RYZYKO BANKOWE - negatywne odchylenie - prawdopodobieństwo wystąpienia straty (synonim
niepewności). Jest uzależniony od czasu.
Rozmiary ryzyka zależą od:
czynniki ogólno-gospodarcze
czynniki społeczne (zachowanie klientów)
czynniki polityczne (jakieś wydarzenie)
czynniki demograficzne (stopa bezrobocia)
czynniki techniczne (stan infrastruktury)
Przyczyny wzrostu ryzyka bankowego:
wzrost ryzyka finansowego w gospodarce ( wykorzystywanie kredytów na rozwój przedsięwzięć )
rosnące zapotrzebowanie na kredyty ze strony małych i średnich firm
częste zmiany w gospodarce i aktualnych aktów prawnych
rosnąca konkurencja na rynku usług bankowych
Rodzaje ryzyka bankowego:
* ze względu na przyczynę wystąpienia
powodowane przez rynek
ryzyko zmian systemów politycznych i koniunkturalnych
ryzyko utraty płynności
ryzyko zmiany poziomu stopy %
ryzyko inflacji i zmian kursowych
powodowane przez klientów banku
ryzyko indywidualne
ryzyko zbiorowości
powodowane przez czynniki organizacyjno-techniczne
ryzyko organizacyjne zarządzania i doboru kadry
ryzyko techniczno-informatyczne
RYZYKO UTRATY PŁYNNOŚCI ( TERMINOWE )
aktywne - związane z istnieniem niebezpieczeństwa, że kredytobiorca nie spłaci kredytu w ogóle lub uczyni to w terminie późniejszym. Rośnie gdy więcej jest kredytobiorców.
pasywne - dotyczy wcześniejszego odebrania środków z banku niż zostało to ustalone w umowie
RYZYKO STOPY % wrażliwość zaksięgowanych dochodów banku na przyszłe zmiany stopy %.
Należy ocenić typy:
ryzyko dochodu - ryzyko poniesienia straty w pozycji dochodu z oprocentowania netto, jeżeli zmiany w stopach % kredytów nie będą synchronizowane.
ryzyko inwestycji - ryzyko zmiany zaksięgowania wartości inwestycji o stałej stopie % wynikająca ze zmian w rynkowej stopie %
RYZYKO KURSOWE zagraża wszystkim operacjom bankowym zdenominowanym w walutach obcych (zwłaszcza kursy dewizowe).
Kurs wzrasta - ryzyko aktywne maleje
Kurs maleje - ryzyko pasywne wzrasta
RYZYKO KREDYTOWE
ryzyko wynikające z kondycji ekonomiczno-finansowej firmy ( najważniejsze )
ryzyko związane z zawieraną transakcją
ryzyko związane z zawieraną transakcją w czasie jej trwania ( monitoring )
malejące obroty ( sprzedaż maleje - należności rosną ) - sygnały ostrzegawcze
zwroty czeków
debety
otwieranie rachunków w innych bankach
brak środków na płace
zapasy rosną
wyprzedaż majątku
malejące zyski op. - (straty rosną) - z działalności operacyjnej (podstawowej)
CHARAKTER RYZYKA:
aktywny - r. jest i powinien być ograniczony ( mierzony ) przez bank to r. Związane z niespłaceniem przez klienta rat kredytu i odsetek
pasywny - trudnomierzalne, można je zakwalifikować do zjawisk niepewnych ( z otoczeniem zewnętrznym), bank nie ma wpływu na jego intensywność . Powstaje w związku z pozyskaniem przez bank środków finansowych na prowadzenie działalności kredytowej na niekorzystnych warunkach, w związku z wcześniejszym wycofaniem środków z banku przez klientów oraz z możliwością nie uzyskania kredytów refinansowych ( głównie z NBP ).
Metody ograniczania ryzyka kredytowego:
zabezpieczenie prawne
zabezpieczenie typu osobistego - jego istotą jest to, że kredytobiorca odpowiada za spłatę kredytu odpowiada całym swoim aktualnym i przyszłym majątkiem
poręczenie ( awal )
gwarancje bankowe
weksel własny in blanco
ubezpieczenie kredytu
przelew wierzytelności ( w tym cesja )
zabezpieczenia rzeczowe - ograniczają odpowiedzialność do konkretnych składników majątku
kaucja
blokada środków pieniężnych
przewłaszczenie rzeczy ruchomych
zastaw - rejestrowy zastaw sądowy
hipoteka - nieruchomości
zwykła
kaucyjna
przymusowa
2) Dywersyfikacja - rozproszenie ryzyka
3) Transferowanie ryzyka
4) Silna kontrola w banku
SYBIR - uruchomiony w 1993 r. System wymiany zleceń płatniczych między uczestnikami rejestracji wzajemnych należności i zobowiązań z tego tytułu, wymiany między uczestnikami przesyłek z takimi zleceniami i przesyłek kurierskich sporządzanych w formie papierowej i w formie zbioru danych przekazanych na nośnikach informacji.