Rodzaje cery

Cera to potoczne określenie powierzchni skóry twarzy i jej cech. Rozróżniamy cztery podstawowe typy cer: normalna, sucha, tłusta i mieszana. Podział ten zależy od rozmieszczenia gruczołów łojowych (porów) w skórze, ich czynności oraz w konsekwencji ich działania. Gruczoły łojowe umiejscowione są w skórze w ścisłym związku z włosami a największe ich skupiska obserwuje się w następujących okolicach: nos, czoło, broda, okolica mostka, na plecach, niewielka ilość uchodzi wokół czerwieni warg. Nie wszystkie gruczoły wykazują taką samą aktywność. Najbardziej nasilone wydzielanie występuje w okolicach czoła, nosa a znacznie mniej na brodzie. Oczywiście nie u wszystkich osób produkcja łoju jest tak samo nasilona. Uzależniona jest ona od wieku, unaczynienia skóry, wpływu hormonów i temperatury zewnętrznej. W okresie dojrzewania i podczas przekwitania wydzielanie łoju gwałtownie wzrasta w porównaniu z innymi okresami życia. Mineralokortykoidy i glikokortykoidy oraz androgeny zwiększają wydzielanie łoju. Zimno oraz niedostateczne ukrwienie nasilają wydalanie gruczołów łojowych. Każda cera, zarówno normalna, sucha, tłusta jak i mieszana może być cerą naczynkową, może być również cerą wrażliwą (lub nawet nadwrażliwą), cera tłusta lub mieszana w pewnych okresach życia może być równocześnie cerą trądzikową, i jeszcze jeden typ cery - atroficzna czyli cera przedwcześnie się starzejąca (najczęściej zdarza się ten przypadek u posiadaczy cery suchej, czasami normalnej).Dodatkowo wysępuje jeszcze cera zniszczona.

Cera normalna

Cera normalna jest różowa, gładka, jędrna, napięta, dobrze odżywiona, właściwie reaguje na warunki atmosferyczne (takie jak wiatr, słońce, mróz) oraz na wodę i mydło. Niewidoczne są na niej naczynia krwionośne, plamy barwnikowe, nie występuje problem łuszczenia, nie widoczne są zaskórniki. Ślad tłuszczu na lusterku jest ledwie widoczny, "zmarszczka" ginie natychmiast, nakreślony znak jest ledwo widoczny, szybko ginie. Taka cera występuje tylko u dzieci do okresu pokwitania.

Cera sucha

Cera sucha ma jasny kolor, jest cienka, mało elastyczna, gładka, mogą na niej występować przebarwienia, pojawia się sieć rozszerzonych naczyń krwionośnych, może się łuszczyć, reaguje zaczerwienieniem na mydło, wodę i warunki atmosferyczne.

Cera taka szybko się starzeje, a pielęgnowana niewłaściwie staje się cerą starczą. Około dwudziestego roku życia zaczynają pojawiać się pierwsze zmarszczki wokół oczu, ust i szyi, co wymaga podjęcia działań od początku ich występowania, gdyż już w młodym wieku skóra taka staje się coraz cieńsza, wręcz pergaminowa. Odcisk na lusterku nie wykazuje śladów tłuszczu, a tylko lekką wilgoć, "zmarszczka" utrzymuje się najwyżej pół minuty, ślad na czole jest także krótko widoczny.

Cera tłusta

Cera tłusta ma kolor szarożółty, zazwyczaj jest dość gruba, a jej powierzchnia błyszcząca. Widoczne są na niej rozszerzone pory z zaskórnikami. Jest słabo ukrwiona, rano często blada, rzadko zdarzają się rozszerzone naczyńka. Dobrze reaguje na czynniki atmosferyczne: na zimno,wiatr i słońce, oraz na wodę i mydło.

Dużo silniejsze znaczenie mają czynniki wewnętrzne, takie jak stres, zaburzenia hormonalne, napięcia nerwowe i zaburzenia układu trawiennego. Stosunkowo późno rozpoczyna się okres jej starzenia. Zaletą cery tłustej jest także to, że w wieku starszym, czy podeszłym, nie ulega wysuszeniu.
Wadą natomiast są dosyć częste powikłania trądzikowe i skłonność do tworzenia zmian zastoinowych oraz nieestetyczny wygląd. Cera tłusta nie występuje w dzieciństwie. Jej objawy pojawiają się dopiero po okresie pokwitania, ok. 12 roku życia, co jest związane ze wzmożoną stymulacją hormonalną gruczołów płciowych i gruczołów łojowych. Odcisk na lusterku jest tłustawo-wilgotny, "zmarszczka" szybko się wygładza, znak na czole szybko znika.

Cera mieszana

Cera mieszana ma cechy dwóch rodzajów skóry:jedne partie są suche, inne zaś tłuste, na czole, nosie, brodzie cera może być nierówna.

