Napoleon Bonaparte (do 1799)

Napoleon Bonaparte (parę informacji):

• ur. w 1769 na Korsyce

• miał braci: Józefa (dostał tron Hiszpanii), Ludwika (dostał tron Holandii), Hieronima (miał być w Księstwie Warszawskim, był w Hanowerze…), Lucjan (książę Canino)

• interesował się szczególnie historią i geografią

• ożenił się w 1810 z Marią Ludwiką, córką cesarza Austrii, Franciszka I (wcześniej miał za żonę Józefinę de Beauharnais, ale nie miał z nią dzieci, rozwiódł się, potem się starał o rękę siostry Aleksandra I, bezskutecznie).

• miał syna, Francoisa Charlesa Josepha Bonapartego („Orlątko”). Zmarł w 1832, w wieku lat 20 (na gruźlicę, na dworze dziadka Franciszka I).

• pobierał nauki w wojskowej szkole w Brienne i w Paryżu (artylerzysta).

• w 1792, już jako wojskowy, pacyfikował na Korsyce ruchy antyrewolucyjne (Korsykanie opowiadali się za duchowieństwem i separatystą korsykańskim Paolim)

• pierwsze zwycięstwo: podczas walk o Tulon (miasto przejęli rojaliści wspierani przez Anglików). Za ten sukces został generałem brygady, a niedługo potem dowódcą artylerii „armii włoskiej”.

• kojarzony ze środowiskiem jakobińskim, podobno dla kariery gotów był poślubić siostrę Robespierre'a, tak więc po przewrocie thermidorian znalazł się na krótko w więzieniu. Przez wiele miesięcy pozostawał do dyspozycji władz wojskowych. W końcu przydzielono go ponownie do sztabu i powierzono przygotowanie kampanii włoskiej.

• zyskał na znaczeniu, gdy przyszedł z pomocą gen.Barrasowi, który miał stłumić rojalistyczne zamieszki w Paryżu (październik 1795). Od tego momentu Napoleon staje się coraz sławniejszy i b.wpływowy

• marzec 1796 - Napoleon otrzymuje dowództwo armii włoskiej. W ten sposób Dyrektoriat chciał pozbyć się Napoleona (za bardzo urósł w siłę), powierzając mu najgorszą armię (najlepsze oddziały walczyły nad Renem). Bonaparte podczas walk we Włoszech nie tylko nie pogrążył się, ale wzmocnił swoją pozycję. Uniezależnił się od władz w Paryżu (zaopatrzenie armii sam zdobywał, kampania włoska była bowiem przede wszystkim wyprawą łupieżczą oraz zyskał fanatyczne poparcie swoich żołnierzy, przyszłych lojalnych dowódców i głośne imię na arenie międzynarodowej)

Kampania włoska 1796 - 1797 i poczynania we Włoszech do 1799

Napoleon obejmuje władzę nad armią włoską w marcu 1796 (w Nicei)

1796

1. Etap: wyeliminowanie Piemontu

• walczy z armią austriacką i piemoncką

• rozdziela obie armie, po czym eliminuje

• Austriaków pokonuje w bitwach: Montenotte, pod Dego

• Piemontczyków pokonuje doszczętnie w bitwach: pod Millesimo i Mondovi

• Królestwo Sardynii i Piemontu prosi o pokój, który zostaje podpisany w Cherasco (Francja zyskuje Sabaudię, Niceę, kontrybucję w pieniądzu i dziełach sztuki)

2. Etap: Lombardia, Państwo Kościelne

• oswobodzenie Lombardii (zwycięstwo pod Lodi), wkroczenie do Mediolanu

• zmuszenie papieża do rozmów pokojowych (okupywał papieską Bolonię i Ferrarę)

3. Etap: wokół Mantui

• twierdza Mantua: ważna strategicznie, punkt oparcia dla Austriaków w płn. Italii

• oblężenie Mantui

• idące na odsiecz austriackie wojska zostają rozbite pod Lonato i po Castiglione

• kolejna odsiecz pokonana w trzydniowej bitwie pod Arcole

• Modena, Bolonia i Ferrara > Republika Cispadańska (Lombardia-Rep.Transpadańska)

1797

• ostateczna próba rozbicia oblężenia Mantui, wielka bitwa pod Rivoli

• zdobycie Mantui, jak i wzięcie do niewoli Austriaków

• w międzyczasie Państwo Kościelne zerwało rozmowy, wystawiło wojsko, ale je z kolei tez rozgromił Napoleon, niekorzystny pokój z Francją w Tolentino

• zajęcie Wenecji (wymordowanie w Weronie, potem ultimatum i podporządkowanie Wenecji), tworzy się Republika Wenecka

• w ciągu tej kampanii Napoleon rozbił siedem armii, czterech generałów!!!

4.Etap: wkroczenie do Austrii i traktaty pokojowe

• marsz na Wiedeń, zdobycie Klagenfurtu, gdzie założono bazę wypadową

• pierwsze propozycje pokojowe (Loeben) > Austria ma rozproszone wojsko, boi się o stolicę, Napoleon z kolei ma problemy w Tyrolu, a nad Renem Francuzi jeszcze nie przeszli do ofensywy)

• zmusza Genuę do podporządkowania się (tworzy się Republika Liguryjska)

• z dotychczasowych Republik: Cispadańskiej i Transpadańskiej (Lombardii) tworzy jeden organizm : Republikę Cisalpińską

Pokój w Campo Formio:

1. Belgia przyłączona do Francji

2. Republika Cisalpińska pod wpływem Francji

3. Republika Wenecji dla Austrii (za stratę Belgii i Lombardii), ale bez Wysp Jońskich i płd. części wybrzeża adriatyckiego

4. kwestia przynależności lewego brzegu Renu - do dyskusji z Rzeszą (Austria się zrzeka z wyjątkiem Kolonii)

Ponadto:

• wpływy także w Szwajcarii: zainicjowane w 1798 powstanie, wkroczenie wojsk francuskich, powstaje Republika Helwecka

• Państwo Kościelne : podbite w 1799, zeświecczone, ograbione, powstaje tam Republika

Kampania egipska 1798

Po Campo Formio : Wlk. Brytania jedyny ważny przeciwnik. Zwrócenie uwagi na Egipt, wydający się łatwym i cennym łupem, skąd blisko było np. do angielskich Indii. Ważne też względy ekonomiczne.

1798

• Ekspedycja francuska w tajemnicy, wyrusza z Tulonu (maj)

• 65 statków wojennych + 280 transportowych

• 16 tys marynarzy, 38 tys wojska, 187 uczonych i literatów

• po drodze: zajęcie Malty (czerwiec)

• desant, rozbicie armii paszy i bejów, zajęcie Kairu (lipiec)

• adm. angielski Nelson niszczy flotę francuską na wodach obok Abu Kir

• krwawe tłumienie oporu w Egipcie

• Turcja wypowiada wojnę, rusza wzdłuż wybrzeża morskiego

1799

• spotkanie armii francuskiej i tureckiej w Palestynie, zwycięstwo Napoleona pod górą Tabor

• bezskuteczne oblężenie twierdzy Akka + epidemie => zawrócenie

• nowy desant turecki koło Abu Kir, lecz i tą armię pokonuje Napoleon

• na wskutek wiadomości z kontynentu, Napoleon wraca przez morze do kraju

• w Egipcie Francuzi zostają pod dow. gen. Klebera

---