Politechnika Gdańska Katedra Geodezji

Wydział Budownictwa Lądowego rok akademicki 1998/99

Ćwiczenie nr 4

1. Pomiar ciągu poligonowego.

2. Zdjęcie sytuacyjne.

3. Pomiar niwelacyjny.

Aleksander Semczuk

Sekcja nr 10

Pomiar ciągu poligonowego

Zadanie polega na pomiarze długości boków i wartości kątów ciągu poligonowego. Kąty mierzymy za pomocą teodolitu przy zastosowaniu metody kierunkowej. W tym celu na punktach ustawiamy tyczki miernicze. Po dokładnym scentralizowaniu instrumentu nad punktem (wierzchołkiem kąta) i po spoziomowaniu dokonujemy pomiaru kąta miedzy sąsiednimi punktami. Zakładamy, że przyrząd jest zrektyfikowany. Odczyty wpisujemy do dziennika. Kąty należy wyrównać i zredukować.

Pomiar długości boków osnowy pomiarowej wykonujemy taśmą mierniczą. W celu wyznaczenia długiej prostej stosujemy metodę tyczenia na siebie, tzn. ustawiania tyczek w linii prostej, a następnie sprawdzenia, czy się pokrywają. Każdy 20 metrowy odcinek zaznaczamy szpilką. Resztę odczytujemy bezpośrednio z taśmy. Jak wyżej wyniki wpisujemy do dziennika, a następnie uśredniamy pamiętając o parzystej reszcie.

Zdjęcie sytuacyjne

Ćwiczenie polega na stworzeniu mapy sytuacyjnej zabudowanego obszaru w skali 1:200. Na mapę naniesione są punkty charakterystyczne (np. rogi budynków, repery, punkty poligonowe, studzienki, itd.). Pozwala to określić kształt i wielkość szczegółów terenowych. Mapa służy jako pomoc przy pracach geodezyjno-inżynierskich, opracowywaniu projektów budowlanych, czy regulacji granic. Możliwy jest także, przy zastosowaniu odpowiednich technik, pomiar powierzchni danego skrawka terenu.

Po zapoznaniu się z terenem należy założyć osnowę pomiarową w najkorzystniejszy sposób. Nasza osnowa była czworokątna. Pomierzyliśmy długości wszystkich boków i kątów zatem usztywnienie stało się zbyteczne. Za pomocą metody domiarów prostokątnych rzutowaliśmy na boki osnowy punkty charakterystyczne (rogi budynków, latarnie, drzewa studzienki, itd.). Posługiwaliśmy się przy tym węgielnicą, która ułatwia rzutowanie pod kątem prostym punktów na osnowę. Zasada działania przyrządu opiera się na pryzmacie, który pozwala obserwować naraz trzy tyczki. W momencie gdy obrazy tyczek pokryją się należy opuścić węgielnicę na bok osnowy i z taśmy mierniczej odczytać punkt w który opadnie ciężarek. Pomiary należy nanieść na szkic polowy, co posłuży jako baza do wykonania mapy.

Pomiar niwelacyjny

Pomiar niwelacyjny składa się zasadniczo z dwóch etapów. Pierwszy to przeniesienie wysokości z repera państwowego umieszczonego na gmachu Politechniki Gdańskiej na reper roboczy. Wykonujemy pomiar ciągu niwelacyjnego zamkniętego metodą niwelacji ze środka, od repera państwowego, poprzez roboczy, z powrotem do państwowego. W celu zwiększenia dokładności wykonaliśmy niwelację podwójną (podwójny odczyt z łaty po przestawieniu instrumentu). Aby niwelacja była poprawna należy pamiętać o długości celowej do 30 m, ustawieniu niwelatora dokładnie pomiędzy łatami, spionowaniu łaty na żabce, spoziomowaniu instrumentu na stanowisku i bezpośrednio przed odczytem (zakładając, że jest zrektyfikowany). Wyniki zapisujemy w dzienniku. Ciąg należy wyrównać i rozrzucić odchyłkę proporcjonalnie do długości celowych (z przeciwnym znakiem). Wysokość repera państwowego musi się zgadzać.

Drugi to pomiar wysokości poszczególnych punktów w terenie metodą niwelacji punktów rozproszonych. W tym celu ustawiamy niwelator w takim punkcie, który umożliwi nam odczyt wysokości poszczególnych punktów. Jeżeli jest to niemożliwe możemy ustawić instrument kolejno w dwóch i więcej miejscach. Po dokładnym spoziomowaniu niwelatora należy wyznaczyć wysokość horyzontu, poprzez odczyt na łacie z repera roboczego. Następnie należy dodać ten odczyt do znanej nam wysokości repera. Wysokości punktów otrzymujemy po odjęciu od wysokości horyzontu poszczególnych odczytów na łatach punktów pośrednich. Wysokości należy nanieść na mapę sytuacyjno-wysokościową.

---