1. Co to jest zdarzenie prawne? Opisz na przykładzie. Zdarzeniem prawnym jest zdarzenie wywołujące skutki prawne np. zdarzeniem prawnym jest zawarcie umowy handlowej, umowy o pracę, umowy o dzieło, testament, itd. Zawarcie umowy rodzi zobowiązanie.

2. Co to jest prawo gospodarcze? Wskaż znaczenie praktyczne. Prawo gospodarcze to zbiór przepisów regulujących działalność gospodarcza - między innymi kodeks spółek handlowych, ustawa prawo działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza jest regulowana przepisami prawa gospodarczego, bez regulacji prawnych nie może istnieć obrót gospodarczy w obecnych czasach. Termin prawo gospodarcze jest teoretyczny, a jego zakres rzeczowy. (patrz pytanie 17)

3. Struktura organów wymiaru sprawiedliwości: Organami wymiaru sprawiedliwości są Trybunał Stanu, Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy który ma 4 izby 1) Izba Administracji, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2) Izba Cywilna 3) Izba Wojskowa 4) Izba Karna, Sąd Apelacyjny, Sąd Okręgowy, Sąd Rejonowy, Prokuratura (Krajowa, Apelacyjna, Okręgowa, Rejonowa), Radca Prawny, Komornik (Sądowy, Skarbowy) Adwokat, UOP, Policja, Straż Graniczna.

(Sąd Apelacyjny, Sąd Okręgowy, Sąd Rejonowy - to sądy powszechne - patrz ustawa Prawo o ustroju sądów powszechnych art. 1)

4. Dowody w postępowaniu cywilnym i administracyjnym. W obydwu rodzajach postępowania dowody są identyczne, choć jest ich więcej w postępowaniu cywilnym. Dowodami są badanie krwi, dokumenty głównie urzędowe np. potwierdzenie wysłania listu poleconego, opinia biegłego, oględziny, przesłuchanie świadków, przesłuchanie strony (niekonieczne w postępowaniu administracyjnym. Dowód można obalić przeciw dowodem.

5. Zatarcie skazania - czemu służy. Zatarcie skazania jest to wymazanie skazanego z krajowego rejestru skazanych. Wykonywanie pewnych zawodów wymaga przedłożenia zaświadczenia o niekaralności. Zatarcie skazania następuje po 10 latach od dnia wykonania kary lub uiszczenia grzywny. Jeśli karą była grzywna to na wniosek skazanego można go usunąć po 5 latach od wykonania kary - warunkowo.

6. Środki odwoławcze w postępowaniu administracyjnym. W postępowaniu administracyjnym wyróżnia się trzy środki, 1) odwołanie 2) zażalenie 3) skarga.

7. Istota odwołania a zażalenie Odwołanie składa się na decyzję organu administracyjnego w ciągu 14 dni od dnia wydania decyzji. Zażalenie natomiast jest środkiem odwoławczym na postanowienie organu administracji.

8. Istota egzekucji w administracji. (Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) Egzekucja w administracji dotyczy realizacji obowiązków publiczno - prawnych, prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego tzn. prawomocnej decyzji administracyjnej opatrzonej napisem „prawomocna” i do wykonania. Egzekucja administracyjna prowadzona jest przez komorników skarbowych dotyczy nie tylko ściągania podatków. Komornicy skarbowi stosują łagodniejsze środki niż komornicy sądowi tzn. ostrzeżenie, niższe grzywny, jeśli to nie skutkuje to wprowadzane są ostrzejsze środki do wykonania decyzji na koszt dłużnika włącznie.

9. Znaczenie skargi w postępowaniu administracyjnym. Skarga w postępowaniu administracyjnym jest jednym z trzech środków odwoławczych w tym postępowaniu. Są dwa rodzaje skargi: 1) na czynności organów administracji z tytułu np. przewlekłości prowadzonego postępowania, 2) skarga na decyzję II-giej instancji skierowana do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

10. Rodzaje umów o pracę- kodeks pracy - umowy pisemne lub ustne potwierdzone w ciągu 7 dni 1) umowa w okresie próbnym 2) umowa na wykonanie czynności 3) umowa o pracę na czas określony, 4) umowa o pracę na czas nieokreślony umowa w okresie próbnym nie jest umową o pracę. Kodeks cywilny - 1) umowa o dzieło 2) umowa zlecenie

Elementy umowy: 1) na piśmie - 7 dni 2) określa rodzaj pracy 3) miejsce pracy 4) termin rozpoczęcia + czas na jaki zawierana 5) wynagrodzenie. Może zawierać także: okres wypowiedzenia, uwagi o zakwaterowaniu pracownika, dowóz do pracy, itp.

11. Odpowiedzialność materialna pracowników Dotyczy dwóch przypadków: 1) odpowiedzialność za wyrządzona szkodę przedsiębiorcy np. zaniechanie egzekwowania należności od odbiorców przed terminem ich przedawnienia - ciężar dowodu spoczywa na przedsiębiorcy 2) odpowiedzialność za mienie powierzone do rozliczenia np. samochód służbowy - wówczas pracodawca musi udowodnić, że powierzył mienie pracownikowi.

12. Przedawnienie roszczeń cywilnoprawnych (art. 117 - 125 k.c.)

a) Roszczenia majątkowe - ulegają przedawnieniu.

Roszczenia niemajątkowe (np. dobra osobiste) - nie ulegają przedawnieniu.

b) Po upływie terminu przedawnienia, ten przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu jego przedawnienia.

Po upływie terminu przedawnienia nie można przed sądem lub innym organem, dochodzić tego roszczenia chyba, że druga strona zrzeknie się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Przedawnienie roszczeń powoduje ich wygaśnięcie.

Przepisy o terminach przedawnienia są bezwzględnie obowiązujące i nie mogą być zmieniane przez żadną czynność prawną nawet za zgodą wszystkich stron. Terminy te uwzględnia sąd z urzędu i jeżeli roszczenie jest przedawnione podlega odrzuceniu przez sąd.

c) Skutki dla dłużnika:

• dłużnik nie jest bez końca zagrożony możliwością zgłoszenia się wierzyciela z jego roszczeniem

• dochodzenie roszczenia po upływie długiego czasu natrafiłoby na poważne lub nawet nie dające się przezwyciężyć trudności dochodowe

• zakłada się, że upoważniony nie jest zainteresowany świadczeniem, skoro nie domaga się jego spełnienia w ciągu dłuższego okresu.

d) Terminy:

Podstawowy termin w roszczeniach cywilno - prawnych = 10 lat, ale wyjątki np.:

• dział. gospodarcza (np. hurtownia, detal) = 3 lata

• dla świadczeń okresowych, powtarzających się (np. urlop) = 3 lata

• nabycie prawa własności od osoby nieupoważnionej, kupujący w dobrej wierze = 3 lata

• czasem krótsze - umowy kontraktacyjne i kooperacyjne (np. umowa agencyjna) = 2 lata

• umowa przedwstępna, nieprawidłowe wykonanie umowy najmu = 1 rok

• przewoźnicy, spedytorzy = 6 miesięcy

13. Istota zawieszenia biegu terminu przedawnienia roszczeń cywilno - prawnych (art. 121)

Bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu co do roszczeń :

1. które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom - przez czas trwania władzy rodzicielskiej (np. też spadek po dziadku = 18 + 3 = 21)

2. które przysługują osobom nie mającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę - przez czas trwania opieki lub kurateli

3. które przysługują jednemu z małżonków przeciw drugiemu - przez czas trwania małżeństwa

4. gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpatrywania - przez czas trwania przeszkody.

14. Przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczeń cywilno - prawnych (art. 123)

Bieg przedawnienia przerywa się:

1. przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpatrywania spraw lub egzekwowania roszczeń albo przed sądem polubownym, wykonaną bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia

2. przez uznanie roszczenia przez osobę przeciwko której roszczenie przysługuje (najlepiej jak dłużnik sam własnoręcznie napisze)

Sąd - nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie nie zostanie zakończone.

15. Przedawnienie roszczeń pracownika. Zasadniczy termin zasadniczy termin przedawnienia wynosi 10 lat (gdy pracownik popełnił czyn niedozwolony wynikający ze zbrodni i występku ). Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem lub ugodą - 10 lat od dnia uprawomocnienia lub zawarcia ugody. 3 lata inne wzajemne roszczenia pracodawcy i pracownika (np. urlop). Prawa i obowiązki stron nadal istnieją.

