RYZYKO-potencjalna zmienność przyszłych przepływów pieniężnych. Im większy jest przedział tej zmienności, tym ryzyko jest większe.
RYZYKO-sytuacja, w której istnieje prawdopod. osiągnięcia wyników większych lub mniejszych od przewidywanych i znany jest rozkład prawdopodobieństwa odchyleń tych wyników od ich wartości oczekiwanych. Prawdopod. to daje się zmierzyć.
NIEPEWNOŚĆ-rozkład prawdop. rozbieżności wyników od ich wartości oczekiwanych nie jest znany i nie jest możliwy do oszacowania.
PODSTAWOWE MIARY RYZYKA: wariancja, semiwariancja, odchyl.standardowe, wskaźnik zmienności.
ŹRÓDŁA RYZYKA: makroekonomiczne i mikroekonomiczne.
RYZYKO SYSTEMATYCZNE: związane z czynnikami makroekon; związane z inwestycjami we wszystkie papiery wartościowe notowane na danym rynku kapitałowym. Na ryzyko syst. składją się:r.politycze, r.inflacji, r.zmiany stopy procentowej, r.zmiany kursu walutowego, r.związane z fukcjonowaniem rynku papierów wart. i rynku nieruchomości. Jest to ryzyko niedywersyfikowalne,nie można go zmniejszyć.
RYZYKO NIESYSTEMATYCZNE:można podzielić na: r.specyficzne dla przedsiębiorstwa, r.specyficzne dla branży/gałęzi przemysłu, w której działa przedsiębiorstwo. Ryzyko to da się dywersyfikować (eliminować) przez budowę portfela inwestycyjnego składającego się z papierów wartościowych emitowanych przez przedsiębiorstwa o różnej specyfice, z różnych branż. Im więcej różnych papierów wart. w portfelu, tym r.niesyst. jest mniejsze.
RYZYKO OPERACYJNE:związane z niepewnością co do kształtow. się przyszłych przepływów operacyjnych przedsieb. Na r.oper. wpływają przychody ze sprzedaży i koszty operacyjne. Wielkość sprzedaży uzależniona jest od:ogólnego poziomu aktywnośco gosp, wys. stopy procentowej i kursu walutowego, regulacji podatkowych, oraz od popytu na towary. Na koszty operacyjne składają się koszty zmienne (wynagr.pracowników, koszty materiałów, surowców, energii), koszty stałe (amortyzacja śr. trwałych, koszty ogólnego zarządu, ubezpieczenia, podatki majątkowe, opłaty lokalne, koszty promocji). Na r.oper ma wpływ także stosowana tech., preferencje nabywców, pozycja na rynku, fazy rozwoju firmy, skuteczność prowadz. działań promocyjnych.
EFEKT DŹWIGNI OPERACYJNEJ-wynik finansowy (zysk lub strata) zmienia się bardziej niż proporcjon.w stosunku do zmian wielkości sprzedaży. Efekt dźwigni jest pozytywny, jeżeli wzrost wlk sprzedaży przeds. pwoduje bardziej niż propor. przyrost jego zysku. Negatywny-gdy spadek sprzedaży powoduje bardziej niż propor.spadek zysku.
PRÓG RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY-taka wlk. Sprzedaży, dla której przychody ze sprzedaży równają się całkowitym kosztom operacyjnym, czyli zysk operacyjny jest zerowy. Zmniejszenie kosztów stałych lub jedn. kosztów zmiennych prowadzi do obniżenia progu rentowności i zmniejsz. r.oper., a obniżenie ceny jedn. produktu powoduje podwyższenie progu rent. i zwiększenie r.oper.
KSIĘGOWY PRÓG RENTOWNOŚCI-poziom sprzedaży, który zapewnia pokrycie całkowitych kosztów operac. Przychodami ze sprzedaży. Zysk operacyjny jest wówczas zerowy. Operacyjne przepływy pieniężne są dodatnie i równają się amortyzacji (OCF=U).
KASOWY PRÓG RENT.-wlk. Sprzedaży, przy której operacyjne przepływy pieniężne są zerowe.
