Literatura do przedmiotu Rachunek kosztów
Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza, praca zbiorowa pod redakcją naukową Świderskiej G.K., Difin, Warszawa 2010
Jaruga A., Kabalski P., Szychta A., : Rachunkowość zarządcza, Wolters Kluwer Polska- Oficyna, 2010
Matuszewicz J.: Rachunek kosztów, Finans-Serwis, Warszawa 2009
Nowak E., Wierzbiński M.: Rachunek kosztów, modele i zastosowanie, PWE, Warszawa 2010
Sobańska I.: Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, C.H.Beck, Warszawa 2009
Sojak S.: Rachunek kosztów. Podstawowe aspekty sprawozdawcze
i decyzyjne, SKwP, Warszawa 2010
Rachunek kosztów. Zbiór ćwiczeń. Praca zbiorowa pod redakcją Anny Kostur, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Katowice 2007
Uzupełnienie wykładu z dnia 23 X
Podstawowa klasyfikacja rachunku kosztów
Pomiar kosztów |
|
Rachunek kosztów rzeczywistych |
Rachunek kosztów normalnych |
Rachunek kosztów standardowych |
Koszty bezpośrednie |
|
Rzeczywiste zużycie |
Rzeczywiste zużycie |
Planowane zużycie |
Koszty pośrednie |
|
Rzeczywiste zużycie |
Planowane zużycie |
Planowane zużycie |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Zakres rozliczania kosztów |
|
Rachunek kosztów pełnych |
|
Rachunek kosztów zmiennych |
Zadania do wykładu z rachunku kosztów - 2011/2012
treść zadań proszę mieć ze sobą na każdym kolejnym wykładzie, począwszy od
5 listopada
Przykład 1
Na koncie Produkcja pomocnicza i prowadzonych do niego kontach analitycznych zarejestrowano w bm. następujące sumy:
Produkcja pomocnicza |
35 500 |
w tym: |
|
Wydział elektrowni |
12 000 |
Wydział transportu |
23 500 |
Wystawiono polecenie księgowania kosztów produkcji pomocniczej w oparciu o następujące dane szczegółowe:
1.Elektrownia przekazała w bieżącym miesiącu świadczenia na rzecz: |
|
|
500 kWh |
|
10 500 kWh |
|
1 000 kWh |
2. Samochody wydziału transportu świadczyły usługi na rzecz: |
|
|
1 000 km |
|
1 500 km |
|
3 000 km |
|
6 500 km |
Polecenie:
Na podstawie powyższych danych należy dokonać rozliczenia świadczeń wydziałów pomocniczych. Wyniki obliczeń ująć na kontach.
Przykład 2
Dwa wydziały produkcji pomocniczej wykonały w bm. następujące świadczenia:
1.Warsztat naprawczy na rzecz: |
|
|
1 300 roboczogodzin |
|
150 roboczogodzin |
|
200 roboczogodzin
|
2. Kompresorownia na rzecz: |
|
|
20 000 m3 |
|
1 500 m3 |
|
4 000 m3 |
Koszty pierwotne wynoszą:
1.Wydział warsztatów naprawczych |
11 400 zł |
2.Wydział kompresorowni |
38 250 zł |
Polecenie:
Na podstawie podanych informacji należy dokonać rozliczenia kosztów produkcji pomocniczej następującymi metodami:
metodą algebraiczną,
metodą bezpośrednią, pomijając odpowiednio dobrane świadczenie,
metodą stawek planowanych, stosując stawkę równą 10zł/rbh do wyceny wszystkich świadczeń wydziału naprawczego,
metodą kolejnych przybliżeń.
Przykład 3
Przedsiębiorstwo produkuje masowo jeden wyrób. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych przyjmuje się 2 000 szt. wyrobów. Dla tego poziomu działalności przyjęte w budżecie koszty stałe wynoszą 6 000 zł. W bieżącym okresie wytworzono 1 800 szt. produktów gotowych. Koszty bezpośrednie (materiały, płace akordowe) wyniosły 8 000,- koszty pośrednie zmienne 4 600,- , stałe pośrednie koszty wytworzenia 6 000,-, koszty zarządu 1 000,- , koszty sprzedaży 800,-. W rozpatrywanym okresie sprzedano 1 000 szt. wyrobów po 15 zł, VAT 23%.
