Zestaw 1

1.Metody formowania ręcznego i mechanicznego formy odlewniczej piaskowo-gliniastej.

Metody formowania ręcznego:

• formowanie w skrzynce formierskiej, a w tym metody formowania w stosach:

• formowanie schodkowe (mniejsze ciśnienie ->lepiej)

• formowanie piętrowe (problem ze wzrostem ciśnienia → niszczenie form i skrzynek);

Ponadto można wymienić:

Metody formowania mechanicznego (używamy płyt modelowych zwykle):

• statyczne prasowanie; (rzadko stosowane)

• wstrząsanie; (rzadko stosowane)

• prasowanie ze wstrząsaniem; (często stosowane)

• zagęszczanie impulsowe; (konkurencyjne do prasowania ze wstrząsaniem);

• wdmuchiwanie; (małe odlewy)

• wstrzeliwanie; (małe odlewy)

• narzucanie; (duże odlewy)

2.Klasyfikacja modeli.

Modele dzielimy na trwałe i jednorazowe:

a) modele trwałe

• drewniane;

• metalowe;

• polimerowe;

b)jednorazowe

• z wosku (modele tracone z wosku-małe odlewy);

• ze styropianu (duże odlewy);

Inny podział to podział na modele:

• bezpośrednio odtwarzające kształt odlewu (jednoczęściowe, bez znaków rdzeniowych);

• pośrednio odtwarzające kształt odlewu (wieloczęściowe, ze znakami rdzeniowymi);

• płyty modelowe;

• modele uproszczone;

3.Pojęcia

rdzeń - element formy odlewniczej odtwarzający wewnętrzne kształty odlewu, wykonany w przypadku form piaskowo-gliniastych z nieco lepszego masy (masy rdzeniowej);

model - element (oprzyrządowanie) odwzorowujący w formie odlewniczej kształt zewnętrzny odlewu (kształtuje wnękę formy odlewniczej) oraz strukturę układu wlewowego (rodzaje modeli w pkt.2);

4.Zalety i wady formy chemoutwardzalnej w stosunku do formy piaskowo-gliniastej.

Zalety:

• mniejsza praca zagęszczania masy (reakcja chemiczna);

• większa wydajność;

• duża przepuszczalność gazów (duża porowatość);

• możliwość przechowywania gotowych form;

• duża wytrzymałość i żaroodporność (dla dużych odlewów bardzo dobrze);

Wady:

• mała podatność (mogą powstawać silne naprężenia odlewnicze);

• zła wybijalność;

• większa chropowatość powierzchni odlewu;

• konieczność przechowywania masy w szczelnych pojemnikach (chronić przed C0₂);

• kosztowna regeneracja i utylizacja masy formierskiej;

5.Jak powstają naprężenia odlewnicze?

Naprężenia odlewnicze są sumą naprężeń cieplnych, fazowych i skurczowych (mechanicznych)

• Naprężenia cieplne powstają w odlewach zawierających dwa lub więcej elementów o różnych przekrojach na skutek nierównomiernej prędkości stygnięcia i kurczenia się tych elementów.

• Naprężenia fazowe powstają na skutek zmian objętości dla żeliwa przede wszystkim w procesie grafityzacji i przemiany eutektoidalnej.

• Naprężenia skurczowe (mechaniczne) powstają przy mechanicznym hamowaniu skurczu na skutek oporów poszczególnych części formy odlewniczej, głównie rdzeni.

Ogólnie: Hamowanie swobodnego skurczu odlewniczego powoduje powstanie w odlewie wewnętrznych naprężeń odlewniczych, które mogą powodować odkształcenie lub pęknięcie odlewu.

---