16. Przedawnienie roszczeń pracodawcy (jak wyżej) 3 lata rozliczenia wzajemne z pracownikiem, 10 lat czyn niedozwolony wynikający ze zbrodni i występku.1 rok o naprawienie szkody od dnia, w którym pracodawca dowiedział się, ale nie później niż 3 lata od jej wyrządzenia. Bieg przedawnienia przerywa każda czynność przed właściwym organem podjęta w celu dochodzenia roszczenia oraz uznanie roszczenia.

17. Źródła prawa cywilnego. Prawo KSH. Prawo gospodarcze.

Źródła prawa cywilnego to m.in.: kodeks cywilny (4 księgi: ogólna, własność i inne prawa rzeczowe, zobowiązania, spadki), kodeks spółek handlowych, prawo wekslowe, czekowe, ustawa o prawie autorskim, prawo wynalazcze, kodeks morski, ustawa o przedsiębiorstwach państwowych, prawo lokalowe i budowlane, prawo przewozowe, prawo spółdzielcze. (Prawo gospodarcze 3 akty normatywne: prawo działalności gospodarczej, ustawa o KRS, kodeks spółek handlowych + kodeks cywilny itd.)

18. Osoba fizyczna i osoba prawna. Osoba fizyczna to człowiek. Osoba fizyczna rozpoczyna swój byt prawny w chwili urodzenia, a kończy go w chwili śmierci. Każdy żyjący człowiek jest podmiotem prawa cywilnego, nie odgrywa roli jego wiek, pleć stan zdrowia i inne cechy. Osoba prawna to wyodrębniona jednostka organizacyjna, która może występować jako samodzielny podmiot prawa cywilnego. Jest tworem sztucznym powołanym przez człowieka.

19. Zdolność prawna a zdolność do czynności prawnej. Zdolność prawna - to możliwość posiadania prawa i obowiązków wynikających z prawa cywilnego (tj. zdolność do występowania w charakterze podmiotu „strony” w stosunkach cywilnoprawnych).

• Osoba fizyczna uzyskuje ją w momencie poczęcia

• Osoba prawna od chwili zaistnienia

Zdolność do czynności prawnych - zdolność do nabywania i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych, tj. możliwość zawierania umów, a także dokonywania jednostronnych czynności prawnych np.: sporządzenia testamentu.

• Osoba fizyczna uzyskuje ją z osiągnięciem pewnego wieku

Pełna zdolność do czynności prawnych w wieku 18lat + małżeństwo

Ograniczona zdolność do czynności prawnych w wieku 13 lat

Nie ma zdolności do czynności prawnych - ubezwłasnowolnione całkowicie

• Osoba prawna od chwili zaistnienia.

18. Co to jest czynność prawna .Opisz na przykładzie.

Czynność prawna to taka czynność osoby fizycznej lub prawnej, która zmierza do ustanowienia zmiany lub zniesienia stosunku cywilno prawnego przez rozłożenie odpowiedniego oświadczenia woli, tj. celowe dążenie do wywołania pożądanych skutków prawnych np.: jednostronne - testament wypowiedzenie umowy, dwustronnie -umowa sprzedaży, pożyczki.

19. Co to jest oferta. Opisz na przykładzie.

Oferta (art. 66 - 71) - jednostronne zaproszenie do zawarcia jakiejś umowy.

Oferta - to oświadczenie podmiotu prawa (oferenta), skierowane do innego podmiotu prawa (oblata) zawierające propozycję zawarcia umowy i określające jej istotne postanowienia.

Ofertą będzie również wystawienie rzeczy na widok publiczny z podaniem ceny (oferta sprzedaży) . Wydawnictwa: ulotki reklamowe, foldery to zaproszenia do złożenia oferty.

Oferent jest związany ze złożoną ofertą, tzn., że w momencie przyłączenia się drugiej strony, zawiązuje się umowa (nie może uchylić się).

Jeżeli oferent określił w ofercie termin jest związany z ofertą w tym terminie.

Oferta zakupu określonych wyrobów, oferta skorzystania z usług bankowych, ogłoszenie prasowe, projekt umowy. Jest to propozycja podjęcia pewnych czynności prawnych.

20. Kiedy dochodzi do skutku umowa. Umową nazywamy zgodne oświadczenie woli 2 stron, zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego. Dochodzi do skutku gdy strony wyrażą zgodę na jej istotne postanowienia (np. umowa sprzedaży - określenie przedmiotu sprzedaży i ceny, która może być określona pośrednio, poprzez wskazanie podstaw do jej ustalenia - odesłanie do cennika, itp.) Kodeks cywilny 3 sposoby zawarcia umowy: tryb ofertowy, rokowania, przetarg.

21. Rodzaje pełnomocnictw cywilnych.

Pełnomocnictwo - to umocowanie do działania w cudzym imieniu oparte na oświadczeniu woli reprezentowanego. Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa.

Rodzaje pełnomocnictw:

1. Ogólne -obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie. Może być w każdym czasie odwołane, chyba, że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Po wygaśnięciu - zwrot mocodawcy dokumentu pełnomocnictwa, pełnomocnik może żądać odpisu.

2. Szczegółowe - do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo określające ich rodzaj, chyba, że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej czynności.

Pełnomocnictwo może być albo procesowe - bądź to ogólne, bądź do prowadzania poszczególnych spraw - albo do niektórych tylko czynności procesowych.

W literaturze - także podział ze względu na zakres umocowania:

1. pełnomocnictwo do dokonania poszczególnej (1) czynności prawnej

2. pełnomocnictwo do dokonywania pewnego rodzaju czynności (np. zawierania umów sprzedaży)

3. pełnomocnictwo ogólne.

22. Przedstawicielstwo ustawowe. Przedstawicielstwo ustawowe cechuje się tym, że prawo przedstawicielstwa do dokonywania czynności prawnych w imieniu drugiej osoby wynika z przepisu ustawy. Przedstawicielem ustawowym są przede wszystkim rodzice w stosunku do dzieci przy czym każde z nich może działać samodzielnie. Jest nim częściowo opiekun, kurator. Celem tego przedstawicielstwa jest z reguły umożliwienie dokonywania czynności prawnych osobom, które z powodu braku wymaganej prawem zdolności do czynności prawnych lub z innych powodów np. nieobecności same działać nie mogą.

23. Pełnomocnictwo ogólne, a szczególne.

• Ogólne - upoważnienie do dokonywania różnych czynności prawnych w imieniu mocodawcy, w ramach zwykłego zarządu np. stałe administrowanie budynkiem, prokurent.

• Szczególne - do dokonywania w imieniu mocodawcy konkretnej czynności np. sprzedania oznaczonej rzeczy.

Pełnomocnictwo wygasa z upływem terminu na jaki zostało udzielone. Może być w  każdej chwili odwołane. Wygasa też w razie śmierci pełnomocnika lub mocodawcy.

24. Znaczenie umów przedwstępnych. (już w prawie rzymskim)

Stanowi ona wstęp do zawarcia w przyszłości właściwej umowy. Jest to umowa, w której strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości umowy o oznaczonej treści. W razie potrzeby można domagać się na drodze sądowej albo zawarcia przyrzeczonej umowy, albo odszkodowania z powodu nie zawarcia umowy lub tylko naprawienia szkody jeśli umowa przedwstępna nie została sporządzona w odpowiedniej formie. Umowa przedwstępna powinna określać istotne postanowienia przyszłej umowy oraz oznaczać termin , w którym ma być zawarta. 1 rok od dnia, w którym powinna być zawarta umowa finalna - przedawnienie roszczeń.

25. Znaczenie praktyczne przedawnienia roszczeń.

Przedawnienie polega na tym, że po upływie wskazanego przez prawo dłużnik może uchylić się od spełnienia świadczenia.

Dzięki temu:

• dłużnik nie jest bez końca zagrażany możliwością zgłoszenia się wierzyciela z jego roszczeniem;

• dochodzenie roszczenia po upływie długiego czasu natrafiłoby na poważne lub nawet nie dające się przezwyciężyć trudności dochodowe;

• zakłada się, że uprawniony nie jest zainteresowany świadczeniem, skoro nie domaga się jego spełnienia w ciągu dłuższego okresu.

