ORGANIZACJA SYSTEMU OPIEKI PSYCHIATRYCZNEJ W POLSCE

System opieki psychiatrycznej w naszym kraju oparty jest na założeniach warunkujących skuteczność działania:

• dobrej dostępności i ciągłości opieki

• kompleksowości działań w określonym rejonie obejmujących: świadczenia profilaktyczne, diagnostyczne, leczniczo-rehabilitacyjne i konsultacyjne

• powiązaniu funkcjonalnej i ścisłej koordynacji pracy wszystkich służb psychiatrycznych na danym obszarze objętym ich opieką

• integracji działalności psychiatrycznej opieki zdrowotnej z całym systemem służby zdrowia, a szczególnie z POZ oraz organizacjami, których działalność może mieć wpływ na stan zdrowia psychicznego populacji

Podstawowe grupy form opieki nad pacjentem:

• ambulatoryjna

• formy pośrednie (główna funkcja to dostarczenie opieki intensywniejszej niż ambulatoryjna, ale mniej intensywnej niż szpitalna)

• stacjonarna

Opieka ambulatoryjna

Podstawowe ogniwa opieki ambulatoryjnej:

• poradnie zdrowia psychicznego (PZP)

• dla dorosłych

• w zespołach opieki zdrowotnej (w rejonie)

• przykliniczne, przyszpitalne (grupy chorych, wypisanych z opieki całodobowej np. przyjmujących wymagające monitorowania)

• dla dzieci i młodzieży (do 19 r.ż.)

• poradnie odwykowe

• działalność w obrębie zespołów opieki zdrowotnej

Poradnie zapewniają ciągłość opieki chorym wymagającym systematycznej i intensywnej farmakoterapii, psychoterapii lub socjoterapii. Dlatego wydzielono grupę opieki czynnej (ok. 30% leczonych). Poradnia zobowiązana jest wobec tych pacjentów do:

• opracowania planu leczenia i zapewnienia systematycznych kontaktów z członkami zespołu terapeutycznego. Wizyta - termin następnego spotkania jeśli się nie zgłasza - list, telefon, odwiedziny w domu

• organizowania czynnej pomocy w sprawach socjalnych i w rozwiązywaniu problemów środowiskowych

PZP przyjmują osoby ze wszystkimi rodzajami zaburzeń psychicznych (bez skierowania od lekarza).

Formy pośrednie lecznictwa psychiatrycznego

Oddziały dzienne - prowadzą program usług przez kilka godzin dziennie dla pacjentów dochodzących do oddziału. W chodzą w skład:

ZOZ (mieszczą się przy PZP lub oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych) szpitali psychiatrycznych

Metody leczenia: psychoterapia, farmakoterapia, socjoterapia

Zalety intensywnego leczenia bez odrywania od rodzinnego środowiska:

• ułatwienie adaptacji do środowiska po leczeniu

• większa autonomia chorych niż w oddziałach całodobowych

Wskazania:

• konieczność obserwacji u osób z podejrzeniem poważnych zaburzeń stosowanie metod leczniczych trudnych do przeprowadzenia w domu

• leczenie bez zrywania kontaktu ze środowiskiem domowym

• kontynuowanie intensywnego leczenia po wpisie ze szpitala

Niewskazane:

• pacjenci niebezpieczni dla siebie i otoczenia

• pacjenci którzy z innych przyczyn wymagają hospitalizacji

• chorzy którym dojazd do domu zajmuje ponad godzinę

Podstawą przyjęcia na oddział dzienny jest skierowanie z PZP lub szpitala psychiatrycznego

Oddziały leczenia środowiskowego - samodzielne komórki organizacyjne wchodzące w skład ZOZ ogólnych lub szpitali psychiatrycznych.

Zadania:

Sprawowanie opieki nad osobami, których stan zdrowia wymaga świadczeń udzielanych w środowisku domowym - są to pacjenci:

• nie wymagający opieki całodobowej, ale ze wskazaniami do stosowania metod leczniczych trudnych do przeprowadzenia ambulatoryjnie

• wymagający kontynuowania leczenia poszpitalnego i rehabilitacji

• nie korzystający dotychczas z [pomocy psychiatrycznej, wykazujący dolegliwości i objawy psychopatologiczne

Prowadzą:

• interwencje kryzysowe

• hospitalizację domową

• trening podstawowych umiejętności życiowych

• psychoterapię (indywidualna, rodzinna), socjoterapię

Warunkiem leczenia jest zgoda pacjenta i zamieszkałych z nim osób

Przyjmują chorych kierowanych przez lekarzy, instytucje niemedyczne lub zgłaszających się z własnej inicjatywy

Mieszkanie chronione - różne formy okresowego lub stałego pobytu niewielkich grup chorych w przeznaczonych do tego celu mieszkaniach, z dużym zakresem samodzielności i ograniczonym nadzorem personelu.