Najczęściej partią tłustą jest środkowy pas: czoło, nos, broda. Partie boczne natomiast są suche, choć czasami można spotykać sytuację odwrotną.
Pielęgnacja tego rodzaju cery jest trudna i pracochłonna, ponieważ należy postępować tak, jak z dwoma rodzajami cery.

Przy cerze mieszanej występuje jednocześnie skłonność do łojotoku oraz nieprawidłowa reakcja na wodę i mydło, co objawia się podrażnieniem, zaczerwienieniem, uczuciem pieczenia i napięcia skóry. Odcisk z czoła na lusterku wykazuje wyraźny tłusty ślad , ten z policzków jest ledwo widoczny, "zmarszczka" utrzymuje się ok. pół minuty, znak też jest widoczny ok. pół minuty.

Cera trądzikowa

Trądzik pojawia się zarówno u dziewcząt jak i u chłopców w okresie dojrzewania. Jest jedną z największych bolączek młodzieży (ostatnio obserwuję także tzw. późny trądzik - zwykle u kobiet po 20 roku życia). Trądziku młodzieńczego nie należy bagatelizować. Błędny jest pogląd, że dolegliwość ta przechodzi z wiekiem. Trądzik może mieć różnorodną postać: od formy zaskórnikowej, przez drobne krostki, po blizny. Każdy rodzaj trądziku wymaga konsultacji z lekarzem dermatologiem, w lekkich postaciach pomocne mogą być zabiegi przeciwtrądzikowe w gabinecie kosmetycznym. Przeważnie leczenie jest skojarzeniowe, a więc zalecane są zarówno środki kosmetyczne, miejscowe jak i ogólne - farmakologiczne: antybiotyki, preparaty cynkowe, witaminowe. Trądzik może być skutkiem zaburzeń hormonalnych , zaburzeń w funkcjonowaniu tarczycy( pomocna może okazać się konsultacja z lekarzem endokrynologiem), nieprawidłowych czynności przewodu pokarmowego.

W przypadku wystąpienia trądziku młodzieńczego ważna jest podstawowa pielęgnacja, higieniczny, racjonalny tryb życia (pedantyczna czystość, dotlenianie organizmu, odpowiednia dieta, sen).

Cera zniszczona

Cera zniszczona jest trudna do pielęgnacji. Na zniszczenie cery wpływa zanieczyszczenie środowiska, smog, stres, tryb życia i wiele innych czynników, które powodują, że skóra staje się bezbronna, a wolne rodniki atakują komórki naskórka, co prowadzi do uszkodzeń skóry, czyli przyspieszenia procesu starzenia.

W dzisiejszych czasach coraz częściej spotyka się osoby, których skóra jest szara, zmęczona, jej wygląd świadczy m.in. o zakłóceniach w procesie oddychania komórkowego. Zanieczyszczenia atmosferyczne, stres i niehigieniczny tryb życia (nikotyna, alkohol, brak snu itp.) ograniczają możliwości pobierania tak ważnego dla naszej skóry tlenu. Każdy rodzaj cery może być równocześnie cerą zniszczoną.

Cera starcza

Proces starzenia obejmuje nie tylko naskórek. Symptomy starzenia się skóry powstają zarówno na powierzchni, jak i w warstwach leżących głębiej. Główne zmiany powstają w skórze właściwej. Polegają one na degradacji włókien kolagenowych i sprężystych. Powstają zmarszczki, dochodzi do suchości i silnego złuszczania naskórka.

W wyniku działania promieniowania świetlnego zewnętrzna martwa warstwa naskórka staje się niespójna i gruba. Proces starzenia polega więc na tym, że skóra staje się sucha, mało elastyczna, chropowata, pokryta zmarszczkami, a z wiekiem zaczynają pojawiać się przebarwienia i odbarwienia, naczyniaki, plamy soczewicowate, brodawki, łojotokowe zmiany zastoinowe, jak również nadmierne rogowacenie.

Cera atroficzna

Atrofia (zanik) skóry fizjologicznie jest związana z procesem starzenia się, którego tempo zależy od czynników genetycznych. Zewnętrzne starzenie się skóry występuje wtedy, gdy skóra jest narażona na kontakt z czynnikami zaburzającymi jej normalne funkcjonowanie - głównie słońca.

Symptomy starzenia powstają zarówno na powierzchni skóry, jak i w warstwach położonych głębiej. Około 30 roku życia zmarszczki mimiczne zaczynają powoli przechodzić w trwałe, widoczne nawet przy całkowitym spokoju mięśni twarzy. Po czterdziestce pojawiają się zmarszczki promieniste nad wargą górną. Początkowo są one nikłe, w miarę upływu czasu zaś coraz głębsze. Do ich powstawania przyczyniają się: częste palenie papierosów, ściąganie mimiczne ust, ubytki uzębienia i nadmierne opalanie.