Przepisy dotyczące przedawnień maja charakter bezwzględny w związku z tym terminy nie mogą być umową stron przedłużane ani skracane.

26. Pełnomocnictwo a prokura

Pełnomocnictwo - ustanowione przepisami k.c. (do czynności cywilno - prawnych: szczególne, ogólne, niektórzy podają też rodzajowe)

Prokura - ustanowiona przepisami k.s.h. (do czynności spółek handlowych + s.c.)

Prokura - szczególny zakres pełnomocnictwa handlowego. Może jej udzielić spółka prawa handlowego. Upoważnia ona prokurenta do wszelkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa zarobkowego spółki. Jedynie do zbycia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwa, ustanowienia na nim prawa użytkowania oraz zbywania i obciążania nieruchomości prokurent potrzebuje wyraźnego, odrębnego upoważnienia. Tego zakresu umocowania nie można ograniczyć, ponieważ takie ograniczenie będzie bezskuteczne w stosunku do osób trzecich, z którymi prokurent dokona czynności w imieniu spółki.

Może być udzielona kilku osobom oddzielnie lub łącznie. Może być w każdej chwili odwołana.

27. Zakres i charakter prawa rzeczowego

Prawo rzeczowe - to dział prawa cywilnego, zajmujący się prawem własności i innymi prawami związanymi z rzeczami.

Rzeczy - na gruncie prawa cywilnego - to przedmioty materialne, na tyle wyodrębnione, że w obrocie mogą być traktowane jako dobra samoistne (np. dzieło sztuki, ołówek). Rzeczami nie są części składowe, które są przedmiotami niesamoistnymi, funkcjonują w ramach jakiejś rzeczy, są elementem rzeczy, który nie może być od niej odłączony bez uszkodzenia lub istotnej zmiany rzeczy.

Przez prawo rzeczowe rozumiemy:

1. Własność

2. Prawo posiadania

3. Użytkowanie wieczyste

4. Ograniczone prawo rzeczowe (użytkowanie, służebności, zastaw)

Prawo cywilne dzieli rzeczy wg różnych klasyfikacji:

1. ruchome - to co można przenieść, przełożyć

nieruchome - nieruchomość (grunty + budynki)

2. oznaczone co do gatunku (zboże, węgiel)

oznaczone co do tożsamości - oznaczone indywidualnie np. oryginalne dzieło sztuki

3. podzielne - można podzielić bez istotnej zmiany własności, przeznaczenia

niepodzielne

4. środki trwałe - używane w wielu cyklach produkcyjnych

środki obrotowe - używane w 1 cyklu produkcyjnym

5. w obrocie

wyjęte z obrotu (nie ma popytu)

28. Istota prawa własności - prawo do rozporządzania daną rzeczą

Własność - polega na faktycznym i prawnym dysponowaniu materialnymi częściami przyrody uważanymi za rzeczy w znaczeniu prawnym.

Treścią prawa własności jest:

1. władanie (dysponowanie)

2. korzystanie = pobieranie pożytku

3. rozporządzanie rzeczą w granicach prawa

Współwłasność - gdy więcej niż 1 właściciel (łączna np. małżonkowie, ułamkowa np. 1 pokój na 4 osoby), sprawują nadzór łącznie i osobiście.

Możliwości pozbawienia współwłasności - wykupienie części, droga sądowa - ograniczenie

Nabycie własności - umowy wymagają szczególnych form np. na piśmie, akt notarialny - grunt, a także nabycie przez zasiedzenie.

29. Istota prawa posiadania

Posiadacz - nie może zbyć, nie jest właścicielem (nie może przenieść prawa własności). Posiadanie ma mniejszy < zakres niż władanie.

Posiadaczem rzeczy - jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

30. Istota posiadania zależnego. Znaczenie praktyczne.

Posiadacz zależny (k.c.) - ten kto faktycznie włada rzeczą jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą.

Posiadanie zależne - uzależnione jest od dokonania pewnych czynności (najem, dzierżawa), nigdy z tytułu zasiedzenia nie dostanie na własność (posiadacz samoistny ma szansę).

Może stać się właścicielem przez kupno, darowiznę, założy rodzinę z właścicielem.

31. Użytkowanie wieczyste. (k.c. + ustawa o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości + ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności)

Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa oraz Gmin mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym bądź prawnym. Użytkownik wieczysty może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób oraz rozporządzać. Budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub Gminy przez użytkownika wieczystego stanowią jego własność. Oddanie gruntu przez Skarb Państwa lub Gminy w użytkowanie wieczyste następuje na okres 40 (?) - 99 lat. Akt notarialny.

Użytkowanie wieczyste - prawo rzeczowe (k.c.) - ograniczone (użytkownik nie jest właścicielem), bezwzględne (nikt nie ma prawa ignorować), zbliżone do prawa własności (zachowuje się jak właściciel).

32. Ograniczone prawo rzeczowe.

Ograniczone prawa rzeczowe - są prawami przysługującymi podmiotowi prawa względem rzeczy będących własnością innej osoby. Istotą tych praw jest to, że następuje uszczuplenie możności dysponowania rzeczą przez właściciela na rzecz tego, komu te prawa przysługują.

7 o.p.rz: użytkowanie, służebność, zastaw, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz hipoteka.

Ograniczonymi prawami rzeczowymi są prawa związane z rzeczą (ruchomą i nieruchomą) i treść wykonywania tego prawa jest ograniczona w porównaniu z treścią prawa własności przez przepisy ustawy.

33. Służebność gruntowa i osobista. Przykłady.

Służebność gruntowa - nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości prawem, którego treść polega na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań lub nie wolno mu wykonywać określonych uprawnień. Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości. Służebność drogi koniecznej, ujęcie wody.

Służebność osobista - nieruchomość można obciążyć na rzecz osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada służebności gruntowej (służebność osobista). Służebność osobista wygasa najpóźniej ze śmiercią uprawnionego. Służebności osobiste są niezbywalne, np. mający służebność mieszkania może przyjąć na mieszkanie małżonka i dzieci. Inne osoby może przyjąć tylko wtedy, gdy są przez niego utrzymywane, albo potrzebne przy prowadzeniu gospodarstwa domowego.

34. Użytkowanie. Opisz na przykładzie. (art. 252 - 284 k.c.)

Użytkowanie - ograniczone prawo rzeczowe, którym może być obciążona rzecz ruchoma, nieruchoma lub prawo. Ustanowione może być na rzecz podmiotu prawa (os.fizyczna, os.prawna), który może w oparciu o nie, używać daną rzecz oraz pobierać z niej pożytki.

Ustanowienie użytkowania - w formie umowy stron.

Umowa: przedmiot użytkowania, postanowienia odnośnie pożytków, czy odpłatne czy darmo.

Użytkowanie ma charakter niezbywalny.

Termin: śmierć, wygasa gdy nie jest wykonywane 10 lat, może umowa określać.

35. Znaczenie ksiąg wieczystych. (Ustawa o księgach wieczystych i hipotece)

Księgi wieczyste (zwane dawniej także księgami hipotecznymi i gruntowymi) - są instytucją prawa rzeczowego odgrywającą istotną rolę przy określaniu stanu prawnego nieruchomości, a przede wszystkim stosunków związanych z własnością nieruchomości. Stanowią one rodzaj urzędowego dokumentu (w postaci księgi), w którym ujawnia się właściciela nieruchomości, ograniczone prawa rzeczowe i inne prawa obciążające nieruchomość, prawa przysługujące każdorazowemu właścicielowi nieruchomości, umowy sprzedaży i inne czynności prawne, których przedmiotem była dana nieruchomość.

Księga wieczysta dzieli się na działy (Ustawa o księgach wieczystych i hipotekach):

1. Opis nieruchomości i uprawnienia związane z jej własnością (np. prawo przejazdu przez nieruchomość sąsiednią).

2. Ujawnienie każdoczesnego (aktualnego) właściciela lub współwłaścicieli.

3. Wszystkie obciążenia nieruchomości (ograniczone prawa rzeczowe)

4. Hipoteka

Prowadzeniem zajmuje się wydział ksiąg wieczystych sądu rejonowego.