Polecenie:
Wariant 1 Na podstawie podanych informacji należy ustalić:
1. Koszt wytworzenia wyrobów gotowych,
2. Wynik ze sprzedaży wyrobów osiągnięty w bieżącym okresie.
Polecenie - jak wyżej
Wariant 2
Przy podanych wcześniej założeniach przyjąć, że poniesione w bieżącym okresie koszty stałe produkcji wyniosły 7 000 zł
Przykład 4
Po rozliczeniu kosztów produkcji pomocniczej i kosztów wydziałowych na koncie „Produkcja podstawowa” zgromadzono następujące informacje:
Materiały bezpośrednie |
2 000 |
Płace bezpośrednie |
1 400 |
Inne koszty bezpośrednie |
400 |
Koszty wydziałowe |
600 |
W bieżącym miesiącu wytworzono 160 sztuk jednorodnych wyrobów gotowych oraz rozpoczęto produkcję 80 sztuk.
Polecenie:
Należy ustalić koszt wytworzenia produktów gotowych i produkcji w toku wiedząc, że:
Stopień zaawansowania produktów w toku określono na 50% w stosunku do wyrobów gotowych (dotyczy wszystkich pozycji kalkulacyjnych).
Produkcję w toku wyceniono wg kosztu planowanego w następujący sposób:
Pozycje kalkulacyjne |
Koszt wytworzenia produkcji w toku |
Materiały |
400,00 |
Płace |
280,00 |
Inne kb |
120,00 |
Koszty wydziałowe |
80,00 |
Razem |
880,00 |
Przykład 5
Przedsiębiorstwo zaewidencjonowało w b.m. na koncie „ Produkcja podstawowa” następujące koszty :
Materiały bezpośrednie |
4 060 |
Płace bezpośrednie wraz z narzutami |
2 320 |
Koszty wydziałowe |
1 740 |
Materiały wydawane są do produkcji sukcesywnie.
Dane ilościowe o produkcji :
w b.m. przekazano do magazynu 500 szt. wyrobów gotowych,
remanent końcowy robót w toku stanowiło 200 szt. wyrobów przerobionych w 40 % z punktu widzenia poniesionych kosztów .
Polecenie:
Na podstawie powyższych informacji należy obliczyć koszt jednostkowy oraz koszty produktów gotowych i produkcji nie zakończonej przyjmując kolejno następujące warianty wyceny produkcji nie zakończonej :
produkcja nie zakończona kalkulowana jest w pełnym układzie kalkulacyjnym.
produkcja nie zakończona kalkulowana jest w wysokości kosztów materiałów bezpośrednich
Przykład 6
Konto „Produkcja podstawowa” wykazuje następujące pozycje kosztów
Pozycje kalkulacyjne |
Produkcja w toku na początek okresu (Rp) |
Koszty bieżącego miesiąca (Ko ) |
Materiały bezpośrednie |
210.00 |
540.00 |
Koszty przerobu |
81.00 |
757.50 |
Razem |
291.00 |
1 297.50 |
Dane ilościowe o produkcji:
remanent początkowy produkcji niezakończonej stanowiło 30 szt. wyrobów zaawansowanych w 30 % z punktu widzenia poniesionych kosztów przerobu,
w bieżącym miesiącu przekazano do magazynu 100 szt. wyrobów gotowych,
remanent końcowy stanowiło 20 szt. wyrobów zaawansowanych w 50 % z punktu widzenia poniesionych kosztów przerobu ,
Materiały wydawane są do produkcji w całości z chwilą rozpoczęcia produkcji wyrobów.
Polecenie:
Przeprowadzić kalkulację kosztów wytworzenia wyrobów stosując metodę kosztu przeciętnego i kosztu okresu bieżącego.
