Temat: 20.4 Pobieranie spągu.

W chodnikach przewozowych wyposażonych w przewóz szynowy pobierka spągu jest najczęściej połączona z prze­budową torów szynowych. Najbardziej skutecznym sposobem jest rozbieranie torów, wykonanie pobierki spągu i ponowne ułożenie torów. Taki sposób wymaga wyłączenia wyrobiska z ruchu na cały okres przebudowy.

Niekiedy jest to niemożliwe i pobierkę można wykonywać tylko na jednej zmianie (najczęściej na zmianie nocnej). Podnosi się wtedy całe przęsła toru i opiera je bokiem na ociosie na czas pobierki. Po dokonanej pobierce na odcinku przęsła układa się go na poprzednim miejscu. Można też, pozostawiając tory na miejscu, podebrać pod nimi spąg na odpowiednią głębokość, a następnie opuścić tor w całości, wypełnić puste przestrzenie podsypką i podbić. Sposób ten stosowany z konieczności jest najmniej wydajny i mniej bezpieczny.

Samą pobierkę dokonuje się ręcznie kilofami i młotkami pneumatycznymi, zależnie od poluzowania oraz spękania wyciśniętych skał. Niekiedy konieczne jest zastosowanie robót strzelniczych z użyciem małych ładunków materiału wybuchowego, głównie w celu poluzowa­nia i rozkruszenia skały. Sposób ten stosowany jest w chodnikach podścianowych taśmowych, gdzie ciasnota i pełne wykorzystanie wymiarów chodnika oraz niemożliwość przerwania ciągłości ruchu nie zezwalają na zastosowanie metod zmechanizowanych.

W odpowiednich warunkach do pobierki spągu stosuje się obecnie maszyny zrywające spąg i ładujące zerwaną skałę na przenośniki taśmowe lub do wozów.

W górnictwie polskim obecnie stosowane są spągoładowarki Niwka-LS i spągoładowarka modułowa Niwka-SM-1 (rys. 20.2). Spągoładowarka ta ma pojemność czerpaka 0,3 m³, prędkość jazdy do 0,32 m/s, napęd elektrohydrauliczny, pięć bijaków hydraulicznych rozdrabniających skały spągowe. Moc silnika wynosi 55 kW, wymiary maszyny: długość 7900 mm, szerokość 1160 mm i wysokość 1125 mmm. Masa maszyny wynosi 9860 kg.

W kopalni Bogdanka (Lubelskie Zagłębie Węglowe) wypiętrzenia spągu stanowiły bardzo duży problem. W wyrobiskach zabudowanych w obudowach z kształtownika V-29 o rozstawie odrzwi początkowo 0,7 m, później 0,5 i 0,3 m, wykonanych jako obudowy otwarte stwierdzono bardzo intensywne wypiętrzanie spągu dochodzące do 80 mm na dobę. Wymagało to ustawicznych pobierek spągu. W roku 1982 na 8,5 km istniejących wyrobisk wykonano około 8250 m pobie­rek o łącznej objętości 30000 m³ skał.

Dopiero wprowadzenie obudów zamkniętych pozwoliło na opanowanie górotworu i spadek liczby przebudów.

---