Znaczenie:

Jeśli właściciel nieruchomości zamierza na niej ustanowić hipotekę na rzecz pożyczkodawcy dla zabezpieczenia wierzytelności to dokonanie wpisu w księdze wieczystej jest niezbędne, jest warunkiem powstania hipoteki.

Księgi wieczyste (”metryki nieruchomości”) pełnią funkcję:

a) funkcja ustalania stanu prawnego nieruchomości

b) księga wieczysta stwarza wiarygodną podstawę do kredytu hipotecznego

c) księgi wieczyste stanowią istotny instrument służący utrzymaniu porządku prawnego w dziedzinie własności nieruchomości.

Przy sprzedaży domu, gruntu itp. Musimy mieć założoną księgę wieczystą, jeżeli brakuje zapisu w księdze wieczystej, tzn. że nie jesteśmy prawnymi właścicielami i nie możemy dokonać sprzedaży. Wyciąg z księgi wieczystej (niektórzy podają) ważny 30 dni.

36. Co wiesz o hipotece.

Hipoteka - zastaw, zabezpieczenie wierzytelności na nieruchomości.

Hipoteka może oznaczać księgę hipoteczną, tzw. Księgę wieczystą w, której dokonuje się zapisów dotyczących prawa własności nieruchomości i innych praw rzeczowych na nieruchomości. Akt notarialny, księga wieczysta.

Przedmiotem hipoteki może być również użytkowanie wieczyste. Ze względu na treść hipoteki dzieli się na:

• Hipotekę zwykłą - obciąża nieruchomość w celu zabezpieczenia określonej wierzytelności pieniężnej. Hipoteka powstaje zazwyczaj w drodze umowy między właścicielem nieruchomości oraz wierzycielem, w formie aktu notarialnego, przez wpis kwoty długu do księgi wieczystej.

• Hipotekę łączną - zabezpiecza jedną wierzytelność na kilku nieruchomościach. Ile jest nieruchomości współ obciążonych tyle hipotek.

• Hipotekę kaucyjną - służy do zabezpieczenia wierzytelności o nieustalonej wysokości, z tym że wierzytelność ta musi być określona przez prawo, np. wierzytelność z umowy, rachunku bankowego, weksli lub innych dokumentów zbywalnych przez indos. (indos przeniesienie wierzytelności z weksla przez posiadacza weksla (indosanta)na inną osobę (indosariusza) za pomocą adnotacji na odwrotnej stronie weksla, zaopatrzonej w podpis indosanta, która mówi, na czyją rzecz odstąpiony jest weksel. Indos in blanco (bez podpisu)polega na umieszczeniu tylko indosanta. Weksel staje się wówczas dokumentem na okaziciela. Za pomocą indosu można przenieść prawa z innych papierów wartościowych na zlecenie.

• Hipotekę przymusową - w wyniku przymusu sadowego lub administracyjnego w związku z wierzytelnością, która stała się wymagalna i której właściciel w terminie nie spłacił. Hipoteka przymusowa może wystąpić jako zwykła i kaucyjna

37. Zobowiązania solidarne. Opisz na przykładzie. (art. 366 - 378 k.c.)

Solidarność dłużników - kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich łączenie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych.

Jeżeli jeden z dłużników spełnił świadczenia może on żądać jego zwrotu od pozostałych współdłużników.

Solidarność wierzycieli - kilku wierzycieli może być uprawnionych w ten sposób, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich.

Przykłady np. poręczyciele przy pożyczce.

38. Odpowiedzialność kontraktowa a deliktowa.

Odpowiedzialność kontraktowa - umowna (dłużnik powinien spełnić zobowiązanie w miejscu, czasie ustalonym w umowie, a jeżeli termin nie został oznaczony w umowie, to powinno być spełnione niezwłocznie po otrzymaniu wezwania).

Odpowiedzialność deliktowa - z tytułu czynów niedozwolonych (np. jazda po pijanemu). Odpowiedzialność na zasadzie winy - kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia.

39. Co się składa na pojęcie szkody. Opisz na przykładzie.

Szkoda - uszczerbek na dobrach prawnie chronionych Składa się z 2 elementów:

• strata poniesiona przez poszkodowanego,

• tzw. utrata korzyści.

Naprawienie szkody powinno nastąpić wg wyboru poszkodowanego albo przez przywrócenie do stanu poprzedniego albo przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. (np. uszkodzenie samochodu, zakup wadliwej rzeczy)

40. Istota wykonywania zobowiązania. - należyte wykonanie zobowiązania.

Zobowiązanie - stosunek cywilnoprawny gdzie występują 2 strony: wierzyciel i dłużnik.

Polega on na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia a dłużnik powinien to świadczenie spełnić. Jeżeli tego nie zrobi to wierzyciel ponosi szkodę i w związku z tym może się domagać naprawienia szkody.

Wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia częściowego i chociażby cała wierzytelność była już wymagalna, chyba że przyjęciu takiego świadczenia narusza jego uzasadniony interes.

Dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów może wskazać który dług chce zaspokoić, jeżeli tego nie zrobił nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu. Jeżeli jest kilka długów wymagalnych to spłata zadłużenia jest przyjętą na poczet najdawniej wymagalnego.

41. Istota rękojmi. Czemu służy.

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wady, lub wydana w stanie niezupełnym należy się kupującemu rękojmia za wady fizyczne.

Jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej kupującemu należy się rękojmia za wady prawne i odpowiada za nie sprzedawca.

Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawierania umowy.

Kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od wykrycia.

Rękojmia służy do wyrównania poniesionych strat przy zakupie wadliwego towaru (chroni konsumenta).

42. Gwarancja dobrej jakości. Opisz na przykładzie.

W wypadku gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawniają się w ciągu terminu określonego w gwarancji. Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu, termin wynosi 1 rok licząc od daty zakupu.

Przykład: każdy zakup - zakup telewizora, komputera, sprzętu gospodarstwa domowego itp.

43. Umowy nazwane.

Są to umowy, które posiadają nazwę i są zawarte w kodeksie cywilnym np.:

• umowa sprzedaży, umowa przedwstępna, umowa dostawy (szczególna umowa sprzedaży)

• umowa leasingu, komisu, pożyczka, umowa rachunku bankowego, umowa przewozu, umowa spedycji, ubezpieczenia, umowa składu, umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa agencyjna, umowa najmu, dzierżawy, roboty budowlane, umowa kontraktacyjna.

• Na czym polega ochrona praw konsumenta.

Ochrona praw m.in. poprzez: prawo konsumenta do informacji, do odstąpienia od umowy, prywatność konsumenta - ochrona danych osobowych, niedozwolone praktyki przedsiębiorców - niedozwolone klauzule umowne, rękojmia i gwarancja.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów - do jego zadań należy ochrona interesów ekonomicznych konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi przedsiębiorców wykorzystujących podatność klienta na reklamę i obietnice łatwych korzyści z zawarcia umowy w konkretnym, z reguły krótkim terminie, jak również ochrona interesów zdrowotnych konsumentów i monitorowanie przestrzegania przez przedsiębiorców praw konsumentów. Współpracuje także z organizacjami konsumenckimi. Do ich zadań należy: prowadzenie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego, przeprowadzanie konsumenckich badań towarów i usług

Ochrona konsumenta także poprzez: ustawę o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, konstytucję (art. 76 - „Władze publiczne chronią konsumentów ...”). Ustawa dotyczy głównie umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, na odległość, definiuje pojęcie konsumenta.

Odpowiedzialność sprzedawcy - k.c.

Sprzedaż - przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu tę rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić cenę. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi - odpowiedzialność sprzedawcy wynikająca z przepisów prawnych za jakość i stan prawny rzeczy. Powstaje wówczas, gdy sprzedana rzecz jest dotknięta wadą fizyczną i prawną.

Uprawnienia z tytułu rękojmi:

- odpowiednie obniżenie ceny

- usunięcie wady

- dostarczenie rzeczy wolnych od wad

- odstąpienie od umowy.

Występowanie gwarancji uzależnione jest od istnienia ważnej umowy. Powstaje zatem jedynie drogą umowy, a nigdy z mocy prawa.

Odpowiedzialność z tytułu gwarancji jakości zachodzi wtedy, gdy:

- zawarto umowę gwarancyjną

- rzecz dotknięta jest wadą

- wada ujawniła się w czasie trwania gwarancji.