Przykład 7
Przedsiębiorstwo produkuje masowo z tych samych surowców i przy zastosowaniu tych samych technologii dwa rodzaje wyrobów: F i P. Wyroby te różnią się od siebie wagą oraz pracochłonnością. Zróżnicowanie to wyrażają następujące wskaźniki:
Wyrób |
Waga |
Pracochłonność |
F |
2 |
1 |
P |
3 |
2 |
W ubiegłym miesiącu wyprodukowano:
Wyrób |
Produkcja gotowa |
Produkcja w toku |
F |
900 szt. |
150 szt. zakończonych w 20% |
P |
600 szt. |
|
Produkcja w toku na początek okresu nie wystąpiła.
Poniesione w okresie sprawozdawczym koszty wynoszą:
koszty wsadu materiałowego 9 750 zł.
koszty przerobu 11 715 zł.
Polecenie:
Obliczyć koszty jednostkowe wyrobów F i P wiedząc , że koszty wsadu materiałowego kształtują się proporcjonalnie do wagi (materiały wydawane są do produkcji na początku procesu technologicznego) , a koszty przerobu do pracochłonności poszczególnych wyrobów.
Wyniki obliczeń ująć na kontach.
Przykład 8
Przedsiębiorstwo „Mors” produkuje dwa rodzaje lodówek : „Foka” i „Śnieżka” . Produkcja w okresie sprawozdawczym wyniosła ( produkcja w toku nie występuje):
Zlecenie nr 1 - 100 szt. lodówek „Foka”,
zlecenie nr 2 - 300 szt. lodówek „Śnieżka”.
Koszty okresu sprawozdawczego przedstawia tabela:
Lp. |
Pozycje kosztów |
Zlecenie nr 1(100 szt.) |
Zlecenie nr 2(300szt.) |
Razem |
||
|
|
koszt całkowity |
koszt jednostkowy |
koszt całkowity |
koszt jednostkowy |
|
1. |
Materiały bezpośrednie |
90 000 |
|
120 000 |
|
210 000 |
2. |
Płace bezpośrednie |
|
|
|
|
|
|
|
40 000 |
|
60 000 |
|
100 000 |
|
|
70 000 |
|
90 000 |
|
160 000 |
3. |
Razem koszty bezpośrednie |
|
|
|
|
|
4. |
Koszty wydziałowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
180 000 |
|
|
|
|
|
|
240 000 |
5. |
Rzeczywisty koszt wytworzenia |
|
|
|
|
|
Polecenie:
Należy obliczyć całkowite i jednostkowe koszty poszczególnych zleceń wiedząc , że podstawą rozliczenia kosztów wydziałowych są płace bezpośrednie poniesione w poszczególnych wydziałach.
Przykład 9
Młyn parowy wyprodukował w drodze przemiału 10 t pszenicy:
5 000 kg mąki bułkowej,
2 000 kg mąki luksusowej,
800 kg mąki krupczatki,
2 000 kg otrąb,
200 kg strat przemiałowych.
Cena zbytu 1 kg mąki bułkowej wynosi 3,70 zł, mąki luksusowej 5,50 zł, mąki krupczatki
6 zł, otrąb 0,40 zł.
Koszt produkcji: koszty przemiału 1 590 zł
10 t pszenicy po 3 000 zł 30 000 zł
razem 31 590 zł
Polecenie:
Należy skalkulować koszty produktów łącznych przy zastosowaniu następujących metod:
metody wartości pozostałych (resztowej) (Metoda „A”).
metody podziałowej ze współczynnikami (Metoda „B”),
Założenia dodatkowe:
przy metodzie „A”:
za produkt główny uważa się tylko mąkę bułkową.,
koszty sprzedaży i zarządu stanowią 8 % ceny zbytu.
Przy metodzie „B”:
za produkt główny uważa się wszystkie rodzaje mąki,
otręby stanowią produkt uboczny
Źródło: Rachunkowość zarządcza. Praca zbiorowa pod red. A. Jarugowej
i I. Sobańskiej. Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce. Warszawa 1994.
1