Wstęp
Wielkością charakteryzującą przewodnictwo elektryczne jest przewodność elektryczna
δ = N*μ
gdzie:
N- liczba nośników prądu w jednostce objętości materiału (koncentracja nośników )
* - ładunek nośnika
μ - ruchliwość nośników
Ruchliwość μ = Vd/ε jest to stosunek prędkości dryfowej do natężenia pola elektrycznego. Ruchliwość nośników maleje wraz ze wzrostem temperatury (dla wysokich temperatur). Natomiast koncentracja nośników rosnie wraz ze wzrostem temperatury i to ona ma decydujący wpływ na przewodność elektryczna .
Energia aktywacji jest połową energii potrzebnej do przeniesienia elektronu z pasma walencyjnego do pasma przewodnictwa.
Graficzną reprezentacją równania jest wykres Arrheniusa. Jest to zależność . W półprzewodniku z jednym rodzajem domieszek wykres Arrheniusa nie będzie linią prostą na całym odcinku.
Przebieg ćwiczenia
W ćwiczeniu dokonałem pomiaru oporności ρ próbki półprzewodnikowej grzanej w piecyku oporowym. Temperaturę ustalałem przez zadanie wartości napięcia kontrolera temperatury.
Wyniki pomiarów
T |
ρ |
T[*K] |
1/T[1/*K] |
ln(ρ) |
σ |
ln σ |
20 |
28,41 |
293 |
0,003413 |
3,346741 |
0,035199 |
-3,34674 |
25 |
15,36 |
298 |
0,003356 |
2,731767 |
0,065104 |
-2,73177 |
41 |
13,84 |
314 |
0,003185 |
2,627563 |
0,072254 |
-2,62756 |
53 |
9,56 |
326 |
0,003067 |
2,257588 |
0,104603 |
-2,25759 |
60 |
6,02 |
333 |
0,003003 |
1,795087 |
0,166113 |
-1,79509 |
73 |
4,74 |
346 |
0,00289 |
1,556037 |
0,21097 |
-1,55604 |
85 |
3,53 |
358 |
0,002793 |
1,261298 |
0,283286 |
-1,2613 |
95 |
2,42 |
368 |
0,002717 |
0,883768 |
0,413223 |
-0,88377 |
125 |
1,105 |
398 |
0,002513 |
0,099845 |
0,904977 |
-0,09985 |
144 |
0,665 |
417 |
0,002398 |
-0,40797 |
1,503759 |
0,407968 |
160 |
0,399 |
433 |
0,002309 |
-0,91879 |
2,506266 |
0,918794 |
174 |
0,233 |
447 |
0,002237 |
-1,45672 |
4,291845 |
1,456717 |
202 |
0,194 |
475 |
0,002105 |
-1,6399 |
5,154639 |
1,639897 |
223 |
0,147 |
496 |
0,002016 |
-1,91732 |
6,802721 |
1,917323 |
237 |
0,098 |
510 |
0,001961 |
-2,32279 |
10,20408 |
2,322788 |
262 |
0,081 |
535 |
0,001869 |
-2,51331 |
12,34568 |
2,513306 |
279 |
0,08 |
552 |
0,001812 |
-2,52573 |
12,5 |
2,525729 |
297 |
0,061 |
570 |
0,001754 |
-2,79688 |
16,39344 |
2,796881 |
330 |
0,045 |
603 |
0,001658 |
-3,10109 |
22,22222 |
3,101093 |
340 |
0,032 |
613 |
0,001631 |
-3,44202 |
31,25 |
3,442019 |
365 |
0,028 |
638 |
0,001567 |
-3,57555 |
35,71429 |
3,575551 |
377 |
0,027 |
650 |
0,001538 |
-3,61192 |
37,03704 |
3,611918 |
396 |
0,023 |
669 |
0,001495 |
-3,77226 |
43,47826 |
3,772261 |
400 |
0,021 |
673 |
0,001486 |
-3,86323 |
47,61905 |
3,863233 |
|
Współczynniki prostej |
|
|
|
|
|
|
a |
b |
|
|
|
|
|
-3757,39 |
9,463273 |
|
|
|
|
|
a |
b |
|
|
|
|
|
56,16846 |
0,132866 |
|
|
|
|
4. Opracowanie wyników
(*) k = 0,862*10-4 [eV/°K]
Logarytmując zależność (*) otrzymamy
lnσ=lnσ 0-ΔE/kT
oraz podstawiając
x=1/T
y=lnσ
Z wykresu Arrheniusa odczytuje wartości:
a=-3757,39±56,17 [°K]
b=9,46±0,14
a=-ΔE/k stąd mamy
ΔE=-a*k
ΔE=3757,39*0,862*10-4=0,32388 [eV]
d(ΔE)= k*Δa
d(ΔE)= 0,862*10-4*56,17=0,00484185 [eV]
Ostatecznie
ΔE=(32.4 ±0.5)*10-2 [eV]
Energia aktywacji jest połową energii potrzebnej do przejścia elektronu z pasma walencyjnego do pasma przewodzenia, czyli w tym przypadku wynosi E=(16,2±0,3)* 10-2 [eV]