Uprawnienia z tytułu gwarancji:

- usunięcie wad fizycznych lub

- dostarczenie rzeczy wolnej od wad.

Wybór należy do gwaranta. Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Wybór należy do niego.

45. Co to są zamówienia publiczne i czemu służą.

Swoboda zawierania umów, których realizacja finansowa jest ze środków publicznych została poważnie ograniczona ustawą z dn. 10.06.1994 r. o zamówieniach publicznych (Dz.U. 119, poz. 773 z 1998r.) Umowa zawarta lub zmieniona wbrew tej ustawie jest nieważna. Do realizacji umowy powołano Urząd Zamówień Publicznych. Zamówienia publiczne mogą być udzielane w następującym trybie:

• przetargu nieograniczonego

• przetargu ograniczonego

• przetargu dwustopniowego

• negocjacji z zachowanie konkurencji

• zapytanie o cenę

• zamówienia z wolnej ręki.

Zamówienia publiczne udzielane są przez: państwowe jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gosp. pomocnicze przy tych jednostkach, państwowe fundusze celowe, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje państwowe, jednostki publicznej radiofonii i telewizji, publiczne ZOZ-y.

Zamówienia publiczne służą prawidłowemu wydawaniu publicznych pieniędzy, ich jawności.

46. Umowy z zakresu czynności bankowych.

Umowa rachunku bankowego - bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku na czas oznaczony lub nieoznaczony do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzania na jego zlecenia rozliczeń - art. 725 - 733 k.c. + prawo bankowe.

Wszystkie czynności wykonywane przez banki można podzielić na 3 grupy:

• pasywne (przyjmowanie wszelkiego rodzaju wkładów pieniężnych, zaciąganie kredytów i pożyczek

• aktywne wykorzystanie środków - udzielenie kredytów, pożyczek, nabywanie udziałów, akcji, wierzytelności pieniężnych

• usługowe - polegające na świadczeniu na rzecz klientów różnego rodzaju zleconych usług. Wykonywanie operacji rozliczeniowych, doradztwo, usługi finansowe.

47. Co wiesz o podmiotach gospodarczych.

• Osoby fizyczne - mogą podejmować i prowadzić działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak inni przedsiębiorcy.

• Fundacja - instytucja wyposażona w pewien majątek przeznaczony stosownie do woli założyciela fundacji fundatora na określony cel i trwale z tym celem związany, wyposażona w osobowość prawną.

• Stowarzyszenie - może prowadzić działalność gospodarczą. Dochód z tej działalności służy wyłącznie do realizacji celów, określonych w statucie i nie może być przeznaczony do podziału wewnętrznego dla członków.

• Spółdzielnia - jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, która w interesie swych członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą.

Podmiotem prowadzenia działalności gospodarczej może być osoba fizyczna, osoba prawna lub osoba nie będąca osoba prawną, spółka prawa handlowego.

48. Znaczenie praktyczne K.R.S. (Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym)

Rejestr składa się:

- rejestru przedsiębiorców

- rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej,

- rejestru dłużników niewypłacalnych.

Rejestry prowadzone w systemie informatycznym przez sądy rejonowe.

Wszystkie wpisy do rejestru podlegają obowiązkowemu ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Dane wpisane do rejestru uważane będą za prawdziwe. Podmioty wpisane do rejestru muszą w swych oświadczeniach wpisać dane:

• firmę lub nazwę

• oznaczyć formę prawną prowadzonej działalności

• siedzibę i dane oraz numer w rejestrze.

Na wniosek wierzyciela posiadającego tytuł wykonawczy wystawiono przeciwko osobie fizycznej wpisuje się do rejestru dłużników niewypłacalnych dłużnika, który w terminie 30 dni od daty wezwania do spełnienia świadczenia nie zapłacił należności stwierdzonej tytułem wykonawczym. Wpisy te nie podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze.

49. Postanowienie zabezpieczające wykonanie umów.

• kary umowne - środki rozliczeniowe - odstępne

• odsetki - umowy przedwstępne - akredytywy.

50. Kary umowne - znaczenie praktyczne.

Kara umowna - polski kodeks cywilny przewiduje, iż strony mogą zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kary umownej). Kary umowne występują czasami w postaci kar ustalonych kwotowo, najczęściej jednak ustalone są w stosunku procentowym do wartości dostaw, robót czy usług. Obowiązujące przepisy przewidują z reguły minimalną wysokość kar, które za zgodą stron mogą ulec zwiększeniu. Kara umowna jest zastrzeżeniem wynikającym z woli stron wyrażonym w umowie i obowiązuje tylko wówczas, jeżeli strony wyraźnie je przewidziały. Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się ze zobowiązania przez zapłatę kary umownej.

51. Znaczenie praktyczne weksla. Ich rodzaje. (prawo wekslowe)

Weksel jest dokumentem zobowiązującym wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia określonej osobie w oznaczonym czasie i miejscu wymienionej w wekslu sumy pieniężnej. Prawo wekslowe rozróżnia dwa rodzaje weksli:

- weksel własny - jest dokumentem zawierającym bezwarunkowe zobowiązanie wystawcy do zapłaty ustalonej sumy pieniężnej na rzecz innej osoby, która nazywana jest remitentem

- weksel trasowany - jest dokumentem zawierającym bezwarunkowe polecenie wydane przez wystawcę weksla zapłacenia określonej kwoty przez inną osobę (trasata) na rzecz osoby trzeciej wskazanej na wekslu (remitenta) lub na rzecz innej osoby posiadającej ten weksel i legitymującej się nieprzerwanym ciągiem indosów.

52. Znaczenie praktyczne czeku. (prawo czekowe)

Czeki są to dokumenty wystawiane zgodnie z przepisami prawa, zawierające skierowane do banku polecenie wypłacenia określonej sumy pieniężnej ze środków wystawcy, znajdujących się w tym banku. Czek pełni przede wszystkim funkcję płatniczą - płatny jest za okazaniem. Przy czym wystawca jest zobowiązany do dysponowania środkami w banku na jego pokrycie. W celu upewnienia się, że czek ma pokrycie, odbiorca czeku może żądać aby jego wystawca potwierdził w banku ten fakt. Taki czek nazywany jest czekiem potwierdzonym.

53. Rozstrzyganie sporów cywilnych przez sądy.

W postępowaniu cywilnym rozstrzygane są spory z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, a także prawa pracy wg kodeksu postępowania cywilnego. Można odróżnić:

- rozpoznawcze postępowanie ( proces i postępowanie nieprocesowe)

- postępowanie pomocnicze (zabezpieczające)

- postępowanie egzekucyjne.

Środki dowodowe - to dokumenty (urzędowe i prywatne), oględziny, dowód z przesłuchania stron, inne środki dowodowe (taśmy filmowe, dźwiękowe)

Orzeczenia sądowe :

• wyrok - uzasadnienie wyroku na piśmie sporządza sąd na wniosek zgłoszony przez stronę w ciągu 7 dni od dnia ogłoszenia sentencji wyroku lub jego otrzymania. (wyrok jest prawomocny, jeżeli nie przysługuje środek odwoławczy od dnia ogłoszenia wyroku plus 14 dni na wniesienie apelacji)

• wyrok zaoczny - sprzeciw w ciągu 7 dni od dnia otrzymania wyroku

• nakaz zapłaty w trybie nakazowym i uproszczonym - wniesienie nakazu zapłaty i zarzutów (7 i 14 dni)

• postanowienia - wydawane są przy rozstrzygnięciu kwestii pomocniczych i proceduralnych, np. nałożenie grzywny na świadka. Przysługuje zażalenie.

• tytuł egzekucyjny - to urzędowy dokument stwierdzający istnienie i zakres wykonalnego roszczenia wierzyciela w stosunku do oznaczonego dłużnika. Dzielą się na orzeczenia sądowe, nakazy zapłaty, wyroki sądów polubownych, ugody, akty notarialne. Po nadaniu klauzuli wykonalności staje się tytułem wykonawczym. Kasacja przysługuje stronie od wyroku lub postanowienia, wydanych przez sąd II instancji i kończących postępowanie w sprawie. Może być wniesiona tylko przez adwokata lub radcę prawnego, termin 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia stronie skarżącej.