Hostele - przeznaczone na ściśle określony pobyt stosunkowo samodzielnych pracujących lub uczących się wymagających pomocy fachowej w warunkach separacji od dotychczasowego środowiska (opieka na ogół kilka godzin dziennie)

Domy przejściowe - dla chronicznych pacjentów szpitali psychiatrycznych. którzy z powodu niepomyślnego przebiegu choroby utracili podstawowe umiejętności radzenia sobie w życiu (opieka całodobowa)

Mieszkania grupowe - wynajęte w domach lub blokach, w których chorzy psychicznie na zasadzie dobrowolnego doboru próbują żyć samodzielnie wzajemnie się wspierając, przysposabiając do pracy zarobkowej

Rodzina zastępcza - chorzy mieszkają na zasadzie współmieszkańców z rodzinami przeszkolonymi w zakresie opieki nad chorym psychicznie, którym pomagają w wykonywaniu czynności domowych lub prowadzeniu np. gospodarstwa. Rodzina otrzymuje wynagrodzenie a chorzy rehabilitują się w naturalnych warunkach społecznych, przejmując prawidłowe wzorce zachowań.

Opieka stacjonarna

W Polsce - ok. 19% ogółu łóżek szpitalnych jest zlokalizowanych w:

• szpitale psychiatryczne

• kliniki Akademii Medycznych

• lnstytut Psychiatrii i Neurologii

• oddziały psychiatryczne przy ZOZ ogólnych

• sanatoria neuropsychiatrii dziecięcej

• oddziały i ośrodki leczenia odwykowego

• ośrodki rehabilitacyjne dla osób uzależnionych i placówki MONAR

Placówki stacjonarne przyjmują chorych z określonego rejonu. W szpitalach psychiatrycznych rejony są podzielone na tzw. subrejony, obsługiwane przez przydzielone im oddziały subrejonowe. Odziały specjalistyczne (dla chorych na nerwice, uzależnienie alkoholowe, psychiatrii sądowej itp.) nie są subrejonizowane

Podstawą przyjęcia jest:

skierowanie lekarskie

orzeczenie sądu

w przypadkach nagłych wg. uregulowań prawnych

Pożądany kierunek rozwoju - zwiększenie liczby oddziałów psychiatrycznych w szpitalach ogólnych i stopniowe zmniejszanie liczby łóżek w szpitalach psychiatrycznych.

NARODOWY PROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO W POLSCE

Problemy zdrowia psychicznego nie dotyczą tylko obszaru zainteresowania polityki zdrowotnej. Zachodzą na obszar działania  wielu innych sektorów życia publicznego.  

Dlatego podstawą przyszłych rozwiązań powinno być związanie ich  z inicjatywą, odpowiedzialnością i aktywnością  wspólnoty społecznej obywateli zamieszkujących określone terytorium, zdolnych do rozpoznania problemów i wytworzenia odpowiednich rozwiązań. Rozpoznanie indywidualnych potrzeb -  na poziomie samorządu gminnego. Przygotowanie i koordynacja  dostosowanych do nich lokalnych rozwiązań organizacyjnych - na poziomie samorządów  powiatowych. Planowanie regionalne i alokacja środków - na poziomie samorządu wojewódzkiego. Tworzenie rozwiązań prawnych i finansowych oraz modeli  organizacyjnych - na poziomie państwa.

Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, zintegrowanej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych do życia w środowisku  społecznym (w tym rodzinnym, zawodowym) poprzez systemowe upowszechnienie:
A. środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej
B. zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego
C. udziału w życiu zawodowym
D. koordynacji różnych form opieki i pomocy

