Wykład 7 z 4 kwiecień 2007r.
CZEBOLE narodziły się w Korei Południowej w latach 1920-tych i 1930-tych, gdy kraj ten znajdował się pod japońskimi rządami kolonialnymi. Japonia organizowała rozwój gospodarki koreańskiej w celu zaspokojenia potrzeb własnego rynku i utworzyła grupę przedsiębiorstw, które były własnością prywatną. Jednakże rząd centralny ściśle je kontrolował za pomocą kredytowania, licencjonowania produkcji i handlu i wielu innych środków.
Paradoksalnie, Koreańczycy zaadoptowali i rozwinęli ten system dla swoich potrzeb po uzyskaniu niezależności - w największym stopniu dzięki prezydentowi Park Chung Hee, który kierował państwem od 1961 roku do 1979 roku, gdy został zamordowany. Park był zawsze pełen podziwu dla Japończyków i nawet walczył dla nich jako młodszy oficer w Mandżurii.
GŁÓWNE CECH CZEBOLI TO:
Wsparte finansowaniem przez rząd.
Są konglomeratami wielu spółek tworzonych wokół jednej spółki - matki, centrali holdingu, która jest zwykle kontrolowana przez jedną rodzinę. W 1988 roku, 40 największych czeboli grupowało łącznie 671 odrębnych spółek.
Spółki w ramach danego holdingu są swoimi wzajemnymi akcjonariuszami.
Stopień koncentracji jest zadziwiający. Korea Południowa musi być najlepiej prosperującym krajem uprzemysłowionym, skoro może pozwolić sobie na taki stopień koncentracji gospodarki. Wartość sprzedaży czterech największych superczeboli wynosi około 40-45%PNB Korei Południowej. Jest to znacznie więcej niż odpowiedni wskaźnik dla Japonii.
KOREAŃSKIE CZEBOLE RÓŻNIĄ SIĘ POD WIELOMA WZGLĘDAMI OD JAPOŃSKICH KEIRETSU (CZEBOLE A KEIRETSU):
Podczas gdy keiretsu są scentralizowane wokół jednej dużej instytucji finansowej lub banku, takiej jak choćby Mitsubishi, w Korei czebole nie mają własnej instytucji finansowej. To czyni je tradycyjnie bardziej zależnymi od rządowych decyzji, zwłaszcza że do połowy lat 1970-tych Banki południowokoreańskie były upaństwowione, a po ich sprywatyzowaniu dużym firmom przemysłowym nadal nie wolno posiadać dużych udziałów w tych bankach.
Czebole działają z reguły w wielu dziedzinach przemysłu równocześnie(DAEWOO) , podczas gdy japońskie keiretsu integrują się pionowo w ramach jednej gałęzi przemysłu.
Czebole są bardziej scentralizowane niż keiretsu(japońskie). Jak amerykańskie lub europejskie koncerny starego typu, czebole mają silną administrację centralną, a większość keiretsu nie ma. centralnej administracji w ogóle(federacja lub konfederacja). Zatem, gdy japońskie konglomeraty operują bardziej na zasadzie powiązań nieformalnych, ich koreańskie odpowiedniki mają formalne struktury i scentralizowaną kontrole.
Czebole są w większym stopniu firmami rodzinnymi niż keiretsu.Po części wynika to z tego, że są to w większości nowe instytucje, które dopiero stają się gotowe do wyjścia poza rodzinny krąg wlaścicieli-założycieli. Większy wpływ ma jednak głęboka różnica w kulturze pomiędzy Koreańczykami, którzy są znacznie bardziej zorientowani na rodzinę (podobnie jak Chińczycy), a Japończykami, którzy są otwarci na szersze grupy społeczne. W rezultacie, choć grupa właścicieli rozrosła się do rozmiarów kasty społecznej, większość czeboli nadal jest w dominującym stopniu firmami rodzinnymi. Chociaż rośnie klasa średniego stopnia menedżerów, jedno ze studiów z końca lat 1970-tych wskazuje, że co najmniej 12% najwyższego rangą kierownictwa jest bezpośrednio spokrewnionych z założycielami czeboli.
Streszczenie artykułu „Czebole krachu”:
KRYZYS W KOREII POŁUDNIOWEJ 1987(przyczyny):
Gwałtowne załamanie się cen papierów wartościowych na giełdzie w Seulu po wycofaniu się Forda z zamiaru kupna Daewoo Motor i Kia zapowiada kolejne przesilenie w Korei Południowej.
Ogromne zadłużenie ,nie tylko Daewoo, ale też koreańskich czeboli(ponad 100mld USD).
Wielki dług zagraniczny Korei (200mld USD).
Fiasko rokowań w sprawie sprzedaży Daewoo i spóźnione przekształcenia w pozostałych konglomeratach przemysłowo - handlowych mogą spowodować nawrót recesji.
Pomoc - Korea wymaga reformy finansów i pomocy zadłużonym przedsiębiorstwom. Jest to jednak bardzo kosztowne przedsięwzięcie. Minister finansów Korei przyznał, że dodatkowe wsparcie dla banków zwiększy koszty trzyletniego planu restrukturyzacji.