Na proces starzenia się skóry ogromny wpływ mają zmiany hormonalne, szczególnie w okresie menopauzy, w czasie którego, oprócz zaniku hormonów, występuje często osłabienie stanu psychicznego, co bardzo uwidocznia się na twarzy. Owal twarzy staje się nieregularny, fałdy "linii smutku" pogłębiają się, opadają policzki, widoczne zmarszczki pojawiają się na czole, nasadzie nosa, szyi i dekolcie.

Bardzo niekorzystny wpływ na skórę mają papierosy, nikotyna bowiem przyczynia się do skurczu naczyń krwionośnych, a więc do gorszego odżywienia. Wygląd skóry osób palących różni się od skóry osób niepalących, tzn. występuje na niej dużo więcej zmarszczek, skóra ma kolor ziemisty i często pojawiają się rozszerzone naczynka krwionośne. U osób palących proces starzenia się skóry ulega przyspieszeniu.
Skóra atroficzna ulega ścienieniu, traci rozciągliwość i elastyczność, następuje regres tkanki tłuszczowej, zanik przydatków skóry, powstają głębokie zmarszczki.

Atrofia może powstać spontanicznie lub jako konsekwencja innych chorób skóry, zmiany zaś mogą mieć charakter wrodzony lub nabyty.

Skóra ze zmianami naczyniowymi

W dzisiejszych czasach do rzadkości należy cera gładka o jednolitej cielistoróżowej karnacji. Coraz więcej kobiet w różnym wieku skarży się na kłopoty związane z rozszerzonymi naczyńkami krwionośnymi. Kruchość naczyńek jest związana z ich podwyższoną przepuszczalnością, która powoduje przenikanie do skóry wielu czynników zapalnych. W konsekwencji dochodzi do pojawienia się na skórze rozlanego rumienia, uczucia pieczenia i rozgrzania.

Kruchość i nadwrażliwość naczyń krwionośnych jest jednym z czynników przyczyniających się do powstawania trądziku różowatego.
Z czasem skłonność do pojawiania się rumieni utrwala się. Kruche naczynia włosowate nie wytrzymują ciśnienia krwi, zaczynają pękać, pozostawiając na skórze trwałe ślady, potocznie nazywane pajączkami. Skłonność do występowania rozszerzonych naczyń krwionośnych (teleangiektazji) występuje już w dzieciństwie, a po dwudziestym roku życia naczynka zaczynają być widoczne.

Skórę tę przy pielęgnacji należy traktować jako nadzwyczaj wrażliwą. Bardzo często reaguje ona długotrwałym rumieniem , czasem opuchlizną, pieczeniem i swędzeniem. Zaczerwienienie może pojawiać się w okolicy policzków, nosa i brody, najczęściej na skutek picia kawy, mocnej herbaty, alkoholu, spożywania ostrych przypraw, a nawet w przypadku zjedzenia gorącego posiłku.

Do pierwszych sygnałów tej dolegliwości można również zaliczyć pojawianie się rumienia wywołanego zmianą temperatury, wzruszeniem lub zdenerwowaniem.

Rozszerzone naczynka mogą powstać przy każdym typie cery, ale najbardziej narażona na tę dolegliwość jest skóra delikatna, cienka i wrażliwa, nie bez znaczenia jest też głębokość unaczynienia skóry.

Cera wrażliwa

Spotyka się skórę wrażliwą nabytą lub uwarunkowaną genetycznie. Występuje ona często u kobiet, których reakcje skórne zależą od cyklu miesiączkowego i stanu emocjonalnego. Jest bardzo trudna w pielęgnacji, występuje często w powiązaniu z cerą suchą, alergiczną i płytko unaczynioną.

Skóra wrażliwa objawia się uczuciem pieczenia, mrowienia, ściągania, świądu, który występuje po myciu wodą lub po stosowaniu niektórych kosmetyków.

Coraz częściej spotyka się ten rodzaj cery, a wiąże się to przede wszystkim z obciążeniem środowiska naturalnego toksynami i z nieodpowiednią pielęgnacją, stosowaniem kosmetyków o wysokim stopniu aktywności, często niewłaściwych do danego typu cery i wieku. Ogromny wpływ na uwrażliwienie ma nadmierna ilość promieniowania słonecznego, nie tylko naturalnego, ale także sztucznego (solaria), przegrzanie i suchość pomieszczeń oraz stresy.

Spośród czynników środowiska naturalnego, nie tylko toksyny mają negatywny wpływ na cerę. Są to również zanieczyszczenie kurzem i pyłem, oddziaływanie włókien sztucznych na skórę, nieprawidłowe odżywianie się oraz brak ruchu. Wszystkie te czynniki przyczyniają się do ubytku wilgoci i warstwy ochronnej tłuszczu ze skóry.

---