• Zadanie 1

Przedsiębiorstwo branży farmaceutycznej wytwarza kilkadziesiąt asortymentów leków. Produkty różnią się znacznie technologią wytwarzania. Niektóre działania produkcyjne wykonywane są w starszej części zakładu, a inne w nowej części, gdzie procesy są sterowane komputerowo.

Starsza część zakładu charakteryzuje się dużą liczbą pracowników bezpośrednio produkcyjnych i niskimi kosztami amortyzacji. W nowej części przeważają pracownicy pośrednio produkcyjni a koszty amortyzacji nowoczesnych maszyn są wysokie.

Obecnie przedsiębiorstwo stosuje tradycyjny rachunek kosztów. W celu kalkulacji pełnego kosztu wytworzenia produktu, koszty pośrednie wytworzenia doliczane są jako 400% od robocizny bezpośredniej.

Schemat kalkulacji kosztu jednostkowego produktu jest następujący:

1. Surowce bezpośrednie	X
2. Robocizna bezpośrednia	X
3. Koszty pośrednie wytworzenia (400% robocizny)	X
4. Razem koszt wytworzenia (poz. 1+2+3)	XXX

Według tradycyjnego rachunku kosztów najbardziej kosztowne są produkty, których znaczna część produkcji odbywa się w starszej części zakładu. Jednakże zdaniem Dyrektora ds. Produkcji koszty tych produktów są obecnie zawyżane, ponieważ są obciążane zbyt wysokimi kosztami pośrednimi, takimi jak amortyzacja i koszty pracowników pośrednich.

Zarządzający przedsiębiorstwem rozważają wprowadzenie rachunku kosztów działań (ABC) dla kalkulacji kosztów produktów.

Polecenie:

Jak wprowadzenie rachunku kosztów działań (ABC) może wpłynąć na prawidłowość kalkulacji kosztów jednostkowych produktów? Odpowiedź uzasadnić.

Rozwiązanie

Przedsiębiorstwo stosuje obecnie tradycyjny rachunek kosztów, charakteryzujący się rozliczaniem kosztów pośrednich w stosunku do robocizny bezpośredniej. Stosowany rachunek kosztów może powodować wzajemne subsydiowanie produktów, tj.: zawyżać koszt jednostkowy produktów, których znaczna część produkcji odbywa się w starszej części zakładu a zaniżać koszt pozostałych produktów. Relatywnie więcej kosztów pośrednich przypisywane jest bowiem tym produktom, które wykorzystują więcej robocizny bezpośredniej, a nie tym, z którymi związane są wyższe koszty pośrednie, takie jak amortyzacja i koszty pracowników pośrednich.

Ponadto przedsiębiorstwo posiada cechy charakterystyczne dla jednostek, w których tradycyjny rachunek kosztów może powodować wzajemne subsydiowanie produktów:

• istotny udział kosztów pośrednich w strukturze kosztów

• wytwarzanie zróżnicowanych produktów - różniących się technologiczno-organizacyjnymi produkcji

W przedsiębiorstwie występują typowe symptomy nieprawidłowego rachunku kosztów:

• wskaźnik narzutu kosztów pośrednich przekraczający wielokrotnie podstawę ich rozliczenia (400% robocizny bezpośredniej)

• podważanie wyników kalkulacji przez pracowników mających wiedzę o technologii produkcji.

Wprowadzenie rachunku kosztów działań wydaje się konieczne, ponieważ brak prawidłowej informacji o rentowności produktów może spowodować błędne decyzje mające wpływ na rentowność przedsiębiorstwa.

Zadanie 2

Przedsiębiorstwo zajmuję się produkcją opraw oświetleniowych. Produkcja odbywa się na trzech wydziałach. Każdy wydział dedykowany jest produkcji jednego rodzaju opraw oświetleniowych. Na wydziale A produkowane są oprawy oświetleniowe do montażu w podwieszanych sufitach. Koszty pośrednie ponoszone na tym wydziale wynoszą 100.000 zł (z czego 45.000 zł związane jest z ustawieniem maszyn, a 55.000 zł z produkcją). Na wyprodukowanie jednej oprawy niezbędne jest 0,5 m/h. Bezpośrednie koszty materiałów na 1 szt. wynoszą 1 zł.

W ostatnim miesiącu przedsiębiorstwo zrealizowało 5 zamówień na produkcję opraw:

Zamówienie 1:	10.000 szt.
Zamówienie 2:	20.000 szt.
Zamówienie 3:	5.000 szt.
Zamówienie 4:	30.000 szt.
Zamówienie 5:	35.000 szt.

Realizacja każdego zamówienia wymaga przeprowadzenia odpowiednich przygotowań. Przygotowania obejmują odpowiednie czyszczenie maszyn z pozostałości farby po poprzednim zamówieniu, skalibrowanie maszyny, wprowadzenie nowego programu oraz przygotowanie odpowiedniego koloru dla oprawy. Przedsiębiorstwo ustaliło cenę sprzedaży niezależną od wielkości zamówienia na poziomie 3,30 zł za 1 szt.

Polecenia:

1. Czy wszystkie zamówienia przedsiębiorstwa będą cechować się taką samą rentownością? Odpowiedź uzasadnij.

2. Które zlecenie jest bardziej rentowne - zamówienie nr 3, czy zamówienie nr 5. Odpowiedź uzasadnij odpowiednimi obliczeniami.

Rozwiązanie

Zamówienia będą cechować się

Taką samą*

różną*

rentownością.

Uzasadnienie

Cena jednej sztuki produktu dla wszystkich zamówień została ustalona na jednym poziomie, co może sugerować, że jednostkowy koszt wytworzenia dla poszczególnych zamówień w tym przedsiębiorstwie jest taki sam bez względu na ich rozmiar. Jednakże w tym przedsiębiorstwie koszty powstają nie tylko na poziomie jednostki produktu, ale także na poziomie serii. W takim wypadku koszt jednostkowy skalkulowany dla danego zamówienia będzie zależny od jego wielkości. Większe zamówienie - niższy koszt (koszt przygotowania produkcji rozkłada się na większą liczbę sztuk), mniejsze zamówienie - wyższy koszt.

	Zamówienie 3	Zamówienie 5
Przychody	16 500,00 zł	115 500,00 zł
Koszty:
Materiały bezpośrednie	5 000,00 zł	35 000,00 zł
Koszty działań
Ustawienie produkcji	9 000,00 zł	9 000,00 zł
Produkcja	5 500,00 zł	38 500,00 zł
Wynik na zamówieniu	- 3 000,00 zł	33 000,00 zł
Rentowność zamówienia	-18%	29%

Bardziej rentowne jest zamówienie nr 5.

Produkcja:

Ja wpisałbym tam: 2750 i 19250 (55 000 koszt pośredni:produkcja  / 100 000 szt. i później razy 5000 i 35000 szt.).

uwzględnić nośnik kosztów pośrednich wynoszący 0,5, więc dlatego Twoje cyfry 2750 i 19250 musisz pomnożyć razy 2.

---