10 stycznia 2011
Prawo rzeczowe
Art. 45. Rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.
… wyodrębnione na tyle, aby mogły samoistnie stanowić przedmiot obrotu w stosunkach cywilno-prawnych.
Rzeczami nie będą: utwory literackie, patenty, zwłoki ludzkie…
Znać i umieć opisać przynależności oraz części składowe rzeczy!
Art. 47. § 1. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
§ 2. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
§ 3. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.
Część składowa rzeczy nie może stanowić przedmiotu odrębnej własności lub innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy, są te elementy rzeczy głównej, które nie mogą być od niej odłączone bez zmienienia charakteru rzeczy, bez uszkodzenia rzeczy głównej lub zmiany charakteru bądź uszkodzenia elementu odłączonego.
Art. 51. § 1. Przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.
§ 2. Nie może być przynależnością rzecz nie należąca do właściciela rzeczy głównej.
§ 3. Przynależność nie traci tego charakteru przez przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną.
Przynależnościami rzeczy są rzeczy ruchome, potrzebne do korzystania z rzeczy głównej. Nie stanowi przynależności rzeczy nienależąca do właściciela rzeczy głównej.
Art. 46. § 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
§ 2. Prowadzenie ksiąg wieczystych regulują odrębne przepisy.
Nieruchomości, są to części powierzchni ziemskiej, stanowiące przedmiot odrębnej własności, jak również budynki trwale z gruntem związane oraz na mocy przepisów szczególnych części tych budynków.
Rzeczy ruchome to te rzeczy, które nie są nieruchomościami.
Pożytki z rzeczy
Art. 53. § 1. Pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy.
§ 2. Pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego.
Art. 54. Pożytkami prawa są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem.
W jaki sposób dany rodzaj pożytku można przedstawić.
Podziały rzeczy na:
Nieruchomości oraz rzeczy ruchome,
Rzeczy indywidualnie i gatunkowo oznaczone:
Rzeczy indywidualnie oznaczone - rzeczy wyjątkowe; występują w jednym egzemplarzu - obraz, dedykowana książka z podpisem, konkretny samochód Jana Kowalskiego, książka z indywidualnym numerem bibliotecznym - ma cechy charakterystyczne, które potrafią je wyróżnić ze wszystkich podobnych rzeczy; sposób wyróżnienia spośród rzeczy podobnych może być różny; dla przeniesienia takiej rzeczy wystarczy tylko podpisanie umowy, nie musi ona być dostarczona do nowego właściciela (obraz dalej może wisieć w galerii);
rzeczy gatunkowo oznaczone (oznaczone co do gatunku)- występują w dużych ilościach; są to siebie podobne bądź identyczne; określane wagą, ilością itp. - tona jabłek, nakład książek; dla przeniesienia takiej rzeczy trzeba taką rzecz dostarczyć do nowego właściciela;
podzielne i niepodzielne -
zużywalne i niezużywalne - produkty spożywcze/telewizor;
dopuszczone i wyłączone z obrotu:
dopuszczone - mogą stanowić przedmiot stosunku cywilno-prawnego,
wyłączone - nie mogą stanowić przedmiotu stosunku cywilno-prawnego (np. narkotyki);
Prawo własności
Art. 140. W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.
Własność jest najszerszym prawem do rzeczy i pozwala właścicielowi rzeczy korzystać z rzeczy, rozporządzać rzeczą z wyłączeniem innych osób.
Prawo posiadania - chwilowe władztwo nad rzeczą (dzierżenie władztwa); prawo do władania rzeczą, używania rzeczy
Prawo własności - posiada je właściciel dalej rzeczy, nawet jeśli inna osoba posiada przedmiot; ze zmianą posiadania nie koniecznie zmienia się własność.
Jeśli narusza się prawo własności, właścicielowi przysługuje roszczenie:
windykacyjne - przy wydaniu rzeczy, która stanowi przedmiot własności,
negatoryjne - przy braku utraty posiadania rzeczy, ale możliwość korzystania z rzeczy jest ograniczona.
Nabycie własności:
nabicie pierwotne - wywłaszczenie, zasiedzenie, nacjonalizacja, znalezienie, pomieszanie, połączenie, przeistoczenie,
nabicie pochodne - umowa, dziedziczenie, nabycie majątku w przypadku łączenia osób prawnych.
Nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet - nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej niż sam posiada.