54. Zapis na sąd polubowny. Znaczenie praktyczne.

Polubowny sąd - organ rozstrzygający spory cywilne o charakterze majątkowym, z wyjątkiem sporów o alimenty i sporów ze stosunku pracy, nie będący sądem powiatowym. Podstawą rozstrzygnięcia sporu przez sąd polubowny jest zapis na sąd polubowny, będący umową, w której strony umowy poddają rozstrzygnięcie sporu sądowi polubownemu i oznaczają przedmiot sporu albo stosunek prawny, z którego spór wynikł lub może wyniknąć. Strony mogą ustalić także koszty sądowe. W zapisie na sąd polubowny można również wskazać arbitrów i przewodniczącego (superarbitra) lub liczbę arbitrów i sposób powołania ich oraz superarbitra. Strony mogą także ustalić niższe koszty sądowe. Sąd polubowny może mieć charakter sądu stałego lub sądu powołanego wyłącznie do rozstrzygnięcia poszczególnego sporu.

Wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta maja moc prawną na równi z wyrokiem sądu państwowego lub ugodą zawartą przed takim sądem, po stwierdzeniu przez sąd państwowy ich wykonalności (klauzula wykonalności).

Od wyroku sądu polubownego nie przysługuje odwołanie. Każda ze stron może jednak żądać uchylenia wyroku przez sąd powszechny w ciągu miesiąca od jego doręczenia, z powodu przyczyn przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego.

55. Środki odwoławcze zwyczajne.

Środki odwoławcze, odwołanie, środki przysługujące stronom postępowania przed określonym organem, zmierzające do zmiany lub uchylenia orzeczenia tego organu.

Rozróżnia się zwykłe i nadzwyczajne środki odwoławcze. W Polsce do zwykłych środków odwoławczych w postępowaniu sądowym zalicza się;

- apelację - środek odwoławczy od orzeczenia (wyroku) sądu I instancji do sądu II instancji, W polskiej praktyce apelacja od wyroku sądu rejonowego (I instancja) rozpoznaje sąd wojewódzki - okręgowy (II instancja) a od wyroku sądu wojewódzkiego - sąd apelacyjny. Apelacja prowadzi do ponownego rozpatrzenia sprawy przy uwzględnieniu nowych dodatkowych ustaleń. Apelację należy wnieść w ciągu 14 dni.

- zażalenie - w polskim postępowaniu sądowym zwyczajny środek odwoławczy od postanowień sądu I instancji lub prokuratora. Wniesienie zażalenia powoduje, że postanowienie czy zarządzenie nie uzyskuje prawomocności i podlega kontroli sądu wyższej instancji. Zażalenie przysługuje także w postępowaniu administracyjnym - do nadzwyczajnych kasację i wznowienia postępowania.

56. Istota kasacji. (art. 393 K.p.c.)

Kasacja w odróżnieniu od apelacji umożliwia przeprowadzenie kontroli zaskarżonego wyroku z powodu naruszenia przepisów prawa. Nie można wnieść kasacji jeżeli nie została wyczerpana zwykła droga odwoławcza, oznacza to, że strona, która zaskarżyła orzeczenie sądu I instancji, może wnieść kasację jedynie wtedy gdy sąd odwoławczy zmienił w sposób dla niej niekorzystny orzeczenie sądu I instancji.

Kasacja może być wniesiona tylko od prawomocnego orzeczenia sądu odwoławczego, kończącego postępowanie sądowe.

Kasacja nie przysługuje w sprawach cywilnych, jeżeli wartość przedmiotu jest niższa niż 10 tys. zł, a w sprawach gospodarczych, niż 20 tys. zł, wyłączone są również alimenty (rozwód - kasacja k.p.c.), czynsze, dzierżawy, kary porządkowe.

Kasacja powinna spełniać wymogi pisma procesowego oraz zawierać: oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem czy jest ono zaskarżane w całości czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, przedstawienie okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie, wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.

Sąd Najwyższy może odmówić przyjęcia kasacji do rozpoznania, jeżeli w sprawie nie występuje istotne zagadnienie prawne, nie istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, kasacja jest bezzasadna.

Sąd Najwyższy rozpoznaje kasację w składzie 3 sędziów - posiedzenie niejawne lub rozprawa. Strona może działać tylko przez adwokata lub radcę prawnego. W postępowaniu kasacyjnym nie jest dopuszczalne powołanie nowych faktów i dowodów, a Sąd Najwyższy jest związany ustaleniami faktycznymi stanowiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia. Sąd Najwyższy może zmienić zaskarżony wyrok i orzec co do istoty sprawy, odrzucić pozew albo umorzyć postępowanie.

57. Postępowanie uproszczone.

Odnosi się tylko do spraw drobnych, przede wszystkim konsumenckich (np. rachunek za energię, TP S.A.), ale rozpoznawanych w trybie procesowym. Postępowanie to stosują sądy rejonowe, gdy roszczenia wynikające z umów nie przekraczają 5 tys zł i bez względu na wartość przedmiotu sporu, kiedy chodzi o czynsz oraz opłaty obciążające korzystających z mieszkań. W postępowaniu tym pozew, odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i wnioski dowodowe, składa się na urzędowych formularzach.

Przedmiotem postępowania uproszczonego może być tylko jedno roszczenie, a spór powinien być rozstrzygnięty na jednej rozprawie, wykluczona jest więc zmiana powództwa czy rozpoznanie kolejnej osoby. W postępowaniu tym nie wzywa się biegłych.

Apelację (zwykle sąd okręgowy, tj. II instancja) sąd rozpoznaje w składzie jednego sędziego, a uzasadnia się z urzędu tylko wyrok uchylający i przekazujący sprawę do ponownego rozpatrzenia w I instancji.

W postępowaniu uproszczonym wykluczona jest skarga kasacyjna.

58. Postępowanie nakazowe (podobnie upominawcze). - udowodnione dokumnetami.

Postępowanie nakazowe i upominawcze to postępowania charakteryzujące się znacznym uproszczeniem i przyspieszeniem. Sądy, biorąc za podstawę twierdzenie powoda wydają nakazy zapłaty i dopiero reakcja pozwanego (zgłoszenie zarzutów lub sprzeciwu) powoduje wszczęcie postępowania. Wydanie nakazu zapłaty jest więc próbą rozstrzygnięcia merytorycznego w sprawach, które wydają się sprawami bezspornymi i nieskomplikowanymi ani pod względem prawnym ani faktycznym.

Postępowanie nakazowe należy do właściwości sadów rejonowych (sprawy do 30 tys. zł) i okręgowych (powyżej 30 tys. zł) . Sąd rozpoznaje sprawę na pisemny wniosek powoda zgłoszony w pozwie. Pozew może być wniesiony do sądu właściwości ogólnej lub sądu miejsca wykonania zobowiązania. Rozpoznanie sprawy następuje na posiedzeniu niejawnym. Sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu: dokumentem urzędowym, zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem, wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu, zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków.

Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązaniu z weksla, czeku, warrantu, których prawidłowość i treść nie nasuwa wątpliwości.

Wydając nakaz zapłaty sąd orzeka, że pozwany ma w ciągu 14 dni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie w całości wraz z kosztami albo wnieść w terminie zarzuty.. Nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Pismo zawierające zarzuty wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty. W razie prawidłowego wniesienia zarzutów sąd wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie ich powodowi. Po rozprawie sąd wydaje wyrok - nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla, bądź tez postanowieniem pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Kwota wraz z odsetkami stanowi sumę, której złożenie przez dłużnika do depozytu sądowego wystarczy do zabezpieczenia.

Lub

Postępowanie nakazowe - jest to tryb, w którym sąd orzeka bez rozprawy, na podstawie materiałów zebranych w postępowaniu przygotowawczym. Jest możliwe tylko w sprawach o przestępstwa rozpoznawane w trybie uproszczonym: takim gdzie sąd uzna na podstawie materiału dowodowego z dochodzenia, że rozprawa nie jest konieczna, gdy okoliczności czynu i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości. Nakaz karny sąd wydaje jednoosobowo na posiedzeniu, w którym mogą uczestniczyć: oskarżony, obrońca, pokrzywdzony i jego pełnomocnik, prokurator, w ten sposób może zostać orzeczona kara pozbawienia wolności (do 12 miesięcy i grzywna).