FINANSOWY PRÓG RENT.-wlk. sprzedaży zapewniająca takie stałe, dodatnie operacyjne przepływy pieniężne (OCF), w okresie realizacji danego projektu inwestycyjnego, dla których zaktualizowana wartość netto (NPV) projektu jest zerowa.
WSKAŹNIK EFEKTU DŹWIGNI OPERACYJNEJ (DOL)-jest relacją względnych zmian zysku operacyj. do względnej zmiany wlk. sprzedaży. Jest miernikiem elastyczności zysku oper. pod wpływem zmian w wielkości sprzedaży. Informuje o ile procent wzrośnie (lub spadnie) zysk oper. na skutek jednoprocentowego wzrostu (spadku) sprzedaży. Im wyższa jest wartość tego wskaźnika tym r. oper.jest większe. Wraz ze wzrostem sprzedaży poziom wskaźnika DOL maleje, co oznacza, że zmniejsza się r.oper.
RYZKO FINANSOWE-ryzyko związane ze sposobem finansowania działalności, wynika ze struktury kapitału w przedsięb. Związane jest z niepewnością co do kształt. się przyszłych zysków netto (czyli zysków oper. po zapłaceniu odsetek i podatku dochód.) w przedsięb. wykorzystującym kapitał obcy. Ryzyko fin. wyrażone jest zmiennością zysków netto przypadających na jedną akcję (EPS). R.f jest większe, im większy jest udział długu obciążonego oprocentowaniem w kapitale firmy.
EFEKT DŻWIGNI FINANSOWEJ-w wyniku stałego obciążenia kosztami finansowymi możliwe wahania zysków przypadających na jedną akcję są więcej niż propor.w stosunku do wahań zysku oper.
WSKAŹNIK EFEKTU DŹWIGNI FINAMSOWEJ (DFL)- miernik oceny ryzyka. fin. Jest relacją względnej zmiany zysku netto przypad. na jedną akcję do względnej zmiany zysku oper. Wskaźnik ten informuje, o ile procent wzrośnie (lub spadnie) zysk netto na jedną akcję na skutek jednoprocentowego wzrostu (spadku) zysku operacyjnego. Im większy jest udział długu w kapitale przeds. i relatywnie wyższe koszty finansowe, tym wyższa jest wartość wskaźnika DFL. Wraz ze wzrostem zysku oper. poziom wsk. DFL maleje-zmniejsza się r.finan.
WSKAŹNIK ZDOLNOŚCI SPŁATY ODSETEK (TIE) (wsk. możliwości obsługi długu)-relacja zysku oper. do kosztów finansowych.
PRÓG RENTOWNOŚCI KAPITAŁU OBCEGO-analiza związku pomiędzy wsk. rent. aktywów (ROA) i wsk. rent. kapitału własnego (ROE) pomaga określić granicę opłacalności wykorzystania kapitału obcego.
ROA-zysk oper.po opodatkow./aktywa
ROE-zysk netto/kapitał własny.
Kiedy efekty dźwigni są pozytywne (ROA*>i*) wtedy warto jest wykorzyst. dług do finansowania aktywów przeds. W przypadku gdy rentowność oper. aktywów jest niższa od kosztu kapitału obcego (ROA*<i*), wówczas efekty dźwigni fin. s negatywne.
WSKAŻNIK EFEKTU DŹWIGNI CAŁKOWITEJ (DTL) -miernik całkowitego ryzyka, będący relacją względnej zmiany zysku netto przypad. na jedną akcję do względnej zmiany wlk. sprzedaży. Jest to iloczyn wsk. efektu dźwigni oper. i wsk. efektu dźwigni finansowej. DTL=DOL x DFL. Określa, o ile procent zmieni się zysk netto przypad. na jedną akcję pod wpływem jednoprocentowej zmiany w wolumenie sprzedaży. Do pomiaru ryzyka całk. można wykorz. też model wyceny aktywów kapitałowych CAPM
CAPM-model wyceny aktywów kapitałowych.
APT-teoria wyceny arbitrażowej, alternatywna do modelu CAPM. Wg. tej teorii zmiany dochodu z papieru wart. zależą od zmian wielu czynników, takich jak inflacja, PNB, rynkowa stopa procentowa.