Środowiskowy model psychiatrycznej opieki zdrowotnej
Podstawowym zadaniem jest systemowy rozwój środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej, którego główne założenia są następujące:
1. Zapewnia się opiekę psychiatryczną i odwykową dla populacji zamieszkałej na określonym terytorium (ok. 50-200 tys. mieszkańców, skala powiatu lub kilku mniejszych powiatów), gdzie poszczególne placówki opieki psychiatrycznej  są funkcjonalnie zintegrowane w jeden system, którego działalność jest skoordynowana między sobą oraz z działalnością innych placówek sprawujących opiekę zdrowotną oraz udzielających pomocy społecznej i oparcia osobom  z zaburzeniami psychicznymi. Optymalnym modelem organizacyjnym dla takiego działania jest model centrum zdrowia psychicznego.
2. Opiekę psychiatryczną sprawuje stały wieloprofesjonalny zespół terapeutyczny, koordynujący opiekę nad pacjentem  we wszystkich formach opieki.
3. Podstawowymi formami opieki psychiatrycznej i odwykowej są poradnie oraz inne formy opieki środowiskowej (oddziały dzienne, zespoły opieki środowiskowej, ośrodki interwencji kryzysowych, placówki rehabilitacyjne i formy zakwaterowania chronionego - mieszkania chronione i hostele) oraz  opieka szpitalna. Opieka szpitalna jest sprawowana głównie w oddziałach psychiatrycznych szpitali ogólnych. Duże szpitale psychiatryczne ulegają zmniejszeniu i przekształceniu w jednostki specjalistyczne. Odległość miejsca zamieszkania pacjenta od oddziału całodobowego powinna być jak najmniejsza.

Zróżnicowanie form opieki i pomocy
1. Poszerzanie zasięgu i dostępności istniejących i inicjowanie nowych form opieki, pomocy i oparcia bytowego
- pomoc bytowa (m. in. świadczenia finansowe, rzeczowe oraz usługi specjalistyczne)
- pomoc mieszkaniowa (m.in. chronione zakwaterowanie)
- pomoc stacjonarna (np. zakładów opiekuńczo-leczniczych/leczniczo-opiekuńczych, domów pomocy społecznej)
- samopomoc środowiskowa (np. środowiskowych domów samopomocy)
2. Poszerzanie dostępności rehabilitacji zawodowej (warsztatów terapii zajęciowej,  zakładów aktywizacji zawodowej)
3. Pobudzanie i wspieranie  samopomocowych inicjatyw organizacji pozarządowych na rzecz tworzenia form oparcia społecznego w środowisku rodzinnym, szkolnym, zawodowym (np. działalność klubów, domów pod fontanną)
4. Rozwijanie istniejących Centrów Pomocy Rodzinie
5. Wspieranie działań (samorządowych i pozarządowych) ograniczających  tendencję do bierności, izolacji, wykluczania  i  uzależnienia instytucjonalnego
- zwiększenie zasięgu i  aktywności wolontariatu społecznego
- wzmacnianie roli organizacji samopomocowych zrzeszających osoby korzystające z opieki psychiatrycznej  lub  ich rodziny oraz wspieranie ich działań

Działanie w zakresie upowszechnienia pełnego udziału w życiu zawodowym
1. Organizacja na poziomie samorządowym różnych form oparcia społecznego poprzez subwencjonowaną (społecznie chronioną) pracę przy bliskim współdziałaniu instytucji opieki psychiatrycznej oraz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, urzędów pracy  i organizacji obywatelskich działających  na rzecz osób chorujących psychicznie.
2. Stworzenie podstaw prawnych oraz rozwój różnych form  zatrudnienia subwencjonowanego na otwartym rynku pracy oraz zróżnicowanych form rehabilitacji społeczno - zawodowej    dostosowanych do indywidualnych potrzeb dla zapewnienia udziału osób chorujących psychicznie w życiu zawodowym.
3. Organizacja pracy łatwo dostępnej, elastycznie zaplanowanej np. w centrach integracji społecznej, przedsiębiorstwach społecznych, zakładach aktywności zawodowej, firmach integracyjnych, zakładach pracy chronionej, „normalnych zakładach” na „chronionych miejscach pracy”, na nowych rynkach pracy - np. w robotach publicznych lub pracach społecznie użytecznych.

Koordynacja różnych form opieki i pomocy - wojewódzkie programy ochrony zdrowia psychicznego
Zasadnicze ustalenia dla regionalnej polityki zdrowotnej  czyli  Wojewódzkie Programy Ochrony Zdrowia Psychicznego w zakresie zdrowia psychicznego powinny być przygotowywane przez zespoły koordynacyjne na poziomie samorządu wojewódzkiego, przy współpracy przedstawicieli opieki zdrowotnej, opieki społecznej oraz organizacji samopomocowych, z merytorycznym udziałem konsultantów wojewódzkich. Określałyby one i dzieliły odpowiedzialność za tworzenie i koordynację pracy placówek na poziomie subregionalnym, na terenie działania samorządów lokalnych wraz z udostępnieniem na ten cel niezbędnych środków. Merytoryczny monitoring   i   konsultację programu na szczeblu krajowym zapewniałby Instytut Psychiatrii i Neurologii.