Korea Południowa odeszła od uzgodnionej gruntowej przebudowy całej gospodarki⇒MFW i Bank Światowy odmawiają udzielenia pomocy.
Średnioterminowy dług chwiejących się spółek koreańskich w bankach osiągnął astronomiczną kwotę ponad 100mld USD.
Trudna sytuacja Daewoo, Hyundai - czebole bankruty; Kia. Daewoo nie jest jednym przeżywającym kłopoty czebolem.
Spadek indeksu giełdy w Seulu.
Gwałtowne załamanie cen papierów wartościowych.
Inwestorzy zaczęli wycofywać się nie tylko z Korei, lecz także z innych krajów tego regionu, głównie Tajlandii.
Koreański system gospodarczy jest tak samo nieefektywny jak przed 3 laty.
Spadek tajlandzkiego batha.
Zachwianie się działania instytucji finansowych w sąsiednich krajach.
Skutek - Kryzys w Korei zagroził innym państwom Azji południowo - Wschodniej.
Skutek - osłabienie złotego i wzrost cen ropy naftowej.
SPOSOBY WYJŚCIA Z KRYZYSU:
Pomoc od instytucji finansowych międzynarodowych.
Restrukturyzacja działalności czeboli, minimalna likwidacja systemu gwarantowania kredytów we własnym obrębie.
Likwidacja nierentownych filii.
Streszczenie artykułu „Wszystko dla czebolu”:
Koreański kryzys gospodarczy nie ułatwi zagranicznym koncernom motoryzacyjnym wejścia z inwestycjami w rynek produkcji samochodów w Korei Południowej. Partnerem dla Kia i Asia Motors będzie Hyundai, a nie Ford. To rozwiązanie zostało zaakceptowane przez wierzycieli Kia. Zgodzili się oni na największą redukcję zadłużenia, niż w przypadku, gdyby Kia przejęło Daewoo lub Samsunga. Na giełdzie seluskiej spadły maksymalnie akcje Kia, chociaż Hyundai wzrosły. Czebole nie zgodziły się na wpuszczenie zagranicznej konkurencji na swój rynek i wywarły wystarczającą presję na rząd. Zdumiewające jest jednak, jak jest możliwe, by sprzedano Hyundaiowi bankruta, którego długi choć częściowo trzeba będzie spłacić. A Hyundai i bez tego ma kłopoty finansowe. Hyundai, który odnotował ogromny spadek sprzedaży w ciągu pierwszych 8 miesięcy br. (chyba1998 roku bo artykuł jest z tego roku), pozostaje tylko mieć nadzieję, że długi Kia zostaną umorzone. Prezes Hyundai kapitał zamierza pozyskać od inwestorów zagranicznych i generalnie poza Koreą. Niewykluczone więc, że dojdzie jednak w ten sposób do wejścia Forda na rynek koreański niejako bocznymi drzwiami, a wraz z nimi także Mazdy. Doszło też do zapowiedzi podziału Hyundai. Czebol zapowiedział rezygnację z produkcji sprzętu energetycznego oraz pojazdów szynowych. Ta działalność zostanie przekazana Daewoo i Hanjin.
Streszczenie artykułu „Plany restrukturyzacji czeboli”:
Hyundai i Samsung przedstawiły bankom koreańskim plany reform mające doprowadzić do restrukturyzacji ich działalności i pozbycia się firm nierentownych.
Rząd wywiera naciski na : Hyundai, Samsunga, Daewoo, LG, i SK, aby zlikwidowały do końca roku system gwarantowania kredytów we własnym obrębie. Przedstawiciel Hyundai poinformowała o przekazaniu takich planów bankom wierzycielskim. Według pracowników komisji kontroli giełdowej, ten czebol zamierza pozbyć się 20 z 60 filii poprzez ich sprzedaż, fuzję lub likwidację. Tymczasem prezes komisji kontroli giełdowej stwierdził, że banki wierzycielskie będą mogły przejmować kierownictwo w konglomeratach albo ich filiach, jeśli będzie to konieczne w celu dokonania ich restrukturyzacji. Jeśli natomiast dotychczasowe kierownictwo potrafi poprawić wartość akcji danej firmy, to byłoby pożądane zachowanie go na miejscu. Ustalono, że czebole uregulują do końca roku gwarancje kredytowe(długów) swych filii. Najlepszym początkiem działań reformatorskich byłoby rozwiązanie problemu wzajemnych gwarancji kredytowych w ramach każdego konglomeratu. Władze zakazały od 1 kwietnia takiego pożyczania sobie między firmami jednego czebola. Istniejące gwarancje mają być zlikwidowane do marca 2000 roku. Ich likwidacja jest tez jednym z warunków, postawionym przez MFW, uruchomienia programu pożyczkowego. Do początku grudnia czebole zgodziły się też opracować z wierzycielami dokładne plany restrukturyzacji w 6 głównych działach. Plany co do siódmego działu zależą od zakończenia sporu o warunki fuzji LG Semicon - Hyundai Electronics.
1