Patenty w pigułce

Patent

Prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Państwa (prawo z patentu).

1. trwa dwadzieścia lat od daty zgłoszenia;

2. zakres ochrony określają zastrzeżenia patentowe.

Prawo do zgłoszenia patentu przysługuje:

1. twórcy lub twórcom;

2. pracodawcy lub zamawiającemu wynalazek, chyba, że umowa stanowi inaczej; w takim przypadku twórca wynalazku ma prawo do wynagrodzenia za korzystanie z wynalazku przez przedsiębiorcę, gdy przedsiębiorcy temu przysługuje prawo do patentu, chyba że umowa stanowi inaczej.

Dla ulepszeń lub uzupełnień wynalazku, jeżeli posiadają one cechy wynalazku, a nie mogą być stosowane samoistnie można uzyskać patent dodatkowy.
Patent dodatkowy traci moc razem z patentem głównym.

Na wynalazek, z którego korzystanie wkraczałoby w zakres patentu udzielonego z wcześniejszym pierwszeństwem można uzyskać patent zależny.
Patent zależny staje się patentem niezależnym w razie wygaśnięcia patentu wcześniejszego.

Uprawniony nie może nadużywać swego prawa, w szczególności przez stosowanie niedozwolonych praktyk monopolistycznych.
Kto w chwili pierwszeństwa korzystał z wynalazku w dobrej wierze, może z niego nadal bezpłatnie korzystać w zakresie, w jakim dotychczas korzystał.
Prawa do patentu oraz patent są zbywalne i podlegają dziedziczeniu.
Uprawniony z patentu może w drodze umowy udzielić licencji do korzystania z jego wynalazku.
UP może ogłosić, że można ubiegać się o licencje przymusową na korzystanie z wynalazku, stanowiącego przedmiot patentu innej osoby, gdy:

1. jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia Państwa;

2. zostało stwierdzone, nadużywanie prawa wyłącznego, w szczególności jeżeli uprawniony bez uzasadnionych powodów nie udostępnia lub utrudnia udostępnianie produktów według wynalazku na warunkach zaspokajających potrzeby społeczne lub

3. ogłoszenie to nie może nastąpić przed upływem trzech lat od udzielenia patentu.

Uprawniony może złożyć w UP oświadczenie o gotowości udzielenia licencji (licencja otwarta) dzięki czemu płaci tylko połowę kosztów ochrony wynalazku.

Naruszanie patentu

Nie narusza się patentu:

1. przez korzystanie z wynalazku dotyczącego środków komunikacji, ich części i urządzeń, które znajdują się na obszarze Państwa przejściowo, oraz przedmiotów, które znajdują się na tym obszarze w komunikacji tranzytowej (tzw. przywilej komunikacyjny);

2. przez korzystanie z wynalazku dla celów państwowych, w niezbędnym wymiarze i bez znacznego uszczerbku dla uzasadnionego interesu gospodarczego uprawnionego z patentu;

3. jeżeli jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia ważnych interesów Państwa, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego;

4. przez stosowanie wynalazku dla celów badawczych.

Sankcje cywilne

Jeżeli wynalazek został zgłoszony lub patent uzyskała osoba nieuprawniona, uprawniony może żądać:

1. odrzucenia zgłoszenia albo unieważnienia patentu;

2. udzielenia mu patentu;

3. przeniesienia na niego już udzielonego patentu za zwrotem kosztów zgłoszenia (lub uzyskania patentu).

Przy czym nieuprawniony jest obowiązany:

1. do wydania uprawnionemu uzyskanych korzyści;

2. naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych;

3. ogłoszenia w czasopismach stosownego oświadczenia na żądanie uprawnionego i

4. gdy działał umyślnie zapłaty odpowiedniej kwoty pieniężnej na rzecz jednej z organizacji wspierania wynalazczości.

Ten, którego patent został naruszony, może żądać od naruszającego:

1. zaniechania naruszenia;

2. usunięcia jego skutków;

3. wydania uzyskanych korzyści albo wynagrodzenia szkody na zasadach ogólnych;

4. ogłoszenia w czasopismach stosownego oświadczenia i

5. zapłaty odpowiedniej kwoty pieniężnej na rzecz jednej z organizacji popierających wynalazczości gdy naruszający działał umyślnie.

Roszczenia o naruszenie patentu ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o naruszeniu patentu.

Sankcje karne

1. oznaczanie wprowadzanych na rynek przedmiotów nie chronionych patentem oznaczeniami mającymi wywołać mylne mniemanie, jakoby przedmioty te korzystały z ochrony patentowej lub podawanie takich informacji do wiadomości w inny sposób podlega karze grzywny, aresztu lub ograniczenia wolności do 1-go miesiąca;

2. przypisywanie sobie autorstwa cudzego wynalazku, naruszanie praw twórcy w inny sposób oraz naruszanie cudzego prawa do patentu podlega karze grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności do 1-go roku;

3. przywłaszczanie sobie cudzego prawa do patentu lub do prawa ochronnego, zgłaszanie cudzego wynalazku podlega karze grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności do 2 lat.

Unieważnienie i wygaśnięcie patentu

Jeżeli patent nie spełnia ustawowych warunków może być unieważniony w całości lub w części.

Patent wygasa gdy:

1. uprawniony zrzeka się swego prawa do patentu lub

2. uprawniony zalega ponad 6 miesięcy z opłatą za kolejny okres ochrony.

Data pierwszeństwa

Jest to data określająca pierwszeństwo do uzyskania patentu. Jest nią zwykle:

1. data wniesienia zgłoszenia patentowego;

2. data zagranicznego zgłoszenia w kraju Międzynarodowego Związku Ochrony Własności Przemysłowej, jeżeli zgłoszenie krajowe nastąpi w ciągu 12-tu miesięcy od tej daty lub

3. data wystawienia wynalazku na wystawie, jeżeli zgłoszenie krajowe nastąpi w ciągu 6-ciu miesięcy od tej daty.

1

---