Realizacja tych zadań wymaga szeregu działań o charakterze legislacyjnym, szkoleniowym i organizacyjnym, głównie w zakresie odpowiedzialności resortów zdrowia, pracy i spraw społecznych oraz nauki i edukacji, służących:
- dostosowaniu prawa do nowych zadań i potrzeb,
- zapewnieniu środków finansowych dla niezbędnych restrukturyzacji i modernizacji
- poprawie jakości i dostępności  świadczeń zakresu zdrowia psychicznego w podstawowej opiece zdrowotnej
- poprawie jakości, dostępności koordynacji i ciągłości specjalistycznej opieki psychiatrycznej (w tym odwykowej) , dla osób  w  różnych etapach życia.
- współpracy i koordynacji opieki świadczonej w ramach opieki zdrowotnej i socjalnej
- tworzeniu nowych rozwiązań w zakresie oparcia społecznego - różnorodnych form pomocy mieszkaniowej, chronionego zatrudnienia, ubezpieczenia społecznego.

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o Ochronie Zdrowia Psychicznego

(Ogłoszona w Dz.U. z 20 października 1994 roku nr 111 poz. 535, weszła w życie 21.01.1995 r.)

Podstawową przesłanką, na której opiera się Ustawa o Ochronie Zdrowia Psychicznego, jest uznanie, że zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa .

Ogólna charakterystyka ustawy

Przepisy ustawowe dzielą się na trzy grupy ujęte w kategorii celów:

Celem przepisów pierwszej grupy jest:

• zapewnienie promocji i zdrowia psychicznego

• zapobieganie zaburzeniom psychicznym

• kształtowanie właściwych postaw społecznych wobec osób z zaburzeniami psychicznymi

Celem drugiej grupy postanowień ustawy jest:

• zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych dla życia w środowisku rodzinnym i społecznym.

• Oznacza to:

1. określenie nowoczesnego modelu opieki w formie:

• pomocy doraźnej

• ambulatoryjnej

• dziennej

• środowiskowej

• szpitalnej

• w domach pomocy społecznej

• zobowiązanie wojewodów do:

• tworzenia i prowadzenia zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej

• organizowania usług i domów pomocy społecznej dostosowanych do potrzeb

• Minister Zdrowia zobowiązany do opracowania docelowej sieci zakładów opieki psychiatrycznej, a Minister Pracy i Polityki Socjalnej - sieci domów pomocy społecznej dla osób psychicznie chorych oraz środowiskowych domów samopomocy. Realizacja tych sieci ma nastąpić w ciągu 10 lat od wejścia w życie ustawy

• organizowanie nauczania i specjalnego postępowania rewalidacyjno - wychowawczego dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym

• organizowanie oparcia społecznego dla tych osób psychicznie chorych i upośledzonych umysłowo, które mają poważne trudności w życiu codziennym

• udzielanie bezpłatnych świadczeń zdrowotnych przez publiczne zakłady psychiatryczne oraz zapewnienie im w szpitalu psychiatrycznym bezpłatnych leków, artykułów sanitarnych, pomieszczeń i wyżywienia

Celem trzeciej grupy postanowień ustawy jest ochrona praw obywatelskich osób z zaburzeniami psychicznymi przez:

• wzmocnienie przestrzegania praw określonych w obowiązujących ustawach

• zawodzie lekarza

• zakładach opieki zdrowotnej

• gwarancje praw obywatelskich pacjentów poddawanych przymusowemu postępowaniu

Zgoda na leczenie

• Leczenie zaburzeń psychicznych na podstawie Ustawy jest dobrowolne

• Ustawa w przypadkach nagłych lub szczególnie uzasadnionych określa zasady możliwości działania bez wymaganej zgody chorego - odbywa się to zawsze w jego dobrze pojmowanym interesie

Zgoda - swobodnie wyrażona zgoda osoby z zaburzeniami psychicznymi, która niezależnie od jej stanu zdrowia psychicznego jest rzeczywiście zdolna do zrozumienia przekazywanej w dostępny sposób informacji o celu przyjęciu do szpitala psychiatrycznego, jej stanie zdrowia, proponowanych czynnościach diagnostycznych i leczniczych oraz o dających się przewidzieć skutkach tych działań lub ich zaniechania.

