Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH

Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH jest standaryzowanym
narzędziem do badania postawy twórczej opracowanym przez St. Popka. Narzędzie bazuje na założeniu wzajemnego oddziaływania funkcji poznawczych i motywacyjno - emocjonalnych osobowości. Koncepcja Kwestionariusza opiera się na założeniu, że na postawę twórczą składają się sfery poznawcza i charakterologiczna. Autor kwestionariusza rozumie sferę poznawczą znacznie szerzej niż ma to miejsce przy pomiarach ilorazu inteligencji i określa ją jako zachowanie heurystyczne, ponieważ zakres pomiaru znacznie wykracza poza myślenie dywergencyjne. Cechy przeciwstawne - myślenie konwergencyjne określone zostały jako zachowanie algorytmiczne. Osobowość twórczą określa zdecydowana dominacja zachowań heurystycznych nad algorytmicznymi. Drugą sferę stanowi, według autora, zespół cech charakterologicznych, zapewniających aktywne realizowanie się potencjalnych możliwości poznawczych. Określa te cechy umownie jako postawę nonkonformistyczną i konformistyczną. Tak więc skala nonkonformizmu i zachowania heurystycznego skupiają, według Popka, te właściwości wewnętrzne, które przypisywane są przez badaczy ludziom twórczym.

Kwestionariusz KANH jest narzędziem, które nie mierzy konkretnych uzdolnień,
w kategoriach działalności czy przedmiotu nauczania, ale pozwala na diagnozę ogólnych uzdolnień twórczych i odtwórczych człowieka w sferze poznawczej i motywacyjnej osobowości człowieka.

Kwestionariusz składa się z 60 stwierdzeń związanych z różnorodnymi czynnościami człowieka, jakie zachodzą w procesie uczenia się bądź w sytuacji działania. Badany musi określić:

• które z twierdzeń są dla niego prawdziwe - wtedy przyznaje 2 punkty,

• które tylko częściowo prawdziwe - wtedy przyznaje 1 punkt,

• które są fałszywe - wtedy przyznaje o punktów.

W analizie zastosowano technikę obliczania „A”, polegającą na sumowaniu wyników poszczególnych skal. Suma skal K i A, to zachowania odtwórcze, zaś suma skal N i H to zachowania należące do grupy twórczych.

• K+A = postawa odtwórcza (maksymalnie 60 punktów),

• N+H = postawa twórcza (maksymalnie 60 punktów).

Przewaga punktów w jednej z dwóch sfer kwalifikuje do grupy odtwórczej bądź twórczej.

Każda ze skal jest reprezentowana przez 15 cech. Są to zestawy wartości oczekiwanych. Zaprezentowano je w kluczu do kwestionariusza:

Klucz do Kwestionariusza KANH

Postawa odtwórcza	Postawa twórcza
KONFORMIZM	NONKONFORMIZM
Zależność	Niezależność
Pasywność	Aktywność, witalność
Sztywność adaptacyjna	Elastyczność adaptacyjna
Stereotypowość	Oryginalność
Uległość, słabość	Konsekwencja
Bojaźliwość (lękliwość)	Odwaga
Podporządkowanie	Dominatywność
Niesamodzielność	Samoorganizacja
Zahamowalność	Spontaniczność, ekspresja
Defensywność	Otwartość
Słaba odporność i wytrwałość	Odporność i wytrwałość
Nieodpowiedzialność	Odpowiedzialność
Brak krytycyzmu	Samokrytycyzm
Nietolerancja	Tolerancyjność
Niskie poczucie wartości „ja”	Wysokie poczucie wartości „ja”
ZACHOWANIA ALGORYTMICZNE	ZACHOWANIA HEURYSTYCZNE
Spostrzegawczość kierowana	Samodzielność obserwacji
Pamięć mechaniczna	Pamięć logiczna
Wyobraźnia odtwórcza	Wyobraźnia twórcza
Myślenie konwergencyjne	Myślenie dywergencyjne
Uczenie się reproduktywne	Uczenie się rekonstruktywne
Uczenie się ukierunkowane	Uczenie się samodzielne
Uczenie się przez rozumienie	Uczenie się przez zrozumienie
Sztywność intelektualna	Elastyczność intelektualna
Bierność poznawcza	Aktywność poznawcza
Niska refleksyjność	Wysoka refleksyjność
Wdrukowywanie się	Samodzielność intelektualna, twórczość
Niska sprawność i umiejętność konstrukcyjna	Wysoka sprawność i umiejętność konstrukcyjna
Odtwórczość werbalna	Twórczość werbalna
Brak pomysłowości technicznej	Zdolność techniczna
Brak uzdolnień artystycznych	Uzdolnienia artystyczne

St. Popek, Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH, Lublin 2000

1

---