WYWIAD

- Na badanie lekarskie składają się: wywiady i badanie przedmiotowe

- „Dobrze zebrany wywiad to, co najmniej połowa rozpoznania.”

- Umiejętność zbierania wywiadu, polega na:

• Kierowaniu do pacjenta pytań prostych, jednoznacznych, zrozumiałych.

• Pozwoleniu pacjentowi na wypowiedzenie się, jednocześnie lekarz powinien panować nad porządkiem wywiadu i nie pozwolić by pacjent zmieniał jego kolejność.

• Ważne jest by pacjent nie bał się powiedzieć lekarzowi o swoich dolegliwościach i w ten sposób np. pomijał pewne fakty, wywiad powinien być przeprowadzany przez lekarza delikatnie, by nie urazić pacjenta.

• Wywiad powinien zaczynać się od zebrania danych personalnych, potem rodzinnych i środowiskowych, danych o przebytych chorobach i pytań o obecne dolegliwości.

• Należy jednak pamiętać, że z punktu widzenia psychologicznego lepiej wywiad z pacjentem rozpocząć od aktualnych dolegliwości i skarg chorego, a także, jeżeli doznaje on dużych dolegliwości bólowych usprawnić wywiad, w celu skrócenia czasu cierpienia pacjenta.

- Wywiady składają się z 3 grup:

1. Wywiad chorobowy (anamnesis morbi) obejmuje skargi pacjenta w chwili obecnej, początek choroby i jej okoliczności, a także czas trwania, ewentualne jej leczenie i skuteczność leczenia. Lekarz dowiaduje się, co dolega pacjentowi i z jakimi dolegliwościami się do niego zgłasza.

2. Wywiad dotyczący życia osobistego (anamnesis vitae)

3. Wywiad dotyczący życia rodzinnego (anamnesis familiae)

- w stomatologii niezbędny jest tylko wywiad chorobowy

- najczęściej skarga chorego dotyczy bólu, dlatego ważne jest uchwycenie w wywiadzie:

• Charakteru bólu, Okresu trwania bólu, Natężenia bólu

• W wielu przypadkach ważne jest także przeprowadzenie wywiadu ogólnego, który może wskazać przyczynę bólu i/lub choroby (np., gdy pacjent skarży się na suchość w jamie ustnej, pieczenie języka, przeczulicę błony śluzowej);

• Wywiad ogólny, powinien pozwolić na poznanie zawodu pacjenta, z którym może wiązać się choroba,

z którą pacjent się zgłasza, spowodowana np. środowiskiem miejsca pracy.

• U kobiet, należy uwzględnić dane dotyczące miesiączkowania, ciąży, okresu pokwitania/przekwitania, ewentualnie występujących zaburzeń hormonalnych.

• W przypadku reakcji bólowej na bodźce termiczne, należy sprecyzować, na jaki bodziec ząb reaguje bólem, a który bodziec przynosi ulgę.

BÓL:

• Samoistny (dolor spontaneus) (występujący pod wpływem nieuchwytnych przyczyn klinicznych) - charakterystyczny dla zmian chorobowych o przebiegu ostrym, np. zapaleń, podostrych i zaostrzonych

• Ból może być promieniujący, np. przy całkowitym zapaleniu miazgi.

• Należy pamiętać, że ból promieniujący do żuchwy daje choroba wieńcowa.

• Promieniowanie bólu w okolicę górnych zębów przed- i trzonowych występuje przy zapaleniu zatok szczękowych.

• Ból ćmiący, np. przy przekrwieniu miazgi lub przy zaostrzeniach przewlekłych zapaleń miazgi.

• Ból pulsujący, charakterystyczny dla zapaleń ropnych.

• Bóle samoistne pochodzenia zębowego mogą być bólami nocnymi, nasilającymi się w pozycji leżącej, zmuszającymi pacjenta do przyjęcia postawy pionowej, przy której ból maleje. Bóle te występują przy wszystkich postaciach zapaleń miazgi nieodwracalnych ( II i III stopnia).

• Ból umiejscowiony w szczęce - może promieniować wzdłuż II gałęzi nerwu trójdzielnego, może być odczuwany wzdłuż całego górnego łuku zębowego i w okolicy skroni i oka.

• Ból umiejscowiony w żuchwie - może być odczuwany wzdłuż całego dolnego łuku zębowego, także

w okolicy ucha, szyi i potylicy. Promieniowanie bólu jest w tym przypadku jednostronne, ale choremu

trudno będzie wskazać ząb, który jest przyczyną bólu.

• Ból umiarkowany krótko trwający towarzyszy odwracalnym zapaleniom miazgi ( I stopnia).

• Ból silny długotrwający zapaleniom miazgi nieodwracalnym.

• Ze względu na czas trwania możemy wyróżnić:

• Ból świeży, tzn. taki, który pojawił się w danym zębie po raz pierwszy i trwał kilka dni (zapalenie ostre odwracalne).

• Ból, który już kiedyś się pojawił i zanikł, a obecnie na nowo się pojawił ( zaostrzenie zmiany przewlekłej).

• Ból spowodowany bodźcami dającymi się klinicznie stwierdzić ( dolor e stimulo).

• Ból występujący pod wpływem bodźców (wskazujący na obecność próchnicy):

• Ból na bodźce mechaniczne ( ugryzienie, uderzenie, itp.).

• Ból na bodźce chemiczne - słodkie, kwaśne - sygnalizuje początkowe stany próchnicy i obnażone szyjki zębów.

• Ból na bodźce termiczne - zimno, ciepło - wskazuje zaawansowaną próchnicę, stany ropne

i zgorzelinowe, przy czym zimno łagodzi ból.

• Ból na bodźce elektryczne, świetlne.