Aby zgoda była ważna muszą być spełnione następujące warunki:

• poprzedzona przystępnie podaną informacją na temat sytuacji pacjenta

• osoba chora musi być zdolna do rozumienia przekazywanej informacji

• musi posiadać zdolność do swobodnego wyrażania decyzji

• wyrażona zgoda musi określać w sposób niebudzący wątpliwości, czego dotyczy

Niezdolność do wyrażenia zgody występuje najczęściej w:

• nasilonych zmianach otępiennych

• głębokim upośledzeniu

• jakościowych zaburzeniach świadomości

Świadczenia zdrowotne w psychiatrii wymagające odrębnej zgody pacjenta:

• punkcja podpotyliczna lub lędźwiowa

• leczenie metodami śpiączkowymi (śpiączki atropinowe i insulinowe)

• leczenie elektrowstrząsami

Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego; art.22

• Za pisemną zgodą, jeśli lekarz po osobistym zbadaniu stwierdzi wskazania do przyjęcia

• W razie wątpliwości co do zdolności wyrażenia zgody przez osobę z zaburzeniami psychicznymi, po odnotowaniu w dokumentacji (do wglądu sędziego wizytującego szpital)

• za pisemną zgodą przedstawiciela ustawowego w przypadku osoby małoletniej lub całkowicie ubezwłasnowolnionej

• jeżeli przyjęcie dotyczy osoby małoletniej powyżej 16 r.ż. lub całkowicie ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody, również za zgodą tej osoby. W razie sprzecznych oświadczeń, zgodę na przyjęcie do szpitala wyraża sąd opiekuńczy.

• za pisemną zgodą przedstawiciela ustawowego w przypadku osoby niezdolnej do wyrażenia zgody

• przyjęcie bez wymaganej zgody w „trybie nagłym”; art.23 .

• przyjęcie bez wymaganej zgody w „trybie wnioskowym”; art.29

Przyjęcie bez wymaganej zgody w "trybie nagłym"

• Warunkiem koniecznym przymusowej hospitalizacji osoby chorej psychicznie jest stwierdzenie, iż jej dotychczasowe zachowanie zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób

• Jeżeli osoba stwarza tego typu zagrożenie, ale są wątpliwości, czy jest chora psychicznie, może zostać przyjęta bez jej zgody w celu wyjaśnienia tych wątpliwości (pobyt nie dłuższy niż 10 dni: art.24)

• przyjęciu do szpitala postanawia lekarz po osobistym zbadaniu i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii innego lekarza lub psychologa (w przypadku rozbieżności zdań jego opinia jest decydująca)

• Lekarz jest obowiązany wyjaśnić przyczyny przyjęcia bez zgody i poinformować pacjenta o jego prawach

• Przyjęcie bez zgody wymaga zatwierdzenia przez ordynatora w ciągu 48 godzin. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godziny od chwili przyjęcia

• Fakt przyjęcia bez zgody odnotować w dokumentacji medycznej

• U osoby leczonej bez zgody nie można stosować punkcji, elektrowstrząsów, śpiączek (art.34 Ustawy o Zawodzie Lekarza)

• Pacjent przymusowo hospitalizowany nie może brać udziału w eksperymentach medycznych (Deklaracja Helsińska)

Przyjęcie bez zgody w "trybie wnioskowym"

Dotyczy osób chorych psychicznie:

• których dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu ich zdrowia psychicznego

• które nie są zdolne do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przypuszczenie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę ich stanu zdrowia

O potrzebie przyjęcia do szpitala osoby chorej bez zgody orzeka sąd opiekuńczy na wniosek małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej faktyczną opiekę.

Wobec osoby objętej oparciem społecznym (art. 8) wniosek może zgłosić gmina lub właściwy organ administracji rządowej.

Wniosek musi być poparty aktualnym badaniem psychiatrycznym.