59. Spółka z ograniczona odpowiedzialnością.

Spółka kapitałowa, utworzona przez 1 albo więcej osób, gdzie wspólnicy są jedynie zobowiązani do świadczeń określonych w umowie spółki. Za zobowiązania spółki, spółka odpowiada swoim majątkiem (do wysokości kapitału). Kapitał zakładowy (min. 50 tys. zł, min. udział = 500 zł) pokrywa wkładem gotówkowym lub aportem dzieli się na udziały o równej lub nierównej wartości nominalnej. Umowa spółki stanowi czy wspólnik może mieć tylko 1 czy więcej udziałów.

Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego i zgłoszona do Krajowego Rejestru Sądowego. Spółka reprezentowana jest przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników.

Wszelkie uchwały wspólników są podejmowane na zgromadzeniu wspólników. Nadzór nad działalności spółki sprawują walne zgromadzenie wspólników, rada nadzorcza lub komisja rewizyjna (powyżej 25 wspólników).

60. Spółka akcyjna.

Spółkę akcyjną może zawiązać 1 lub więcej osób. Statut spółki powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego i zgłoszony do Krajowego Rejestru Sądowego. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki.

Akcjonariusze są zobowiązania jedynie do świadczeń określonych w statucie. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, odpowiada spółka swoim majątkiem. Kapitał zakładowy równy jest wyemitowanym akcjom o równej wartości nominalnej (min. 500 tys. zł, 1 akcja = 1 zł). Zawiązanie spółki akcyjnej następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji.

Spółkę reprezentuje i prowadzi wszelkie sprawy zarząd spółki, który składa się z 1 lub większej liczby członków. W spółce akcyjnej ustanawia się radę nadzorczą, która sprawuje nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej funkcjonowania. Rada nadzorcza składa się, z co najmniej 3 członków powołanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie akcj. Nadzór nad działalnością spółki sprawuje również Komisja rewizyjna.

61. Spółki osobowe (4) :

• spółka jawna - spółka partnerska

• spółka komandytowa - spółka komandytowo- akcyjna

• Spółka Jawna.

Spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Spółka winna być zgłoszona do Sadu Rejestrowego (każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia spółki do rejestru).

Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie istnienia.

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Pozbawienie wspólnika praw do reprezentowania może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.

Rozwiązanie spółki powodują:

- przyczyny przewidziane w umowie

- jednomyślna uchwała wszystkich wspólników

- ogłoszenie upadłości

- zgon wspólnika

- wypowiedzenie umowy przez wspólnika

- prawomocne orzeczenie sądu.

63. Spółka partnerska.

Spółka osobowa utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzonej przedsiębiorstwo pod własną firmą Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż 1-go wolnego zawodu.

Partnerami w spółce mogą być jedynie osoby fizycznie uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, stomatologa, weterynarza, notariusza, pielęgniarki,, położnej, radcy prawnego, rzeczoznawcy majątkowego, tłumacza przysięgłego.

Spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce. Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa stanowi inaczej.

Rozwiązanie spółki powodują:

- przyczyny przewidziane w umowie

- jednomyślna uchwała wspólników

- ogłoszenie upadłości

- utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania zawodu

- prawomocne orzeczenie Sądu

64. Spółka komandytowa

Spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firma, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki, co najmniej 1 wspólnik odpowiada bez ograniczenia (Komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej 1-go wspólnika (Komandytariusza) jest ograniczona.

Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, a spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru i jest reprezentowana przez komplementariuszy.

Natomiast komandytariusz może reprezentować spółkę jako pełnomocnik i odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej.

Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do wkładu wniesionego do spółki.

65. Spółka komandytowo - akcyjna

Spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki, co najmniej 1 wspólnik odpowiada bez ograniczeń (Komplementariusz), a co najmniej 1 wspólnik jest akcjonariuszem.

Kapitał zakładowy spółki min. 50 tys. zł. Koplementariusze wkład pieniężny lub aport, akcjonariusze - wyemitowane akcje. Spółka posiada statut, który powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego, a osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru (KRS ). Jest reprezentowana przez komplementariuszy. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki i mogą reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnicy.

66. Istota postępowania egzekucyjnego - sądowego. (Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji) Postępowanie wykonawcze zmierzające do realizacji decyzji sądowych w sprawach rozpatrywanych i rozstrzyganych przez sądy. Sprawy egzekucyjne należą do właściwości sądów powiatowych i działających przy tych sądach komorników. Wszczęcie postępowania następuje na podstawie tytułu wykonawczego. Nie wolno wszczynać postępowania bez uprzedniego zagrożenia, tj. żądania wykonania aktu w określonym terminie.

67. Istota kar umownych.

Kary pieniężne płacone w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Kary umowne mają bardzo szerokie zastosowanie w obrocie między jednostkami (głównie w umowach - sprzedaży i - dostawy. które mogą zawierać klauzule dotyczące kar umownych). Dochodzenie kar umownych jest obowiązkowe. Celem kar umownych jest zarówno zastąpienie - odszkodowania jak i konieczność zapewnienia prawidłowego wykonania umów w gospodarce.

68. Istota zasiedzenia. Znaczenie praktyczne.

Sposób nabycia własności przez osobę, która rzeczą faktycznie włada jak właściciel przez określony w ustawie okres. Okres ten wynosi przy zasiedzeniu - nieruchomości 20 lat, jeśli posiadacz w chwili objęcia w posiadanie był w dobrej wierze - lub 30 lat, jeśli był w złej wierze. Własność - ruchomość nabyć może przez zasiedzenie ten kto posiadał ją w dobrej wierze przez okres 3 lat. Nie można nabyć w drodze zasiedzenia własność nieruchomości państwa. Do zgłoszenia wniosku stwierdzenia zasiedzenia własności jest uprawniony każdy zainteresowany.

69. Znaczenie praktyczne apelacji.

Odwołanie w postępowaniu sądowym od orzecznictwa sądu I instancji do sądu II instancji. Apelacje od wyroku sądu rejonowego rozpatruje sąd wojewódzki od wyroku sądu wojewódzkiego jako I instancyjny sąd apelacyjny.

Apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok w terminie 14 dni od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem. Jeżeli strona nie żądała uzasadnienia wyroku w terminie 17 dni od ogłoszenia sentencji.

Apelacja powinna spełniać wymagania pisma procesowego, a ponadto zawierać oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem czy jest on zaskarżony w całości i części, zwięzłe przedstawienie zarzutów, uzasadnienie zarzutów, powołanie w razie potrzeby nowych faktów i dowodów oraz wykazani, że ich powolnie przed sądem I instancji było niemożliwe albo że potrzeba ta wynikła później, wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia.

W razie cofnięcia apelacji sąd II instancji umarza postępowanie apelacyjne i orzeka o kosztach. Od wydanego przez ten sąd wyroku lub postanowienia przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (np. postępowanie uproszczone).

70. Rola i znaczenie Sądu Najwyższego. (Ustawa o Sądzie Najwyższym)

Naczelny organ sądowy w RP sprawujący nadzór nad działalnością sądów powszechnych i szczególnych w zakresie orzekania oraz:

- rozpoznaje sprawy w zakresie przekazanymi szczególnymi przepisami,

- zapewnia prawidłowość oraz jednolitość wykładni prawa i praktyki sądowej w dziedzinach poddanych jego właściwości,

- może opiniować projekty nadesłanych ustaw.

Sąd Najwyższy składa się z Pierwszego Prezesa, prezesów i sędziów. Sędziowie wybierani aż do chwili spoczynku - cel: bać się historii.

Sąd Najwyższy dzieli się na 4 Izby: 1) Administracji, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, 2) Cywilną 3) Karną 4) Wojskową.

71. Rola i znaczenie NSA. (Ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym)

Sprawuje wymiar sprawiedliwości przez sądową kontrolę wykonania administracji publicznej na zasadach określonych w ustawie . Sąd orzeka w sprawach skarg na decyzje lub postanowienie, np. na decyzje administracyjne, postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, skargi na bezczynność postępowania administracyjnego, spory kompetencyjne. W skład sądu wchodzą: prezes, wiceprezesi tego sądu, prezesi ośrodków zamiejscowych oraz sędziowie. Szczegółowy zakres - ustawa o NSA.

