Ćwiczenia stosowane (użytkowo -sportowe)
Zadania:
- wyrobienie ogólnej sprawności ruchowej i koordynacji przez wykonywanie ruchów angażujących całe ciało
- rozwój wszystkich cech motorycznych- szybkości (biegi, wyścigi, gimnastyczne tory przeszkód), siły (zwisy, podpory, rzuty, chwyty, zabawy z mocowaniem, przeciągania) wytrzymałości, zwinności, gibkości (ćwiczenia zwinnościowo-akrobatyczne tj. mostki, szpagaty, przewroty)
- kształcenie cech psychicznych- odwagi, koncentracji, opanowania
- kształcenie równowagi i orientacji przestrzennej - dzięki ćwiczeniom równoważnym na przyrządach (ławeczka, równoważnia), które w dużym stopniu pobudzają do intensywnej działalności układ nerwowy.
Ćwiczenia stosowane charakteryzują się złożoną pracą mięśni, angażują całe ciało, wszechstronnie oddziałują na organizm. Są uzupełnieniem i urozmaiceniem ćwiczeń kształtujących.
Dostosowane są do możliwości ruchowych ćwiczącego, sprzyjają zwiększeniu ogólnej sprawności, opanowaniu ruchów lokomocyjnych oraz innych ruchów funkcjonalnych związanych z życiem codziennym.
Rodzaje ćwiczeń użytkowo-sportowych:
1.zwisy i podpory
2.ćw zwinnościowo-akrobatyczne
3.skoki (wolne i mieszane)
4.ćw równoważne na przyrządach
5.chody i biegi
6.dźwigania, podnoszenia, przenoszenia
7.czołgania i pełzania
8.rzuty i chwyty
1. Zwisy i podpory - na drabinkach, kratach, linach, kółkach, drążkach, poręczach
Zwis pozycja, w której ciało utrzymuje się na rękach za pomocą mięśni zginaczy ramion, a nogi nie stykają się z podłożem.
Zadania zwisów:
- kręgosłup zostaje odciążony- nie pełni funkcji podporowej
- pozycja korekcyjna dla kręgosłupa
- rozciągają się mięśnie piersiowe i kształtuje się klatka piersiowa
Ćwiczenia w zwisie są trudne dla dzieci i ludzi z nadwagą lub słabych fizycznie, a nieodzowne z uwagi na ich działanie na kręgosłup.
Zwis to pozycja wymagająca dużej siły dla utrzymania na rękach ciężaru ciała, formą łatwiejszą są półzwisy, których intensywność jest mniejsza, a działanie podobne.
Półzwisy pozycja w której ciężar ciała utrzymywany jest częściowo przez zginacze ramion, a częściowo przez nogi oparte na podłożu lub przyrządzie.
Np. zwis o tułowiu wyprostowanym, o nogach ugiętych (krzesełko), przysiad zwieszony przodem (na drabinkach), zwis przewrotny, przerzutny, z zaczepieniem na podudziach
Półzwisy w pozycjach zwieszonych (stanie półprzysiad przysiad klęk siad)
Podpory - na ławkach, drążku, poręczach; pozycja, w której ciężar ciała utrzymywany za pomocą samych prostowników ramion lub z pomocą nóg wspartych na przyrządzie lub podłożu.
Np. stanie na rękach, podpór leżąc tyłem łukiem (mostek), podpór kuczny, w oparciu na ramionach, ramionach ugiętych, na przedramionach
2.Zwinnościowo-akrobatyczne - na materacach
Ćwiczenia wyrabiają zwinność, gibkość, koordynację, są atrakcyjnym urozmaiceniem zajęć.
a- dynamiczne
-szybkie zmiany pozycji ciała i kierunku ruchu
-kołysania w siadzie skulonym
-wychwyty z karku i z głowy
-przewroty w przód w tył
-przerzuty bokiem (gwiazda), w przód, w tył
-toczenia w osi pionowej ciała w leżeniu i siadzie klęcznym skulonym
b- statyczne
-stanie na rękach
-stanie na przedramionach
-stanie na głowie
-mostek
-szpagat czyli siad kroczny
-ćwiczenia zespołowe: piramidy dwójkowe, trójkowe i wieloosobowe
3.Skoki - przez niskie przeszkody np ławki piłki skrzynie kozła;
szybkie przeniesienie ciała nad przyrządem dzięki prędkości rozbiegu oraz sile odbicia z nóg. Przeszkody możemy pokonać w wyniku rozbiegu, lotu, bez dotknięcia przeszkody lub z chwilowym podporem na przyrządzie i odbiciem się z rąk.