Przymus bezpośredni (art.18)

Wobec osób z zaburzeniami psychicznymi tylko wtedy, gdy osoby te:

• dopuszczają się zamachu przeciwko życiu lub zdrowiu własnemu, życiu lub zdrowiu innej osoby

• bezpieczeństwu powszechnemu

• w sposób gwałtowny niszczą, uszkadzają przedmioty w ich otoczeniu

albo gdy przepis ustawy do tego upoważnia tzn. w przypadku:

• konieczności dokonania niezbędnych czynności leczniczych

• oraz w celu zapobieżenia samowolnemu opuszczenia szpitala psychiatrycznego przez osobę przyjętą bez zgody (art.34)

• w razie potrzeby przy przyjęciu do domu pomocy społecznej (art.40)

Zastosowanie przymusu bezpośredniego polega na:

• przytrzymaniu

• przymusowym zastosowaniu leków

• unieruchomieniu

• izolacji

Zasadność zastosowania przymusu bezpośredniego przez:

• lekarza zakładu opieki zdrowotnej ocenia w ciągu 3 dni kierownik tego zakładu

• innego lekarza - wyznaczony przez wojewodę specjalista psychiatra

Sposób postępowania:

• o zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje:

• lekarz: określa rodzaj i osobiście nadzoruje jego wykonanie

• pielęgniarka, jeśli uzyskanie decyzji lekarza nie jest możliwe (jest zobowiązana niezwłocznie zawiadomić lekarza)

• przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym osobę, wobec której środek ten ma być podjęty

• przed zastosowaniem unieruchomienia lub izolacji, należy odebrać przedmioty niebezpieczne dla

zdrowia, życia (pasek, okulary, zapałki)

• wybór środka możliwie najmniej uciążliwy

• przy zastosowaniu przymusu - ostrożność, dbałość o dobro osoby

• do udzielenia pomocy lekarzowi na jego żądanie są zobowiązane - pogotowie ratunkowe, policja, straż pożarna

• przymus może trwać tylko do czasu ustania przyczyn jego zastosowania

• czas trwania stosowania przymusu wg. zalecenia lekarskiego nie może trwać dłużej niż 4 godziny. W razie potrzeby lekarz po osobistym badaniu może przedłużyć unieruchomienie na następne okresy 6­-godzinne

• W DPS-ie przedłużenie unieruchomienia na następne okresy 6-godzinne może zlecić pielęgniarka

• przedłużenie przymusu na okres dłuższy niż 24 godziny dopuszczalne tylko w warunkach szpitalnych

• każdy wypadek zastosowania przymusu bezpośredniego podlega odnotowaniu w dokumentacji medycznej.

Dokumentacja przy zastosowaniu przymusu bezpośredniego:

• zawiadomienie o zastosowaniu przymusu bezpośredniego na podstawie art. 18 ust. 6 ustawy o OZP

• karta przebiegu unieruchomienia lub izolacji

• dane pacjenta

• powód zastosowania przymusu

• rodzaj unieruchomienia

• czas trwania (początek, przedłużenie, koniec, kto zleca)

• obserwacja co 15 min. wg. kodów (również w czasie snu)

• Pielęgniarka w czasie kontroli:

• ocenia prawidłowość unieruchomienia (pasy, kaftan)

• zapewnia krótkotrwałe uwolnienie (nie rzadziej niż co 4 godziny)

• O wystąpieniu zagrożenia życia lub zdrowia należy niezwłocznie poinformować lekarza

• Informacja o zastosowaniu przymusu (dokładny opis stanu somatycznego oraz psychicznego) należy zawrzeć w raporcie pielęgniarskim.

Zadania pielęgniarek wynikające z Ustawy

• Prowadzenie dokumentacji medycznej w przypadku zastosowania przymusu bezpośredniego wobec chorego

• Ułatwianie kontaktu z rodziną (nieutrudnianie)

• Informowanie pacjenta o jego prawach (upoważniony lekarz, pielęgniarka w zakresie wynikającym z ustawy o zawodzie pielęgniarki art.20 pkt. 1,2)

• Zachowanie w tajemnicy wszystkich informacji uzyskanych w trakcie leczenia

• Przestrzeganie praw pacjenta

• Zapewnienie choremu najlepszej opieki i wszechstronnej pomocy

• Niekontrolowanie korespondencji

• Promocja zdrowia

• Kształtowanie właściwych postaw społecznych wobec chorych psychicznie

• Zapewnienie intymności

• Edukacja chorego i jego rodziny

• Informowanie pacjenta o sposobach i metodach leczenia (upoważniony lekarz, pielęgniarka w zakresie koniecznym do sprawowania opieki pielęgniarskiej)

• Terapia zajęciowa

• Informowanie o możliwościach korzystania z pomocy w zakładach opieki psychiatrycznej

• Prowadzenie pogadanek z oświaty zdrowotnej

• Umożliwienie pacjentowi korzystanie z telefonu

• Umożliwienie choremu dostępu do opieki duszpasterskiej

• Informowanie o sposobach i metodach pielęgnacji

• Informowanie o przewidywanych badaniach

---