FILOZOFIA

„Są dwie czynności roztropne: słuchać i drzemać”

„Czujność i wigor” - sprawy techniczne obowiązujące na filozofii.

Sophos - mędrzec Sophia - mądrość Sophoi - całościowo Phileo - miłuję

Philosophia - umiłowanie mądrości - twórca nazwy Pitagoras

Philosophos - ten, który umiłował mądrość

Pitagoras: „Tylko Bóg jest mądry, a człowiek może tylko miłować mądrość.”

Nauki różnią się: przedmiotem dociekań (aspektem) oraz metodologią badawczą:

Jak badamy świat?

Sposób badania twierdzeń

Sposób weryfikacji twierdzeń

Procedura sprawdzania prawdziwości tezy (twierdzeń)

Z filozofii oddzieliły się inne odłamy zajmujące się szczegółowo różnymi dziedzinami (nauki szczegółowe)

Socjologia oddzieliła się od filozofii w XIX w

Psychologia - badanie duszy

Mądrość - całościowe ujęcie wiedzy, poprzez jej zasady; posiadanie adekwatnego poglądu; umiejętności odróżnienia prawdy i fałszu, dobra i zła; znajomość słusznych norm postępowania, przy czym wszystkie te uposażenia muszą się wyrażać w myśli i czynie.

Kwalifikacja czynu według:

Słuszności - kwalifikacja czynu według skutków

Intencji - kwalifikacja czynu według moralności (szlachetności)

Czyn godziwy - łączy moralność i słuszność - dobre intencje i dobre skutki (godziwy)

Czyn niegodziwy - złe intencje i złe skutki (niegodziwiec)

Czyn nie jest godziwy - brakuje słuszności lub intencji - czyn nie jest niegodziwy

Czyn może być: moralny, ale niesłuszny lub niemoralny, ale słuszny

Platon ustalił 4 cnoty: mądrość, męstwo, sprawiedliwość, rozwaga

Człowiek w świetle tragedii greckiej:
Człowiek wydobywa się z ziemi-matki (bezpieczeństwo) i rzuca się na morze (pełne niebezpieczeństwa). Człowiek potrafi panować nad tym co rodzi się z ziemi, ale nie siłą fizyczną lecz rozumem. Człowieka od świata zwierząt rózni mowa. Specyfiką człowieka jest ukazywanie swojej przewagi, wielkości, ciągle do czegoś dąży, ale nawet gdy coś osiągnie dalej dąży do doskonałości. Pomimo tego że człowiek jest kruchy stawia czoło przeciwnościom losu, zdobywa się na atak czegoś co i tak jest nieuniknione. Jest istotą podwójnie dzielną. Jest więc istotą ziemską gdyż podlega cykliczności: rodzenie się z ziemi, dojrzewanie i umieranie. Musi więc utrzymywać kontakt ze sprawami ziemskimi, podlega ziemskiemu prawu, ziemskim bóstwom. Jest więc istotą cielesną podlegającą ziemi. Prawa są nakładane na niego przez bogów. Jeśli człowiek je złamie nie będzie mógł żyć jako człowiek. Oprócz tego posiada też duszę. Jednak tylko ten człowiek który będzie żył zgodnie ze swą cielesnością i jednocześnie odnajdzie w sobie duszę będzie górował nad innymi.
GRECKIE OKREŚLENIA FILOZOFII:
-platońska definicja filozofii jako miłości mądrości- Platon po odróżnieniu zmiennych zjawisk od niezmiennego bytu, gdy wiedza rozdzieliła się na 2 rodzje: wiedzę o zjawiskach i o bycie, potrzebował nowego terminu na oznaczenie wiedzy o bycie i to właśnie ja nazwał filozofią
-pitagoras-filozofia jako oglądanie widowiska.
NAJWAŻNIEJSZE DYSCYPLINY FILOZOFICZNE:
-Ontologia-podstawowa dziedzina filozofii=metafizyka, nauka o bycie: *co istnieje? *jakie jest to co isnieje; *jakie są związki pomiędzy różnymi dziedzinami istnienia?
-Epistemologia-teoria poznania: *co jest źródłem poznania(zmysł\\y, rozum, intuicja)? *czym różnią się poznanie naukowe od nienaukowego? *jakie jest kryterium prawdziwości poznania?
-Antropologia-nauka o człowieku: *kim jest człowiek(czym różni się od otaczającego go świata?); *czym różni się cywilizacja zachodnia od innych form cywilizacji (jakie spełnia wartości?)
-Estetyka-teoria piękna, dzieła sztuki: *czym jest piękno? *czym różni się dzieło sztuki od innych wytworów człowieka?
-Aksjologia-teoria wartości: *jakie specyficzne wartości należą do świata ludzkiego?; *w jakich relacja znajdują się względem siebie poszczególne wartości?; *czym są dobro, prawda i piękno?(Grecy doświadczali jedności tych 3 wartości)
-Etyka-teoria powinności oralnej: *czym charakteryzuje się dobro moralne?; *jakie warunki wyznaczają działanie moralne?; *skąd wypływa zło?
WARUNKI POWSTANIA REFLEKSJI FILOZOFICZNEJ:
Świat stworzony przez Greków nazywano polis. Gdziekolwiek się znaleźli oceniali go z perspektywy polis.Polis nie była kulturą statyczną. Polis były wspólnotami wojowników.Zostały one wzniesione na kulturze minojskiej. Tworzyły ją zgrupowania mężczyzn. Utworzyły się więc zgrupowania równych i wolnych obywateli(mężczyzn), którzy większość czasu spędzali ze sobą, rywalizowali o miano najlepszego. Panowało tam przekonanie, że człowiek powinien być doskonały (czyli być wolnym mężczyzną-obywatelem). Dotyczyło to całości zarówno wyglądu zew. Jak i charakteru (stąd popularność cechy męstwa). Rywalizacja przekładała się też na działanie polityczne, stąd zwracano uwagę na życie polityczne. W jego ramach odchodzono od wartości fizycznych, a wartość człowieka wyrażano poprzez słowa. KULTURA LOGOSU-opierała się na objawieniu boga poprzez słowo. Kultura słowa zwracała uwagę na rozmowę, która koniecznie musiała wnieść coś do życia. Grecy byli ciekawi świata stąd liczne wyprawy morskie, zakładanie koloni, spotykali ię ze starszymi kulturami i wchłaniali ciekawostki i wiedzę od nich. Tę wiedzę zespajali z tym o czym uz wiedzieli. Tak więc udowadniali tezy, które zostały postawione przez dawne kultury, stąd powstaly pewne dziedziny nauki, np.: matematyka. Nie byli podzieleni na warstwy społ więc eksponowali zdolność i ochotę do myślenia wśród wszystkich ludzi.

---