72. Sąd Apelacyjny. Zadania.

Jest sądem powszechnym, który tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch okręgów sądowych. Jest sądem II instancji - odwoławczy. Dzieli się na wydziały:

- cywilny - służy do rozpatrywania spraw w zakresie prawa cywilnego, gospodarczego oraz rodzinnego i opiekuńczego,

- karny - służy do rozpatrywania w II instancji z zakresu prawa karnego,

- pracy i ubezpieczeń społecznych - służy do rozpatrywania w II instancji spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

W Warszawie działa ponadto Wydział Lustracyjny.

Organami są prezes sądu oraz kolegium sądu apelacyjnego.

73. Sąd Okręgowy. Podstawowe zadania.

Sad okręgowy - prowadzi sprawy w zakresie jego właściwości oraz apelacje sądów rejonowych. Podział spraw pomiędzy tymi sądami określa kodeks postępowania cywilnego oraz karnego. Prezes sądu okręgowego pełni nadzór na prawidłowym funkcjonowaniem sądów rejonowych w podległym mu obszarze.

Jest sądem powszechnym, który tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch sądów rejonowych. Dzieli się na wydziały:

- cywilny - do rozpatrywania w I instancji spraw cywilnych i rodzinnych oraz do rozpatrywania w II instancji spraw cywilnych oraz spraw należących do właściwości sądów rodzinnych z wyjątkiem spraw przeciwko nieletnim o popełnienie czynu karalnego, jeżeli wobec nieletniego zastosowano środek poprawczy lub gdy środek odwoławczy zawiera wniosek o orzeczenie środka poprawczego,

- karny - do spraw z zakresu prawa karnego w I i II instancji oraz do spraw rozpoznawanych w II instancji przeciwko nieletnim o popełnienie czynu karnego, jeżeli wobec nieletniego zastosowano środek poprawczy lub gdy środek odwoławczy zawiera wniosek o orzeczenie środka poprawczego,

- penitencjarny i nadzoru nad wykonaniem orzeczeń karnych - do spraw penitencjarnych i nadzoru nad sądowym postępowaniem wykonawczym w sprawach z zakresu prawa karnego,

- pracy - do spraw z zakresu pracy oraz wydziału ubezpieczeń społecznych.

W Warszawie działają ponadto:

- odrębna jednostka organizacyjna do spraw z zakresu ochrony konkurencji, regulacji energetyki, telekomunikacji i transportu kolejowego (sąd monopolowy),

- odrębna jednostka organizacyjna do spraw rejestrowych powierzona temu sądowi na podstawie odrębnych przepisów,

Organami są prezesi sądu oraz kolegium sądu okręgowego.

74. Co wiesz o zastawie. (k.c. + ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów)

Forma umacniania i zabezpieczenia wierzytelności. Przedmiotem zastawu mogą być rzeczy ruchome z wyjątkiem zastawu statków morskich wpisanych do rejestru okrętów, a także prawa majątkowe, jeżeli są zbywalne lub nieruchomości (np. hipoteka). Do ustanowienia zastawu rejestrowego potrzebna jest umowa osoby uprawnionej do rozporządzania przedmiotem zastawu, a wierzycielem (umowa zastawnicza) oraz wpis do rejestru zastawów. Rejestr zastawów prowadzi sąd rejonowy - gospodarczy, ma charakter jawny.

75. Postępowanie układowe. - na wniosek dłużnika.

Przeprowadza się w celu zawarcia układu z wierzycielami przedsiębiorstwa (wzajemne porozumienie) prowadzące do polubownego zaspokojenia wierzytelności, w sytuacji gdy przedsiębiorstwo na skutek wyjątkowych i niezależnych od niego okoliczności zaprzestało lub przewiduje zaprzestanie płacenia długów.

Propozycje układowe mogą obejmować;

- odręcznie spłaty długu

- rozłożenie na raty,

- zmniejszenie sumy długu - zmianę wierzytelności na udział w przedsiębiorstwie.

Postępowanie układowe przeprowadza właściwy sąd rejestrowy i może być wszczęte przed ogłoszeniem upadłości lub w toku postępowania upadłościowego.

Układ przyjęty przez wierzycieli powinien być zatwierdzony przez sąd, który wydaje postanowienie o ukończeniu postępowania układowego po stwierdzeniu, że wszystkie zobowiązania wynikające z układu zostały wykonane.

76.Postępowanie upadłościowe. (Prawo upadłościowe)

Toczy się ono po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorstwa w sądzie, który ogłosił upadłość i ma na celu równomierne zaspokojenie wszystkich wierzycieli upadającej spółki. Przeprowadza się je w trybie rozporządzenia Prezydenta RP z 24.10.1934 r.

Czynności postępowania upadłościowego pełni sędzia - komisarz, który kieruje tokiem postępowania oraz nadzoruje czynności wyznaczonego przez sąd syndyka masy upadłościowej obejmującego majątek upadłego przedsiębiorstwa, zarządzającego tym majtkiem i przeprowadzającego likwidację przedsiębiorstwa.

Postanowienie o ukończeniu postępowania sąd wydaje po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu zobowiązań m.in. wierzytelności uprzywilejowanych.

W sytuacji, gdy majątek masy upadłościowej nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania wówczas sąd może umorzyć postępowanie upadłościowe.

Postępowanie upadłościowe: a) z urzędu - obowiązek podmiotu (zarząd powinien ogłosić)

b) wierzyciele.

77. Znaczenie rejestru dłużników.

Na wniosek wierzyciela posiadającego tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko osobie fizycznej wykonującej działalność gospodarczą wpisuje się ją do rejestru dłużników, jeżeli w terminie 30 dni od daty wezwania do spełnienia świadczenia nie zapłacił należności stwierdzonej tytułem wykonawczym.

Wpisy nie podlegają obowiązkom ogłaszania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Sąd rejestrowy z urzędu wykreśla z rejestru dłużników niewypłacalnych w razie uchylenia lub zmian postanowienia, na którego podstawie wpisy były dokonane. Wpisy te nie podlegają ujawnieniu. Sąd rejestrowy z urzędu dokonuje wykreślenia wpisów, gdy uchwalono orzeczenie o ogłoszeniu upadłości lub na wniosek osoby wpisanej do rejestru dłużników niewypłacalnych, gdy tytuł wykonawczy, który stanowi podstawę orzeczenia sądu pozbawiono wykonalności. Skreśleniu wpisu z urzędu dokonuje się po upływie 7 lat od dnia dokonania wpisy.

Wpis do rejestru dłużników niewypłacalnych: a) z urzędu - udokumentowana upadłość, ale nie stać na nią b) na wniosek wierzyciela - 30 dni.

78. Wywłaszczenie nieruchomości.

Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości w indywidualnym wypadku i za odszkodowaniem. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. Nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa nie może być wywłaszczona (z wyjątkiem prawa użytkowania wieczystego oraz ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomość).

79. Co to jest tytuł egzekucyjny.

Tytuł egzekucyjny - urzędowy dokument stwierdzający istnienie i zakres wykonalnego roszczenia wierzyciela w stosunku do dłużnika. Po nadaniu klauzuli wykonalności staje się tytułem wykonawczym. Tytułami egzekucyjnymi są np.:

- orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu jak również ugoda zawarta przed sądem

- nakaz zapłaty

- wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sadem.

Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności sąd rozpatruje niezwłocznie nie później niż w terminie 3 dni od dnia jego założenia. Klauzulę wykonalności nadaje sąd jednoosobowo na wniosek wierzyciela. Tytułowi wydanemu w postępowaniu, które zostało lub mogło być wszczęte z urzędu, sąd nadaje klauzulę wykonalności z urzędu.

80. Zezwolenie, a koncesja

Zezwolenie - czas nieoznaczony, chyba że wnioskodawca poda termin.

Ustawa o dział. gospodarczej zawiera informacje o podejmowaniu działalności gospodarczej, która wymaga przed zarejestrowaniem koncesji (czasowo promesa). Są to m.in. kopalnie, wytwarzanie wyrobów tytoniowych, apteki, winiarstwo, przemysł spirytusowy, alkohol, produkcja broni, materiałów wybuchowych, ochrona osób i mienia, usługi telekomunikacyjne, wytwarzanie, obrót paliwami i energią. Zasady udzielania koncesji określają przepisy szczególne. Termin: od 2 do 50 lat - warunki określa organ koncesyjny.

16

19

---