między jednostką a środowiskiem;
2) w socjologii - proces wchłonięcia podmiotu (jednostki lub grupy) przez inną grupę, w którego wyniku podmiot nabiera właściwości charakterystycznych dla danej grupy, np. przyjmowanie przez mniejszości etniczne cech dominującej grupy narodowej.
Akomodacja, w psychologii proces psychiczny, w którym wytworzone uprzednio struktury poznawcze ulegają modyfikacji pod wpływem nowych doświadczeń.
Tolerancja (z języka łacińskiego tolerare - "znosić", "cierpieć"), świadoma zgoda na wyznawanie i głoszenie przez innych ludzi poglądów, z którymi się nie zgadzamy, oraz na wybór sposobu życia uważanego przez nich za właściwy, chociaż go nie aprobujemy. Tolerancja oznacza rezygnację ze stosowania przymusu wobec innych. Zakres tolerancji jest historycznie zmienny. Występuje w dwóch formach:
1) jako tzw. tolerancja negatywna, klasyczna, określona przez takich myślicieli, jak Wolter i J. Locke, polega na uznaniu, mimo wewnętrznego sprzeciwu, że inne poglądy, postawy i działania są też uprawnione, chociaż nie powinny być takimi, jakie są, ponieważ nie wyrażają tradycyjnych wartości: prawdy, dobra, piękna itp., do których należy dążyć. Tolerancja negatywna nie zaprzecza istnieniu prawdy w sensie klasycznym, uznaje, że możliwe jest znalezienie poglądów właściwych, które należy przyjąć, i niewłaściwych, które należy odrzucić w wymiarze osobistym i społecznym.
2) jako tzw. tolerancja pozytywna, charakterystyczna dla założeń współczesnego nurtu filozofii - postmodernizmu. Polega na dopuszczeniu wszystkich innych postaw, działań i poglądów jako równouprawnionych. Wynika to z przeświadczenia, że nie istnieje prawda obiektywna ani inna wartość, za pomocą której można by ocenić jakiekolwiek poglądy, postawy i działania. Tolerancja pozytywna wyraża się w stwierdzeniu, że "ponieważ nie istnieje prawda, nie mogę uznawać swego stanowiska za obowiązujące".