Renta = dodatkowy (niezasłużony) dochód

Renta producenta - dochód jaki może uzyskać producent znajdujący się w sytuacji korzystniejszej od innych producentów

Renta konsumenta - nadwyżka dla konsumenta, mniejszy wydatek pozwalający na dodatkowy zakup

Renta turystyczna - dodatkowy dochód wynikający ze szczególnego położenia i szczególnych walorów turystycznych (określa ekonomiczną wartość tych walorów)

Renta turystyczna różniczkowa - nadwyżka, której źródłem jest dodatkowy napływ turystów

Czynniki wpływające na zwiększenie renty turystycznej:

• czynniki naturalne (istniejące walory turystyczne)

• budowa infrastruktury turystycznej

• psychologia konsumenta - turysty (skłonność do wydawania)

• położenie i renoma miejscowości

• odległość

• unikalne walory religijne, lecznicze lub artystyczne - renta monopolowa

Czynniki mogące wpłynąć na zmniejszenie renty turystycznej:

• konkurencja

• rozwój komunikacji (zmniejszenie renty z tytułu odległości)

• rozwój nowych miejscowości i regionów (zmniejszenie renty z tytułu renomy)

• namiastki kontaktu bezpośredniego, np. transmisje telewizyjne

• Znaczenie turystyki w gospodarce

Próg odczuwalności wpływów z turystyki zagranicznej w gospodarce - 1 % PKB - wartość powyżej zagraniczna turystyka przyjazdowa zaczyna wywierać globalnie odczuwalny wpływ na rozwój gospodarki narodowej.

	Wpływy z turystyki zagranicznej w mld USD	PKB w mld USD	Udział turystyki w PKB
USA	65,054	11075	0,58
Hiszpania	41,708	937	4,45
Francja	36,347	1737	2,09
Turcja	13,203	508,7	2,59
Grecja	10,629	226,4	4,69
Tajlandia	7,821	524,8	1,49
Bahamy	1,814	4,533	40,01
Maldediwy	0,321	0,541	59,33

Szczególnie istotne znaczenie turystyki dla gospodarki - gdy udział w PKB przekracza 10 %.

Niewidzialny eksport dóbr i usług w turystyce - wydatki turystów zagranicznych:

• zakwaterowanie i wyżywienie (30 %)

• komunikacja (20 %)

• wydatki różne (50 %): zakupy na własne potrzeby, zakupy w celu odsprzedaży, usługi rekreacyjne

Zalety eksportu niewidzialnego:

• możliwość rozszerzenia tradycyjnego eksportu towarowego o konsumpcję tych samych produktów na miejscu

• zakupy przez turystów pozwalają omijać różne ograniczenia protekcjonistyczne narzucane przez kraje chroniące się przed konkurencją (kontyngenty, cła)

• dobra i usługi "czysto krajowe" mogą stać się przedmiotem eksportu

• mimo charakteru detalicznego w skali krajowej przekształcają się w masowe obroty

• wszelkie rozliczenia dokonują się natychmiast na miejscu w trybie gotówkowym a nie poprzez rozliczenia kredytowe (nie ma zatorów płatniczych)

• możliwość aktywizacji gospodarczej obszarów przygranicznych

• Turystyka w bilansie płatniczym

Bilans płatniczy - zestawienie wszystkich transakcji dokonywanych w danym okresie między gospodarką krajową a zagraniczną. Składa się z:

• bilansu handlowego (obroty widzialne, obroty niewidzialne - m.in. turystyka)

• bilansu transferów

Bilans turystyki zagranicznej - zestawienie wpływów z turystyki przyjazdowej i wydatków mieszkańców na wyjazdy zagraniczne

	Saldo turystyki zagranicznej (mln USD)	Saldo handlu zagranicznego (mln USD)
Niemcy	-29 161	+51 784
Hiszpania	+25 882	-39 553
Tajlandia	+5 049	+7 133
USA	+17 479	-478 175

Gospodarka turystyczna i jej podział:

• bezpośrednia - wszelkie jednostki gospodarcze, których działalność służy jedynie lub głównie turystyce i które istnieją ze względu na rozwój turystyki

• typowa - świadczy usługi niemal wyłącznie osób podróżujących - hotele, gastronomia, komunikacja, biura i organizacje turystyczne

• uzupełniająca - należą w całości do działów i branż pozaturystycznych, ale są niezbędne lub bardzo pożądane do realizacji podróży - wydawnictwa (turystyczne), wyrób pamiątek, przemysł farmaceutyczny (apteczki podróżne), producenci pojazdów, agroturystyka

• pośrednia (nietypowa) - przedsiębiorstwa, instytucje i organizacje, których egzystencja nie opiera się jedynie na turystyce, które zaspokajają potrzeby turystów i ludności miejscowej (mogą zaspokajać potrzeby turystów chwilowo, np. piekarnia w sezonie turystycznym) - przemysł artykułów sportowych, przemysł fotograficzny, kosmetyczny, fryzjerstwo, naprawa pojazdów, stacje benzynowe, teatry, kina itp.

Gospodarcze znaczenie turystyki:

• dzięki turystyce tworzy się wartość dodana w działach gospodarki, które służą gospodarce turystycznej typowej, uzupełniającej i pośredniej

• turystyka wywiera wpływ na wielkość produkcji, zatrudnienia w innych dziedzinach gospodarki

• turystyka korzysta (i wpływa na rozwój) nowoczesnych technologii, jednocześnie stwarza możliwości pracy nie wymagających wysokich kwalifikacji

• turystyka staje największą branżą gospodarczą na świecie

• według szacunków turystyka bezpośrednio i pośrednio daje zatrudnienie 10 % czynnej zawodowo ludności świata

Polityka turystyczna - działalność, która polega na kształtowaniu stosunków społeczno - ekonomicznych w sferze gospodarki turystycznej oraz na wyznaczaniu celów w dziedzinie kształtowania wielkości, struktury i dynamiki migracji turystycznych

Elementy polityki turystycznej na szczeblu krajowym i międzynarodowym:

• wolność i swoboda poruszania się

• ochrona turysty

• odpowiedzialność cywilna biur podróży

• koordynacja ustawodawstwa wewnętrznego

• ochrona środowiska naturalnego i dóbr kultury

• kształcenie zawodowe

• poprawa warunków pracy w gospodarce turystycznej

• rozwój komunikacji pasażerskiej

• popieranie rozwoju regionalnego

• popieranie niektórych rodzajów i form turystyki

• światowe konferencje w sprawie turystyki i podróży międzynarodowych

• działalność wyspecjalizowanych organizacji

---