Skoki to ćwiczenia dynamiczne wymagające ogólnej sprawności, koordynacji i czucia położenia przestrzeni. Kształci szybkość siłę, wpływają korzystnie na funkcjonowanie układów krążenia i oddychania, ale z uwagi na swoją złożoność mają małe zastosowanie w rehabilitacji.
4.Ćw równoważne na przyrządach - na listwie ławeczki, na równoważni;
ograniczenie i podwyższenie powierzchni podstawy kształci zmysły równowagi, rozwija system nerwowy i koordynację
Rodzaje ćwiczeń:
- wejścia i wyskoki
- przejścia marszem, podskokami krokami tanecznymi
- marsz połączony z ruchami rak, nóg, tułowia
- zejścia i zeskoki w tym zeskoki saltem
-obrotu piruety
5.Chody i biegi
Zarówno chód jak i bieg stanowią bardzo wartościowe środki ruchowe dla rozwiązania zadań użytkowych i zdrowotnych.
Chód: faza tylnego odbicia, równoczesnego oparcia, przednie oporowanie, ruch wahadłowy noga wolną.
W biegu występuje równoczesne oderwanie stóp od podłoża- jest to faza krótkotrwałego lotu. Stosowany na początku lekcji by ożywić i rozgrzać ćwiczących, prowadzony w formie zabawy lub szybkiego biegu w różnych kierunkach sali. W części głównej bieg powinien mieć charakter wyścigów, biegów przyspieszających, sztafetowych, wahadłowych, które najczęściej są łączone z dodatkowym zadaniem ruchowym- przewrotem, przeskokiem itp.
6.Dźwigania, podnoszenia, przenoszenia
Opierają się na naturalnych formach ruchu. Stanowią doskonałe środki ruchowe wyrabiania ogólnej siły mięśniowej. W ćwiczeniach tych siłą mięśni pokonane zostają dodatkowe opory i ciężary np. masy ciała. Dodatkowym obciążeniem może być- współćwiczący, sztanga, ciężarki, przyrządy (ławeczka, atlas), przybory(piłki lekarskie, woreczki. Obciążenie powinno być zawsze dostosowane do wieku rozwojowego dziecka.
Podstawową zasadą poprawnego dźwigania, podnoszenia, przenoszenia jest-minimalizowanie momentu siły ciężkości które uzyskujemy przez zmniejszenie ramienia oraz w większym stopniu należy zaangażować siłę mięśni nóg, a dopiero w następnej kolejności wykorzystać siłę mięśni grzbietu.
7.Czołgania i pełzania
Charakteryzują się krótkotrwałymi momentami podporowymi, często zmieniającymi się chwilowymi skurczami i rozkurczami mięśni, naprzemiennym napięciem i rozluźnieniem grup mięśniowych. Ćwiczenia te wykonywane są najczęściej w pozycjach niskich- w leżeniu przodem, tyłem, na boku.
Czołganie i pełzanie stanowi atrakcyjną część lekcji gimnastycznej dla klas I-IV i dzieci młodszych szczególnie wtedy gdy łączymy je z torem przeszkód, wyścigami i zabawami bieżnymi np. wyścigi na czworakach z pełzaniem pod ławeczka.
8.Rzuty i chwyty
Zadania:
-doskonalenie narządu wzroku w ocenie odległości
-umiejętność wykonywania precyzyjnych czynności manualnych(chwyty przyboru, żonglerka piłką)
-czucie stawowo-mięśniowe , przejawiające się szybką reakcją ruchowo-mięśniową na bodźce czuciowe i wzrokowe
Wyróżniamy rzuty i chwyty wykonane jednorącz lub oburącz (górny dolny) w miejscu, w marszu, w biegu, z wyskoku, z padem, z obrotem
Przykład rzutu i chwytu połączonych z ćwiczeniem zwinnościowo-akrobatycznym lub równoważnym na przyrządach- w trakcie przejścia po listewce ławeczki w przód lub w tył z równoczesnym podrzutem piłki w górę i chwytem piłki oburącz.